ŚWIATOWID

w51

30 września jest 273. (w latach przestępnych 274.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 92 dni.

Święta [edytuj]

imieniny obchodzą: Felicja, Franciszek, Grzegorz, Hieronim, Hieronima, Honoriusz, Imisław, Nadzieja, Ursus, Wiktor, Znamir i Zofia.
Botswana – Święto Niepodległości (1966)
międzynarodowe – Międzynarodowy Dzień Tłumacza (od 1953 w dniu wspomnienia św. Hieronima ze Strydonu, tłumacza Biblii; z inicjatywy Międzynarodowej Federacji Tłumaczy)
Polska – Dzień Chłopaka, Dzień Chłopca
wspomnienia i święta w Kościele katolickim[1][2], obchodzą:
św. Franciszek Borgiasz (generał jezuitów)
św. Grzegorz Oświeciciel (biskup i apostoł Armenii)
św. Hieronim ze Strydonu (apologeta i doktor Kościoła)
św. Honoriusz z Canterbury (biskup)
św. Zofia (męczennica)

Wydarzenia w Polsce [edytuj]

1626 – wojna polsko-szwedzka: bitwa pod Zelborkiem.
1632 – armia moskiewska wkroczyła w granice Rzeczpospolitej, rozpoczęła się wojna smoleńska.
1773 – Sejm ratyfikował traktaty rozbiorowe.
1807 – ukonstytuowała się diecezja kielecka.
1863 – powstanie styczniowe: podczas bitwy pod Mełchowem stracił lewą nogę i dostał się do niewoli Adam Chmielowski, późniejszy brat Albert.
1890 – zainaugurował działalność Teatr Polski w Bielsku-Białej.
1904 – zainaugurował działalność Teatr im. Wilama Horzycy w Toruniu.
1922 – w Krakowie wprowadzono ruch prawostronny.
1926 – upadł trzeci rząd Kazimierza Bartla.
1928 – otwarto stadion Polonii Warszawa.
1928 – powstał klub sportowy Unia Tarnów.
1929 – w Poznaniu zakończyła się Powszechna Wystawa Krajowa.
1938 – w Koszalinie zlikwidowano komunikację tramwajową.
1938 – Polska przedstawiła Czechosłowacji ultimatum w sprawie Zaolzia.
1939 – Ignacy Mościcki przekazał urząd prezydenta Władysławowi Raczkiewiczowi.
1939 – prezydent Władysław Raczkiewicz mianował Władysława Sikorskiego premierem rządu RP na emigracji.
1944 – pod naciskiem Wielkiej Brytanii ze stanowiska Naczelnego Wodza odwołano generała Kazimierza Sosnkowskiego.
1944 – 61. dzień powstania warszawskiego: kapitulacja Żoliborza.
1949 – rząd polski zerwał stosunki dyplomatyczne z Jugosławią.
1954 – utworzono Tatrzański Park Narodowy.
1986 – powstała Tymczasowa Rada NSZZ Solidarność.
1986 – Telewizja Polska wyemitowała premierowy odcinek serialu Alternatywy 4.
1987 – premiera filmu Kobieta samotna.
1994 – miał miejsce tzw. obiad drawski; bunt generalicji przeciwko ówczesnemu ministrowi obrony narodowej.
1997 – FSO rozpoczęła produkcję modelu Daewoo Lanos.
2005 – 13 osób zginęło w wypadku autokarowym koło Jeżewa.
2006 – odbyła się gala finałowa konkursu Miss World 2006 w warszawskiej Sali Kongresowej.
2006 – zostały zlikwidowane Wojskowe Służby Informacyjne.
2007 – w Nysie odbyła się uroczystość beatyfikacyjna Marii Merkert, założycielki zgromadzenia sióstr św. Elżbiety.

Wydarzenia na świecie [edytuj]

1452 – wydrukowano pierwszą książkę – Biblię Johanna Gutenberga.
1681 – Ludwik XIV wydał dekret o przekazaniu katolikom katedry w Strasburgu.
1745 – wojny śląskie: stoczono bitwę pod Soor.
1790 – Leopold II Habsburg został wybrany na cesarza rzymsko-niemieckiego.
1791 – we Freihaustheater w Wiedniu miała miejsce premiera opery Czarodziejski flet Wolfganga Amadeusza Mozarta.
1846 – amerykański dentysta William Morton po raz pierwszy użył narkozy do zabiegu usunięcia zęba.
1880 – Henry Draper wykonał pierwsze zdjęcie obiektu pozasłonecznego – Wielkiej Mgławicy w Orionie.
1882 – na rzece Fox w Appleton w stanie Wisconsin uruchomiono pierwszą hydroelektrownię.
1888 – Kuba Rozpruwacz jednego dnia zamordował dwie prostytutki: Catharine Eddowes i Elizabeth Stride.
1895 – Madagaskar stał się protektoratem Francji.
1901 – Hubert Booth opatentował odkurzacz.
1906 – James Gordon Bennett po raz pierwszy zorganizował Międzynarodowe Zawody Balonów Wolnych – Puchar Gordona Bennetta.
1911 – 78 osób zginęło po przerwaniu zapory wodnej w Austin w stanie Pensylwania.
1914 – w USA powstała organizacja do walki z alkoholizmem (ang. Flying Squadron).
1927 – otwarto pierwszy odcinek tokijskiego metra.
1935 – na rzece Kolorado, na granicy stanów Nevada i Arizona, została oddana do użytku Zapora Hoovera.
1943 – papież Pius XII wydał encyklikę Divino afflante Spiritu.
1944 – wojna na Pacyfiku: zwycięstwo Amerykanów w bitwie o Angaur.
1946 – rozpoczęło się ogłaszanie wyroków Międzynarodowego Trybunału Wojskowego w Norymberdze.
1947 – Jemen oraz Pakistan zostały członkami ONZ.
1949 – po odbyciu ponad 278 tysięcy lotów oficjalnie został zlikwidowany most powietrzny do Berlina Zachodniego.
1954 – wszedł do służby pierwszy atomowy okręt podwodny USS Nautilus.
1960 – premiera serialu animowanego Flintstonowie.
1961 – Kolumbia wstąpiła do Stowarzyszenia Wolnego Handlu Ameryki Łacińskiej (LAFTA).
1961 – powstała OECD.
1965 – wybuchła wojna domowa w Indonezji.
1966 – Botswana (jako Beczuana) uzyskała niepodległość (od Wielkiej Brytanii).
1966 – po odbyciu 20-letnich kar pozbawienia wolności, nazistowscy zbrodniarze wojenni Baldur von Schirach i Albert Speer opuścili berlińskie więzienie Spandau.
1972 – w Szwecji otwarto Most Olandzki.
1973 – w katastrofie samolotu Tu-104B pod Swierdłowskiem zginęło 108 osób.
1974 – chilijski generał Carlos Prats i jego żona zginęli w zamachu bombowym w Buenos Aires, przeprowadzonym przez francuskich najemników, na zlecenie szefa chilijskich służb bezpieczeństwa Manuela Contrerasa.
1975 – dokonano oblotu amerykańskiego śmigłowca szturmowego Apache.
1975 – w Libanie rozbił się węgierski Tu-154B; zginęło 60 osób.
1977 – wyłączono księżycową stację badawczą ALSEP, pochodzącą z Programu Apollo.
1980 – zawarto porozumienie o zakupie przez Wielką Brytanię amerykańskich pocisków balistycznych Trident.
1981 – kanadyjskie Calgary zostało wybrane na organizatora XV Zimowych Igrzysk Olimpijskich w 1988 roku.
1986 – agenci Mossadu uprowadzili z Rzymu do Izraela Mordechaja Vanunu, który ujawnił zachodniej prasie szczegóły izraelskiego programu atomowego.
1987 – Mohammad Nadżibullah został prezydentem Afganistanu.
1993 – trzęsienie ziemi zniszczyło miasto Latur w zachodnich Indiach; zginęło 7928 osób, około 30 tys. zostało rannych.
1999 – doszło do wypadku jądrowego w Tokaimura (Japonia), w którym 2 osoby zginęły wskutek przypadkowo wywołanej reakcji łańcuchowej, w zakładzie przerobu odpadów atomowych.
2004 – niedaleko japońskich wysp Ogasawara zaobserwowano pierwszy żywy okaz kałamarnicy olbrzymiej.
2005 – duński dziennik Jyllands-Posten zamieścił na swych łamach kontrowersyjne karykatury Mahometa.
2005 – uchwalono nowy statut autonomii Katalonii.
2007 – na Ukrainie odbyły się przedterminowe wybory parlamentarne.
2008 – 249 pielgrzymów zostało zadeptanych, a ponad 400 rannych, w hinduistycznej świątyni w Jodhpur, w północno-wschodnich Indiach.
2009 – w wyniku trzęsienia ziemi na Sumatrze zginęło co najmniej 1100 osób, kilka tysięcy zostało rannych.

Urodzili się [edytuj]

1207 – Dżalal ad-Dina Rumi, perski poeta, mistyk (zm. 1273)
1227 – Mikołaj IV, papież (zm. 1292)
1700 – Stanisław Konarski, polski pisarz, pedagog (zm. 1773)
1715 – Étienne de Condillac, francuski filozof (zm. 1780)
1732 – Jacques Necker, francuski polityk pochodzenia szwajcarskiego, generalny kontroler finansów Francji (zm. 1804)
1751 – Johann Georg Bach, niemiecki organista, kompozytor (zm. 1797)
1765 – José María Morelos, meksykański duchowny katolicki, działacz niepodległościowy (zm. 1815)
1800 – Hieronim Hermosilla, hiszpański dominikanin, misjonarz, biskup, męczennik, święty katolicki (zm. 1861)
1839 – Sarah Winchester, amerykańska milionerka, właścicielka domu, który miał odstraszać złe duchy (zm. 1922)
1849 – Michał Bobrzyński, polski historyk, polityk, namiestnik Galicji (zm. 1935)
1870 – Jean Baptiste Perrin, francuski fizyk, laureat Nagrody Nobla (zm. 1942)
1877 – Adam Skałkowski, polski historyk (zm. 1951)
1879 – Hieronim Wyczółkowski, polski działacz społeczny, urzędnik samorządowy, polityk, minister (zm. 1971)
1882
Hans Geiger, niemiecki fizyk, twórca licznika Geigera-Müllera (zm. 1945)
George Bancroft, amerykański aktor (zm. 1956)
1883 – Bernhard Rust, niemiecki polityk, działacz nazistowski, minister do spraw nauki i szkolnictwa III Rzeszy (zm. 1945)
1887 – Lil Dagover, niemiecka aktorka (zm. 1980)
1891 – Antoni Bolt, polski polityk, prezydent Torunia (zm. 1941)
1892 – Władysław Miegoń, błogosławiony, polski duchowny katolicki, kapelan Marynarki Wojennej (zm. 1942)
1895
Aleksander Wasilewski, rosyjski dowódca wojskowy, marszałek ZSRR, minister sił zbrojnych ZSRR (zm. 1977)
Lewis Milestone, amerykański reżyser filmowy (zm. 1980)
1898
Renée Adorée, francuska aktorka (zm. 1933)
Charlotte Grimaldi, księżna Monako (zm. 1977)
1905
Michael Powell, brytyjski reżyser filmowy (zm. 1990)
Nevill Francis Mott, angielski fizyk, laureat Nagrody Nobla (zm. 1996)
1906 – Mireille Hartuch, francuska piosenkarka, aktorka (zm. 1996)
1908 – Dawid Ojstrach, ukraiński skrzypek (zm. 1974)
1909 – John Goodell, amerykański reżyser filmów dokumentalnych (zm. 2004)
1911
Jerzy Kierst, polski poeta, tłumacz (zm. 1988)
Boris Taslitzky, francuski malarz (zm. 2005)
1913
Bill Walsh, amerykański scenarzysta i producent filmowy (zm. 1975)
Samuel Eilenberg, amerykański matematyk pochodzenia polskiego (zm. 1998)
1915
Zbigniew Resich, polski prawnik, pierwszy prezes Sądu Najwyższego, profesor Uniwersytetu Warszawskiego (zm. 1989)
Lester Maddox, amerykański polityk (zm. 2003)
1917
Park Chung-hee, koreański polityk, premier i prezydent Południowej Korei (zm. 1979)
Buddy Rich, amerykański perkusista jazzowy (zm. 1987)
1919 – Tadeusz Grzesło, polski pedagog, harcmistrz ZHP, żołnierz AK, porucznik rezerwy WP (zm. 2007)
1921
Deborah Kerr, szkocka aktorka (zm. 2007)
Pedro Knight, kubański trębacz (zm. 2007)
Stanisław Nagy, polski duchowny katolicki, kardynał, sercanin
1922
Janusz Warmiński, polski aktor (zm. 1996)
Jesús Orta Ruiz, kubański poeta (zm. 2006)
1924
Truman Capote, amerykański pisarz (zm. 1984)
Lucjan Dembiński, polski reżyser filmów animowanych, aktor-lalkarz (zm. 1998)
Jerzy Pelc, polski filozof, semiotyk, logik, profesor Uniwersytetu Warszawskiego
Krystyna Bobrowska, łodzianka, teatrolog, społecznik, Honorowy Prezes Towarzystwa Przyjaciół Łodzi
1928 – Elie Wiesel, amerykański pisarz, dziennikarz pochodzenia rumuńskiego, laureat Nagrody Nobla
1929 – Helga Gitmark, norweska polityk, minister ochrony środowiska naturalnego (zm. 2008)
1931
Miłko Bobocow, bułgarski szachista, arcymistrz (zm. 2000)
Angie Dickinson, amerykańska aktorka
Roman Drahan, polski poeta
Franciszek Gąsienica Groń, polski narciarz, kombinator norweski, medalista olimpijski
1933 – Mars Rafikow, radziecki kosmonauta (zm. 2000)
1934
Alan A'Court, angielski piłkarz, reprezentant Anglii (zm. 2009)
Udo Jürgens, austriacki piosenkarz
Urszula Rzeczkowska, polska akordeonistka, kompozytorka (zm. 1978)
1935 – Johnny Mathis, amerykański piosenkarz
1937 – Jurek Becker, niemiecki pisarz (zm. 1997)
1939
Krzysztof Jakowicz, polski skrzypek, pedagog
Jean-Marie Lehn, francuski chemik, laureat Nagrody Nobla
1942
Frankie Lymon, amerykański piosenkarz (zm. 1968)
Andrzej Dutkiewicz, polski kompozytor, pianista
1943
Johann Deisenhofer, niemiecki chemik, laureat Nagrody Nobla
Wiktor Krebok, polski trener siatkówki, selekcjoner reprezentacji Polski
Marilyn McCoo, amerykańska wokalistka zespołu The Fifth Dimension
1944 – Jean-Louis Debré, francuski prawnik, polityk, minister spraw wewnętrznych
1945 – Ehud Olmert, izraelski polityk, premier Izraela
1946 – Dan O'Bannon, amerykański reżyser filmowy (zm. 2009)
1947
Marc Bolan, brytyjski muzyk zespołu T. Rex (zm. 1977)
Jan Oleszkowicz, polski kompozytor, pedagog
1948
Raúl Reyes, kolumbijski rewolucjonista, rzecznik FARC (zm. 2008)
Edward Kolbus, polski poeta
1949 – Andrzej Szajna, polski gimnastyk sportowy, medalista mistrzostw świata, uczestnik Igrzysk Olimpijskich
1951
Maria Bigoszewska, polska poetka
Barry Marshall, australijski lekarz, laureat Nagrody Nobla
1954
Basia, polska piosenkarka
Józef Grochowina, polski poeta, krytyk literacki
Barry Williams, amerykański aktor
Andrzej Zybertowicz, polski socjolog, profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
1956 – Vondie Curtis-Hall, amerykański aktor, reżyser
1957 – Fran Drescher, amerykańska aktorka
1961 – Eric Stoltz, amerykański aktor
1962
Dariusz Dziekanowski, polski piłkarz, trener piłkarski, reprezentant Polski
Frank Rijkaard, holenderski piłkarz, trener piłkarski, reprezentant Holandii, mistrz Europy, selekcjoner reprezentacji Holandii
1964
Monica Bellucci, włoska aktorka
Robby Takac, amerykański wokalista i basista zespołu Goo Goo Dolls
1968 – Tymon Tymański, polski muzyk jazzowy zespołów: Miłość, Kury, Czan, NRD, Masło, The Users, Tymon & The Transistors
1969 – Jakub Porada, polski dziennikarz
1971 – Marcin Pawłowski, polski dziennikarz (zm. 2004)
1972 – Ari Behn, norweski pisarz
1973 – Dzidosław Żuberek, polski piłkarz
1974
Daniel Dziarmaga, polski piłkarz (zm. 2005)
Ashley Hamilton, amerykański aktor, piosenkarz
1975 – Marcin Kubsik, polski piłkarz
1976 – Barbara Madejczyk, polska lekkoatletka, oszczepniczka, uczestniczka Igrzysk Olimpijskich
1978 – Małgorzata Glinka, polska siatkarka, reprezentantka Polski, mistrzyni Europy
1979 – Andy van der Meyde, holenderski piłkarz, reprezentant Holandii
1980
Dante Amaral, brazylijski siatkarz, reprezentant Brazylii
Martina Hingis, szwajcarska tenisistka, mistrzyni Australian Open, Wimbledonu i US Open
Milagros Sequera, wenezuelska tenisistka
1981
Cecelia Ahern, irlandzka pisarka
Kristina Barrois, niemiecka tenisistka
1982
Takesure Chinyama, zimbabwejski piłkarz, reprezentant Zimbabwe
Kieran Culkin, amerykański aktor

Zmarli [edytuj]

420 – Hieronim ze Strydonu, święty, ojciec Kościoła, autor Wulgaty (ur. ok. 347)
653 – Honoriusz, arcybiskup Canterbury (ur. ?)
1089 – Mieszko Bolesławowic, (przypuszczalnie) książę krakowski (ur. 1069)
1246 – Jarosław II, wielki książę kijowski i włodzimierski (ur. 1191)
1288 – Leszek Czarny, książę sieradzki, sandomierski i krakowski, książę Polski (ur. ok. 1241)
1414 – Piotr Wysz, polski duchowny katolicki, biskup krakowski (ur. ok. 1354)
1581 – Hubert Languet, francuski dyplomata (ur. 1518)
1854 – Józef Chłopicki, polski dowódca wojskowy, generał, wódz naczelny powstania listopadowego (ur. 1771)
1897 – Teresa z Lisieux, święta, francuska zakonnica (ur. 1873)
1908 – Karol Estreicher, polski publicysta, bibliograf, historyk literatury i teatru (ur. 1827)
1911 – Franciszek Kostrzewski, polski malarz, ilustrator, rysownik, karykaturzysta (ur. 1826)
1936 – Bolesław Markowski, polski prawnik, ekonomista, członek Rady Stanu, minister skarbu (ur. 1862)
1938 – Wojciech Stanisław Owczarek, polski duchowny katolicki, biskup włocławski (ur. 1875)
1940 – Walter Kollo, niemiecki kompozytor (ur. 1878)
1950 – Friedrich Feher, niemiecki reżyser filmowy (ur. 1889)
1955 – Michael Chekhov, amerykański aktor pochodzenia rosyjskiego, pedagog (ur. 1891)
1955 – James Dean, amerykański aktor (ur. 1931)
1969 – Frigyes Bán, węgierski reżyser filmowy (ur. 1902)
1970 – Zdzisław Karczewski, polski aktor (ur. 1903)
1972 – Edgar G. Ulmer, amerykański reżyser filmowy (ur. 1904)
1977 – Mary Ford, amerykańska piosenkarka (ur. 1924)
1977 – Saturnin Żórawski, polski aktor (ur. 1920)
1978 – Edgar Bergen, amerykański aktor (ur. 1903)
1979 – Hilary Krzysztofiak, polski malarz, grafik, scenograf (ur. 1926)
1982 – Kazimierz Iwor, polski aktor (ur. 1920)
1984 – Anna Świrszczyńska, polska pisarka (ur. 1909)
1985 – Simone Signoret, francuska aktorka (ur. 1921)
1986 – Franz Burda, niemiecki wydawca (ur. 1903)
1987 – Alfred Bester, amerykański pisarz fantastyki naukowej (ur. 1913)
1989 – Oskar Davičo, serbski pisarz (ur. 1909)
1990 – Flora Bieńkowska, polska pisarka (ur. 1914)
1990 – Janusz Bylczyński, polski aktor (ur. 1920)
1990 – Patrick White, australijski pisarz, laureat Nagrody Nobla (ur. 1912)
1990 – Zygmunt Zintel, polski aktor (ur. 1911)
1992 – Maria Malicka, polska aktorka (ur. 1900)
1994 – André Michel Lwoff, francuski mikrobiolog, laureat Nagrody Nobla (ur. 1902)
1996 – Gabriela Pauszer-Klonowska, polska pisarka, tłumaczka (ur. 1908)
2004 – Zygmunt Kałużyński, polski publicysta, krytyk filmowy, eseista (ur. 1918)
2004 – Stefania Staszewska, polska aktorka (ur. 1923)
2007 – Oswald Mathias Ungers, niemiecki architekt (ur. 1926)
2009 – Robert S. Baker, brytyjski reżyser, scenarzysta i producent filmowy (ur. 1916)

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

1 października jest 274. (w latach przestępnych 275.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 91 dni.

Święta [edytuj]

imieniny obchodzą: Ariel, Bawon, Cieszysław, Danuta, Jan, Julia, Krescencjusz, Krescens, Krescenty, Maksyma, Małobąd, Remigiusz, Roman i Teresa.
Armenia – Dzień Nauczycieli
Boliwia – Narodowy Dzień Biblii
Chińska Republika Ludowa – Rocznica Proklamowania ChRL (święto narodowe)
Cypr, Nigeria – Święto Niepodległości (święto narodowe)
Kamerun – Święto Zjednoczenia
międzynarodowe:
Międzynarodowy Dzień Wegetarianizmu
Międzynarodowy Dzień Pracownika Ochrony Zdrowia
Międzynarodowy Dzień Osób Starszych[1] (ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1990 roku)
Światowy Dzień Ptaków (koordynowane przez BirdLife International)
Międzynarodowy Dzień Muzyki[2] (ustanowiony przez UNESCO)
Międzynarodowy Dzień Walki z Wirusowym Zapaleniem Wątroby[3] (od 2004 roku, z inicjatywy stowarzyszeń pacjentów i cierpiących na schorzenia wątroby oraz zakażonych WZW C)
Polska – Światowy Dzień Wegan (na świecie 1 listopada)
San Marino – Inwestytura Regenta
Singapur – Dzień Dziecka
Tuvalu – 1. dzień Święta Tuvalu (święto narodowe)
wspomnienia i święta w Kościele katolickim[4][5][6], obchodzą:
św. Bawon z Gandawy
św. Roman Pieśniarz (zw. Roman Melodos)
św. Teresa od Dzieciątka Jezus (doktor Kościoła)

Wydarzenia w Polsce [edytuj]

1 października1626 – wojna polsko-szwedzka: zwycięstwem Szwedów zakończyła się bitwa pod Gniewem.
1798 – założono Towarzystwo Republikanów Polskich.
1936 – zwodowano ORP Błyskawica.
1939 – kampania wrześniowa:
bitwa pod Wytycznem.
rząd emigracyjny w Paryżu nadał Warszawie order Virtuti Militari.
1944 – 62. dzień powstania warszawskiego: tymczasowe zawieszenie broni.
1946 – katastrofa kolejowa na stacji Szczecin Turzyn: 7 osób zginęło, a 15 zostało rannych w wyniku zderzenia dwóch składów.
1949 – otwarto dla ruchu odbudowaną po zniszczeniach wojennych ulicę Nowy Świat w Warszawie.
1951 – inauguracja pierwszego roku akademickiego na Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie.
1954 – Warszawa: uruchomiono pierwszą polską stację radiofoniczną UKF na częstotliwości 97,6 MHz.
1982 – została uruchomiona komunikacja trolejbusowa w Tychach.
1983 – odsłonięto Pomnik Małego Powstańca w Warszawie.
1985 – rozpoczął się XI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.
1989 – z Warszawy wyjechał do RFN pociąg z 809 wschodnioniemieckimi uchodźcami.
1990 – rozpoczął się XII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.
1995 – rozpoczął się XIII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.
1996 – powstała sieć komórkowa Plus.
2001 – oddano do użytku nowe skrzydło gmachu Biblioteki Jagiellońskiej.
2003 – dowódcą Marynarki Wojennej został adm. floty Roman Krzyżelewski. Zastąpił na stanowisku adm. floty Ryszarda Łukasika.
2006 – powstała Służba Kontrwywiadu Wojskowego.
2009 – ujawniono tzw. aferę hazardową.
2010 – start kanału telewizyjnego Fox Polska.

Wydarzenia na świecie [edytuj]

331 p.n.e. – Aleksander Macedoński rozgromił wojska władcy Persji Dariusza III w bitwie pod Gaugamelą.
366 – Damazy I wybrany papieżem. Rzymianie niezadowoleni z wyboru wybrali antypapieża Ursyna.
959 – Edgar I został królem Anglii.
965 – Jan XIII wybrany papieżem.
1061 – Aleksander II wybrany papieżem.
1273 – Rudolf I Habsburg został wybrany na króla Niemiec.
1536 – rozpoczęła się dysputa lozańska.
1756 – wojna siedmioletnia: bitwa pod Lowosicami.
1791 – pierwsze posiedzenie francuskiego Zgromadzenia Prawodawczego (zwanego także Legislatywą).
1795 – Francja anektowała Niderlandy Austriackie.
1800 – Hiszpania zwróciła Francji zachodnią Luizjanę na mocy traktatu z San Ildefonso.
1814 – rozpoczął obrady kongres wiedeński.
1859 – włoska wojna wyzwoleńcza: zwycięstwo powstańców w bitwie nad rzeką Volturno.
1866 – niemiecki astronom Karl Luther odkrył planetoidę podwójną Antiope.
1881 – założono klub piłkarski Girondins Bordeaux.
1886 – Nowy Jork, wyspa Bedloe: prezydent Grover Cleveland odsłonił Statuę Wolności.
1888 – na wyspę Nauru przybyli pierwsi osadnicy niemieccy.
1890 – Kongres Stanów Zjednoczonych utworzył Park Narodowy Yosemite.
1908 – rozpoczęto sprzedaż Forda T.
1910 – 21 osób zginęło, a kilka zostało rannych w wyniku eksplozji bomby przed budynkiem Los Angeles Times.
1914 – I wojna światowa: rozpoczęła się bitwa pod Arras.
1916 – Niemcy: przeprowadzono pierwszą w historii zmianę czasu na zimowy.
1918 – I wojna światowa: armia arabska wraz z brytyjskim Camel Corps zajęła Damaszek, kończąc kilkusetletnie panowanie tureckie.
1924 – katastrofa kolejowa w Moguncji zginęło 15 osób.
1930 – w Jerozolimie po raz pierwszy zapalono elektryczne latarnie uliczne.
1931 – Hiszpania: kobiety otrzymały prawa wyborcze.
1932 – na wodach Kattegatu zatonął polski parowiec SS Niemen.
1936 – generał Francisco Franco ogłosił się szefem państwa i głównodowodzącym armii.
1938 – oddziały niemieckie wkroczyły do Czechosłowacji i zajęły Kraj Sudecki.
1943 – II wojna światowa: wojska amerykańskie wkroczyły do Neapolu.
1946 – ogłoszono wyroki wobec przywódców III Rzeszy sądzonych przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze.
1949 – Mao Zedong proklamował Chińską Republikę Ludową.
1950 – otwarto metro w Sztokholmie.
1958 – utworzono Narodową Agencję Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (NASA), zastępując dotychczasowy komitet NACA.
1960 – Nigeria i Cypr uzyskały niepodległość od Wielkiej Brytanii.
1961 – Kamerun Wschodni i Zachodni połączyły się, tworząc Republikę Federalną Kamerunu.
1962 – została wystrzelona pierwsza sonda marsjańska – radziecki Mars 1.
1964 – Japonia: otwarto pierwszą linię superszybkiej kolei Shinkansen.
1968 – premiera filmu Noc żywych trupów.
1971 – otwarto Walt Disney World na Florydzie.
1974 – premiera filmu Teksańska masakra piłą mechaniczną.
1977 – brazylijski piłkarz Pelé zakończył karierę sportową.
1978 – Tuvalu ogłosiło niepodległość od Wielkiej Brytanii.
1982 – Helmut Kohl wybrany na kanclerza Niemiec głosami koalicji CDU/CSU i FDP.
1982 – wszedł do sprzedaży pierwszy odtwarzacz płyt kompaktowych Sony CDP-101.
1984 – ukazał się album The Unforgettable Fire grupy U2.
1985 – Operacja Wooden Leg: izraelskie lotnictwo zbombardowało kwaterę główną OWP pod Tunisem. Zginęło 60 Palestyńczyków, a 70 zostało rannych.
1994 – Palau uzyskało niepodległość od USA.
1999 – Edyta Stein ogłoszona patronką Europy przez papieża Jana Pawła II.
2000 – Jan Paweł II kanonizował 120 męczenników chińskich.
2000 – w Sydney zakończyły się XXVII Letnie Igrzyska Olimpijskie.
2005 – wskutek zamachów terrorystycznych na wyspie Bali zginęło 26 osób, 102 zostały ranne.
2006 – wybory parlamentarne w Austrii wygrała Socjaldemokratyczna Partia Austrii.
2008 – rosyjski Sąd Najwyższy zrehabilitował cara Mikołaja II i jego rodzinę, zamordowanych przez bolszewików w 1918 roku.
2010 – David Lloyd Johnston został gubernatorem generalnym Kanady.
Urodzili się [edytuj]
208 – Aleksander Sewer, cesarz rzymski (zm. 235)
1207 – Henryk III, król Anglii (zm. 1272)
1620 – Nicolaes Berchem, holenderski malarz, grafik (zm. 1683)
1639 – Alessandro Stradella, włoski kompozytor (zm. 1682)
1685 – Karol VI Habsburg, cesarz Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego (zm. 1740)
1754 – Paweł I Romanow, car Rosji, wielki mistrz Zakonu Maltańskiego (zm. 1801)
1771 – Pierre Baillot, francuski skrzypek, kompozytor (zm. 1842)
1837 – Nicolás Avellaneda, argentyński polityk, prezydent Argentyny (zm. 1885)
1861 – Anna Brigadere, łotewska pisarka (zm. 1933)
1865 – Paul Dukas, francuski kompozytor (zm. 1935)
1869 – Stefania Sempołowska, polska pisarka, pedagog (zm. 1944)
1876 – Franciszek Lisowski, polski duchowny katolicki, biskup tarnowski (zm. 1939)
1880 – (lub 1 stycznia lub 1 listopada) Szalom Asz, żydowski pisarz (zm. 1957)
1880 – Franciszek Wojda, polski rolnik, polityk, minister (zm. 1951)
1881 – William Edward Boeing, amerykański konstruktor lotniczy, lotnik, przemysłowiec, założyciel Boeing Company (zm. 1956)
1884 – Paul Peikert, niemiecki duchowny katolicki (ur. 1949)
1890 – Adolf Wagner, niemiecki działacz narodowo socjalistyczny, gauleiter Dolnej Bawarii (zm. 1944)
1895 – Hans Schweikart, niemiecki reżyser filmowy, aktor (zm. 1975)
1899 – Ernest Haycox, amerykański pisarz (zm. 1950)
1901 – Stanisława Przybyszewska, polska pisarka (zm. 1935)
1903 – Vladimir Horowitz, amerykański pianista pochodzenia ukraińskiego (zm. 1989)
1904 – Otto Robert Frisch, brytyjski fizyk pochodzenia austriackiego (zm. 1979)
1907 – Franciszka Denis-Słoniewska, polska śpiewaczka, mezzosopranistka (zm. 1992)
1908 – Irena Jaglarz, polska aktorka teatralna (zm. 1983)
1909 – Antoni Wichura, polski aktor (zm. 1969)
1910 – Bonnie Parker, amerykańska przestępczyni (zm. 1934)
1911 – Heinrich Mark, estoński polityk, prezydent Estonii (zm. 2004)
1914 – Maciej Maciejewski, polski aktor
1917 – Cahal Brendan Daly, irlandzki duchowny katolicki, kardynał, arcybiskup Armagh, prymas Irlandii (zm. 2009)
1919 – Edmund Boniewicz, polski duchowny katolicki, pallotyn, spowiednik Stefana Wyszyńskiego (zm. 2006)
1920 – Walter Matthau, amerykański aktor (zm. 2000)
1921 – Lonny Chapman, amerykański aktor (zm. 2007)
1921 – James Whitmore, amerykański aktor (zm. 2009)
1923 – Jan Burek, polski aktor, realizator telewizyjny
1923 – Mikołaj Sprudin, polski operator filmowy
1923 – Stefania Staszewska, polska aktorka (zm. 2004)
1924 – Jimmy Carter, amerykański polityk, prezydent USA, laureat Nagrody Nobla
1924 – Ludwik Mika, polski śpiewak (zm. 1996)
1925 – José Beyaert, francuski kolarz szosowy, dwukrotny medalista olimpijski (zm. 2005)
1925 – Eugeniusz Molczyk, polski dowódca wojskowy, generał, wiceminister obrony narodowej, członek WRON (zm. 2007)
1927 – Tom Bosley, amerykański aktor
1928 – Laurence Harvey, brytyjski aktor (zm. 1973)
1928 – Willy Mairesse, belgijski kierowca wyścigowy Formuły 1 (zm. 1969)
1928 – George Peppard, amerykański aktor (zm. 1994)
1928 – Ryszard Rydzewski, polski reżyser filmowy
1930 – Richard Harris, irlandzki aktor, reżyser filmowy (zm. 2002)
1930 – Philippe Noiret, francuski aktor (zm. 2006)
1932 – Albert Collins, amerykański gitarzysta bluesowy (zm. 1993)
1935 – Julie Andrews, angielska aktorka, piosenkarka
1935 – Nikos Chadzinikolau, polski pisarz, poeta, tłumacz pochodzenia greckiego (zm. 2009)
1935 – Antoni Stankiewicz, polski duchowny katolicki, prawnik, dziekan Roty Rzymskiej, profesor Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego
1936 – Duncan Edwards, brytyjski piłkarz, reprezentant Anglii, ofiara katastrofy lotniczej w Monachium (zm. 1958)
1936 – Stella Stevens, amerykańska aktorka
1938 – Jan January Janczak, polski twórca filmów animowanych
1938 – Andrzej Paczkowski, polski historyk, laureat Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, profesor Uniwersytetu Warszawskiego
1939 – Karol Lutkowski, polski ekonomista, minister finansów, profesor SGH
1940 – Michael Gruber, amerykański pisarz
1942 – Jean-Pierre Jabouille, francuski kierowca wyścigowy Formuły 1
1942 – Franciszek Trzeciak, polski aktor, reżyser filmowy
1943 – Jean-Jacques Annaud, francuski reżyser filmowy
1945 – Donny Hathaway, amerykański piosenkarz (zm. 1979)
1945 – Wiesław Wójcik, polski aktor
1946 – Anna Bojarska, polska pisarka
1947 – Dave Arneson, amerykański autor gier fabularnych (zm. 2009)
1947 – Aaron Ciechanover, izraelski biolog, laureat Nagrody Nobla
1947 – Stephen Collins, amerykański aktor
1947 – Mariska Veres, holenderska wokalistka zespołu Shocking Blue (zm. 2006)
1949 – André Rieu, holenderski skrzypek, dyrygent
1950 – Adam Adamczyk, polski judoka
1950 – Tomasz Dietl, polski fizyk, pionier spintroniki, laureat Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej
1950 – Randy Quaid, amerykański aktor
1952 – Michał Szczepański, polski pisarz, reżyser filmowy
1956 – Andrus Ansip, estoński polityk, premier Estonii
1956 – Aleksander Trąbczyński, polski aktor
1957 – Marcin Daniec, polski satyryk
1958 – Marek Kalita, polski aktor
1959 – Youssou N'Dour, senegalski wokalista, perkusista
1961 – Olga Sawicka, polska aktorka, reżyserka dubbingu
1962 – Arkadiusz Niemirski, polski pisarz, satyryk, dziennikarz
1964 – Eric Boe, amerykański astronauta
1966 – George Weah, liberyjski piłkarz, reprezentant Liberii, piłkarz roku FIFA
1972 – Maciej Zientarski, polski dziennikarz motoryzacyjny
1974 – Aleksandr Awerbuch, izraelski lekkoatleta, skoczek o tyczce, mistrz świata i Europy
1974 – Mats Lindgren, szwedzki hokeista, reprezentant Szwecji
1978 – Małgorzata Szapował, polska artystka kabaretu Szum
1979 – Paweł Zugaj, polski kolarz szosowy, wielokrotny medalista mistrzostw Polski (zm. 2009)
1981 – Júlio Baptista, brazylijski piłkarz, reprezentant Brazylii
1982 – Haruna Babangida, nigeryjski piłkarz, reprezentant Nigerii
1983 – Krzysztof Krzywosz, polski lekkoatleta, kulomiot
1984 – Laura Pous Tio, hiszpańska tenisistka
1987 – Grzegorz Łomacz, polski siatkarz, reprezentant Polski
1987 – Natalia Rybicka, polska aktorka
1988 – Cariba Heine, australijska aktorka

Zmarli [edytuj]

654 – Bawon, święty, belgijski benedyktyn (ur. ok. 589)
686 – Temmu, cesarz Japonii (ur. ok. 631)
959 – Edwin Saski, król Anglii (ur. ok. 941)
1404 – Bonifacy IX, papież (ur. 1356)
1574 – Marten Jacobszoon Heemskerk van Veen, holenderski malarz (ur. 1498)
1578 – Juan de Austria, hiszpański dowódca wojskowy, namiestnik Niderlandów Habsburskich (ur. 1547)
1684 – Pierre Corneille, francuski dramaturg (ur. 1606)
1739 – Dominik Rudnicki, polski poeta, jezuita (ur. 1676)
1808 – Carl Gotthard Langhans, niemiecki architekt (ur. 1732)
1901 – Abdur Rahman Chan, emir Afganistanu (ur. 1844)
1928 – Stanisław Noakowski, polski architekt, malarz, rysownik, historyk sztuki (ur. 1867)
1929 – Antoine Bourdelle, francuski rzeźbiarz (ur. 1861)
1944 – polegli w powstaniu warszawskim:
Stefan Kwaśniewski, polski dziennikarz, felietonista, żołnierz AK, uczestnik powstania warszawskiego (ur. 1898)
1945 – Walter Bradford Cannon, amerykański fizjolog (ur. 1871)
1951 – Aleksander Kowalski, polski polityk, działacz komunistyczny, poseł na Sejm PRL (ur. 1908)
1956 – Adam Polewka, polski pisarz (ur. 1903)
1957 – Władysław Ilcewicz, polski aktor teatralny (ur. 1898)
1959 – Enrico De Nicola, włoski prawnik, polityk, prezydent (ur. 1877)
1962 – Henryk Kłoczkowski, polski komandor podporucznik, dowódca ORP Orzeł (ur. 1902)
1968 – Romano Guardini, niemiecki teolog, filozof pochodzenia włoskiego (ur. 1885)
1972 – Louis Leakey, kenijski archeolog, paleontolog pochodzenia angielskiego (ur. 1903)
1974 – Spyridon Marinatos, grecki archeolog (ur. 1901)
1975 – Al Jackson, amerykański perkusista zespołu Booker T. & the M.G.'s (zm. 1935)
1978 – Adam Ciołkosz, polski publicysta, instruktor harcerski, polityk, poseł na Sejm RP, przywódca PPS (ur. 1901)
1979 – Dorothy Arzner, amerykańska reżyserka filmowa (ur. 1897)
1985 – Stanisław Wierzbowski, polski krajoznawca (ur.1908)
1986 – Barbara Sadowska, polska poetka (ur. 1940)
1987 – Kazimierz Przybyłowski, polski prawnik, profesor Uniwersytetu Lwowskiego i Uniwersytetu Jagiellońskiego (ur. 1900)
1988 – Pavle Vujisić, serbski aktor (ur. 1926)
1989 – Stanisława Fleszarowa-Muskat, polska pisarka (ur. 1919)
1990 – Andrzej Krzanowski, polski kompozytor, akordeonista (ur. 1951)
1990 – Władysław Strumski, polski pisarz (ur. 1922)
1992 – Petra Kelly, niemiecka polityk (ur. 1947)
1993 – Aleksander Przyłucki, polski duchowny neounicki (ur. 1910)
1993 – Helena Makowska-Fijewska, polska aktorka (ur. 1918)
1994 – Stanisław Banaś, polski pisarz (ur. 1921)
1994 – Paul Lorenzen, niemiecki pisarz (ur. 1915)
1996 – Grzegorz Dubowski, polski dziennikarz, scenarzysta, krytyk i realizator filmowy (ur. 1934)
1996 – Karl Johannes Herbert Seifert, niemiecki matematyk (ur. 1907)
2003 – Zbigniew Lengren, polski grafik, rysownik, karykaturzysta (ur. 1919)
2004 – Richard Avedon, amerykański fotografik (ur. 1923)
2004 – Reinhard Hesse, niemiecki dziennikarz, pisarz (ur. 1956)
2004 – Bruce Palmer, kanadyjski basista zespołu Buffalo Springfield (ur. 1946)
2005 – Szymon Jędrzejczak, polski pływak (ur. 1986)
2005 – Román Torán Albero, hiszpański szachista, mistrz międzynarodowy (ur. 1931)
2006 – Wanda Rucińska, polska aktorka (ur. 1919)
2007 – Al Oerter, amerykański lekkoatleta, dyskobol, mistrz olimpijski (ur. 1936)

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

2 października jest 275. (w latach przestępnych 276.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 90 dni.

Święta [edytuj]

imieniny obchodzą: Aleksandra, Antoni, Berengar, Berengaria, Eleuteria, Eleuteriusz, Eleutery, Leodegar, Nasiębor, Stanimir, Ursycyn i Teofil.
Gwinea – Święto Republiki
Indie – Urodziny Mahatmy Gandhiego
Tuvalu – 2. dzień Święta Tuvalu
Włochy – Dzień Babć i Dziadków
międzynarodowe
Międzynarodowy Dzień bez Przemocy[1]
Europejski Dzień Ptaków , jako część Światowych Dni Ptaków (1 października) – globalnej imprezy organizowanej przez BirdLife International
Światowy Dzień Zwierząt Hodowlanych[2]
wspomnienia i święta w Kościele katolickim[3][4], obchodzą:
Świętych Aniołów Stróżów: męczenników – św. Eleuteriusza, żołnierza m. (zm. ok. 680) i św. Geryna (zm. ok. 678), św. Leodegara, bpa (zm. 675) oraz św. Teofila, mnicha (zm. VIII w.)
bł. Antoni Chevrier (zm. 1879, wyznawca beatyfikowany przez Jana Pawła II w 1986)
św. Eleuteriusz (papież z Nikomedii)

Wydarzenia w Polsce [edytuj]

1493 – biskup krakowski Fryderyk Jagiellończyk został nominowany na arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa Polski.
1794 – insurekcja kościuszkowska: Jan Henryk Dąbrowski pokonał Prusaków w bitwie pod Bydgoszczą.
1845 – utworzono Greckokatolickie Seminarium Duchowne w Przemyślu.
1924 – w Katowicach otwarto w obecności ministra Józefa Kiedronia wystawę automobilową.
1924 – w Krakowie zainaugurowano obrady II Zjazdu Fizyków Polskich, uroczystego otwarcia dokonał senior Władysław Natanson.
1926 – utworzono pierwszy rząd Józefa Piłsudskiego.
1937 – powstał Związek Lewicy Patriotycznej.
1938 – wojska polskie wkroczyły na czechosłowackie Zaolzie.
1939 – skapitulował Hel – ostatnia twierdza września.
1940 – hitlerowcy utworzyli getto warszawskie.
1943 – gubernator Hans Frank wydał rozporządzenie o zwalczaniu zamachów na niemieckie dzieło odbudowy w Generalnym Gubernatorstwie.
1944 – 63. dzień powstania warszawskiego: W nocy z 2 na 3 października podpisano honorowy akt o kapitulacji powstania warszawskiego.
1955 – w Warszawie został ujęty zabójca milicjanta Jerzy Paramonow.
1957 – decyzja KC PZPR o zawieszeniu tygodnika Po Prostu.
1962 – Telewizja Polska wyemitowała pierwszą dobranockę z serii Jacek i Agatka.
1964 – premiera filmu Upał.
1970 – premiera filmu Abel, twój brat.
1970 – wystartował Program Drugi Telewizji Polskiej.
1980 – rozpoczął się X Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.
1992 – premiera teleturnieju Koło Fortuny w TVP2.
1993 – Glinojeck otrzymał prawa miejskie.
2000 – wystartował program TVP3.
2005 – rozpoczął się XV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.
2006 – wystartowała telewizja informacyjno-rozrywkowa Superstacja.
2010 – początek XVI Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina.

Wydarzenia na świecie [edytuj]
48 p.n.e. – Juliusz Cezar przybył do Aleksandrii.
811 – Michał I Rangabe został cesarzem bizantyjskim.
829 – Teofil został koronowany na cesarza bizantyjskiego.
939 – zwycięstwo wojsk niemieckich nad lotaryńskimi w bitwie pod Andernach.
1187 – wojska ajjubidów dowodzone przez Saladyna zdobyły Jerozolimę po 88 latach władania nim przez krzyżowców.
1263 – bitwa pod Largs między Norwegami a Szkotami.
1535 – Jacques Cartier dotarł do indiańskiej wioski Hochelaga (obecnie Montreal).
1552 – car Iwan Groźny zdobył Kazań i przyłączył do Rosji chanat kazański.
1601 – irlandzka wojna dziewięcioletnia: rozpoczęło się oblężenie Kinsale.
1649 – kampania Cromwella w Irlandii: rozpoczęło się oblężenie Wexford.
1679 – w Nijmegen zawarto pokój holendersko-szwedzki.
1686 – wojska austriackie zdobyły Budę.
1700 – śmiertelnie chory i bezpotomny król Hiszpanii Karol II przyznał w testamencie wszystkie swe ziemie księciu d'Anjou Filipowi, wnukowi Ludwika XIV.
1794 – rewolucja francuska: armia francuska rozbiła Austriaków w bitwie pod Aldenhoven.
1795 – Rosja i Austria zawarły ugodę z Prusami w sprawie udziału tego kraju w III rozbiorze Polski.
1809 – flota brytyjska odniosła zwycięstwo nad Francuzami pod Zakintos i opanowała wyspy: Zakintos, Kefalinia i Kíthira.
1814 – zwycięstwo Hiszpanów nad powstańcami chilijskimi w bitwie pod Rancagua.
1836 – Charles Darwin powrócił do Anglii po 5-letniej podróży dookoła świata na pokładzie HMS Beagle.
1870 – Rzym został stolicą zjednoczonych Włoch.
1873 – Berlin: odsłonięto Siegessäule.
1901 – zwodowano pierwszy brytyjski okręt podwodny HMS Holland 1.
1919 – prezydent USA Woodrow Wilson doznał ciężkiego udaru, który spowodował częściowy paraliż jego ciała.
1922 – Litwa: została wprowadzona nowa waluta narodowa – lit.
1924 – Paryż: rozpoczęły się francusko-niemieckie rokowania w sprawie traktatu handlowego.
1926 – rozpoczęło emisję Radio Słowackie.
1928 – Josemaría Escrivá de Balaguer założył w Madrycie Opus Dei.
1935 – faszystowskie Włochy zaatakowały Abisynię.
1941 – front wschodni: rozpoczęła się bitwa pod Moskwą.
1942 – u północnych wybrzeży Irlandii liniowiec pasażerski RMS Queen Mary przypadkowo staranował krążownik HMS Curacoa z własnej eskorty. Zginęło 338 marynarzy.
1955 – w USA zakończono eksploatację komputera ENIAC.
1957 – Polska przedstawiła na forum ONZ tzw. plan Rapackiego, przewidujący stworzenie strefy bezatomowej w środkowej Europie.
1957 – premiera filmu Most na rzece Kwai.
1958 – Gwinea proklamowała niepodległość od Francji.
1962 – w zakładach w Hanowerze został wyprodukowany milionowy Volkswagen Transporter.
1964 – 80 osób zginęło w katastrofie samolotu Douglas DC-8 w hiszpańskiej prowincji Grenada.
1967 – Thurgood Marshall zostaje pierwszym czarnym sędzią amerykańskiego Sądu Najwyższego.
1968 – masakra na Placu Tlatelolco: ponad 300 osób zginęło po tym jak wojsko otworzyło ogień do pokojowo protestujących studentów w mieście Meksyk.
1971 – 63 osoby zginęły w katastrofie brytyjskiego samolotu Vickers Vanguard pod belgijskim Aarsele.
1972 – 109 osób zginęło w katastrofie Iła-18 pod Soczi.
1972 – Duńczycy opowiedzieli się w referendum za przystąpieniem do Wspólnot Europejskich.
1979 – papież Jan Paweł II wygłosił przemówienie na forum ONZ.
1983 – Bangladesz: Muhammad Yunus założył Grameen Bank.
1988 – Magdalena z Canossy została kanonizowana przez Jana Pawła II.
1988 – w Seulu zakończyły się XXIV Letnie Igrzyska Olimpijskie.
1990 – katastrofy samolotów:
uprowadzony chiński Boeing zderzył się podczas lądowania na lotnisku w Kantonie z dwiema maszynami na ziemi. Zginęły 132 osoby.
130 osób zginęło w okupowanym Kuwejcie w katastrofie Iła-76 linii Iraqi Airways.
1992 – ponad 100 więźniów zginęło podczas tłumienia buntu w więzieniu Carandiru w brazylijskim mieście São Paulo.
1996 – 70 osób zginęło w katastrofie Boeinga 757 u wybrzeży Peru.
1997 – papież Jan Paweł II rozpoczął podróż apostolską do Brazylii.
1997 – podpisano Traktat Amsterdamski.
2002 – tzw. Snajper z Waszyngtonu (John Allen Muhammad) zastrzelił swoją pierwszą ofiarę.
2006 – Pensylwania: pięć dziewczynek zostało zastrzelonych przez szaleńca podczas masakry w szkole amiszów w Nickel Mines.
2007 – prezydent Korei Południowej Roh Moo-hyun przybył drogą lądową do Phenianu na drugi w historii szczyt międzykoreański.
2009 – członkowie Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego zadecydowali w Kopenhadze, że gospodarzem Letnich Igrzysk Olimpijskich w 2016 roku będzie brazylijskie Rio de Janeiro.
2009 – Irlandczycy w drugim referendum przyjęli Traktat Lizboński.

Urodzili się [edytuj]

971 – Mahmud z Ghazni, władca Ghaznawidów (zm. 1030)
1452 – Ryszard III, król Anglii (zm. 1485)
1470 – Izabela, księżna Asturii, królowa Portugalii, żona Manuela I (zm. 1498)
1538 – Karol Boromeusz, święty, włoski duchowny katolicki, kardynał, arcybiskup Mediolanu (zm. 1584)
1616 – Andreas Gryphius, niemiecki pisarz (zm. 1664)
1644 – François-Timoléon de Choisy, francuski pisarz (zm.1724)
1722 – Leopold Widhalm, austriacki lutnik
1791 – Benedykta Cambiagio Frassinello, błogosławiona, włoska zakonnica, urszulanka (zm. 1858)
1798 – Karol Albert, król Sardynii (zm. 1849)
1800 – Nat Turner, przywódca powstania niewolników w Wirginii (zm.1831)
1804 – Edward Rastawiecki, polski historyk sztuki (zm. 1874)
1832 – Edward Burnett Tylor, angielski antropolog, etnolog (zm. 1917)
1847 – Paul von Hindenburg, niemiecki dowódca wojskowy, polityk, feldmarszałek, prezydent Niemiec (zm. 1934)
1851 – Ferdinand Foch, francuski dowódca wojskowy, marszałek Francji, marszałek Polski, feldmarszałek Wielkiej Brytanii (zm. 1929)
1852 – William Ramsay, szkocki chemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1916)
1868 – Andrzej Stopka Nazimek, polski pisarz, badacz folkloru (zm. 1934)
1869 – Mahatma Gandhi, indyjski filozof, prawnik, polityk (zm. 1948)
1870 – Bronisław Gubrynowicz, polski historyk literatury, profesor Uniwersytetu Warszawskiego (zm. 1933)
1871 – Cordell Hull, amerykański polityk, sekretarz stanu USA, laureat Nagrody Nobla (zm. 1955)
1872 – Władysław Jabłoński, polski architekt, polityk, prezydent Warszawy (zm. 1952)
1876 – Gabriel Czechowicz, polski ekonomista, prawnik, polityk, minister skarbu (zm. 1938)
1879 – Stefan Smólski, polski prawnik, polityk, minister spraw wewnętrznych (zm. 1938)
1879 – Wallace Stevens, amerykański poeta (zm.1955)
1882 – Tymon Niesiołowski, polski malarz, grafik, profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (zm. 1965)
1885 – Edmund Karasiński, polski aktor, śpiewak, reżyser teatralny (zm. 1975)
1889 – Gustaw Orlicz-Dreszer, polski dowódca wojskowy, generał, inspektor armii (zm. 1936)
1890 – Groucho Marx, amerykański aktor (zm. 1977)
1895 – Bud Abbott, amerykański aktor (zm. 1974)
1896 – Liaquat Ali Khan, pakistański polityk, premier Pakistanu (zm. 1951)
1902 – Jerzy Zawieyski, polski pisarz, polityk, członek Rady Państwa, wiceprezes ZLP (zm. 1969)
1904 – Graham Greene, angielski pisarz (zm. 1991)
1904 – Lal Bahadur Shastri, indyjski polityk, premier Indii (zm. 1966)
1907 – Alexander Todd, szkocki chemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1997)
1911 – Jack Finney, amerykański pisarz (zm. 1995)
1911 – Tilly Fleischer, niemiecka lekkoatletka, oszczepniczka, mistrzyni olimpijska (zm. 2005)
1912 – Irena Gumowska, polska dziennikarka, publicystka, autorka poradników kulinarnych (zm. 1991)
1914 – Richard Schulze-Kossens, niemiecki działacz nazistowski, adiutant Adolfa Hitlera (zm. 1988)
1916 – Ángel Suquía Goicoechea, hiszpański duchowny katolicki, kardynał, arcybiskup Santiago de Compostela i Madrytu (zm. 2006)
1917 – Christian de Duve, angielski biolog, laureat Nagrody Nobla
1919 – Shirley Clarke, amerykańska reżyserka filmowa (zm. 1997)
1919 – Antonio Medina García, hiszpański szachista, mistrz międzynarodowy (zm. 2003)
1920 – Janina Szydłowska, polska aktorka
1921 – Robert Runcie, arcybiskup Canterbury (zm.2000)
1922 – Otmar Mácha, czeski dramaturg, kompozytor, reżyser teatralny (zm. 2006)
1924 – Peter von Oertzen, niemiecki politolog, polityk (ur. 2008)
1924 – Tapan Sinha, indyjski reżyser, scenarzysta filmowy (zm. 2009)
1925 – Hubert Drapella, polski reżyser filmowy (zm. 2008)
1926 – Henryk Groszyk, polski prawnik, członek Trybunału Stanu, sędzia Trybunału Konstytucjonalnego (zm. 2009)
1926 – Celina Kubicówna, polska aktorka (zm. 1975)
1926 – Marian Miśkiewicz, polski lekarz, polityk, minister zdrowia i opieki społecznej
1927 – Bronisław Dembowski, polski duchowny katolicki, biskup włocławski
1927 – Nikola Kliusev, macedoński polityk, premier Macedonii (zm. 2008)
1929 – Ryszard Markowski, polski aktor (zm. 1989)
1929 – Giorgio Tadeo, włoski śpiewak operowy (bas) (zm. 2008)
1934 – Wojciech Pokora, polski aktor
1935 – Omar Sívori, argentyński piłkarz, trener piłkarski, reprezentant Argentyny i Włoch, selekcjoner reprezentacji Argentyny, laureat Złotej Piłki (zm. 2005)
1936 – Stanisław Brejdygant, polski aktor, pisarz, reżyser filmowy
1938 – Stig Björkman, szwedzki reżyser filmowy
1938 – Waheed Murad, pakistański aktor, reżyser filmowy (zm. 1983)
1938 – Michel Vocoret, francuski aktor, reżyser filmowy
1939 – Jurij Głazkow, rosyjski kosmonauta (zm. 2008)
1940 – Wojciech Zeidler, polski aktor, reżyser
1943 – Paul van Himst, belgijski piłkarz, reprezentant Belgii
1943 – Andrzej Kuryło, polski poeta, autor tekstów piosenek
1945 – Don McLean, amerykański piosenkarz
1946 – Waldemar Wspaniały, polski siatkarz, trener siatkówki, selekcjoner reprezentacji Polski
1947 – Grzegorz Wójtowicz, polski ekonomista, prezes NBP i członek Rady Polityki Pieniężnej (zm. 2009)
1948 – Avery Brooks, amerykański aktor
1948 – Petr Štěpánek, czeski aktor
1948 – Andrzej Tenard, polski piosenkarz, gitarzysta, muzyk zespołów: Grupa Bluesowa Gramine i Bractwo Kurkowe 1791
1949 – Annie Leibovitz, amerykańska fotografik
1950 – Mike Rutherford, brytyjski gitarzysta zespołów: Genesis i Mike and the Mechanics
1951 – Romina Power, amerykańska aktorka, piosenkarka
1951 – Sting, brytyjski wokalista zespołu The Police
1952 – Janusz Olejniczak, polski pianista, laureat Konkursu Chopinowskiego
1952 – Jan Švejnar, czeski ekonomista, polityk
1954 – Lorraine Bracco, amerykańska aktorka
1955 – Phil Oakey, brytyjski muzyk zespołu The Human League
1958 – Maciej Dutkiewicz, polski reżyser filmowy
1962 – Joe Lara, amerykański aktor, piosenkarz country
1963 – Thierry Bacconnier, francuski piłkarz, reprezentant Francji (zm. 2007)
1967 – Frankie Fredericks, namibijski lekkoatleta, sprinter, wicemistrz olimpijski, mistrz świata
1967 – Thomas Muster, austriacki tenisista, mistrz French Open
1968 – Jana Novotná, czeska tenisistka, wicemistrzyni olimpijska, mistrzyni Wimbledonu, Australian Open, French Open i USA Open
1969 – Aleksandra Justa, polska aktorka
1971 – Xavier Naidoo, niemiecki wokalista zespołu Söhne Mannheims
1973 – Proof, amerykański raper zespołu D12 (zm. 2006)
1973 – Wierka Serdiuczka, ukraiński piosenkarz
1974 – Magdalena Piekorz, polska reżyser filmowy
1974 – James Root, amerykański gitarzysta zespołu Slipknot
1978 – Ayumi Hamasaki, japońska piosenkarka
1978 – Dorota Staszewska, polska żeglarka
1978 – Sławomir Szmal, polski piłkarz ręczny, bramkarz, reprezentant Polski, wicemistrz świata
1979 – Balázs Borbély, słowacki piłkarz pochodzenia węgierskiego, reprezentant Słowacji
1979 – José Francisco Fonseca, meksykański piłkarz, reprezentant Meksyku
1984 – Marion Bartoli, francuska tenisistka
1984 – Eldin Jakupović, szwajcarski piłkarz pochodzenia bośniackiego, bramkarz, reprezentant Szwajcarii
1985 – Martins Ekwueme, nigeryjski piłkarz
1985 – Ole Marius Ingvaldsen, norweski skoczek narciarski
1986 – Szymon Jędrzejczak, polski pływak (zm. 2005)

Zmarli

534 – Atalaryk, król Ostrogotów (ur. 516)
679 – Leodegar, święty, francuski duchowny, biskup Autun (ur. ok. 615)
1264 – Urban IV, papież (ur. ok. 1200)
1515 – Barbara Zapolya, królowa Polski, żona Zygmunta Starego (ur. 1496)
1633 – Scipione Caffarelli-Borghese, włoski kardynał, mecenas sztuki, twórca Galleria Borghese (ur. 1577)
1764 – William Cavendish, książę Devonshire, premier Wielkiej Brytanii (ur. ok. 1720)
1804 – Nicolas-Joseph Cugnot, francuski wynalazca (ur. 1725)
1853 – François Arago, francuski matematyk, fizyk, astronom, polityk, minister floty (ur. 1786)
1879 – Antoni Chevrier, błogosławiony, francuski duchowny katolicki, założyciel Stowarzyszenia Kapłańskiego (ur. 1825)
1892 – Ernest Renan, francuski pisarz, historyk, filozof (ur. 1823)
1912 – Jan Beyzym, błogosławiony, polski duchowny katolicki (zm. 1850)
1920 – Max Bruch, niemiecki kompozytor, dyrygent (ur. 1838)
1921 – Wilhelm II Wirtemberski, król Wirtembergii (ur. 1848)
1927 – Svante August Arrhenius, szwedzki chemik, laureat Nagrody Nobla (ur. 1859)
1939 – Stefan Hnydziński, polski aktor (ur. 1901)
1944 – Vojtěch Luža, czeski dowódca wojskowy, generał (ur. 1891)
1946 – Ignacy Mościcki, polski chemik, polityk, prezydent Polski (ur. 1867)
1950 – John Francis Fitzgerald, amerykański polityk, burmistrz Bostonu (ur. 1863)
1956 – George Bancroft, amerykański aktor (ur. 1882)
1956 – Ludwik Christians, polski prawnik, polityk, prezes PCK (ur. 1902)
1957 – Luigi Ganna, włoski kolarz szosowy, zwycięzca Giro d'Italia (ur. 1883)
1965 – Oskar Lange, polski ekonomista, polityk, członek Rady Państwa, profesor i rektor SGPiS, profesor Uniwersytetu Warszawskiego (ur. 1904)
1966 – Józef Galewski, polski scenograf (ur. 1882)
1968 – Marcel Duchamp, francuski malarz (ur. 1887)
1973 – Paavo Nurmi, fiński lekkoatleta, biegacz, mistrz olimpijski (ur. 1897)
1974 – Wasilij Szukszyn, rosyjski pisarz, reżyser filmowy, aktor (ur. 1929)
1980 – Louis Daquin, francuski reżyser filmowy (ur. 1908)
1980 – Walentin Warłamow, radziecki kosmonauta (ur. 1934)
1982 – Waleria Dobosz-Markowska, polska śpiewaczka, aktorka (ur. 1887)
1984 – Hanna Zientara-Malewska, polska pisarka (ur. 1894)
1985 – Rock Hudson, amerykański aktor (ur. 1925)
1987 – Peter Medawar, angielski biolog, laureat Nagrody Nobla (ur. 1915)
1989 – Vittorio Caprioli, włoski reżyser filmowy (ur. 1921)
1989 – Witold Rowicki, polski dyrygent, pedagog (ur.1914)
1992 – Bogdan Suchodolski, polski filozof, historyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego (ur. 1903)
1996 – Bronisław Kassowski, polski aktor, reżyser teatralny (ur. 1909)
1998 – Gene Autry, amerykański piosenkarz, aktor (ur. 1907)
1998 – Jerzy Bińczycki, polski aktor (ur. 1937)
2002 – Ryszard Dyja, polski dziennikarz sportowy (ur. 1930)
2003 – Otto Günsche, niemiecki działacz nazistowski, adiutant Adolfa Hitlera (ur. 1917)
2005 – August Wilson, amerykański dramaturg (ur. 1945)
2006 – Paul Halmos, amerykański matematyk (ur. 1916)
2007 – Leon Majman, polski dyplomata, działacz robotniczy, więzień polityczny (ur. 1911)
2007 – Feliks Matyjaszkiewicz, polski scenograf (ur. 1912)
2007 – Janusz Rzeszewski, polski reżyser filmowy (ur. 1930)
2008 – Choi Jin-sil, południowokoreańska aktorka, modelka (ur. 1968)
2008 – Józef Wolski, polski historyk (ur. 1910)
2009 – Marek Edelman, polski lekarz, działacz polityczny i społeczny, przywódca powstania w getcie warszawskim (ur. 1919)

[link widoczny dla zalogowanych]
2009 – Rolf Rüssmann, niemiecki piłkarz, reprezentant Niemiec (

w51

3 października jest 276. (w latach przestępnych 277.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 89 dni.

Święta [edytuj]

imieniny obchodzą: Augustyna, Częstobrona, Cyprian, Ermegarda, Eustachy, Ewald, Ewalda, Gerard, Gerarda, Irmegarda, Kandyda, Maksymian, Romana, Sirosław i Sulibor.
Niemcy – Święto Zjednoczenia Niemiec
Honduras – Święto Morazan
Korea Południowa – Święto Utworzenia Państwa
wspomnienia i święta w Kościele katolickim[1],[2] obchodzą:
św. Chrodegang (biskup)
"Transitus" – nabożeństwo upamiętniające śmierć św. Franciszka z Asyżu

Wydarzenia w Polsce [edytuj]

1501 – Sejm walny w Piotrkowie wybrał Aleksandra Jagiellończyka na króla Polski.
1633 – wojna polsko-rosyjska 1632-1634: zakończyło się nieudane rosyjskie oblężenie Smoleńska.
1654 – wojna polsko-rosyjska 1654-1667: Rosjanie zdobyli Smoleńsk.
1655 – potop szwedzki: zwycięstwo Szwedów w bitwie pod Wojniczem.
1770 – konfederacja barska: bitwa pod Lackową.
1846 – Kolej Górnośląska uruchomiła połączenie Wrocławia z Mysłowicami.
1944 – 64. dzień powstania warszawskiego: w nocy z 2 na 3 października podpisano honorowy akt o kapitulacji powstania warszawskiego.
1944 – Leopold Okulicki objął stanowisko Komendanta Głównego Armii Krajowej.
1949 – Polskie Radio uruchomiło drugi program ogólnopolski.
1958 – premiera filmu Popiół i diament.
1982 – Telewizja Polska wyemitowała premierowy odcinek serialu Jan Serce.
1988 – premiera filmu Klątwa Doliny Węży.
1994 – Rada Ministrów podjęła decyzję o wysłaniu kontyngentu wojskowego na Haiti.
1996 – Wisława Szymborska otrzymała literacką Nagrodę Nobla.
1997 – wystartowała komercyjna telewizja TVN.
2005 – częściowe zaćmienie Słońca.

Wydarzenia na świecie [edytuj]

3 października 42 p.n.e. – wojny domowe Rzymu: rozpoczęła się bitwa pod Filippi.
1078 – w bitwie pod Czernihowem zginął wielki książę kijowski Izjasław I.
1357 – w Berwick podpisano traktat pokojowy kończący wojnę Edwarda III ze Szkocją.
1569 – III wojna z hugenotami: zwycięstwo katolików w bitwie pod Moncotour.
1691 – podpisano układ pokojowy w Limerick kończący wojnę irlandzką.
1815 – we Francji spadł pochodzący z Marsa meteoryt Chassigny.
1839 – otwarto pierwszą linię kolejową we Włoszech między Neapolem a Portici.
1849 – na 4 dni przed śmiercią Edgar Allan Poe został znaleziony na ulicy w Baltimore w stanie delirium.
1861 – wojna secesyjna: nierozstrzygnięta bitwa nad Greenbrier River.
1866 – podpisano pokój wiedeński kończący wojnę austriacko-włoską, w wyniku którego Włochy odzyskały Wenecję.
1883 – w Berlinie odbyła się premiera operetki Noc w Wenecji Johanna Straussa (syna).
1884 – w Kopenhadze spłonął dawny królewski zamek Christiansburg.
1906 – SOS zostało przyjęte jako międzynarodowy sygnał ratunkowy.
1918 – car Borys III objął tron Bułgarii.
1918 – Maximilian von Baden został kanclerzem kanclerzem Cesarstwa Niemieckiego i premierem Prus.
1919 – opublikowano tzw. Raport Morgenthaua z pobytu w Polsce amerykańskiej misji rządowej, mającej zbadać doniesienia o pogromach Żydów.
1929 – wznowienie stosunków dyplomatycznych między ZSRR a Wielką Brytanią.
1929 – Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców zostało przemianowane na Jugosławię.
1932 – Irak uzyskał niepodległość (od Wielkiej Brytanii).
1935 – Włochy dokonały inwazji na Abisynię.
1942 – w Peenemünde wystrzelono pierwszą rakietę V-2.
1952 – Brytyjczycy przeprowadzili pierwszą próbę broni jądrowej.
1962 – Walter Schirra na pokładzie statku Mercury-Atlas 8 jako trzeci Amerykanin odbył lot w kosmos.
1962 – w Nigerii spadł meteoryt Zagami pochodzienia marsjańskiego.
1963 – prezydent Hondurasu Ramón Villeda Morales został obalony przez wojsko.
1965 – premiera filmu Wstręt.
1967 – pilot Pete Knight ustanowił na samolocie rakietowym X-15 obowiązujący do dziś rekord prędkości samolotu załogowego (7274 km/h).
1968 – w Peru generał Juan Velasco Alvarado obalił prezydenta Fernando Belaúnde Terry'ego.
1969 – oddano do użytku wieżę telewizyjną w Berlinie.
1972 – wszedł w życie amerykańsko-radziecki traktat ABM o ograniczeniu systemów antybalistycznych.
1976 – koalicja SPD-FDP wygrała ponownie wybory parlamentarne w RFN.
1978 – odbyła się uroczystość pogrzebowa Jana Pawła I.
1980 – w zamachu bombowym na synagogę w Paryżu zginęły 4 osoby, a 20 zostało rannych.
1981 – w więzieniu Maze koło Belfastu, członkowie IRA zakończyli siedmiomiesięczny strajk głodowy (10 osób zmarło).
1982 – Holender Johan Taks dokonał pierwszego wejścia na siedmiotysięcznik Changtse w Himalajach.
1985 – prom kosmiczny Atlantis rozpoczął swoją pierwszą misję.
1986 – u wybrzeży USA doszło do eksplozji i skażenia radioaktywnego na radzieckim okręcie podwodnym K-219, który zatonął 3 dni później. Zginęły 4 osoby.
1990 – zjednoczenie Niemiec.
1992 – odbył się ślub Michelle LaVaughn Robinson i Baracka Obamy.
1992 – Sinead O'Connor w trakcie występu w programie telewizyjnym Saturday Night Live potargała zdjęcie Jana Pawła II.
1993 – w związku ze starciami między stronnikami prezydenta a zwolennikami parlamentu, Borys Jelcyn wprowadził w Rosji stan wyjątkowy.
1993 – w stolicy Somalii Mogadiszu stoczono bitwę wojsk amerykańskich z bojownikami przywódcy klanowego Mohameda Farraha Aidida.
1995 – O.J. Simpson został uniewinniony od zarzutu morderstwa swej byłej żony Nicole i jej przyjaciela.
1995 – w Skopje prezydent Macedonii Kiro Gligorov został ciężko ranny w zamachu bombowym.
2002 – po trwającej 22 miesiące renowacji odsłonięto Bramę Brandenburską w Berlinie.
2007 – w Bagdadzie, wskutek zamachu na konwój dyplomatyczny, ranny został polski ambasador Edward Pietrzyk; śmierć poniosły trzy osoby, w tym funkcjonariusz BOR.
2008 – amerykańska Izba Reprezentantów przyjęła plan Paulsona.

Urodzili się [edytuj]

1373 – (lub 18 lutego 1374) Jadwiga Andegaweńska, święta, król Polski, żona Władysława II Jagiełły (zm. 1399)
1458 – Kazimierz Jagiellończyk, święty, polski królewicz, syn Kazimierza IV Jagiellończyka (zm. 1484)
1762 – Anton Bernolák, słowacki duchowny katolicki, językoznawca (zm. 1813)
1784 – Johann Karl Ehrenfried Kegel, niemiecki agronom, podróżnik (zm. 1863)
1790 – John Ross, wódz Czirokezów (zm. 1866)
1792 – Francisco Morazán, honduraski polityk, prezydent Hondurasu, Zjednoczonych Prowincji Ameryki Środkowej i Kostaryki (zm. 1842)
1797 – Leopold II, wielki książę Toskanii (zm. 1870)
1814 – Hervé Faye, francuski astronom (zm. 1902)
1858 – Eleonora Duse, włoska aktorka (zm. 1924)
1867 – Pierre Bonnard, francuski malarz (zm. 1947)
1869 – Alfred Flatow, niemiecki gimnastyk sportowy, mistrz olimpijski (zm. 1942)
1879 – Warner Oland, amerykański aktor (zm. 1938)
1881 – Ludomir Michał Rogowski, polski kompozytor, dyrygent (zm. 1954)
1882 – Julian Krzewiński, polski aktor, pisarz (zm. 1943)
1882 – Karol Szymanowski, polski kompozytor (zm. 1937)
1889 – Carl von Ossietzky, niemiecki dziennikarz, pisarz, laureat Nagrody Nobla (zm. 1938)
1894 – Gertrude Berg, amerykańska aktorka (zm. 1966)
1895 – Julius Arigi, austriacki lotnik, as myśliwski (zm. 1981)
1895 – Siergiej Jesienin, rosyjski poeta (zm. 1925)
1896 – Gerardo Diego, hiszpański poeta (zm. 1987)
1896 – Stanisław Tatar, polski dowódca wojskowy, generał (zm. 1980)
1897 – Louis Aragon, francuski pisarz (zm. 1982)
1898 – Leo McCarey, amerykański reżyser filmowy (zm. 1969)
1900 – Thomas Clayton Wolfe, amerykański pisarz (zm. 1938)
1901 – Jean Grémillon, francuski reżyser filmowy (zm. 1959)
1901 – František Halas, czeski poeta, tłumacz (zm. 1949)
1902 – Artur da Costa e Silva, brazylijski polityk, prezydent Brazylii (zm. 1969)
1904 – Charles Pedersen, amerykański chemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1989)
1905 – Władysław Czapliński, polski historyk, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego (zm. 1981)
1907 – Tadeusz Becela, polski pisarz (zm. 1992)
1908 – Czesław Roszkowski, polski aktor (zm. 1978)
1910 – Andrzej Waksmundzki, polski chemik, pionier techniki światłowodowej (zm. 1998)
1911 – Sir Michael Hordern, angielski aktor (zm. 1995)
1914 – Włodzimierz Berutowicz, polski prawnik, polityk, profesor i rektor Uniwersytetu Wrocławskiego, minister sprawiedliwości, pierwszy prezes Sądu Najwyższego (zm. 2004)
1914 – Jan Nowak-Jeziorański, polski polityk, politolog, dziennikarz, publicytsa, żołnierz AK, dyrektor Radia Wolna Europa (zm. 2005)
1914 – Ferdynand Wójcik, polski aktor (zm. 1980)
1916 – James Herriot, szkocki weterynarz, pisarz (zm. 1995)
1919 – James Buchanan, amerykański ekonomista, laureat Nagrody Nobla
1919 – Ludomir Stasiak, polski ekonomista, polityk, sekretarz Rady Państwa (zm. 2001)
1922 – Włodzimierz Rybka, polski żołnierz AK, podporucznik, uczestnik powstania warszawskiego (zm. 1944)
1923 – Edward Oliver LeBlanc, dominicki polityk, premier Dominiki (zm. 2004)
1923 – Stanisław Skrowaczewski, polski kompozytor, dyrygent
1925 – Gore Vidal, amerykański pisarz
1927 – Igor Tałankin, rosyjski reżyser filmowy
1928 – Erik Bruhn, duński tancerz, choreograf (zm. 1986)
1928 – Christian d'Oriola, francuski szermierz, florecista, mistrz świata, mistrz olimpijski (zm. 2007)
1928 – Alvin Toffler, amerykański socjolog, futurysta, pisarz
1928 – Kåre Willoch, norweski polityk, premier Norwegii
1930 – Zbigniew Stawarz, polski aktor (zm. 1993)
1931 – Samir Amin, egipski ekonomista, socjolog, politolog
1932 – Mircea Dragan, rumuński reżyser filmowy
1933 – Abdon Pamich, włoski lekkoatleta, chodziarz, mistrz olimpijski
1934 – Michał Czajkowski, polski duchowny katolicki, teolog, publicysta
1935 – Charles Duke, amerykański astronauta
1936 – Steve Reich, amerykański kompozytor
1938 – Eddie Cochran, amerykański piosenkarz, gitarzysta (zm. 1960)
1938 – Tereza Kesovija, chorwacka piosenkarka
1940 – Andrzej Gronczewski, polski eseista, historyk literatury, krytyk literacki
1940 – Franciszek Kamecki, polski poeta
1941 – Chubby Checker, amerykański piosenkarz
1941 – Witold Orzechowski, polski reżyser filmowy
1942 – Steve Susskind, amerykański aktor (zm. 2005)
1943 – Jeremiasz, polski duchowny prawosławny, arcybiskup wrocławski i szczeciński
1946 – Andrzej Zimniak, polski pisarz fantastyki
1947 – John Perry Barlow, amerykański poeta
1947 – Tomira Kowalik, polska aktorka
1949 – Lindsey Buckingham, amerykański gitarzysta zespołu Fleetwood Mac
1949 – Aleksander Rogożkin, rosyjski reżyser filmowy
1950 – Andrzej Szarmach, polski piłkarz, reprezentant Polski
1954 – Stevie Ray Vaughan, amerykański gitarzysta zespołu Double Trouble (zm. 1990)
1956 – Hart Bochner, kanadyjski aktor, reżyser filmowy
1956 – Mieczysław Jurecki, polski basista zespołu Budka Suflera
1957 – Bogdan Hołownia, polski pianista jazzowy
1958 – Waldemar Malicki, polski pianista, popularyzator muzyki
1959 – Jack Wagner, amerykański aktor, piosenkarz
1962 – Tommy Lee, amerykański perkusista zespołu Mötley Crüe
1964 – Clive Owen, brytyjski aktor
1965 – Jan-Ove Waldner, szwedzki tenisista stołowy, mistrz świata, mistrz olimpijski
1967 – Denis Villeneuve, kanadyjski reżyser filmowy
1969 – Gwen Stefani, amerykańska wokalistka zespołu No Doubt
1969 – Alessandro Zampedri, włoski kierowca wyścigowy Formuły 3000
1971 – Kevin Richardson, amerykański wokalista zespołu Backstreet Boys
1971 – Tomasz Steciuk, polski aktor
1972 – Michael Nylander, szwedzki hokeista, reprezentant Szwecji, mistrz świata
1973 – Neve Campbell, kanadyjska aktorka
1976 – Seann William Scott, amerykański aktor
1978 – Gerald Asamoah, niemiecki piłkarz, reprezentant Niemiec, wicemistrz świata
1978 – Katarzyna Doraczyńska, polska polityk, harcerka, działaczka społeczna, pracownik Kancelarii Prezydenta RP (zm. 2010)
1978 – Claudio Pizarro, peruwiański piłkarz, reprezentant Peru
1978 – Jake Shears, amerykański wokalista zespołu Scissor Sisters
1979 – Dennis Störl, niemiecki skoczek narciarski
1981 – Zlatan Ibrahimović, szwedzki piłkarz, reprezentant Szwecji
1981 – Andreas Isaksson, szwedzki piłkarz, bramkarz, reprezentant Szwecji
1982 – Melanie Robillard, kanadyjsko-niemiecka curlerka
1983 – Fred, brazylijski piłkarz, reprezentant Brazylii
1983 – Yvonne Meusburger, austriacka tenisistka
1984 – Anna Gzyra, polska aktorka
1984 – Ashlee Simpson, amerykańska piosenkarka, aktorka
1988 – Damian Walczak, polski aktor

Zmarli [edytuj]

42 p.n.e. – Gajusz Kasjusz Longinus, rzymski generał (ur. przed 85 p.n.e.)
1078 – Izjasław I, wielki książę kijowski (ur. ok. 1024)
1226 – Franciszek z Asyżu, święty, włoski duchowny katolicki, stygmatyk, założyciel franciszkanów (ur. 1181)
1369 – Małgorzata Maultasch, hrabina Tyrolu (ur. 1318)
1559 – Ercole II d'Este, książę Ferrary i Modeny (ur. 1508)
1568 – Elżbieta de Valois, królowa Hiszpanii (ur. 1545)
1611 – Karol Lotaryński, francuski dowódca wojskowy (ur. 1554)
1623 – Jan Zbigniew Ossoliński, polski polityk, sekretarz królewski, wojewoda podlaski i sandomierski (ur. 1555)
1629 – Giorgi Saakadze, gruziński dowódca wojskowy, bohater narodowy (ur. 1580)
1685 – Juan Carreño de Miranda, hiszpański malarz (ur. 1614)
1793 – Fletcher Christian, brytyjski marynarz, przywódca buntu na Bounty (ur. 1764)
1838 – Czarny Jastrząb, wódz Sauków i Foxów (ur. 1767)
1845 – Stanisław Grabowski, hrabia, polski polityk, naturalny syn Stanisława Augusta Poniatowskiego (ur. 1780)
1891 – Edouard Lucas, francuski matematyk, autor gry Wieże Hanoi (ur. 1842)
1896 – William Morris, angielski malarz, rysownik, architekt, pisarz (ur. 1834)
1921 – Józef Leśniewski, polski wojskowy, generał, minister spraw wojskowych (ur. 1867)
1928 – Ludomir Sawicki, polski geograf, podróżnik (ur. 1884)
1929 – Gustav Stresemann, niemiecki polityk, minister spraw zagranicznych i kanclerz Niemiec, laureat Nagrody Nobla (ur. 1878)
1931 – Carl Nielsen, duński kompozytor, dyrygent (ur. 1865)
1932 – Max Wolf, niemiecki astronom (ur. 1863)
1937 – Halina Bruczówna, polska aktorka (ur. ?)
1943 – Irena Horwath, polska aktorka (ur. 1865)
1944 – Władysław Kotwicz, polski językoznawca, orientalista, profesor Uniwersytetu Lwowskiego (ur. 1872)
1949 – Midhat Frashëri, albański pisarz, publicysta, polityk (ur. 1880)
1957 – Lőrinc Szabó, węgierski poeta (ur. 1900)
1962 – Grzegorz Timofiejew, polski pisarz, tłumacz (ur. 1908)
1965 – Zachary Scott, amerykański aktor (ur. 1914)
1967 – Woody Guthrie, amerykański muzyk folkowy (ur. 1912)
1969 – Jan Kochanowicz, polski aktor, reżyser teatralny (ur. 1879)
1975 – Zizi Halama, polska tancerka (ur. 1905)
1977 – Tay Garnett, amerykański reżyser filmowy (ur. 1894)
1980 – Jerzy Żurawlew, polski pianista, kompozytor, inicjator Konkursu Chopinowskiego (ur. 1886)
1981 – Tadeusz Kotarbiński, polski filozof, logik, etyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, rektor Uniwersytetu Łódzkiego, prezes PAN (ur. 1886)
1986 – Stanisław Strumph-Wojtkiewicz, polski pisarz (ur. 1898)
1987 – Jean Anouilh, francuski pisarz (ur. 1910)
1988 – Franz Josef Strauß, niemiecki polityk, premier Bawarii (ur. 1915)
1990 – Stefano Casiraghi, włoski przedsiębiorca, mąż Karoliny Grimaldi (ur. 1960)
1992 – Marek Petrusewicz, polski pływak, wicemistrz Europy, uczestnik Igrzysk Olimpijskich (ur. 1934)
1994 – Heinz Rühmann, niemiecki aktor (ur. 1902)
1996 – Andrzej Bielski, polski aktor (ur. 1934)
1997 – Jarl Kulle, szwedzki aktor (ur. 1927)
1998 – Roddy McDowall, angielski aktor (ur. 1928)
1999 – Akio Morita, japoński przemysłowiec, założyciel Sony (ur. 1921)
2000 – Wojciech Jerzy Has, polski reżyser filmowy (ur. 1925)
2000 – Benjamin Orr, amerykański basista i wokalista zespołu The Cars (ur. 1947)
2003 – William Steig, amerykański rysownik, autor komiksów (ur. 1907)
2004 – Janet Leigh, amerykańska aktorka (ur. 1927)
2005 – Janusz Ingarden, polski architekt, znany z projektowania krakowskiego Hotelu Forum w latach 1975-1977 (ur. 1923)
2006 – Peter Norman, australijski lekkoatleta, sprinter, wicemistrz olimpijski (ur. 1942)
2007 – Tony Ryan, irlandzki biznesmen, twórca irlandzkich linii lotniczych Ryanair (ur. 1936)
2008 – George Thomson, brytyjski polityk, minister w rządzie Harolda Wilsona (ur. 1921)
2009 – Jerzy Wojnecki, polski piłkarz (ur. 1975)

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

4 października jest 277. (w latach przestępnych 278.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 88 dni.

Święta [edytuj]

imieniny obchodzą: Aurea, Dalewin, Dalwin, Dobromiła,Edwina, Euzebiusz, Faust, Franciszek, Konrad, Konrada, Lucjan, Łucjan, Petroniusz i Piotr.
Lesotho – Dzień Niepodległości (1966)
Mozambik – Dzień Pokoju i Pojednania
międzynarodowe
Światowy Dzień Zwierząt[1], rozpoczynający Światowy Tydzień Zwierząt (do 10 października)[2]
rozpoczyna się Światowy Tydzień Przestrzeni Kosmicznej (do 10 października, ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1999 roku)[3]
Polska – Światowy Dzień Onkologii[4], pod patronatem Polskiej Unii Onkologii
Rosja – Dzień Wojsk Kosmicznych
wspomnienia i święta w Kościele katolickim[5][6], obchodzą:
św. Franciszek z Asyżu (Jan Bernardone , założyciel zakonu franciszkanów)
św. Petroniusz (biskup)

Wydarzenia w Polsce [edytuj]

1498 – Drohiczyn otrzymał prawa miejskie.
1582 – wprowadzono kalendarz gregoriański.
1655 – II wojna północna: siły polskie pod dowództwem Krzysztofa Żegockiego zdobyły Kościan.
1660 – wojna polsko-rosyjska: wojska polsko-litewskie zakończyły nieudane oblężenie Mohylewa.
1705 – Stanisław Leszczyński i jego żona Katarzyna Opalińska zostali koronowani na króla i królową Polski.
1795 – Prusacy zrabowali ze skarbca na Wawelu polskie insygnia koronacyjne.
1900 – otwarto Teatr Miejski we Lwowie.
1902 – w Toruniu powstała Spółdzielnia Mieszkaniowa "Kopernik".
1936 – premiera filmu Wierna rzeka.
1944 – 1. dzień po upadku powstania warszawskiego: Rada Ministrów podjęła uchwałę o żałobie narodowej z powodu kapitulacji Warszawy.
1966 – premiera filmu Marysia i Napoleon.
1982 – Izba Wojskowa Sądu Najwyższego skazała zaocznie na karę śmierci byłego ambasadora PRL w Waszyngtonie Romualda Spasowskiego, który po ogłoszeniu stanu wojennego porzucił placówkę i poprosił o azyl polityczny w USA.
2000 – rozpoczął się XIV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.
2002 – premiera filmu Zemsta.

Wydarzenia na świecie [edytuj]

Plakat reklamujący Orient Express Wikimedia Commons ma zbiór multimediów związanych z tematem:
4 października1189 – III wyprawa krzyżowa: wojska Saladyna pokonały chrześcijan w bitwie pod Akką.
1209 – Otto IV został koronowany na cesarza rzymskiego.
1440 – król Danii Krzysztof Bawarski został wybrany przez szwedzki parlament na króla Szwecji.
1582 – papież Grzegorz XIII wprowadził w życie kalendarz gregoriański, 4 października tego roku stał się 15 października w Italii, Hiszpanii, Portugalii i Polsce, w niedługim czasie poszło za tym przykładem wiele innych krajów katolickich.
1674 – wojna Francji z koalicją: nierozstrzygnięta bitwa pod Enzheim.
1693 – wojna palatynacka: Francuzi pokonali połączone siły hiszpańsko-sabaudzkie w bitwie pod Marsaglią.
1745 – Franciszek I Lotaryński został koronowany na cesarza Niemiec.
1777 – wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych: zwycięstwo Brytyjczyków w bitwie pod Germantown.
1809 – Spencer Perceval został premierem Wielkiej Brytanii.
1824 – Meksyk stał się republiką.
1830 – Belgia oderwała się od Niderlandów.
1853 – Imperium osmańskie wypowiedziało wojnę Rosji – początek wojny krymskiej.
1862 – wojna secesyjna – zwycięstwo wojsk Unii w II bitwie pod Corinth.
1883 – rozpoczął się pierwszy kurs pociągu Orient Express.
1904 – założono szwedzki klub piłkarski IFK Göteborg.
1910 – król portugalski Manuel II uciekł do Wielkiej Brytanii. Dwa dni później w Porto oficjalnie proklamowano republikę.
1910 – została przyjęta flaga Bermudów.
1916 – założono Murmańsk.
1921 – Riccardo Zanella wybrany został pierwszym prezydentem Wolnego Miasta Rijeka.
1922 – podpisano Protokoły Genewskie.
1927 – John Borglum rozpoczął pracę nad wykuwaniem Mount Rushmore.
1940 – na granicznej Przełęczy Brenner w Alpach spotkali się Adolf Hitler i Benito Mussolini.
1943 – II wojna światowa: grecka wyspa Kos została zdobyta przez wojska niemieckie.
1943 – wojska amerykańskie zdobyły Wyspy Salomona.
1956 – na Morzu Północnym zatonął polski statek rybacki Cyranka. Zginęło 12 osób.
1957 – ZSRR wystrzelił pierwszą sztucznego satelitę Ziemi – Sputnik 1.
1958 – proklamowano V Republikę Francuską.
1959 – wystrzelono sondę księżycową Łuna 3.
1960 – po zderzeniu ze stadem szpaków runął do oceanu, krótko po starcie z Bostonu, samolot L-188 Electra. Zginęły 62 osoby, a 10 zostało rannych.
1964 – Włochy: otwarto Autostradę Słońca.
1965 – Paweł VI jako pierwszy papież odwiedził USA.
1965 – ukazał się pierwszy numer kubańskiego dziennika Granma.
1966 – Lesotho uzyskało niepodległość (od Wielkiej Brytanii).
1967 – sułtan Brunei Omar Ali Saifuddin III abdykował na rzecz swego syna Hassana Bolkiaha.
1968 – dokonano oblotu samolotu pasażerskiego Tu-154.
1974 – John Lennon wydał swój piąty solowy album Walls and Bridges.
1974 – w Grecji została założona partia konserwatywno-liberalna Nowa Demokracja.
1975 – otwarto Port lotniczy Montreal-Mirabel.
1982 – RFN: powstał pierwszy rząd Helmuta Kohla.
1983 – prezydent Ronald Reagan podpisał ustawę w sprawie nadawania programu radiowego na Kubę
1984 – przyjęto flagę Egiptu.
1986 – Jan Paweł II udał się w swą 31. podróż apostolską do Francji.
1991 – w Madrycie podpisano protokół do Traktatu Antarktycznego o utworzeniu Szczególnie Chronionego Obszaru Antarktyki.
1992 – katastrofa lotu El Al 1862: transportowy Boeing 747 rozbił się o budynek mieszkalny w Amsterdamie. Zginęły 43 osoby, w tym 39 na ziemi.
1992 – w Rzymie podpisano układ pokojowy kończący wojnę domową w Mozambiku.
1992 – wskutek ataku szaleńca wybuchł pożar w Sali Królestwa Świadków Jehowy w Wonju (Korea Południowa); zginęło 15 osób, 26 zostało rannych.
2001 – rosyjski samolot Tu-154 rozbił się na Morzu Czarnym po przypadkowym trafieniu go ukraińską rakietą. Zginęło 78 osób.
2003 – w samobójczym zamachu bombowym na restaurację w izraelskiej Hajfie zginęło 21 osób, a 51 zostało rannych.
2004 – amerykański samolot kosmiczny SpaceShipOne odbył załogowy lot w kosmos, zdobywając Nagrodę X Prize.
2007 – w stolicy Demokratycznej Republiki Kongo Kinszasie, krótko po starcie rozbił się na bazarze samolot transportowy An-26. Zginęło 51 osób (w tym 31 na ziemi), a 30 zostało rannych.
2008 – zakończyła się misja Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Iraku.

Urodzili się [edytuj]

1289 – Ludwik X Kłótliwy, król Francji (zm. 1316)
1379 – Henryk III Chorowity, król Kastylii (zm. 1406)
1437 – Jan IV Bawarski, książę Bawarii (zm. 1463)
1515 – Lucas Cranach Młodszy, niemiecki malarz (zm. 1586)
1528 – Francisco Guerrero, hiszpański kompozytor (zm. 1599)
1542 – Robert Bellarmin, święty, włoski duchowny katolicki, kardynał, doktor Kościoła (zm. 1621)
1550 – Karol IX Sudermański, król Szwecji (zm. 1611)
1607 – Francisco de Rojas Zorrilla, hiszpański pisarz (zm. 1648)
1626 – Richard Cromwell, lord protektor Anglii, Szkocji i Irlandii (zm. 1712)
1720 – Giovanni Battista Piranesi, włoski grafik, architekt (zm. 1778)
1741 – Franciszek Karpiński, polski poeta (zm. 1825)
1744 – Michał Franciszek Karpowicz, polski duchowny katolicki, biskup wigierski (zm. 1803)
1749 lub 1750 – Franciszek Dionizy Kniaźnin, polski poeta (zm. 1807)
1754
Katarzyna Jarrige, francuska tercjarka dominikańska, błogosławiona katolicka (zm. 1836)
Franciszek Skarbek-Malczewski, polski duchowny katolicki, arcybiskup warszawski, prymas Królestwa Polskiego (zm. 1819)
1787 – François Guizot, francuski historyk, polityk, premier Francji (zm. 1874)
1796 – August Wilhelm Bach, niemiecki kompozytor (zm. 1869)
1807 – Sir Louis-Hippolyte La Fontaine, kanadyjski polityk, premier Prowincji Kanady (zm. 1864)
1814 – Jean-François Millet, francuski malarz (zm. 1875)
1816 – Eugène Pottier, francuski poeta, autor słów do pieśni Międzynarodówka (ur. 1887)
1819 – Francesco Crispi, włoski prawnik, polityk, premier Włoch (zm. 1901)
1822 – Rutherford Hayes, amerykański polityk, prezydent USA (zm. 1893)
1839 – Franciszek Fogolla, włoski franciszkanin, misjonarz, biskup, męczennik, święty katolicki (zm. 1900)
1841 – Prudente de Morais, brazylijski polityk, prezydent Brazylii (zm. 1902)
1872 – Juliusz Tadeusz Tarnawa-Malczewski, polski generał, polityk, minister spraw wojskowych (zm. 1940)
1876 – Karol Bertoni, polski polityk, dyplomata, minister spraw zagranicznych (zm. 1967)
1881 – Walther von Brauchitsch, niemiecki dowódca wojskowy, feldmarszałek III Rzeszy, naczelny dowódca wojsk lądowych Wehrmachtu (zm. 1948)
1885 – Edmund Malinowski, polski botanik, genetyk (zm. 1979)
1887 – Franciszek Olejniczak, polski duchowny katolicki, działacz społeczny (zm. 1965)
1888 – Friedrich Olbricht, niemiecki dowódca wojskowy, generał III rzeszy(zm. 1944)
1892
Engelbert Dollfuss, austriacki polityk, kanclerz Austrii (zm. 1934)
Luis Trenker, austriacki reżyser filmowy (zm. 1990)
1894 – Józef Beck, polski polityk, dyplomata, minister spraw zagranicznych (zm. 1944)
1898 – Marian Drobik, polski wojskowy, szef wywiadu i kontrwywiadu AK (zm. 1944)
1895
Buster Keaton, amerykański aktor (zm. 1966)
Richard Sorge, niemiecki dziennikarz, agent wywiadu sowieckiego (zm. 1944)
1903
John Vincent Atanasoff, uznawany za twórcę komputera elektronicznego.
Ernst Kaltenbrunner, niemiecki działacz nazistwoski, szef Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy (zm. 1946)
1904 – Henryk Vogelfänger, polski aktor (zm. 1990)
1906 – Ladislav Pešek, czeski aktor (zm. 1986)
1907 – Franciszek Jurecki, polski żołnierz AK, porucznik, uczestnik powstania warszawskiego (zm. 1944)
1910
Adolf Branald, czeski pisarz (zm. 2008)
Eugenia Umińska, polska skrzypaczka, pedagog (zm. 1980)
1911 – Flann O'Brien, irlandzki pisarz (zm. 1966)
1916 – Witalij Ginzburg, rosyjski fizyk, laureat Nagrody Nobla (zm. 2009)
1918 – Kenichi Fukui, japoński chemik, laureat Nagrody Nobla
1922 – Adam Hollanek, polski pisarz, publicysta (zm. 1998)
1923
Charlton Heston, amerykański aktor (zm. 2008)
Janina Trojanowska-Zborowska, polska łączniczka, żołnierz AK, uczestniczka powstania warszawskiego (zm. 1944)
1927
Krystyna Jacobson, polska malarka, artystka tkacz
Dobrosław Mater, polski aktor (zm. 1997)
1930 – Wiesław Gołas, polski aktor
1931
Marek Roman, polski inżynier środowiska, rektor Politechniki Warszawskiej (zm. 2003)
Richard Rorty, amerykański filozof, przedstawiciel pragmatyzmu (zm. 2007)
1932 – Stan Dragoti, amerykański reżyser filmowy
1933 – Jerzy Fronk, polski operator filmowy
1934 – Zbigniew Pietrzykowski, polski bokser, polityk, mistrz Europy, wicemistrz olimpijski, poseł na Sejm RP
1935
Jacek Butrymowicz, polski reżyser filmowy
Jan Piątkowski, polski prawnik, polityk, minister sprawiedliwości
Jadwiga Wejcman, polska aktorka (zm. 1997)
1937
Jackie Collins, brytyjska pisarka
Wojciech Łazarek, polski trener piłkarski, selekcjoner reprezentacji Polski
Urszula Trawińska-Moroz, polska śpiewaczka operowa (sopran)
Franz Vranitzky, austriacki polityk, kanclerz Austrii
1938 – Kurt Wüthrich, szwajcarski chemik, laureat Nagrody Nobla
1939 – Ivan Mauger, nowozelandzki żużlowiec, mistrz świata
1941
Anne Rice, amerykańska pisarka
Robert Wilson, amerykański reżyser teatralny, dramaturg
1942 – Irm Hermann, niemiecka aktorka
1944
Racío Dúrcal, hiszpańska aktorka, piosenkarka (zm. 2006)
Mick Jackson, amerykański reżyser filmowy
Józef Szaniawski, polski politolog, sowietolog, dziennikarz
1946 – Susan Sarandon, amerykańska aktorka
1947
Julien Clerc, francuski piosenkarz
Jim Fielder, amerykański basista zespołu Blood, Sweat & Tears
1948
Stanisław Jaskułka, polski aktor
Stanisław Nicieja, polski historyk, profesor i rektor Uniwersytetu Opolskiego, senator RP
1949
Armand Assante, amerykański aktor
Stephen Gyllenhaal, amerykański reżyser filmowy
Luis Sepúlveda, chilijski pisarz
1951 – Algimantas Liubinskas, litewski trener piłkarski, selekcjoner reprezentacji Litwy
1953
Sebastian Jasiński, polski duchowny katolicki, franciszkanin, biblista
Andreas Vollenweider, szwajcarski muzyk
1954 – Józef Szamocki, polski duchowny katolicki, biskup toruński
1958 – Włodzimierz Pawlik, polski pianista jazzowy, kompozytor
1959
Beata Kolak-Kuzdak, polska aktorka
Chris Lowe, angielski muzyk zespołu Pet Shop Boys
1961 – Jon Secada, kubański wokalista pochodzenia kubańskiego
1969 – Wojciech Lubiński, polski lekarz, dr hab. nauk medycznych, pulmonolog, pułkownik, osobisty lekarz prezydenta RP (zm. 2010)
1970 – Dorota Wysocka-Schnepf, polska dziennikarka
1975 – Cristiano Lucarelli, włoski piłkarz, reprezentant Włoch
1976
Mauro Camoranesi, włoski piłkarz, reprezentant Włoch, mistrz świata
Alicia Silverstone, amerykańska aktorka
1978 – Alexander Herr, niemiecki skoczek narciarski, mistrz świata
1980 – Tomáš Rosický, czeski piłkarz, reprezentant Czech
1980 – Kim Heung-su, koreański skoczek narciarski
1984
Álvaro Parente, portugalski kierowca wyścigowy
Lena Katina, rosyjska wokalistka zespołu t.A.T.u.
1987 – Michał Pajor, polski siatkarz (zm. 2008)
1988
Alan Andersz, polski aktor
Magdaléna Rybáriková, słowacka tenisistka
1989 – Kimmie Meissner, amerykańska łyżwiarka figurowa, mistrzyni śiata
2005 – Emmanuel, książę Belgii, wnuk Alberta II

Zmarli [edytuj]

1052 – Włodzimierz, książę nowogrodzki (ur. 1020)
1189 – Gérard de Ridefort, wielki mistrz zakonu templariuszy (ur. ?)
1305 – Kameyama, cesarz Japonii (ur. 1249)
1480 – Jakub z Sienna, polski duchowny katolicki, arcybiskup gnieźnieński, prymas Polski (ur. 1413)
1569 – Mikołaj Rej, polski pisarz (ur. 1505)
1582 – Teresa z Avila, święta, hiszpańska zakonnica, mistyczka (ur. 1515)
1597 – Sarsa Dengel, cesarz Etiopii (ur. 1550)
1669 – Rembrandt, holenderski malarz (ur. 1606)
1677 – Józef Bartłomiej Zimorowic, polski poeta (ur. 1597)
1687 – Bartłomiej Nataniel Wąsowski, polski pisarz, jezuita (ur. 1617)
1790 – Jan Dekert, polski polityk, prezydent Warszawy (ur. 1738)
1818 – Joseph Abel, austriacki malarz (ur. 1768)
1859 – Karl Baedeker, niemiecki wydawca przewodników turystycznych (ur. 1801)
1904 – Frédéric Bartholdi, francuski rzeźbiarz (ur. 1834)
1915 – Karl Staaff, szwedzki polityk, premier Szwecji (ur. 1860)
1922 – Bohdan Broniewski, polski przemysłowiec, polityk, minister (ur. 1855)
1942 – Kazimierz Kwietniewski, polski zoolog, profesor Uniwersytetu Lwowskiego (ur. ?)
1947 – Max Planck, niemiecki fizyk, laureat Nagrody Nobla (ur. 1858)
1955 – Zofia Stankiewicz, polska malarka, graficzka (ur. 1862)
1959 – Mieczysław Orłowicz, polski geograf, krajoznawca, popularyzator turystyki (ur. 1881)
1963 – Zygmunt Nowakowski, polski pisarz (ur. 1891)
1965 – Henryk Modrzewski, polski aktor (ur. 1897)
1965 – Artur Maria Swinarski, polski pisarz, tłumacz (ur. 1900)
1967 – Janusz Franciszek Radziwiłł, książę, polski polityk konserwatywny, minister (ur. 1880)
1968 – Jan Kurnakowicz, polski aktor (ur. 1901)
1969 – Jerzy Stempowski, polski eseista, krytyk literacki, tłumacz (ur. 1893)
1970 – Janis Joplin, amerykańska piosenkarka (ur. 1943)
1974 – Michał Butkiewicz polski polityk, minister komunikacji (ur. 1886)
1974 – Anne Sexton, amerykańska poetka (ur. 1928)
1975 – May Sutton Bundy, amerykańska tenisistka, mistrzyni US Open i Wimbledonu (ur. 1886)
1977 – Jadwiga Andrzejewska, polska aktorka (ur. 1915)
1981 – Aleksander Wojciechowski, łódzki krajoznawca (ur. 1904)
1982 – Glenn Gould, kanadyjski pianista, kompozytor (ur. 1932)
1984 – Maria Majdrowicz, polska aktorka (ur. 1900)
1986 – Józef Osławski, polski aktor (zm. 1940)
1989 – Graham Chapman, brytyjski aktor (ur. 1941)
1989 – Edmund Osmańczyk, polski publicysta, politolog, polityk, poseł na Sejm PRL, senator RP (ur. 1913)
1993 – Jerzy Broszkiewicz, polski pisarz (ur. 1922)
1994 – Danny Gatton, amerykański gitarzysta (ur. 1945)
1996 – Masaki Kobayashi, japoński reżyser filmowy (ur. 1916)
1998 – Tadeusz Wittlin, polski pisarz, publicysta (ur. 1909)
1999 – Erik Brødreskift, norweski perkusista zespołów: Immortal i Gorgoroth (ur. 1969)
1999 – Bernard Buffet, francuski malarz (ur. 1928)
1999 – Art Farmer, amerykański muzyk jazzowy (ur. 1928)
1999 – Stanisław Marian Kamiński, polski aktor (ur. 1921)
2000 – Michael Smith, kanadyjski chemik, laureat Nagrody Nobla (ur. 1932)
2002 – André Delvaux, belgijski reżyser filmowy (ur. 1926)
2004 – Helmut Bantz, niemiecki gimnastyk sportowy, mistrz olimpijski (ur. 1921)
2004 – Gordon Cooper, amerykański astronauta (ur. 1927)
2005 – Stanley Hathaway, amerykański polityk, sekretarz zasobów wewnętrznych (ur. 1924)
2007 – Teodor Liese, polski skrzypek, działacz społeczny, żołnierz podziemia (ur. 1916)
2009 – Shōichi Nakagawa, japoński polityk, minister finansów (ur. 1953)
2009 – Günther Rall, niemiecki pilot, as myśliwski II wojny światowej (ur. 1918)
2009 – Mercedes Sosa, argentyńska pieśniarka (ur. 1935)

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

5 października jest 278. (w latach przestępnych 279.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 87 dni.

Święta [edytuj]
imieniny obchodzą: Apolinary, Bartłomiej, Charytyna, Donat, Eutychiusz, Faust, Faustyna, Flawia, Flawiana, Galla, Justyn, Konstancjusz, Maur, Placyd, Rajmund, Tulia, Wiktoryn i Igor.
Portugalia – Święto Republiki
Vanuatu – Święto Konstytucji
międzynarodowe – Światowy Dzień Nauczyciela (święto proklamowane przez UNESCO)
wspomnienia i święta w Kościele katolickim[1][2], obchodzą:
bł. Bartłomiej Longo (Kawaler Maryi)
św. Faustyna Kowalska (dziewica)
św. Flora z Beaulieu (zakonnica)
bł. Rajmund z Kapui (zakonnik)

Wydarzenia w Polsce [edytuj]

1263 – wrocławskie Nowe Miasto zostało lokowane na prawie magdeburskim.
1356 – król Kazimierz Wielki powołał Sąd Wyższy Prawa Niemieckiego oraz jako ostateczną instancję odwoławczą przy królu Sąd Sześciu Miast.
1377 – Bełz otrzymał prawa miejskie.
1580 – wojna polsko-rosyjska: wojsko polskie rozpoczęło oblężenie Zawołocza.
1672 – wojna polsko-turecka: rozpoczęła się bitwa pod Krasnobrodem.
1709 – w Toruniu spotkali się król Polski August II Mocny i car Rosji Piotr I Wielki.
1716 – konfederacja tarnogrodzka: zwycięstwo Sasów w bitwie pod Kowalewem.
1733 – we wsi Kamion 3000 stronników saskich pod osłoną rosyjskiego korpusu generała Piotra Lacy'ego ogłosiło królem Augusta III Sasa.
1767 – rozpoczął obrady Sejm Repninowski.
1807 – utworzono rząd Stanisława Małachowskiego.
1827 – we wsi Fasty spadł meteoryt Białystok.
1831 – wojsko polskie w liczbie 20 tys. ludzi wraz z ostatnim wodzem powstania listopadowego gen. Maciejem Rybińskim przekroczyło granicę pruską we wsi Jastrzębie pod Brodnicą i złożyło broń, był to ostatni epizod powstania listopadowego.
1868 – Sejm Krajowy Galicji uchwalił we Lwowie akt prawny dotyczący ochrony świstaka i kozicy w Tatrach.
1910 – Częstochowa: ujawnienie zbrodni jasnogórskiego zakonnika Damazego Macocha.
1915 – premiera filmu Żona.
1924 – ukazał się pierwszy numer czasopisma Młody Lotnik.
1926 – podczas pierwszego lotu samolotu JD-2 doszło do pęknięcia przewodu paliwowego i pożaru, w wyniku czego pilot por. Kazimierz Kalina został ciężko poparzony.
1933 – premiera filmu Dwanaście krzeseł.
1938 – z Eksperymentalnej Stacji Telewizyjnej, znajdującej się w warszawskim wieżowcu Prudential, wyemitowano pierwszy w Polsce program telewizyjny, który był oglądany na czterech telewizorach.
1939 – kampania wrześniowa:
Adolf Hitler odebrał w Warszawie defiladę Wehrmachtu.
pod Kockiem Samodzielna Grupa Operacyjna Polesie pod dowództwem gen. bryg. Franciszka Kleeberga stoczyła ostatnią bitwę z Niemcami, a następnie złożyła broń.
rozstrzelano 38 obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku
1944 – 2. dzień po upadku powstania warszawskiego: ostatnie oddziały Armii Krajowej opuszczają Warszawę po kapitulacji powstania warszawskiego.
1945 – utworzono Enklawę Policką.
1957 – w Warszawie zdławiono zamieszki wywołane zamknięciem czasopisma Po prostu (tzw.Warszawski Październik '57).
1960 – na Stadionie Wojska Polskiego w Warszawie rozegrano pierwszy mecz przy sztucznym oświetleniu.
1965 – oddano do użytku Miasteczko Studenckie AGH w Krakowie.
1965 – otwarto Rondo ONZ w Warszawie.
1967 – premiera serialu Niewiarygodne przygody Marka Piegusa.
1971 – premiera filmu Kłopotliwy gość.
1983 – Lech Wałęsa został uhonorowany Pokojową Nagrodą Nobla.
1986 – wyemitowano premierowe wydanie Magazynu Kryminalnego 997.
1987 – premiera filmu Misja specjalna.
2000 – wyemitowano pierwszy odcinek serialu Plebania.
2006 – Siedlce: w miejscowym szpitalu doszło do nagłego pogorszenia się stanu zdrowia u dwóch pacjentek po podaniu im zastrzyków z Corhydronem, co wywołało w kraju tzw. aferę Corhydronu.
2007 – minister obrony narodowej Bogdan Klich mianował pośmiertnie 7842 oficerów (ofiary zbrodni katyńskiej z 1940 roku) na wyższe stopnie.

Wydarzenia na świecie [edytuj]

5 października 610 – Herakliusz został koronowany na cesarza bizantyjskiego.
1056 – Henryk IV Salicki został królem niemieckim.
1285 – na tron Francji wstąpił Filip IV Piękny.
1550 – w Chile założono miasto Concepción.
1563 – podpisano w Kopenhadze sojusz polsko-duński na mocy którego oba państwa zobowiązały się wspólnie wystąpić przeciwko Szwecji i Rosji.
1582 – ze względu na reformę kalendarza gregoriańskiego tego dnia nie było w Italii, Hiszpanii, Portugalii i Polsce.
1665 – założono uniwersytet w Kilonii.
1762 – w Wiedniu odbyła się premiera opery Orfeusz i Eurydyka Christopha Willibalda Glucka.
1795 – w Paryżu doszło do nieudanej próby zamachu stanu rojalistów przeciwko Konwentowi Narodowemu.
1813 – wojna brytyjsko-amerykańska: miała miejsce bitwa pod Moraviantown.
1817 – w Brukseli skradziono rzeźbę Manneken Pis.
1864 – Kalkuta: 60 tys. osób zginęło po uderzeniu cyklonu.
1869 – w Glasgow zwodowano statek Otago, jedyny żaglowiec, który prowadził w latach 1888-1889 jako kapitan pisarz Józef Conrad Korzeniowski.
1889 – niemiecki kartograf Hans Meyer i austriacki przewodnik Ludwik Purtscheller dokonali pierwszego wejścia na Kilimandżaro.
1892 – w trakcie strzelaniny po napadzie na bank w Coffeyville w stanie Kansas, zginęli wszyscy, oprócz jednego, członkowie gangu Daltonów.
1904 – wojna rosyjsko-japońska: rozpoczęła się bitwa nad Sha He.
1905 – Wilbur Wright odbył rekordowy 39-minutowy lot samolotowy pokonując 24,5 mili.
1908 – Austro-Węgry dokonały aneksji Bośni i Hercegowiny.
1908 – Bułgaria proklamowała niepodległość od Turcji.
1910 – Portugalia została proklamowana republiką.
1916 – został oddany do użytku kolejowy Most Chabarowski nad rzeką Amur.
1917 – prezydent Woodrow Wilson podpisał dekret zezwalający Polakom z USA formować swoją armię, do czego doszło w kanadyjskim Tadeusz Kosciuszko Camp.
1921 – Liechtenstein przyjął nową konstytucję wprowadzającą ustrój monarchii konstytucyjnej w miejsce dotychczasowej monarchii absolutnej.
1921 – w Londynie założono PEN Club.
1925 – rozpoczęła się konferencja w Locarno.
1930 – podczas swego pierwszego lotu do Indii, brytyjski sterowiec R101 rozbił się we Francji. Zginęło 48 osób.
1934 – premiera filmu Kleopatra.
1934 – wybuchła rewolucja w Asturii (Hiszpania).
1946 – zakończył się I Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes.
1947 – prezydent Harry S. Truman wygłosił apel, aby Amerykanie zrezygnowali z jedzenia mięsa przez kilka dni w tygodniu, a zaoszczędzone środki można by było przekazać głodującym mieszkańcom Europy.
1948 – 110 tys. osób zginęło w wyniku trzęsienia ziemi w turkmeńskim Aszchabadzie.
1948 – powstała IUCN; International Union for the Protection of Nature na Międzynarodowym Kongresie Ochrony Przyrody w Fontainebleau – późniejsza Międzynarodowa Organizacja Ochrony Przyrody i jej Zasobów.
1954 – Włochy i Jugosławia podpisały porozumienie dzielące Wolne Terytorium Triestu.
1958 – Francuska Afryka Zachodnia rozpadła się na odrębne republiki autonomiczne.
1961 – podpisano konwencję haską znoszącą wymóg legalizacji zagranicznych dokumentów urzędowych przez placówki dyplomatyczne lub urzędy konsularne.
1961 – premiera filmu Śniadanie u Tiffany'ego.
1962 – premiera filmu Doktor No.
1962 – ukazał się pierwszy singiel grupy The Beatles – Love Me Do.
1964 – 57 osób uciekło do Berlina Zachodniego tunelem wydrążonym pod Murem Berlińskim.
1967 – w nocy z 4 na 5 października u wybrzeży Nowej Szkocji spadł duży, niezidentyfikowany obiekt (incydent w Shag Harbour).
1969 – BBC wyemitowała pierwszy odcinek Latającego cyrku Monty Pythona.
1970 – separatyści z Frontu Wyzwolenia Quebecu uprowadzili w Montrealu brytyjskiego dyplomatę Jamesa Richarda Crossa.
1973 – w Monachium podpisano Konwencję o udzielaniu patentów europejskich.
1974 – w przeprowadzonych przez IRA zamachach bombowych na dwa puby w angielskim Guildford zginęło 5 osób, 65 zostało rannych.
1974 – w Waseca (Minnesota) Amerykanin Dave Kunst zakończył pierwszą w historii pieszą wyprawę dookoła świata.
1980 – w RFN odbyły się wybory parlamentarne.
1983 – czeski astronom Antonín Mrkos odkrył planetoidę 9007 James Bond.
1984 – rozpoczęła się misja STS-41-G wahadłowca Discovery z pierwszym kanadyjskim astronautą.
1985 – zamachy na turystów izraelskich w Egipcie (7 zabitych) i Tunezji (5 zabitych i 2 rannych).
1986 – zachodnia prasa opublikowała zdradzone przez Mordechaja Vanunu informacje o izraelskim programie broni atomowej.
1991 – w katastrofie indonezyjskiego samolotu wojskowego C-130 Hercules pod Jakartą zginęło 137 osób.
1992 – Lennart Meri został wybrany na prezydenta Estonii.
1994 – 48 członków sekty Zakon Świątyni Słońca w Szwajcarii i 5 w Kanadzie popełniło zbiorowe samobójstwo.
1995 – przyjęto flagę Macedonii.
1999 – wskutek zderzenia pociągów w Londynie zginęło 31 osób, 523 zostały ranne.
2000 – odbyły się masowe demonstracje w Belgradzie mające zmusić prezydenta Slobodana Miloševicia do ustąpienia.
2001 – na Florydzie zmarł fotoedytor tabloidu Sun, pierwsza z 5 śmiertelnych ofiar zarażonych bakteriami wąglika, rozsyłanych drogą pocztową do instytucji publicznych po zamachach z 11 września.
2003 – Achmad Kadyrow został wybrany prezydentem Czeczenii.
2004 – Monako zostało przyjęte do Rady Europy.

Urodzili się [edytuj]

1520 – Alessandro Farnese, włoski kardynał, protektor Królestwa Polskiego przy Stolicy Apostolskiej (zm. 1589)
1609 – Paul Fleming, niemiecki poeta (zm. 1640)
1641 – Markiza de Montespan, kochanka króla Francji Ludwika XIV (zm. 1707)
1658 – Maria z Modeny, królowa Anglii i Szkocji, żona Jakuba II Stuarta (zm. 1718)
1713 – Denis Diderot, francuski pisarz, filozof, encyklopedysta (zm. 1784)
1781 – Bernard Bolzano, czeski matematyk, filozof, teolog (zm. 1848)
1789 – Leon Przyłuski, polski duchowny katolicki, arcybiskup poznański, prymas Polski (zm. 1865)
1818 – (lub 1819) Jón Thoroddsen, islandzki pisarz (zm. 1868)
1829 – Chester Arthur, amerykański polityk, prezydent USA (zm. 1886)
1855 – Max Filke, niemiecki kompozytor muzyki liturgicznej (zm. 1911)
1864 – Louis Lumière, francuski chemik (zm. 1948)
1874 – Alfred Chłapowski, polski ziemianin, polityk, minister, ambasador (zm. 1940)
1878 – Ryszard Ordyński, polski reżyser, scenarzysta filmowy (zm. 1953)
1879 – Peyton Rous, amerykański patolog, laureat Nagrody Nobla (zm. 1970)
1887 – René Cassin, francuski prawnik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1976)
1904 – Franciszek Klon, polski pisarz (zm. 1983)
1909 – Zbigniew Koczanowicz, polski aktor, reżyser (zm. 1987)
1909 – Edward Osóbka-Morawski, polski polityk, przewodniczący PKWN, premier Polski (zm. 1997)
1911 – Zbigniew Czeczot-Gawrak, polski filmoznawca, historyk i teoretyk filmu, publicysta i wykładowca uniwersytecki (zm. 2009)
1914 – Elfriede Kaun, niemiecka lekkoatletka (zm. 2008)
1917 – Magda Szabó, węgierska pisarka (zm. 2007)
1919 – Donald Pleasence, angielski aktor (zm. 1995)
1919 – Vojtech Zamarovský, słowacki prozaik, tłumacz, doktor prawa (zm. 2006)
1921 – Wanda Kruszewska, polska aktorka
1922 – Brunon Bukowski, polski aktor (zm. 1997)
1922 – José Froilán González, argentyński kierowca wyścigowy Formuły 1
1925 – Antoine Gizenga, kongijski polityk, premier Konga
1929 – Maciej Borniński, polski aktor (zm. 1993)
1929 – Richard Gordon, amerykański astronauta
1930 – Paweł Popowicz, rosyjski kosmonauta (zm. 2009)
1930 – Reinhard Selten, niemiecki ekonomista, laureat Nagrody Nobla
1931 – Jan Wiktor Nowak, polski duchowny katolicki, biskup siedlecki (zm. 2002)
1935 – Oswald Wiener, austriacki pisarz, teoretyk językoznawstwa
1936 – Václav Havel, czeski pisarz, polityk, prezydent Czechosłowacji i Czech
1939 – Marie Laforêt, francuska piosenkarka, aktorka
1941 – Eduardo Duhalde, argentyński polityk, prezydent Argentyny
1941 – Helena Majdaniec, polska wokalistka zespołu Niebiesko-Czarni (zm. 2002)
1943 – Andrzej Litwornia, polski historyk literatury, eseista (zm. 2006)
1944 – Andrzej Zieliński, polski klawiszowiec zespołu Skaldowie, kompozytor
1947 – Brian Johnson, brytyjski wokalista
1948 – Zoran Živković, serbski pisarz
1949 – Zygmunt Garłowski, polski piłkarz, reprezentant Polski (zm. 2008)
1950 – Jeff Conaway, amerykański aktor
1951 – Adam Ferency, polski aktor
1952 – Clive Barker, angielski pisarz, reżyser i producent filmowy
1952 – Emomali Rachmonow, tadżycki polityk, prezydent Tadżykistanu
1953 – Bożena Baranowska, polska aktorka i reżyser
1953 – Aleksander Panczenko, rosyjski szachista, arcymistrz (zm. 2009)
1954 – Bob Geldof, irlandzki wokalista, kompozytor
1955 – Michał Lorenc, polski kompozytor, twórca muzyki filmowej
1956 – Siergiej Trietiakow, rosyjski funkcjonariusz służb specjalnych KGB (zm. 2010)
1957 – Bernie Mac, amerykański aktor (zm. 2008)
1958 – Brent Jett, amerykański astronauta
1960 – Daniel Baldwin, amerykański aktor
1962 – Sylwia Wysocka, polska aktorka
1963 – Krzysztof Król, polski polityk, poseł na Sejm RP, dziennikarz, informatyk, publicysta
1965 – Mario Lemieux, kanadyjski hokeista
1965 – Patrick Roy, kanadyjski hokeista
1966 – Jan Verhaas, holenderski sędzia snookerowy
1967 – Tim Carter, angielski piłkarz, bramkarz (zm. 2008)
1967 – Guy Pearce, australijski aktor
1971 – Angelika Broniewska, polska aktorka
1972 – Grant Hill, amerykański koszykarz
1974 – Robert Mateja, polski skoczek narciarski
1975 – Kate Winslet, brytyjska aktorka i laureatka Oscara w 2009 roku za rolę w filmie Lektor
1975 – Tatiana Grigorieva, australijska lekkoatletka i modelka
1976 – Ramzan Kadyrow, czeczeński polityk, prorosyjski premier i prezydent Czeczenii
1977 – Szymon Niemiec, polski polityk, dziennikarz, działacz społeczny
1978 – James Valentine, amerykański gitarzysta zespołu Maroon 5
1979 – Piotr Cugowski, polski wokalista zespołu Bracia
1979 – Vince Grella, australijski piłkarz
1980 – James Toseland, brytyjski motocyklista
1984 – Clint Jones, amerykański skoczek narciarski
1984 – Wojciech Winnik, polski siatkarz
1985 – Nicola Roberts, angielska wokalistka zespołu Girls Aloud

Zmarli [edytuj]

578 – Justyn II, cesarz bizantyjski (ur. ok. 520)
877 – (lub 6 października) Karol II Łysy, król zachodniofrankijski (ur. 823)
1056 – Henryk III, cesarz Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego (ur. 1017)
1214 – Alfons VIII Szlachetny, król Kastylii i Leónu (ur. 1155)
1285 – Filip III Śmiały, król Francji (ur. 1245)
1512 – Zofia Jagiellonka, królewna polska, księżniczka litewska, margrabina na Ansbach i Bayreuth (ur. 1464)
1565 – Lodovico Ferrari, włoski matematyk (ur. 1522)
1743 – Henry Carey, angielski pisarz, kompozytor (ur. 1687)
1763 – August III Sas, elektor Saksonii, król Polski (ur. 1696)
1805 – Charles Cornwallis, brytyjski administrator kolonialny, dowódca (ur. 1738)
1813 – Tecumseh, wódz Szaunisów (ur. 1768)
1837 – Hortensja de Beauharnais, królowa Holandii, żona króla Ludwika Bonapartego (ur. 1783)
1861 – Antoni Melchior Fijałkowski, polski duchowny katolicki, arcybiskup warszawski (ur. 1778)
1880 – Jacques Offenbach, niemiecki kompozytor, twórca klasycznej operetki (ur. 1819)
1918 – Roland Garros, francuski lotnik (ur. 1888)
1927 – Sam Warner, amerykański przedsiębiorca, współzałożyciel wytwórni filmowej Warner Bros. (ur. 1887)
1933 – Renée Adorée, francuska i amerykańska aktorka (ur. 1898)
1938 – Faustyna Kowalska, święta, polska zakonnica, mistyczka (ur. 1905)
1938 – Marian Zdziechowski, polski filozof, historyk idei (ur. 1861)
1954 – Florent Alpaerts, belgijski kompozytor (ur. 1876)
1960 – Alfred Kroeber, amerykański antropolog kulturowy (ur. 1876)
1967 – Clifton Williams, amerykański astronauta (ur. 1932)
1973 – Lidia Hornicka, polska aktorka, reżyser filmowa (ur. 1923)
1973 – Tadeusz Morgenstern-Podjazd, polski kontradmirał, uczestnik I wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej i II wojny światowej (ur. 1895)
1973 – Mieczysław Stoor, polski aktor (ur. 1929)
1976 – Lars Onsager, amerykański fizyk, chemik, matematyk, laureat Nagrody Nobla (ur. 1903)
1979 – Zygmunt Hertz, polski pisarz (ur. 1908)
1992 – Eddie Kendricks, amerykański piosenkarz (ur. 1939)
1995 – Mieczysław Pszon, polski dziennikarz (ur. 1915)
1996 – Seymour Cray, amerykański przemysłowiec, założyciel koncernu Cray (ur. 1925)
1996 – Antonina Kawecka, polska śpiewaczka operowa (sopran) (ur. 1923)
2000 – Leopold Barschandt, austriacki piłkarz, reprezentant Austrii (ur. 1925)
2001 – Barbara Bormann-Żółkiewska, polska reżyser (ur. 1923)
2001 – Jan Lenica, polski grafik, twórca filmów animowanych i ilustracji książkowych (ur. 1928)
2001 – Emilie Schindler, austriacka działaczka, żona Oskara Schindlera (ur. 1907)
2001 – Monika Żeromska, polska pisarka, malarka, córka Stefana Żeromskiego (ur. 1916)
2003 – Denis Quilley, brytyjski aktor (ur. 1927)
2003 – Timothy Treadwell, amerykański ekologista, entuzjasta niedźwiedzi (ur. 1957)
2004 – William Dobelle, amerykański biochemik (ur. 1941)
2004 – Maurice Wilkins, nowozelandzki biochemik, laureat Nagrody Nobla (ur. 1916)
2005 – Natan Gross, polski pisarz, dziennikarz, reżyser pochodzenia żydowskiego (ur. 1919)
2005 – Marian Kryszewski, polski fizykochemik, członek PAN (ur. 1925)
2007 – Walter Kempowski, niemiecki pisarz i poeta (ur. 1929)
2007 – Władysław Kopaliński, polski leksykograf, tłumacz, wydawca, twórca słowników (ur. 1907)
2008 – Leopoldo Elia, włoski prawnik, polityk, minister spraw zagranicznych (ur. 1925)
2008 – Josef Korčák, czeski polityk, premier Czech (ur. 1921)
2008 – Ken Ogata, japoński aktor (ur. 1937)
2009 – Mira Jaworczakowa, polska pisarka (ur. 1917)
2009 – Edward Leja, polski fizyk i wynalazca (ur. 1937)

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

6 października jest 279. (w latach przestępnych 280.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 86 dni.

Słońce w tym dniu znajduje się w zodiakalnym gwiazdozbiorze Wagi.

Święta [edytuj]

imieniny: Alberta, Artur, Askaniusz, Baldwin, Baldwina, Bronisław, Bruno, Brunon, Fryderyka, Magnus, Monika, Renat, Roman i Wiara.
Egipt – Dzień Sił Zbrojnych
Syria – Rocznica Październikowej Wojny Wyzwoleńczej
Turkmenistan – Dzień Pamięci (dzień żałoby narodowej)
wspomnienia i święta Kościoła katolickiego[1][2]
św. Bruno z Kolonii, święty Brunon Kartuz (opat)
bł. Jakub Alojzy de San Vitores (†1672 r., prezbiter i męczennik)
św. Maria Franciszka od Pięciu Ran Pana Jezusa (dziewica), Anna Maria Gallo
św. Roman (biskup Auxerre, †564)

Wydarzenia w Polsce [edytuj]

6 października1409 – Władysław Jagiełło odbił z rąk krzyżackich zamek w Bydgoszczy.
1609 – wojna polsko-szwedzka: Jan Karol Chodkiewicz pokonał Szwedów w bitwie nad Gawią.
1667 – wojna z Kozakami i Tatarami: rozpoczęła się bitwa pod Podhajcami.
1672 – wojna polsko-turecka: Turcy w zamian za spory okup zakończyli oblężenie Lwowa.
1674 – w Krakowie został wydany zbiór utworów Wespazjana Kochowskiego Niepróżnujące próżnowanie.
1768 – konfederacja barska: Turcja wypowiedziała wojnę Rosji, żądając wycofania wojsk rosyjskich z terenów Rzeczypospolitej
1788 – marszałkowie Stanisław Małachowski i Kazimierz Nestor Sapieha dokonali otwarcia Sejmu Czteroletniego.
1877 – w Krakowie ukazało się pierwsze wydanie tygodnika literacko-teatralno-artystycznego Echo.
1904 – powstała Politechnika Gdańska (jako Wyższa Szkoła Techniczna).
1923 – w katastrofie łodzi latającej Nieuport Macchi M 9 na Zatoce Puckiej zginęła dwuosobowa załoga.
1941 – hitlerowcy rozstrzelali w Klecku (ob. Białoruś) około 4 tysięcy Żydów.
1946 – powstała Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki.
1954 – uwięziony przez władze PRL prymas Stefan Wyszyński został drogą lotniczą przewieziony z miejsca odosobnienia w Stoczku Klasztornym do Prudnika.
1971 – bracia Kowalczykowie podłożyli bombę w auli Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu.
1972 – premiera filmu Bolesław Śmiały.
1978 – odsłonięto Pomnik Żołnierza Polskiego w Katowicach.
2000 – w Warszawie otwarto Most Świętokrzyski.
2006 – w Bydgoszczy utworzono Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych. Pierwszym dowódcą został gen. dyw. Zbigniew Głowienka.
2006 – w Katowicach otwarto Centrum Sztuki Filmowej z Filmoteką Silesianów.
2007 – kanał TVP3 został zastąpiony przez TVP Info.
2008 – uruchomiono kanały telewizyjne Polsat Café i Polsat Play.

Wydarzenia na świecie [edytuj]

105 p.n.e. – wojna cymbryjska: Rzymianie ponieśli klęskę w bitwie pod Arusio.
69 p.n.e. – Rzymianie pokonali Ormian w bitwie pod Tigranocertą.
891 – Formosus został wybrany papieżem.
1499 – król Francji Ludwik XII po podbiciu Księstwa Mediolańskiego wkroczył triumfalnie do Mediolanu.
1600 – we Florencji odbyła się premiera opery Eurydyka Jacopo Periego.
1683 – do Ameryki Północnej przybyła pierwsza grupa osadników niemieckich.
1689 – papież Aleksander VIII rozpoczął swój pontyfikat.
1762 – wojna siedmioletnia: Brytyjczycy pokonali Hiszpanów w bitwie o Manilę.
1789 – rodzina królewska została zmuszona przez francuskich rewolucjonistów do opuszczenia Wersalu.
1799 – wojna Francji z drugą koalicją: zwycięstwo wojsk holendersko-francuskich nad brytyjsko-rosyjskimi w bitwie pod Castricum.
1854 – 53 osoby zginęły, a setki zostały rannych wskutek serii pożarów i eksplozji w miastach Newcastle upon Tyne i Gateshead, leżących naprzeciw siebie nad rzeką Tyne.
1879 – II wojna brytyjsko-afgańska: Brytyjczycy odnieśli zwycięstwo w bitwie pod Czahar Asiab, co otworzyło im drogę do zdobycia Kabulu.
1889 – Thomas Edison przeprowadził w swym laboratorium w West Orange pierwszą projekcję filmu.
1889 – w Paryżu otwarto kabaret Moulin Rouge. Dancing

1903 – po raz pierwszy zebrał się Sąd Najwyższy Australii.
1906 – po raz pierwszy zebrał się irański parlament – Majlis.
1915 – I wojna światowa: Austriacy rozpoczęli ofensywę w Serbii.
1923 – powstały Czechosłowackie Linie Lotnicze.
1923 – w Niemczech został utworzony drugi rząd Gustava Stresemanna.
1924 – rozpoczęła emisję pierwsza włoska rozgłośnia – Rai Radio Uno.
1927 – Nowy Jork: odbyła się premiera pierwszego filmu dźwiękowego Śpiewak jazzbandu. Dancing

1944 – operacja dukielsko-preszowska: Korpus Czechosłowacki wkroczył przez Przełęcz Dukielską na terytorium Czechosłowacji.
1948 – na Międzynarodowym Salonie Samochodowym w Paryżu został zaprezentowany Citroën 2CV.
1955 – prezentacja Citroëna DS.
1955 – w katastrofie samolotu Douglas DC-4 w stanie Wyoming zginęło 66 osób.
1958 – atomowy okręt podwodny USS Seawolf zakończył rekordowy, 60-dniowy rejs bez wynurzenia. d'oh!

1960 – premiera filmu Spartakus.
1966 – w Kalifornii zdelegalizowano LSD.
1972 – w pożarze pociągu w meksykańskim Saltillo zginęło 208 osób.
1973 – wojny izraelsko-arabskie: rozpoczęła się wojna Jom Kippur.
1976 – Barbados: 73 osoby zginęły wskutek zamachu bombowego na samolot DC-8 linii Cubana de Aviación.
1976 – w Bangkoku co najmniej 46 osób zginęło podczas tłumienia protestów studenckich na uniwersytecie Thammasat. Władzę w kraju przejęła armia.
1976 – w Pekinie aresztowano członków tzw. bandy czworga.
1977 – odbył się pierwszy lot radzieckiego myśliwca MiG-29.
1979 – Jan Paweł II jako pierwszy papież został przyjęty w Białym Domu, spotykając się z prezydentem Jimmy Carterem.
1981 – podczas defilady wojskowej z okazji 8. rocznicy wybuchu wojny Jom Kippur dokonano zamachu na prezydenta Egiptu Anwara Sadata.
1985 – NRD-owska supersprinterka Marita Koch pobiła swój ostatni rekord świata w biegu na 400 m.
1986 – u wybrzeży USA zatonął radziecki atomowy okręt podwodny K-219 uzbrojony w rakiety balistyczne.
1987 – Fidżi stało się republiką.
1990 – w kierunku słońca wystrzelona została amerykańsko-europejska sonda kosmiczna Ulysses.
1995 – odkryto planetę pozasłoneczną 51 Pegasi b.
2000 – pod wpływem masowych protestów ulicznych Slobodan Milošević podał się do dymisji.
2002 – Jan Paweł II kanonizował księdza Josemaría Escrivá de Balaguer, założyciela Opus Dei.
2002 – w Zatoce Adeńskiej (Jemen) francuski tankowiec Limburg został zaatakowany przez łódź motorową wypełnioną materiałami wybuchowymi. Zginął 1 członek załogi, a 12 zostało rannych, wyciekło 90 tys. baryłek ropy naftowej.
2009 – Marek Safjan zastąpił Jerzego Makarczyka na stanowisku polskiego sędziego w Europejskim Trybunale Sprawiedliwości.

Urodzili się [edytuj]

1289 – Wacław III, król Polski, Czech i Węgier (zm. 1306)
1459 – Martin Behaim, niemiecki geograf (zm. 1507)
1573 – Henry Wriothesley, hrabia Southampton, mecenas Williama Shakespeare'a (zm. 1624)
1745 – Franciszek Smuglewicz, polski malarz, rysownik (zm. 1807)
1773 – Ludwik Filip I, król Francji (zm. 1850)
1808 – Fryderyk VII, król Danii (zm. 1863)
1831 – Richard Dedekind, niemiecki matematyk (zm. 1916)
1835 – Leonard Marconi, polski rzeźbiarz, architekt (zm. 1899)
1847 – Adolf von Hildebrand, niemiecki rzeźbiarz (zm. 1921)
1852 – Bruno Abdank-Abakanowicz, polski matematyk, wynalazca (zm. 1900)
1873 – Wacław Baehr, polski biolog, profesor Uniwersytetu Warszawskiego (zm. 1939)
1876 – Jan Bułhak, polski fotografik (zm. 1950)
1884 – Stanisław Poniatowski, polski etnograf, etnolog, antropolog, profesor Uniwersytetu Warszawskiego (zm. 1945)
1886 – Edwin Fischer, szwajcarski pianista, dyrygent (zm. 1960)
1887 – Le Corbusier, francuski architekt, malarz, rzeźbiarz pochodzenia szwajcarskiego (zm. 1965)
1888 – Roland Garros, francuski lotnik (zm. 1918)
1889 – Maria Dąbrowska, polska pisarka (zm. 1965)
1897 – Gerhard Lamprecht, niemiecki reżyser filmowy (zm. 1974)
1901 – Leslie Arliss, brytyjski reżyser filmowy (zm. 1987)
1902 – Dionizy Smoleński, polski fizyk, polityk, profesor i rektor Politechniki Wrocławskiej i Politechniki Warszawskiej, poseł na Sejm PRL (zm. 1984)
1903 – Ernest Walton, irlandzki fizyk, laureat Nagrody Nobla (zm. 1995)
1905 – Helen Wills Moody, amerykańska tenisistka, mistrzyni olimpijska, mistrzyni US Open, Wimbledonu i French Open (zm. 1998)
1906 – Janet Gaynor, amerykańska aktorka (zm. 1984)
1907 – Jeremi Wasiutyński, polski filozof, astrofizyk (zm. 2005)
1908 – Bjarne Henning-Jensen, duński reżyser filmowy (zm. 1995)
1908 – Carole Lombard, amerykańska aktorka (zm. 1942)
1909 – Mario Luigi Ciappi, włoski duchowny katolicki, kardynał (zm. 1996)
1909 – Elżbieta Wieczorkowska, polska aktorka (zm. 1980)
1914 – Thor Heyerdahl, norweski podróżnik, odkrywca (zm. 2002)
1914 – Joan Littlewood, brytyjska reżyserka filmowa (zm. 2002)
1916 – Rafael Calvo Serer, hiszpański filozof, pisarz (zm. 1988)
1919 – Barbara Fijewska, polska aktorka, reżyserka teatralna, choreograf (zm. 2005)
1920 – Arkadiusz Degler, polski dowódca wojskowy, szef sztabu AL (zm. 1944)
1921 – Ingvar Gärd, szwedzki piłkarz, reprezentant Szwecji (zm. 2006)
1921 – Czesław Danowski, polski inżynier, filatelista o wielkiej wiedzy i dorobku, juror wystaw filatelistycznych, sędzia filatelistyczny klasy międzynarodowej, (zm. 1978)
1922 – Ivan Skála, czeski poeta, tłumacz, polityk (zm. 1997)
1924 – Zdzisław Grudzień, polski polityk, działacz komunistyczny, poseł na Sejm PRL (zm. 1982)
1925 – Ljuben Berow, bułgarski polityk, premier Bułgarii (zm. 2006)
1926 – Waldemar Cwenarski, polski malarz (zm. 1953)
1926 – Jacqueline Pagnol, francuska aktorka
1927 – Christel Boom, niemiecka agentka wywiadu NRD (zm. 2004)
1929 – Bruno Crémer, francuski aktor
1929 – Eugenia Herman, polska aktorka
1930 – Hafiz al-Assad, syryjski polityk, prezydent Syrii (zm. 2000)
1930 – Richard T. Heffron, amerykański reżyser filmowy (zm. 2007)
1930 – Brunon Hołyst, polski prawnik
1930 – Edward Skórzewski, polski reżyser filmowy (zm. 1991)
1931 – Nikołaj Czernych, rosyjski astronom (zm. 2004)
1931 – Riccardo Giacconi, amerykański fizyk pochodzenia włoskiego, laureat Nagrody Nobla
1932 – Danuta Balicka, polska aktorka
1932 – Jerzy Aleksander Braszka, polski aktor (zm. 2000)
1933 – Marian Foik, polski lekkoatleta, sprinter, wicemistrz Europy, wicemistrz olimpijski (zm. 2005)
1937 – Mario Capecchi, amerykański genetyk pochodzenia włoskiego, laureat Nagrody Nobla
1938 – Brunon Bendig, polski bokser, medalista olimpijski, wicemistrz Europy (zm. 2006)
1939 – Edward Lach, polski aktor (zm. 1977)
1940 – John Warnock, współzałożyciel firmy Adobe Systems
1942 – Britt Ekland, szwedzka aktorka, reżyserka filmowa
1942 – Marian Filar, polski prawnik, polityk, poseł na Sejm RP, profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika
1943 – Elżbieta Starostecka, polska aktorka, piosenkarka
1944 – Carlos Pace, brazylijski kierowca wyścigowy Formuły 1 (zm. 1977)
1945 – Luiz Inácio Lula da Silva, brazylijski polityk, prezydent Brazylii
1946 – Janusz Danecki, polski językoznawca, arabista, islamista, tłumacz, profesor Uniwersytetu Warszawskiego
1948 – Gerry Adams, irlandzki prawnik, polityk, przywódca Sinn Féin
1949 – Bobby Farrell, antylski wokalista zespołu Boney M
1949 – Jerzy Hausner, polski ekonomista, polityk, minister gospodarki, pracy i polityki społecznej, wicepremier, profesor Akademii Ekonomicznej w Krakowie
1950 – David Brin, amerykański pisarz fantastyki naukowej
1950 – Thomas McClary, amerykański gitarzysta zespołu The Commodores
1951 – Manfred Winkelhock, niemiecki kierowca wyścigowy Formuły 1 (zm. 1985)
1952 – Jerzy Engel, polski piłkarz, trener piłkarski, selekcjoner reprezentacji Polski
1953 – Jerzy Owsiak, polski dziennikarz, twórca Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy
1954 – Marek Włodarczyk, polski aktor
1956 – Sean Mannion, irlandzki bokser
1960 – Yves Leterme, belgijski polityk, premier Belgii
1963 – Elisabeth Shue, amerykańska aktorka
1963 – Vasile Tarlev, mołdawski polityk, premier Mołdawii
1964 – Manuela Gretkowska, polska pisarka
1965 – Jürgen Kohler, niemiecki piłkarz, trener piłkarski, reprezentant Niemiec, mistrz świata, mistrz Europy, selekcjoner reprezentacji Wybrzeża Kości Słoniowej
1965 – Mateusz Pospieszalski, polski muzyk zespołu Voo Voo
1966 – Niall Quinn, irlandzki piłkarz, reprezentant Irlandii
1966 – Andrzej Sołtysik, polski dziennikarz telewizyjny
1968 – Bjarne Goldbæk, duński piłkarz, reprezentant Danii
1972 – Mark Schwarzer, australijski piłkarz, bramkarz, reprezentant Australii
1974 – Arkadiusz Bąk, polski piłkarz, reprezentant Polski
1979 – Kamilla Baar, polska aktorka
1979 – David di Tommaso, francuski piłkarz (zm. 2005)
1979 – Marek Twardowski, polski kajakarz, mistrz świata, uczestnik Igrzysk Olimpijskich
1980 – Abdoulaye Méïté, piłkarz Wybrzeża Kości Słoniowej, reprezentant Wybrzeża Kości Słoniowej
1983 – Renata Voráčová, czeska tenisistka
1986 – Wiera Duszewina, rosyjska tenisistka
1986 – Łukasz Dzióbek, polski łyżwiarz figurowy
1986 – Adam Kokoszka, polski piłkarz, reprezentant Polski
1987 – Georgij Koroliow, ukraiński tancerz
1990 – Nicolas Mayer, francuski skoczek narciarski

Zmarli [edytuj]

877 – (lub 5 października) Karol II Łysy, król zachodniofrankijski (ur. 823)
1014 – Samuel Komitopuli, car Bułgarii (ur. 958)
1101 – Bruno z Kolonii, święty, niemiecki scholastyk, założyciel zakonu kartuzów (ur. ok. 1030)
1341 – Dietrich von Altenburg, wielki mistrz krzyżacki (ur. ?)
1349 – Joanna II, królowa Nawarry (ur. 1311)
1413 – Dawit I, cesarz Etiopii (ur. 1382)
1644 – Elżbieta Burbon, królowa Hiszpanii i Portugalii (ur. 1602)
1819 – Karol Emanuel IV, król Sardynii (ur. 1751)
1858 – Franciszek Trần Văn Trung, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1825)
1873 – Paweł Edmund Strzelecki, polski podróżnik, geolog, geograf; badacz Australii (ur. 1797)
1891 – Charles Stewart Parnell, irlandzki polityk (ur. 1846)
1891 – Karol Wirtemberski, król Wirtembergii (ur. 1823)
1892 – Alfred Tennyson, angielski poeta (ur. 1809)
1904 – Karol Wilhelm Seeliger, w Harbinie, łódzki inżynier, oficer wojsk carskich, pierwsza łódzka ofiara wojny rosyjsko-japońskiej, (ur. 1877)
1905 – Ferdinand von Richthofen, niemiecki geolog, geograf (ur. 1833)
1912 – Auguste Beernaert, belgijski polityk, laureat Nagrody Nobla (ur. 1829)
1929
Czesław Jankowski, polski poeta, krytyk, publicysta, historyk (ur. 1857)
Lida Skotnicówna, polska taterniczka (ur. 1913)
1946 – Per Albin Hansson, szwedzki polityk, premier Szwecji (ur. 1885)
1951 – Otto Meyerhof, niemiecki fizjolog, biochemik, laureat Nagrody Nobla (ur. 1884)
1953 – Wiera Muchina, rosyjska rzeźbiarka (zm. 1898)
1959 – Bernard Berenson, amerykański historyk sztuki (ur. 1865)
1962 – Tod Browning, amerykański reżyser filmowy (ur. 1880)
1962 – Bronisław Linke, polski malarz, rysownik, grafik (ur. 1906)
1970 – Julian Przyboś, polski poeta (ur. 1901)
1973 – Sidney Blackmer, amerykański aktor (ur. 1895)
1976 – Gilbert Ryle, angielski filozof (ur. 1900)
1981 – Anwar Sadat, egipski polityk, prezydent Egiptu, laureat Nagrody Nobla (ur. 1918)
1986 – Józef Dutkiewicz, polski historyk, profesor Uniwersytetu Łódzkiego (ur. 1903)
1988 – Adam Galis, polski poeta, tłumacz (ur. 1906)
1989
Jaromír Korčák, czeski geograf, demograf i statystyk (ur. 1895)
Bette Davis, amerykańska aktorka (ur. 1908)
Jacques Doniol-Valcroze, francuski reżyser filmowy (ur. 1920)
1990 – Henryk Vogelfänger, polski aktor (ur. 1904)
1992
Denholm Elliott, angielski aktor (ur. 1922)
Tadeusz Jasiński, polski pisarz (ur. 1928)
1995 – Ryszard Pikulski, polski aktor (ur. 1927)
1999 – Amalia Rodrigues, portugalska śpiewaczka fado (ur. 1920)
2000 – Richard Farnsworth, amerykański aktor (ur. 1920)
2002 – Claus von Amsberg, książę Holandii, mąż królowej Beatrycze (ur. 1926)
2004
John Kelley, amerykański lekkoatleta, maratończyk (ur. 1907)
Józef Kukułka, polski politolog, historyk, polityk, dyplomata, profesor Uniwersytetu Warszawskiego (ur. 1929)
2005 – Ettore Cunial, włoski duchowny katolicki, arcybiskup (ur. 1905)
2006 – Puck Brouwer, holenderska lekkoatletka, sprinterka, wicemistrzyni Europy, wicemistrzyni olimpijska (ur. 1930)
2007
Maciej Mroczkowski, polski entomolog, profesor PAN (ur. 1927)
Jerzy Wadowski, polski publicysta, podróżnik, autor piosenek żeglarskich (ur. 1929)
2008 – Paavo Haavikko, fiński pisarz, laureat Nagrody Neustadt (ur. 1931)
2009 – Maciej Bordowicz, polski pisarz, aktor, reżyser teatralny (ur. 1941)

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

7 października jest 280. (w latach przestępnych 281.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 85 dni.

Święta [edytuj]

imieniny obchodzą: Amalia, Apulejusz, August, Bachus, Bakchus, Blanka, Justyna, Marceli, Marek, Maria, Mateusz, Rodsław, Rosława, Rościsława, Sergiusz, Stefan i Tekla, Mirela.
Brazylia – Dzień Kompozytora
wspomnienia i święta w Kościele katolickim obchodzą[1][2],:
Najświętsza Maryja Panna Różańcowa (Matki Bożej Różańcowej)
św. Sergiusz i św. Bakchus ( Bachus ) – ( † III / IV wiek, zob. Kościół św. Sergiusza i Bachusa )
św.Justyna z Padwy (dziewica, męczennica)
św.Marek (papież)
bł. Mateusz Carrieri ( Giovanni Francesco Carrieri )

Wydarzenia w Polsce [edytuj]

1620 – wojna polsko-turecka: podczas chaotycznego odwrotu spod Cecory zginął hetman Stanisław Żółkiewski. d'oh!

1660 – wojna polsko-rosyjska: zwycięstwo Polaków i Tatarów w bitwie pod Słobodyszczami.
1672 – wojna polsko-turecka: rozpoczęła się bitwa pod Niemirowem.
1879 – uchwałą Rady Miasta zostało powołane Muzeum Narodowe w Krakowie.
1882 – Jan Matejko przekazał powstającemu muzeum na Wawelu swój nowy obraz Hołd pruski. Think

1897 – Wilno: został założony Bund – międzynarodowy żydowski związek robotniczy.
1912 – otwarto Dom Sierot założony przez Janusza Korczaka. Think

1918 – Rada Regencyjna ogłosiła niepodległość Polski.
1920 – w Suwałkach została zawarta polsko-litewska umowa wojskowa, dotycząca porozumienia w sprawie zawieszenia broni i ustalenia linii demarkacyjnej na Suwalszczyźnie.
1942 – w nocy z 7 na 8 października Armia Krajowa przeprowadziła akcję Wieniec; wysadzenie w powietrze linii kolejowych wokół Warszawy.
1944 – utworzono Milicję Obywatelską i Państwowy Urząd Repatriacyjny.

1944 – w obozie Auschwitz-Birkenau doszło do największego w historii obozu buntu. Zginęło 451 więźniów.
1945 – ukazało się pierwsze wydanie dziennika Kurier Szczeciński.
1959 – w warszawskim Kościele św. Augustyna doszło do tak zwanego Cudu na Nowolipkach.
1970 – rozpoczął się VIII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.
1970 – ze Stacji Sondażu Rakietowego w Łebie wystrzelono dwie rakiety badawcze Meteor 2K.
1973 – w warszawskim kościele oo. jezuitów na Starym Mieście prymas Stefan Wyszyński dokonał koronacji obrazu Matki Bożej Łaskawej.
1975 – rozpoczął się IX Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina.
1976 – grupa ABBA przybyła jedyny raz do Polski na nagranie występu dla programu telewizyjnego Studio 2. Anxious

1999 – została uchwalona Ustawa o języku polskim.
2005 – premiera filmu Komornik.
2009 – wmurowano kamień węgielny pod budowę Stadionu Narodowego w Warszawie.

Wydarzenia na świecie [edytuj]

7 października3761 p.n.e. – postulowany początek rachuby kalendarza żydowskiego.
1334 – w bitwie pod Taphede książę Gerard z Holsztynu pokonał syna Krzysztofa II Ottona i uwięził go, umacniając tym samym swoją faktyczną władzę w Danii w okresie bezkrólewia.
1513 – wojny włoskie: Hiszpanie pokonali wojska Republiki Weneckiej w bitwie pod Schio.
1542 – Juan Rodriguez Cabrillo odkrył wyspę Catalina u wybrzeży Kalifornii.
1571 – flota Ligi Świętej pod dowództwem księcia Juana de Austrii pokonała pod Lepanto Imperium Osmańskie w największej bitwie morskiej w dziejach świata.
1582 – ze względu na reformę kalendarza gregoriańskiego tego dnia nie było w Italii, Hiszpanii, Portugalii i Polsce.
1683 – wojna polsko-turecka: rozpoczęła się bitwa pod Parkanami.
1691 – została utworzona brytyjska prowincja Massachusetts Bay w Ameryce Płn.
1710 – III wojna północna: zwycięstwo Szwedów nad Duńczykami w bitwie morskiej w Zatoce Køge.
1776 – następcą rosyjskiego tronu Paweł I poślubił księżniczkę wirtemberską Zofię Dorotę.
1840 – Wilhelm II objął tron Holandii.
1870 – francuski minister spraw wewnętrznych Léon Gambetta wydostał się balonem z oblężonego przez Prusaków Paryża.
1879 – Niemcy i Austro-Węgry zawarły Dwuprzymierze.
1886 – Hiszpania zniosła niewolnictwo na Kubie.
1919 – powstały holenderskie linie lotnicze KLM.
1933 – Albert Einstein wraz z rodziną wypłynął z Southampton udając się na emigrację do USA.
1944 – przedstawiciele Egiptu, Syrii, Libanu, Iraku i Transjordanii podpisali Protokół Aleksandryjski w sprawie utworzenia Ligi Państw Arabskich.
1946 – uchwalono Konstytucję Japonii.
1949 – utworzono Niemiecką Republikę Demokratyczną.
1950 – Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza rozpoczyna operację wojskową w Tybecie.
1958 – prezydent Pakistanu Iskander Mirza rozwiązał parlament i wprowadził w kraju stan wyjątkowy.
1959 – radziecka sonda kosmiczna Łuna 3 wykonała pierwsze zdjęcia niewidocznej strony Księżyca.
1960 – Nigeria została członkiem ONZ.
1963 – w USA dokonano oblotu samolotu pasażerskiego Learjet 23.
1964 – ZSRR: odbyła się testowa misja kosmiczna Kosmos 47 z dwoma manekinami na pokładzie.
1965 – w trakcie nieudanej próby miękkiego lądowania sonda Łuna 7 rozbiła się na Księżycu.
1970 – powołano Kongres Młodzieży Tybetańskiej (TYC).
1970 – utworzono pierwszy w Niemczech Park Narodowy Las Bawarski.
1971 – Oman został członkiem ONZ.
1977 – Rada Najwyższa uchwaliła nową Konstytucję ZSRR.
1977 – ukazał się singel We Are the Champions grupy Queen.
1985 – palestyńscy terroryści porwali włoski statek MS Achille Lauro.
1988 – zakrycie Wenus przez Księżyc.
1992 – Kanada, Meksyk i USA podpisały porozumienie powołujące Północnoamerykański Układ Wolnego Handlu (NAFTA).
1996 – w USA rozpoczął emisję Fox News Channel.
2000 – po abdykacji księcia Jana wielkim księciem Luksemburga został jego syn Henryk.
2001 – rozpoczęla się interwencja NATO w Afganistanie.
2003 – Arnold Schwarzenegger wygrał wybory na gubernatora Kalifornii.
2004 – w Kambodży abdykował król Norodom Sihanouk.
2004 – wskutek wybuchu samochodu-pułapki podczas sunnickiej procesji w pakistańskim mieście Multan zginęły 42 osoby.
2004 – zamach w Tabie: w egipskim kurorcie na południu półwyspu Synaj w wyniku eksplozji serii bomb zginęły 34 osoby, a ponad 150 zostało rannych.
2006 – stolica Palau została przeniesiona do nowo wybudowanej miejscowości Ngerulmud.
2006 – w Moskwie została zastrzelona niezależna dziennikarka Anna Politkowska.
2008 – w atmosferze Ziemi spaliła się planetoida 2008 TC3 – pierwsza planetoida wykryta przed kolizją z Ziemią

Urodzili się [edytuj]

1301 – Aleksander Twerski, wielki książę twerski i włodzimierski (zm. 1339)
1471 – Fryderyk I Oldenburg, król Danii i Norwegii (zm. 1533)
1573 – William Laud, arcybiskup Canterbury (zm. 1645)
1697 – Giovanni Antonio Canal, włoski malarz (zm. 1768)
1748 – Karol XIII, król Szwecji i Norwegii (zm. 1818)
1765 – Michał Kleofas Ogiński, książę, polski kompozytor, podskarbi wielki litewski, miecznik wielki litewski (zm. 1833)
1786 – Louis-Joseph Papineau, kanadyjski prawnik, polityk, przywódca rebelii w Dolnej Kanadzie (zm. 1871)
1797 – Bruno Kiciński, hrabia, polski dziennikarz, poeta, tłumacz, wydawca (zm. 1844)
1803 – Jakub Chastan, francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (zm. 1839)
1847 – Emil Holub, czeski podróżnik, kartograf, etnograf, badacz Afryki (zm. 1902)
1873 – Marian Jednowski, polski aktor (zm. 1932)
1880 – Conrad Albrecht, niemiecki dowódca wojskowy, admirał III Rzeszy (zm. 1969)
1884 – Józef Unrug, polski wiceadmirał, uczestnik I i II wojny światowej (zm. 1973)
1885 – Niels Bohr, duński fizyk, laureat Nagrody Nobla (zm. 1962)
1886 – Kurt Schmidt, niemiecki działacz nazistowski (zm. 1950)
1887 – Bolesław Mierzejewski, polski aktor (zm. 1980)
1888 – Henry Wallace, amerykański polityk, wiceprezydent USA (zm. 1965)
1889 – Robert Z. Leonard, amerykański reżyser filmowy (zm. 1968)
1892 – Franciszek Bielak, polski historyk literatury, profesor Uniwersytetu Warszawskiego (zm. 1973)
1894 – Del Lord, amerykański reżyser filmowy (zm. 1970)
1900
Heinrich Himmler, niemiecki polityk, działacz nazistowski, minister spraw wewnętrznych III Rzeszy (zm. 1945)
Václav Krška, czeski reżyser filmowy (zm. 1969)
1906 – Adam Daniewicz, polski aktor (zm. 1984)
1907 – Józef Klejer, polski aktor (zm. 1973)
1909 – Roy Homme, amerykański koszykarz (zm. 2007)
1910 – Juliusz Żuławski, polski pisarz, tłumacz (zm. 1999)
1912 – Fernando Belaúnde Terry, peruwiański polityk, prezydent Peru (zm. 2002)
1914
Josef František, czeski lotnik, as myśliwski (zm. 1940)
Jerzy Albrecht, polski ekonomista, polityk, prezydent Warszawy, wiceprzewodniczący Rady Państwa, minister finansów (zm. 1992)
1915 – Roman Padlewski, polski kompozytor, pianista, skrzypek, dyrygent, muzykolog, uczestnik powstania warszawskiego (zm. 1944)
1917 – June Allyson, amerykańska aktorka (zm. 2006)
1919
Zdzisław Klucznik, polski aktor (zm. 2007)
Annemarie Renger, niemiecka polityk, przewodnicząca Bundestagu (zm. 2008)
1920 – Zofia Więcławówna, polska aktorka, tancerka, reżyser, choreograf, pedagog (zm. 1994)
1921
Raymond Goethals, belgijski piłkarz, trener piłkarski, selekcjoner reprezentacji Belgii (zm. 2004)
Abraham Melamed, izraelski polityk (zm. 2005)
1922
Ryszard Pietruski, polski aktor (zm. 1996)
Joanna Walter, polska aktorka, tłumaczka literatury francuskiej i włoskiej (zm. 1996)
1923
Maria Krawczyk-Ważyk, polska aktorka (zm. 1998)
Jean-Paul Riopelle, kanadyjski malarz (zm. 2002)
Zbigniew Ohanowicz, polski generał
1926 – Bolesław Nowak, polski aktor (zm. 2000)
1927
Barbara Biernacka, polska poetka, krytyk literacki, publicystka (zm. 1982)
Juan Benet, hiszpański pisarz (zm. 1993)
Al Martino, amerykański aktor, piosenkarz (zm. 2009)
Aleksandra Karzyńska, polska aktorka
1929 – Wiesław Kowalczyk, polski aktor
1930
Jerzy Wojnar, polski lotnik szybowcowy, saneczkarz, mistrz świata, uczestnik Igrzysk Olimpijskich (zm. 2005)
Adam Brzozowski, polski kompozytor, klarnecista
1931
Lowell Fitzsimmons, amerykański trener koszykarski (zm. 2004)
Desmond Tutu, południowoafrykański biskup protestancki, działacz społeczny, laureat Nagrody Nobla
1932 – Wojciech Standełło, polski aktor (zm. 2005)
1935 – Thomas Keneally, australijski pisarz
1937 – Maria Szyszkowska, polska filozof, polityk, senator RP
1938 – Wiesław Nowosielski, polski aktor (zm. 2006)
1939 – Harold Kroto, brytyjski chemik, laureat Nagrody Nobla
1943 – Bogumiła Wander, polska spikerka telewizyjna, dziennikarka
1944
Włodzimierz Nieporęt, polski polityk, poseł na Sejm RP (zm. 2006)
Adam Odzimek, polski duchowny, biskup radomski
1945 – Dymitr Hołówko, polski aktor
1947
Edward Nawrot, polski duchowny katolicki, proboszcz parafii w Kiekrzu (zm. 2005)
Jan Jarczyk, polski muzyk jazzowy
Marek Strzaliński, polski polityk, wojewoda łomżyński i podlaski, poseł na Sejm RP
1948 – Tadeusz Raszyk, polski duchowny luterański, proboszcz parafii w Poznaniu
1950 – Andrzej Mellin, polski aktor, reżyser, pedagog
1951 – John Mellencamp, amerykański wokalista, kompozytor, autor muzyki filmowej, aktor, reżyser filmowy
1952 – Władimir Putin, rosyjski polityk, prezydent i premier Rosji
1955 – Yo-Yo Ma, chiński wiolonczelista
1957 – Jayne Torvill, brytyjska łyżwiarka figurowa, mistrzyni olimpijska, mistrzyni świata i Europy
1958 – Wojciech Drzyzga, polski siatkarz, reprezentant kraju, olimpijczyk, potem trener oraz komentator meczów piłki siatkowej
1959 – Aleksander Adamczyk, polski aktor, mim, artysta kabaretowy
1966 – Cezary Specht, polski komandor, profesor Akademii Marynarki Wojennej, uczestnik operacji Pustynna Burza
1967
Toni Braxton, amerykańska piosenkarka, aktorka
Adam Taubitz, niemiecki muzyk jazzowy
1968
Shannon Kleibrink, kanadyjska curlerka, medalistka olimpijksa
Thom Yorke, brytyjski muzyk zespołu Radiohead
1969 – Karen Nyberg, amerykańska astronautka
1971 – Daniel Boucher, kanadyjski piosenkarz
1972 – Sidney Polak, polski perkusista zespołu T.Love
1973
Dida, brazylijski piłkarz, bramkarz, reprezentant Brazylii, mistrz świata
Sami Hyypiä, fiński piłkarz, reprezentant Finlandii
Radosław Kaim, polski aktor
1975 – Artur Siódmiak, polski piłkarz ręczny, wicemistrz świata
1976
Marek Kotwica, polski pilot rajdowy
Gilberto Silva, brazylijski piłkarz, reprezentant Brazylii, mistrz świata
Santiago Solari, argentyński piłkarz
1978 – Alesha Dixon, brytyjska piosenkarka
1982
Jermain Defoe, angielski piłkarz, reprezentant Anglii
Katarzyna Cichopek, polska aktorka
Paweł Piwko, polski piłkarz ręczny, reprezentant Polski
1984 – Toma Ikuta, japoński aktor i piosenkarz

Zmarli [edytuj]

336 – Marek, święty, papież (ur. ?)
929 – Karol III Prostak, król zachodniofrankijski (ur. 879)
1368 – Lionel z Antwerpii, książę Clarence, syn Edwarda III (ur. 1338)
1571 – Dorota von Sachsen-Lauenburg, królowa Danii i Norwegii, żona Chrystiana III Oldenburga (ur. 1511)
1612 – Giovanni Battista Guarini, włoski poeta, filozof, dyplomata (ur. 1538)
1620 – Stanisław Żółkiewski, hetman polny koronny, hetman wielki koronny (ur. 1547)
1637 – Wiktor Amadeusz I, książę Sabaudii (ur. 1587)
1708 – Gobind Singh, Guru Sikhów (ur. 1666)
1849 – Edgar Allan Poe, amerykański pisarz (ur. 1809)
1903 – Rudolf Lipschitz, niemiecki matematyk (ur. 1832)
1911 – Zofia Trzeszczkowska, polska poetka, tłumaczka (ur. 1847)
1919 – Alfred Deakin, australijski polityk, premier Australii (ur. 1856)
1927 – Paul Sérusier, francuski malarz (ur. 1863),twórca grupy artystycznej Nabis
1943 – Eugeniusz Bodo, polski aktor, reżyser, piosenkarz (ur. 1899)
1944 – Józef Śliwicki, polski aktor, prezes ZASP (ur. 1867)
1965 – Jesse Douglas, amerykański matematyk, laureat Medalu Fieldsa (ur. 1897)
1967 – Sir Norman Angell, angielski polityk, laureat Nagrody Nobla (ur. 1872)
1968 – Józef Maślanka, polski polityk, minister administracji publicznej (ur. 1883)
1979 – Henryk Matwiszyn, polski aktor (ur. 1932)
1979 – Jerzy Petersburski, polski kompozytor (ur. 1895)
1980 – Bolesław Mierzejewski, polski aktor (ur. 1887)
1984 – Jan Rudnicki, polski aktor (ur. 1905)
1986 – Jerzy Łojek, polski historyk (ur. 1932)
1990 – Bellarmino Bagatti, włoski archeolog (ur. 1905)
1993 – Cyril Cusack, brytyjski aktor (ur. 1910)
1993 – Agnes de Mille, amerykańska tancerka, choreograf (ur. 1905)
1994 – James Hill, brytyjski reżyser filmowy (ur. 1919)
1994 – Niels Jerne, brytyjski immunolog, laureat Nagrody Nobla (ur. 1911)
1994 – zginęli w wypadku drogowym w Krzeczowie koło Rabki:
Marian Korczak, polski polityk, poseł na Sejm RP (ur. 1930)
Halina Licnerska, polska polityk, poseł na Sejm RP (ur. 1952)
Wanda Sokołowska, polska polityk, poseł na Sejm RP (ur. 1940)
Maria Trzcińska-Fajfrowska, polska lekarka, polityk, poseł na Sejm RP (ur. 1937)
1996 – Wiesław Górnicki, polski pisarz, dziennikarz (ur. 1931)
1997 – Leszek Polessa, polski aktor, reżyser teatralny (ur. 1935)
1999 – Karol Nicze, polski pianista (ur. 1944)
2000 – Bolesław Nowak, polski aktor (ur. 1926)
2001 – Zygmunt Albert, polski lekarz, profesor i rektor Akademii Medycznej we Wrocławiu (ur. 1908)
2004 – Przemysław Bystrzycki, polski pisarz, cichociemny (ur. 1923)
2006 – Walek Dzedzej, polski muzyk zespołu Walek Dzedzej Pank Bend, bard, poeta (ur. 1953)
2006 – Anna Politkowska, rosyjska dziennikarka (ur. 1958)
2007 – Norifumi Abe, japoński motocyklista (ur. 1975)
2007 – Luciana Frassati-Gawrońska, polska działaczka społeczna, kurierka rządu RP na Uchodźstwie (ur. 1902)
2007 – Jiřina Steimarová, czeska aktorka (ur. 1916)
2008 – Adam Śmigielski, polski duchowny katolicki, biskup sosnowiecki (ur. 1933)
2009 – Irving Penn, amerykański fotograf (ur. 1917)
2009 – Grzegorz Roszko, polski poeta, malarz, muzyk (ur. 1940)

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

8 października jest 281. (w latach przestępnych 282.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 84 dni.

Święta [edytuj]

imieniny obchodzą: Artemon, Demetriusz, Ewodia, Ewodiusz, Ginter, Guncerz, Gunter, Gratus, Laurencja, Ludwik, Marcjusz, Marcin, Pelagia, Symeon, Taida i Waleria.
Chorwacja – Święto Niepodległości
Peru – Dzień Marynarki Wojennej (rocznica bitwy pod Angamos)
wspomnienia i święta w Kościele katolickim[1][2], obchodzą:
św. Ludwik Bertrand (zm. 1581, prezbiter, apostoł Indian)
św. Pelagia z Antiochii (zm. 302, dziewica i męczennica)[3]
św. Waleria z Honnecourt (zm. w VII wieku)

Wydarzenia w Polsce [edytuj]

8 października1414 – zawarto polsko-krzyżacki rozejm pod Brodnicą.
1656 – potop szwedzki: siły polsko-litewskie odniosły zwycięstwo w bitwie pod Prostkami.
1660 – wojna polsko-rosyjska: nierozstrzygnięta bitwa nad Basią.
1672 – wojna polsko-turecka: zwycięstwo hetmana Jana Sobieskiego w bitwie pod Niemirowem.
1715 – konfederacja tarnogrodzka: zwycięstwo polskie nad Sasami w bitwie pod Radogoszczą.
1901 – Sopot otrzymał prawa miejskie.
1934 – katastrofa kolejowa w Krzeszowicach: 10 osób zginęło a kilkanaście zostało rannych w wyniku zderzenia dwóch pociągów pod Krakowem.
1939:
Adolf Hitler podpisał w Berlinie dekret o włączeniu do III Rzeszy polskich ziem zachodnich i północnych.
hitlerowcy utworzyli getto w Piotrkowie Trybunalskim.
1968 – zostały wprowadzone zmiany w ustawie o szkolnictwie wyższym.
1976 – oddano do użytku trasę Warszawa-Katowice – tzw. gierkówkę. Anxious

1979 – w Muzeum Narodowym w Krakowie otwarto wystawę Polaków Portret Własny.
1982 – Sejm uchwalił ustawę o związkach zawodowych, tym samym formalnie delegalizując Solidarność.
2000 – odbyły się wybory prezydenckie. Zwycięstwo w I turze odniósł Aleksander Kwaśniewski.
2004 – premiera filmu Pręgi.

Wydarzenia na świecie [edytuj]

314 (lub 316) – Konstantyn I Wielki pokonał Licyniusza w bitwie pod Kybalis.
451 – rozpoczęła się pierwsza sesja obrad Soboru Chalcedońskiego.
1052 – Erhard z Ratyzbony został ogłoszony świętym przez papieża Leona IX.
1110 – zwycięstwo wojsk polskich w bitwie nad Trutiną w trakcie wyprawy Bolesława Krzywoustego do Czech.
1582 – ze względu na reformę kalendarza gregoriańskiego tego dnia nie było w Italii, Hiszpanii, Portugalii i Polsce.
1600 – San Marino przyjęło konstytucję.
1652 – I wojna angielsko-holenderska: zwycięstwo Anglików w bitwie morskiej pod Kentish Knock.
1777 – wojna o niepodległość USA: skończyła się bitwa pod Saratogą.
1798 – wyprawa Napoleona do Egiptu: zwycięstwo Francuzów w bitwie pod Al-Lahun.
1821 – został ustanowiony Order Słońca Peru.
1856 – władze chińskie pod zarzutem piractwa i przemytu opium zatrzymały w Kantonie brytyjski okręt Arrow, co uznane zostało za casus belli II wojny opiumowej.
1862 – wojna secesyjna: bitwa pod Perryville.
1871 – wybuchł wielki pożar w Chicago.
1879 – wojna o saletrę: flota chilijska pokonała peruwiańską w bitwie pod Angamos.
1912 – Czarnogóra wypowiedziała wojnę Turcji rozpoczynając I wojnę bałkańską.
1914 – premiera filmu niemego Hello, Mabel.
1918 – I wojna światowa: rozpoczęła się bitwa pod Cambrai.
1922 – otwarto stadion Rose Bowl w kalifornijskiej Pasadenie.
1941 – hitlerowcy rozpoczęli masakrę 16 tys. Żydów z getta w Witebsku.
1943:
front zachodni: zostało wyzwolone pierwsze francuskie miasto – Ajaccio na Korsyce.
u wybrzeży Grenlandii zatonął ORP Orkan wraz z 200 osobami na pokładzie (znane tylko 177 nazwisk).
1945 – prezydent Harry Truman poinformował o udostępnieniu know-how dotyczącego broni jądrowej Wielkiej Brytanii i Kanadzie.
1952 – w zderzeniu pociągów na dworcu Harrow and Wealdstone w Londynie zginęło 112 osób.
1958 – Sztokholm: w klinice Karolinska Sjukhuset wszczepiono pierwszy rozrusznik serca.
1960 – zwodowano atomowy okręt podwodny USS Scamp.
1962 – Algieria została członkiem ONZ.
1967 – boliwijscy żołnierze zranili i aresztowali rewolucjonistę Che Guevarę; następnego dnia został rozstrzelany.
1977 – w tasmańskim Hobart oddano do użytku odbudowany Most Tasmana, zburzony po katastrofie statku 5 stycznia 1975 roku.
1982:
Olof Palme został po raz drugi premierem Szwecji.
został przedstawiony tzw. plan Bakera mający przeciwdziałać rosnącemu zadłużeniu państw rozwijających się.
1985 – palestyńscy terroryści zamordowali na uprawadzonym włoskim statku MS Achille Lauro amerykańskiego inwalidę żydowskiego pochodzenia Leona Klinghoffera.
1990 – 17 Palestyńczyków zginęło, a ponad 100 zostało rannych w starciach z izraelską policją na Wzgórzu Świątynnym w Jerozolimie.
1991:
Milan Kučan został pierwszym prezydentem Słowenii.
parlament Chorwacji zerwał wszystkie konstytucyjne powiązania z Jugosławią.
1997 – Kim Dzong Il został Sekretarzem Generalnym Partii Pracy Korei.
2001:
Arnold Rüütel został prezydentem Estonii.
Girma Woldegiorgis został prezydentem Etiopii.
katastrofa lotnicza w Mediolanie: 118 osób zginęło, a 4 na ziemi zostały ranne po zderzeniu krótko po starcie samolotu MD-82 z awionetką.
wszystkie 9 osób na pokładzie zginęło w zestrzelonym nad wąwozem Kodori w Abchazji helikopterem ONZ-owskiej misji obserwacyjnej UNOMIG.
2005:
otwarto odbudowany Most Wolności nad Dunajem w Nowym Sadzie (Serbia), zniszczony w czasie nalotów NATO w 1999 roku.
w Kaszmirze miało miejsce trzęsienie ziemi (7,6 stopnia w skali Richtera), które pochłonęło dziesiątki tysięcy ofiar.
2007 – pod Oslo otwarto Port lotniczy Moss-Rygge.
2008:
Egipt: w katastrofie budowlanej w Aleksandrii zginęło 11 osób, a 10 zostało rannych.
katastrofa lotu Yeti Airlines 103: 18 osób zginęło, a jedna została ranna w Nepalu, w katastrofie samolotu pasażerskiego DHC-6 Twin Otter.
Mohamed Nasheed wygrał pierwsze demokratyczne wybory prezydenckie na Malediwach.
2009 – Kongres Stanów Zjednoczonych nadał Kazimierzowi Pułaskiemu honorowe obywatelstwo USA, czyniąc go siódmą osobą w historii uhonorowaną w ten sposób.

Urodzili się [edytuj]

1676 – Benito Jerónimo Feijóo e Montenegro, hiszpański mnich, filozof (zm. 1764)
1713 – Ezechiel Landau, rabin Pragi (zm. 1793)
1741 – José Cadalso, hiszpański pisarz (zm. 1782)
1789 – William Swainson, angielski ornitolog, zoolog (zm. 1855)
1834 – Bronisław Antoni Szwarce, polski działacz niepodległościowy, członek Komitetu Centralnego Narodowego (zm. 1904)
1840 – Bernard Ludwik Beaulieu, francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (zm. 1866)
1848 – Pierre Degeyter, francuski kompozytor pochodzenia belgijskiego, autor muzyki do Międzynarodówki (zm. 1932)
1850 – Henri Louis Le Chatelier, francuski chemik (zm. 1936)
1868 – Max Slevogt, niemiecki malarz (zm. 1932)
1869 – (lub 26 września) Komitas Wartabed, ormiański kompozytor (zm. 1935)
1873 – Ejnar Hertzsprung, duński chemik, astronom (zm. 1967)
1874 – Istvan Bethlen, węgierski polityk, premier Węgier (zm. 1946)
1883 – Otto Heinrich Warburg, niemiecki biochemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1970)
1884 – Walter von Reichenau, niemiecki feldmarszałek III Rzeszy, dowódca 6 Armii (zm. 1942)
1885 – Khải Định, cesarz Wietnamu (zm. 1925)
1887 – Huntley Gordon, kanadyjski aktor (zm. 1956)
1890
Edward Rickenbacker, amerykański lotnik, as myśliwski (zm. 1973)
Philippe Thys, belgijski kolarz szosowy, zwycięzca Tour de France (zm. 1971)
Heinrich Focke, niemiecki konstruktor samolotów (zm. 1979)
1892 – Maryna Cwietajewa, rosyjska poetka (zm. 1941)
1895
Ahmed Zogu, albański polityk, premier i prezydent Albanii, król Albanii (zm. 1961)
Juan Perón, argentyński polityk, prezydent Argentyny (zm. 1974)
1896 – Julien Duvivier, francuski reżyser filmowy (zm. 1967)
1897
Franciszek Jop, polski duchowny katolicki, biskup opolski (zm. 1976)
Rouben Mamoulian, amerykański reżyser filmowy (zm. 1987)
1898 – Clarence Williams, amerykański pianista jazzowy (zm. 1965)
1905 – Zang Kejia, chiński poeta (zm. 2004)
1909 – Piotr Jaroszewicz, polski generał, polityk, wicepremier, minister górnictwa, premier Polski (zm. 1992)
1910 – Ray Lewis, kanadyjski lekkoatleta, biegacz, medalista olimpijski (zm. 2003)
1917
Rodney Robert Porter, brytyjski biochemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1985)
Mieczysław Sawicki, polski dowódca wojskowy, generał brygady WP, działacz środowisk kombatanckich (zm. 2008)
1918
Amos Manor, izraelski polityk, dyrektor Szin Bet (zm. 2007)
Jens Christian Skou, duński chemik, laureat Nagrody Nobla
1919 – Ki'ichi Miyazawa, japoński polityk, premier Japonii (zm. 2007)
1920
Leszek Ostrowski, polski aktor (zm. 1981)
Frank Herbert, amerykański pisarz fantastyki naukowej (zm. 1986)
Maxi Herber, niemiecka łyżwiarka figurowa, mistrzyni Europy i świata, mistrzyni olimpijska (zm. 2006)
1921 – Egon Jönsson, szwedzki piłkarz, reprezentant Szwecji (zm. 2000)
1922
Stefania Woytowicz, polska śpiewaczka operowa (sopran) (zm. 2005)
Nils Liedholm, szwedzki piłkarz, trener piłkarski, reprezentant Szwecji, mistrz olimpijski, wicemistrz świata (zm. 2007)
1923 – Jan Adamski, polski aktor, pisarz
1924
Aloísio Lorscheider, brazylijski duchowny katolicki, kardynał, arcybiskup Fortalezy i Aparecidy (zm. 2007)
Alphons Egli, szwajcarski prawnik, polityk, prezydent Szwajcarii
1926
Krzysztof Skubiszewski, polski prawnik, polityk, dyplomata, minister spraw zagranicznych (zm. 2010)
Maria Kalota-Szymańska polska poetka, krytyk literacki
1927 – Cesar Milstein, brytyjski immunolog pochodzenia argentyńskiego, laureat Nagrody Nobla (zm. 2002)
1929 – Didi, brazylijski piłkarz, trener piłkarski, reprezentant Brazylii, mistrz świata, selekcjoner reprezentacji Peru (zm. 2001)
1930 – Toru Takemitsu, japoński kompozytor (zm. 1996)
1931
Julian Siemionow, rosyjski pisarz, scenarzysta filmowy (zm. 1993)
Román Torán Albero, hiszpański szachista, mistrz międzynarodowy (zm. 2005)
Maria Broniewska, polska aktorka
Elżbieta Kilarska, polska aktorka
1932
Wacław Gapiński, polski duchowny katolicki, kapłan diecezji płockiej (zm. 2010)
Ray Reardon, walijski snookerzysta, mistrz świata
1933
Leonid Machnacz, rosyjski reżyser filmowy
Halina Winiarska, polska aktorka
1935 – Sławomir Kryska, polski pisarz
1937 – Wojciech Ziętarski, polski aktor, reżyser teatralny (zm. 1996)
1938
Edward Hyra, polski wojskowy, generał brygady WP (zm. 2009)
Bronislovas Lubys, litewski polityk, premier Litwy
Fred Stolle, australijski tenisista, zwycięzca Wimbledonu, Australia Open, French Open i USA Open
1939 – Paul Hogan, australijski aktor
1941
Krzysztof Misiurkiewicz, polski aktor (zm. 2010)
Jesse Jackson, amerykański duchowny baptystów, polityk
1943
Chevy Chase, amerykański aktor
Bronisław Cieślak, polski dziennikarz, aktor, polityk, poseł na Sejm RP
R.L. Stine, amerykański pisarz
1945 – Ewa Lipska, polska poetka
1946
Jean-Jacques Beineix, francuski reżyser filmowy
Dennis Kucinich, amerykański polityk
1947 – Marek Toczek, polski wiceadmirał, dowódca Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych
1948
Johnny Ramone, amerykański muzyk zespołu Ramones (zm. 2004)
Claude Jade, francuska aktorka (zm. 2006)
Tadeusz Drzewiecki, polski aktor
Gottfried Helnwein, austriacki muzyk
1949 – Sigourney Weaver, amerykańska aktorka
1952
Ryszard Chlebuś, polski aktor
Piotr Kownacki, polski polityk, wiceprezes NIK, prezes PKN Orlen, szef Kancelariii Prezydenta
Jan Marijnissen, holenderski polityk
Edward Zwick, amerykański reżyser filmowy
1954
Michael Dudikoff, amerykański aktor
Waldemar Wołk-Karaczewski, polski tancerz, pedagog
1955
Andrzej Bączkowski, polski prawnik, polityk, minister pracy i polityki socjalnej (zm. 1996)
Jarosław Modzelewski, polski malarz, rysownik, pedagog
1956 – Stephanie Zimbalist, amerykańska aktorka
1957
Antonio Cabrini, włoski piłkarz, reprezentant Włoch, mistrz świata
Alan Curbishley, angielski piłkarz, trener piłkarski
Zbigniew Siemiątkowski, polski polityk, minister spraw wewnętrznych
1959 – Nick Bakay, amerykański aktor
1964 – Ian Hart, brytyjski aktor
1965
Matthew Biondi, amerykański pływak, mistrz olimpijski
C.J. Ramone, amerykański basista zespołu Ramones
Andrzej Wroński, polski zapaśnik, mistrz olimpijski
1968
Ali Benarbia, algierski piłkarz, reprezentant Algierii
Zvonimir Boban, chorwacki piłkarz, reprezentant Chorwacji
Emily Procter, amerykańska aktorka
Leeroy Thornhill, brytyjski muzyk zespołu The Prodigy
1969
Jeremy Davies, amerykański aktor
Dylan Neal, kanadyjski aktor
1970
Matt Damon, amerykański aktor
Gauri Khan, indyjska producentka filmowa
1971
Rafał Kosik, polski pisarz fantastyki naukowej
Dariusz Pick, polski aktor
1972 – Stanislav Varga, słowacki piłkarz, reprezentant Słowacji
1974 – Koji Murofushi, japoński lekkoatleta, młociarz, wicemistrz świata, mistrz olimpijski
1977
Reese Hoffa, amerykański lekkoatleta, kulomiot, mistrz świata
Erna Siikavirta, fińska pianistka zespołu Lordi
1979
Wilhelm Brenna, norweski skoczek narciarski
Kristanna Loken, amerykańska aktorka, modelka
1980 – Przemysław Kulig, polski piłkarz
1983 – Travis Pastrana, amerykański motocyklista FMX
1984 – Kodjovi Obilale, togijski piłkarz
1987 – Semir Štilić, bośniacki piłkarz
1993 – Angus Jones, amerykański aktor

Zmarli [edytuj]

705 – Abd al Malik, kalif, z dynastii Umajjadów (ur. 647)
1117 – Fojian Huiqin, mistrz chan (ur. 1059)
1286 – Jan I Rudy, książę Bretanii (ur. 1217)
1317 – Fushimi, cesarz Japonii (ur. 1265)
1469 – Fra Filippo Lippi, włoski malarz, karmelita (ur. 1406)
1473 – Jan Gruszczyński, polski duchowny katolicki, arcybiskup gnieźnieński, prymas Polski (ur. 1405)
1652 – John Greaves, angielski matematyk (ur. 1602)
1656 – Jan Jerzy I Wettyn, elektor Saksonii (ur. 1585)
1735 – Yōngzhèng, cesarz Chin (ur. 1678)
1754 – Henry Fielding, angielski pisarz (ur. 1707)
1766 – Franciszek Bieliński, polski polityk, marszałek nadworny koronny, wojewoda chełmiński, marszałek wielki koronny (ur. 1683)
1793 – John Hancock, amerykański polityk, prezydent Kongresu Kontynentalnego, gubernator Massachusetts (ur. 1737)
1800 – Saławat Jułajew, baszkirski poeta (ur. 1754)
1803 – Vittorio Alfieri, hrabia, włoski pisarz (ur. 1749)
1812 – Józef Feliks Łazowski, francuski generał pochodzenia polskiego, uczestnik wojen napoleońskich (ur. 1759)
1826 – Friedrich Krupp, niemiecki przemysłowiec, założyciel ThyssenKrupp AG (ur. 1787)
1834 – François Adrien Boieldieu, francuski kompozytor (ur. 1775)
1856 – Théodore Chassériau, francuski malarz (ur. 1819)
1869 – Franklin Pierce, amerykański polityk, prezydent USA (ur. 1804)
1869 – Zofia Węgierska, polska felietonistka, pisarka (ur. 1822)
1874 – Vítězslav Hálek, czeski pisarz (ur. 1835)
1879 – Miguel Grau, peruwiański kontradmirał (ur. 1834)
1910 – Maria Konopnicka, polska pisarka (ur. 1842)
1911 – Jan Gajda, polski poeta, malarz, działacz społeczny (ur. 1827)
1918 – Michaił Aleksiejew, rosyjski generał, dowódca Armii Ochotniczej (ur. 1857)
1919 – Leandro Marconi, polski architekt (ur. 1834)
1924 – Hermann Fritsche, niemiecki działacz religijny i publicysta (ur. 1846)
1928 – Larry Semon, amerykański aktor (ur. 1889)
1929 – Jacek Malczewski, polski malarz (ur. 1854)
1933 – Teodor Sobański, polski działacz gospodarczy, kierownik resortu aprowizacji w 1919 (ur. 1877)
1940 – Josef František, czeski lotnik, as myśliwski (ur. 1914)
1943 – Maria Malanowicz-Niedzielska, polska aktorka (ur. 1899)
1943 – Stanisław Hryniewiecki, polski komandor porucznik (ur. 1896)
1945 – Felix Salten, austriacki pisarz (ur. 1869)
1946 – Max Pauly, niemiecki działacz nazistowski, zbrodniarz wojenny, komendant obozów koncentracyjnych: Stutthof i Neuengamme (ur. 1907)
1953 – Nigel Bruce, brytyjski aktor (ur. 1895)
1966 – Celestyn Freinet, francuski pedagog (ur. 1896)
1966 – Stanisław Jarocki, polski scenograf (ur. 1887)
1967 – Clement Attlee, brytyjski polityk, premier Wielkiej Brytanii (ur. 1883)
1970 – Jean Giono, francuski pisarz (ur. 1895)
1973 – Gabriel Marcel, francuski filozof (ur. 1889)
1974 – Marian Falski, polski pedagog, działacz oświatowy, autor Elementarza (ur. 1881)
1975 – Witold Lisowski, polski aktor (zm. 1919)
1979 – Helena Bystrzanowska, polska aktorka (ur. 1910)
1979 – Emmaline Henry, amerykańska aktorka (zm. 1930)
1982 – Fernando Lamas, argentyński aktor (ur. 1915)
1982 – Philip Noel-Baker, brytyjski prawnik, lekkoatleta, biegacz, polityk, wicemistrz olimpijski, laureat Nagrody Nobla (ur. 1889)
1983 – Joan Hackett, amerykańska aktorka (ur. 1934)
1985 – Kazimierz Sławiński, polski pisarz (ur. 1914)
1989 – Emanuel Rostworowski, polski historyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego (ur. 1923)
1990 – Tadeusz Kudliński, polski pisarz (ur. 1898)
1991 – Edward Skórzewski, polski reżyser filmowy (ur. 1930)
1992 – Willy Brandt, niemiecki polityk, kanclerz Niemiec, laureat Nagrody Nobla (ur. 1913)
1992 – Janusz Deryng, polski architekt (ur. ?)
1992 – Antoni Żukowski, polski aktor (ur. 1912)
1993 – Piotr Zaremba, polski urbanista, polityk, prezydent Szczecina (ur. 1910)
1996 – William Prince, amerykański aktor (ur. 1913)
1997 – Henryk Bista, polski aktor (ur. 1934)
2000 – Olga Siemaszko, polska graficzka, ilustratorka (ur. 1914)
2001 – Mongo Beti, kameruński pisarz (ur. 1932)
2004 – James Chace, amerykański historyk (ur. 1931)
2004 – Jacques Derrida, francuski filozof (ur. 1930)
2005 – Andrzej Jakóbiec, polski trębacz jazzowy zespołu Old Metropolitan Band (ur. 1943)
2007 – Urszula Hałacińska, polska aktorka (ur. 1928)
2007 – Zdzisław Peszkowski, polski duchowny katolicki, kapelan Rodzin Katyńskich (ur. 1918)
2007 – Andrzej Zagórski, polski historyk, żołnierz AK (ur. 1926)
2008 – Jakub Honigsman, ukraiński historyk, ekonomista (ur. 1922)
2008 – George Emil Palade, amerykański cytolog, laureat Nagrody Nobla (ur. 1912)
2008 – Jan Różewicz, polski reżyser teatralny, pisarz (ur. 1953)

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

9 października jest 282. (w latach przestępnych 283.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 83 dni.

Święta [edytuj]

imieniny obchodzą: Aaron, Abraham, Arnold, Atanazja, Bogodar, Bogudar, Bożdar, Bożydar, Dionizy, Dionizjusz, Ginter, Guncerz, Gunter, Jan, Ludwik, Przedpełk, Sara, Sybilla i Wincenty.
Azerbejdżan – Święto Armii i Marynarki Wojennej
Uganda – Święto Niepodległości
międzynarodowe:
Światowy Dzień Poczty obchodzony w rocznicę założenia UPU (ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ[1])
Dzień Znaczka Pocztowego
rozpoczyna się Tydzień Pisania Listów (do 15 października)
wspomnienia i święta w Kościele katolickim[2][3], obchodzą:
św. Abraham
św. Dionizy
św. Gislen
św. Jan z Bridlington
bł. Kacper Vaz, bł. Maria Vaz i bł. Jan Roman (męczennicy)
bł. Wincenty Kadłubek ( biskup )

Wydarzenia w Polsce [edytuj]

9 października1292 – została podpisana ugoda, na mocy której Władysław Łokietek wraz z bratem Kazimierzem II Łęczyckim zostali zmuszeni zrzeczenia się pretensji do Małopolski i złożenia hołdu lennego czeskiemu władcy Wacławowi II, w zamian za co mogli pozostać przy swoich kujawskich dzierżawach.
1479 – na zamku w Nowym Mieście Korczynie wielki mistrz krzyżacki Martin Truchsess von Wetzhausen złożył hołd lenny królowi Kazimierzowi IV Jagiellończykowi.
1550 – na wieży wrocławskiego ratusza umieszczono zegar z pozytywką.
1621 – podpisano polsko-turecki pokój pod Chocimiem.
1626 – zwycięstwo wojsk polskich nad Tatarami w bitwie pod Białą Cerkwią.
1633 – po raz pierwszy została uruchomiona Fontanna Neptuna w Gdańsku.
1672 – wojna polsko-turecka: zwycięstwo hetmana Jana Sobieskiego w bitwie pod Komarnem.
1831 – powstanie listopadowe: skapitulowała twierdza Modlin.
1919 – w Mikaszewiczach rozpoczęły się rokowania polsko-bolszewickie.
1920 – bunt Żeligowskiego: wojsko polskie zajęło Wilno i okolice.
1943 – 163 amerykańskie bombowce zbombardowały porty w Gdańsku i Gdyni.
1944 – Heinrich Himmler wydał rozkaz całkowitego zburzenia Warszawy.
1962:
katastrofa kolejowa pod Piotrkowem Trybunalskim: 34 osoby zginęły, a 67 zostało rannych w wyniku zderzenia dwóch pociągów pośpieszych.
wypadek na defiladzie wojsk Układu Warszawskiego w Szczecinie: polski czołg rozjechał siedmioro dzieci i zranił 21 osób.
1966 – odsłonięto Pomnik Obrońców Wybrzeża na Westerplatte.
1975 – w Warszawie podpisano układ PRL-RFN zezwalający mniejszości niemieckiej na emigrację w zamian za zapewnienie przez Bonn świadczeń emerytalnych polskim przymusowym robotnikom w III Rzeszy.
1980 – Czesław Miłosz został laureatem literackiej Nagrody Nobla.
1989 – premiera filmu Kornblumenblau.
2005 – odbyła się I tura wyborów prezydenckich. Do II tury (23 października) przeszli Donald Tusk (36,33%) i Lech Kaczyński (33,10%).
2007 – na antenie TVP Info ukazało się premierowe wydanie programu Minęła dwudziesta.

Wydarzenia na świecie [edytuj]

43 p.n.e. – rzymski wódz Lucjusz Munatius Plancus założył Lugdunum (dzisiejszy Lyon)
1000:
Leif Eriksson dobił do brzegów Winlandii, jako pierwszy udokumentowany Europejczyk postawił stopę na ziemi kanadyjskiej
siły szwedzkie, duńskie i norweskie stoczyły morską bitwę pod Svold.
1238 – Jakub I Zdobywca wyzwolił Walencję spod panowania arabskiego i założył Królestwo Walencji.
1446 – w Korei opublikowano alfabet Hangyl.
1514 – Ludwik XII Walezjusz poślubił Marię Tudor.
1556 – założono wenezuelskie miasto Mérida.
1582 – ze względu na reformę kalendarza gregoriańskiego tego dnia nie było w Italii, Hiszpanii, Portugalii i Polsce.
1600 – irlandzka wojna dziewięcioletnia: nierozstrzygnięta bitwa pod Moyry Pass.
1604 – supernowa Gwiazda Keplera została zauważona w Drodze Mlecznej.
1635 – władze Salem w kolonii Massachusetts skazały na banicję pastora Rogera Williamsa – reformatora religijnego, poźniejszego założyciela Providence i obrońcę Indian.
1683 – Jan III Sobieski odniósł drugie zwycięstwo pod Parkanami.
1695 – wojna Turcji ze Świętą Ligą: wojska rosyjskie zakończyły nieudane oblężenie tureckiej twierdzy Azow.
1701 – założono Yale University.
1708 – III wojna północna: pierwsze w historii zwyciestwo Rosjan nad Szwedami w otwartej bitwie pod Leśną.
1717 – burbońskie władze zlikwidowały uniwersytet w Lleidzie.
1771 – holenderski żaglowiec Vrouw Maria zatonął u wybrzeży Finlandii.
1776 – franciszkanin Francisco Palóu założył klasztor Mission San Francisco de Asís, który stał się podwaliną dzisiejszego San Francisco w Kalifornii.
1799 – zatonął brytyjski żaglowiec HMS Lutine z 240 osobami na pokładzie, przewożący złoto wartości 1 200 000 funtów.
1804 – została założona obecna stolica Tasmanii – Hobart.
1806 – Prusy wypowiedziały wojnę Francji.
1817:
w egipskiej Dolinie Królów odkryto grobowiec KV21.
założono Uniwersytet w Gent.
1824 – w Kostaryce zniesiono niewolnictwo.
1874 – w Bernie założono Powszechny Związek Pocztowy.
1888 – odsłonięto pomnik Waszyngtona.
1890 – francuski inżynier i wynalazca Clément Ader odbył 50-metrowy, niekierowany lot samolotem o napędzie parowym.
1915 – I wojna światowa: zajęcie Belgradu przez Niemców.
1934 – w Marsylii zginęli w zamachu dokonanym przez chorwackich nacjonalistów Aleksander I Karadziordziewić, król Jugosławii i Louis Barthou, francuski minister spraw zagranicznych, zwolennik twardej polityki wobec Niemiec.
1941 – Wielka Brytania: Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski przemianował 4. Kadrową Brygadę Strzelców na 1. Samodzielną Brygadę Spadochronową.
1942 – Wiedeń został sklasyfikowany jako wolny od Żydów (Judenfrei).
1943 – wojna na Pacyfiku: zwycięstwo wojsk amerykańsko-nowozelandzkich w bitwie o wyspę Vella Lavella (Wyspy Salomona).
1962 – Uganda uzyskała niepodległość (od Wielkiej Brytanii).
1963 – w katastrofie zapory Vajont we włoskich Alpach zginęło ok 2 tys. ludzi.
1970 – Kambodża została proklamowana Republiką Khmerską.
1973 – Elvis Presley po 6,5 roku małżeństwa rozwiódł się z Priscillą.
1977:
papież Paweł VI kanonizował ojca Charbela Makhloufa maronickiego zakonnika.
rozpoczęła się załogowa misja kosmiczna Sojuz 25.
1981 – we Francji zniesiono karę śmierci.
1982 – palestyńscy terroryści otworzyli ogień do Żydów modlących się w rzymskiej Wielkiej Synagodze. Zginęła 1 osoba, 34 zostały ranne.
1983 – kilka minut przed przyjazdem południowokoreańskiego prezydenta Chun Doo-hwana, wybuch bomby zniszczył Muzeum Męczenników w stolicy Birmy Rangunie. Zginęło 4 Birmańczyków i 17 członków delegacji koreańskiej, w tym 4 ministrów, a 46 osób zostało rannych.
1985 – palestyńscy porywacze włoskiego liniowca MS Achille Lauro poddali się władzom egipskim w Port Said, w zamian za gwarancję swobodnego opuszczenia kraju.
1986:
premiera musicalu Upiór w operze.
wystartowała amerykańska sieć telewizyjna Fox.
1992:
premiera filmu 1492. Wyprawa do raju.
w stanie Nowy Jork spadł meteoryt Peekskill.
1999 – odbył się ostatni lot samolotu rozpoznawczego Lockheed SR-71 Blackbird.
2004:
Hamid Karzaj wygrał pierwsze demokratyczne wybory prezydenckie w Afganistanie.
królowa Elżbieta II uroczyście otworzyła nową siedzibę szkockiego parlamentu.
2006:
Korea Północna przeprowadziła pierwszą próbną eksplozję nuklearną.
Toomas Hendrik Ilves został prezydentem Estonii.
2008 – Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu oddalił w całości roszczenia majątkowe Powiernictwa Pruskiego wobec Polski.
2009:
prezydent USA Barack Obama otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla.
w chmurze pyłu powstałej po rozbiciu fragmentu amerykańskiej sondy LCROSS na Księżycu odkryto wodę.

Urodzili się [edytuj]

1201 – Robert de Sorbon, francuski teolog, fundator Uniwersytetu w Paryżu (zm. 1274)
1261 – Dionizy I, król Portugalii (zm. 1325)
1328 – Piotr I, król Cypru (zm. 1369)
1585 – Heinrich Schütz, niemiecki kompozytor, organista (zm. 1672)
1693 – Johann Lorenz von Mosheim, niemiecki duchowny luterański, historyk Kościoła (zm. 1755)
1757 – Karol X Burbon, król Francji (zm. 1836)
1815 – Jan Kanty Andrusikiewicz, polski pedagog, organista, przywódca powstania chochołowskiego (zm. 1850)
1824 – Włodzimierz Wolski, polski pisarz, tłumacz (zm. 1882)
1826 – Maksymilian Nowicki, polski zoolog, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, twórca Towarzystwa Tatrzańskiego (zm. 1890)
1835 – Camille Saint-Saëns, francuski kompozytor (zm. 1921)
1846 – Maksymilian Gierymski, polski malarz (zm. 1874)
1852 – Hermann Emil Fischer, niemiecki chemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1919)
1859 – Alfred Dreyfus, francuski oficer (zm. 1935)
1864 – Maud Watson, brytyjska tenisistka, pierwsza mistrzyni Wimbledonu (zm. 1946)
1873 – Karl Schwarzschild, niemiecki fizyk, astronom (zm. 1916)
1874 – Mikołaj Roerich, rosyjski malarz, pisarz, podróżnik, archeolog (zm. 1947)
1879 – Max von Laue, niemiecki fizyk, laureat Nagrody Nobla (zm. 1960)
1888 – Nikołaj Bucharin, radziecki polityk, działacz komunistyczny, redaktor naczelny Prawdy (zm. 1938)
1892 – Ivo Andrić, serbski pisarz, laureat Nagrody Nobla (zm. 1975)
1893 – Mário de Andrade, brazylijski pisarz (zm. 1945)
1896 – Antoni Cwojdziński, polski pisarz, reżyser teatralny (zm. 1972)
1900
Kazimierz Przybyłowski, polski prawnik, profesor Uniwersytetu Lwowskiego i Uniwersytetu Jagiellońskiego (zm. 1987)
Alastair Sim, szkocki aktor (zm. 1976)
1901 – Irena Byrska, polska aktorka, reżyserka teatralna, pedagog (zm. 1997)
1902 – Jerzy Kreczmar, polski reżyser teatralny, aktor (zm. 1985)
1903 – Karel Steklý, czeski reżyser filmowy (zm. 1987)
1904
Janina Romanówna, polska aktorka, pedagog (zm. 1991)
Kazimierz Truchanowski, polski pisarz, tłumacz (zm. 1994)
1906
Léopold Sédar Senghor, senegalski poeta, polityk, prezydent Senegalu (zm. 2001)
Wolfgang Staudte, niemiecki reżyser filmowy (zm. 1984)
1907
Jadwiga Domańska, polska aktorka, reżyser teatralna (zm. 1996)
Jacques Tati, francuski reżyser filmowy, aktor (zm. 1982)
1913 – William Donald Borders, amerykański duchowny katolicki, arcybiskup Baltimore (zm. 2010)
1915
Clifford M. Hardin, amerykański polityk, sekretarz rolnictwa (zm. 2010)
Henner Henkel, niemiecki tenisista, mistrz French Open (zm. 1942)
1918 – Lila Kedrova, francuska aktorka pochodzenia rosyjskiego (zm. 2000)
1919
Irmgard Seefried, niemiecka śpiewaczka operowa (sopran) (zm. 1988)
Belva Plain, amerykańska pisarka
Krystyna Wańkowicz, polska sanitariuszka, żołnierz AK, uczestniczka powstania warszawskiego (zm. 1944)
1920 – Jens Bjørneboe, norweski pisarz (zm. 1976)
1921
Michel Boisrond, francuski reżyser filmowy (zm. 2002)
Tadeusz Różewicz, polski pisarz
1922 – Ladislav Rychman, czeski reżyser filmowy (zm. 2007)
1923 – Stefan de Julien, polski żołnierz AK, podporucznik, uczestnik powstania warszawskiego (zm. 1944)
1924
Alaksandr Aksionau, rosyjski polityk, dyplomata, ambasador ZSRR w Polsce (zm. 2009)
Kazimierz Błahij, polski dziennikarz, pisarz, publicysta (zm. 1990)
Regina Smendzianka, polska pianistka, pedagog
1928 – Pat O'Connor, amerykański kierowca wyścigowy (zm. 1958)
1929
Teresa Szmigielówna, polska aktorka
Vladimír Menšík, czeski aktor (zm. 1988)
1932 – Józef Konieczny, polski aktor (zm. 2007)
1933 – Sir Peter Mansfield, brytyjski fizyk, laureat Nagrody Nobla
1934 – Abdullah Ibrahim, południowoafrykański pianista jazzowy
1935
Paul Channon, brytyjski polityk, minister handlu i przemysłu, minister transportu (zm. 2007)
Edward Windsor, książę Kentu
1936
Nicole Croisille, francuska aktorka
Edmond Keosajan, rosyjski reżyser filmowy (zm. 1994)
Agnieszka Osiecka, polska poetka, autorka tekstów piosenek (zm. 1997)
1937 – Brian Blessed, angielski aktor
1938 – Heinz Fischer, austriacki polityk, prezydent Austrii
1940 – John Lennon, brytyjski muzyk zespołu The Beatles (zm. 1980)
1941
Chucho Valdés, kubański pianista zespołu Irakere
Maria Romanowska – polska działaczka opozycji antykomunistycznej (zm. 2007)
1944
John Entwistle, brytyjski muzyk zespołu The Who (zm. 2002)
Francis Girod, francuski reżyser filmowy (zm. 2006)
Nona Hendryx, amerykańska wokalistka Labelle
Peter Tosh, jamajski muzyk reggae (zm. 1987)
1946 – Tansu Çiller, turecka ekonomistka, polityk, premier Turcji
1947 – France Gall, francuska piosenkarka, zwyciężczyni Konkursu Piosenki Eurowizji
1948 – Jackson Browne, amerykański wokalista, gitarzysta
1949
Czesław Bilski, polski tancerz, choreograf (zm. 1993)
Elżbieta Katolik, polska lekkoatletka, biegaczka (zm. 1983)
Magda Umer, polska piosenkarka, reżyser teatralna i estradowa
Wojciech Morawski, polski perkusista zespołu Perfect
1950
Krzysztof Stroiński, polski aktor
Jody Williams, amerykańska działaczka społeczna, laureatka Nagrody Nobla
1951 – Ryszard Rynkowski, polski piosenkarz, wokalista zespołu Vox
1952
Pierre Jolivet, francuski aktor, reżyser filmowy
Sharon Osbourne, brytyjska aktorka
1953
Tony Shalhoub, amerykański aktor pochodzenia libańskiego
Lidia Zielińska, polska kompozytorka
Stanisław Zybowski, polski gitarzysta zespołu Budka Suflera (zm. 2001)
1954 – Scott Bakula, amerykański aktor
1955
Jerzy Ciechanowicz, polski pisarz, publicysta, historyk, archeolog, podróżnik, tłumacz (zm. 1999)
Andrzej Szczytko, polski aktor
1958 – Michael Paré, amerykański aktor
1960 – Kenny Garrett, amerykański saksofonista jazzowy
1962 – Jorge Burruchaga, argentyński piłkarz, trener piłkarski, reprezentant Argentyny, mistrz świata
1964
Bogusław Ziętek, polski działacz związkowy, polityk, przewodniczący WZZ Sierpień 80, przewodniczący Polskiej Partii Pracy
Guillermo del Toro, meksykański reżyser filmowy
1966 – David Cameron, brytyjski polityk
1967 – Eddie Guerrero, meksykański profesjonalny wrestler (zm. 2005)
1969 – PJ Harvey, brytyjska piosenkarka
1972 – Elżbieta Cherezińska, polska pisarka, teatrolog, lureatka stypendium im. Jerzego Koeniga
1973 – Fabio Lione, włoski wokalista zespołu Rhapsody Of Fire
1975
Sean Lennon, brytyjski piosenkarz, syn Johna Lennona
Mark Viduka, australijski piłkarz, reprezentant Australii
1977 – Yaki Kadafi, amerykański raper zespołu Outlawz
1978 – Nicky Byrne, irlandzki muzyk zespołu Westlife
1979 – Bartosz Łęczycki, polski harmonijkarz
1985 – Sandra Záhlavová, czeska tenisistka
1986 – Laure Manaudou, francuska pływaczka, mistrzyni olimpijska, mistrzyni świata i Europy

Zmarli [edytuj]

1047 – Klemens II, papież (ur. 1005)
1273 – Elżbieta Bawarska, królowa Niemiec (ur. ok. 1227)
1390 – Jan I, król Kastylii i Leónu (ur. 1358)
1537 – Hans Cranach, niemieckim malarz (ur. 1513)
1771 – Jan Klemens Branicki, miecznik wielki koronny, hetman polny koronny, hetman wielki koronny, wojewoda krakowski (ur. 1689)
1820 – Barbara Mickiewicz, matka Adama Mickiewicza (ur. ?)
1867 – Ignacy Feliks Dobrzyński, polski pianista, kompozytor (ur. 1807)
1908 – Józef Montwiłł-Mirecki, polski działacz socjalistyczny, przywódca Organizacji Bojowej PPS (ur. 1879)
1918 – Raymond Duchamp-Villon, francuski rzeźbiarz (ur. 1876)
1924 – Walerij Briusow, rosyjski pisarz (ur. 1873)
1931 – Antal Stašek, czeski pisarz (ur. 1843)
1934 – Aleksander I Karadziordziewić, król SHS, król Jugosławii (ur. 1888)
1934 – Louis Barthou, francuski polityk, premier Francji (ur. 1862)
1941 – Helen Morgan, amerykańska piosenkarka, aktorka (ur. 1900)
1942 – Símun av Skarði, farerski poeta, polityk, autor hymnu Wysp Owczych (ur. 1872)
1943 – Pieter Zeeman, holenderski fizyk, laureat Nagrody Nobla (ur. 1865)
1950 – Nicolai Hartmann, niemiecki filozof, logik, historyk filozofii (ur. 1882)
1950 – Stanisław Szeptycki, hrabia, polski dowódca wojskowy, polityk, minister spraw wojskowych, szef Sztabu Generalnego WP, prezes PCK (ur. 1867)
1955 – Theodor Innitzer, austriacki duchowny katolicki, kardynał, arcybiskup Wiednia (ur. 1875)
1956 – Marie Doro, ameryakńska aktorka (ur. 1882)
1957 – Herminia Naglerowa, polska pisarka, publicystka (ur. 1890)
1958 – Pius XII, papież (ur. 1876)
1962 – Milan Vidmar, słoweński energetyk, szachista, arcymistrz (ur. 1885)
1967 – Ernesto Guevara, argentyński rewolucjonista (ur. 1928)
1967 – Sir Cyril Hinshelwood, angielski chemik, laureat Nagrody Nobla (ur. 1897)
1967 – André Maurois, francuski pisarz (ur. 1885
1972 – Miriam Hopkins, amerykańska aktorka (ur. 1902)
1974 – Artur Nacht-Samborski, polski malarz, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (ur. 1898)
1974 – Oskar Schindler, niemiecki przemysłowiec (ur. 1908)
1977 – Zdzisław Maklakiewicz, polski aktor (ur. 1927)
1978 – Jacques Brel, belgijski piosenkarz, bard, kompozytor, aktor (ur. 1929)
1980 – Bronisław Duch, polski dowódca wojskowy, generał, generalny inspektor Sił Zbrojnych (ur. 1896)
1982 – Anna Freud, austriacka psychoanalityk (ur. 1895)
1985 – Emilio Medici, brazylijski polityk, prezydent Brazylii (ur. 1905)
1986 – Harald Reinl, niemiecki reżyser filmowy (ur. 1908)
1987 – William Parry Murphy, amerykański fizyk, laureat Nagrody Nobla (ur. 1892)
1988 – Felix Wankel, niemiecki wynalazca (ur. 1902)
1990 – Géza Ottlik, węgierski pisarz (ur. 1912)
1992 – Jędrzej Giertych, polski polityk, dyplomata, publicysta (ur. 1903)
1994 – Rolf Thiele, austriacki reżyser filmowy (ur. 1918)
1995 – Sir Alec Douglas-Home, brytyjski polityk, dyplomata, premier Wielkiej Brytanii (ur. 1903)
1995 – Kukrit Pramoj, tajlandzki polityk, premier Tajlandii (ur. 1911)
1998 – Ryszard Lindenberg, polski muzyk, twórca programów i filmów muzycznych (ur. 1921)
1999 – Milt Jackson, amerykański wibrafonista jazzowy (ur. 1923)
1999 – João Cabral de Melo Neto, brazylijski poeta (zm. 1920)
2000 – David Dukes, amerykański aktor (ur. 1945)
2001 – Herbert Ross, amerykański reżyser filmowy (ur. 1927)
2002 – Bruno O'Ya, estoński aktor występujący w Polsce, pisarz, piosenkarz (ur. 1933)
2004 – Maxime Faget, amerykański inżynier, konstruktor statków kosmicznych (ur. 1921)
2005 – Waldemar Wróblewski, polski kompozytor (ur. 1959)
2006 – Cezariusz Chrapkiewicz, polski aktor (ur. 1934)
2006 – Marek Grechuta, polski piosenkarz, wokalista zespołu Anawa (ur. 1945)
2006 – Danièle Huillet, francuska reżyserka filmowa (ur. 1936)
2006 – Paul Hunter, angielski snookerzysta (ur. 1978)
2006 – Renata Kossobudzka, polska aktorka (ur. 1921)
2008 – Gidget Gein, amerykański basista zespołu Marilyn Manson (ur. 1969)

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

10 października jest 283. (w latach przestępnych 284.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 82 dni.

Święta [edytuj]

imieniny obchodzą: Adalryk, Alderyk, Daniel, Dionizjusz, Dionizy, Eleuteria, Eleuteriusz, Eleutery, Franciszek, Gereon, German, Jan, Kalistrat, Kasjusz, Leon, Leona, Lutomir, Maria, Paulina, Przemysław, Rustyk, Rustyka, Samuel, Tomił, Tomiła i Twardostoj.
Fidżi – Święto Niepodległości (1970)
Finlandia – Dzień Fińskiej Literatury
Kenia – Święto Prezydenta Daniela Moi
Korea Północna – Rocznica Utworzenia Partii Robotniczej
Kuba – Dzień I Wojny o Niepodległość[1]
Tajwan – Święto Republiki
międzynarodowe:
Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego[2] (pod patronatem WFMH i WHO)
Europejski Dzień Przeciw Karze Śmierci[3]
Światowy Dzień Drzewa – międzynarodowa[4] i ogólnopolska ( Klub Gaja ) akcja sadzenia drzew
wspomnienia i święta w Kościele katolickim[5],[6] obchodzą:
św. Cerboniusz (biskup)
św. Daniel Comboni (Ojciec Afrykanów , kanonizowany przez Jana Pawła II 5 października 2003)
św. Dionizy, biskup, i towarzysze
św.Gereon (męczennik)
św. Jan z Bridlington (Jan Thwing, Jan Twenge, zakonnik)
św. Jan Leonardi († 1609, prezbiter, kanonizowany przez Piusa XI w 1938 razem ze św. Andrzejem Bobolą)
św. Paulin z Yorku († 644, biskup)
bł. Maria Angela Truszkowska

Wydarzenia w Polsce [edytuj]

1427 – Przasnysz uzyskał prawa miejskie.
1574 – w Krakowie doszło do kilkudniowych starć między katolikami a ewangelikami.
1794 – insurekcja kościuszkowska: klęska powstańców pod Maciejowicami. Ciężko ranny Tadeusz Kościuszko trafił do niewoli.
1906 – Łódź: z wyroku sądu polowego stracono 5 robotników, uczestników antyrosyjskiego powstania łódzkiego.
1910 – otwarto Most Grunwaldzki we Wrocławiu.
1912 – Inowrocław: uruchomiono komunikację tramwajową.
1914 – I wojna światowa: klęską wojsk rosyjskich zakończyło się I oblężenie Twierdzy Przemyśl.
1937 – powstało Stronnictwo Pracy.
1939:
przeprowadzono pierwszą egzekucję w bydgoskiej "Dolinie Śmierci".
ZSRR przekazał Litwie Wileńszczyznę.
1943 – Legnica: uruchomiono komunikację trolejbusową.
1956:
Kraków: Kazimierz Kordylewski po raz pierwszy zaobserwował księżyce pyłowe Ziemi.
zainaugurowano I Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień.
1957 – premiera filmu Prawdziwy koniec wielkiej wojny.
1968 – Telewizja Polska wyemitowała premierowy odcinek serialu Stawka większa niż życie.
1971 – Polska przegrała z RFN 1:3 w rozegranym w Warszawie meczu eliminacyjnym do piłkarskich mistrzostw Europy.
1977 – premiera filmu Śmierć prezydenta.
1979 – wybuch pyłu węglowego w KWK Dymitrow w Bytomiu; zginęło 34 górników.
1980 – premiera filmu Ćma.
1990 – Konferencja Episkopatu Polski wydała dekret o reaktywacji Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży.
1994 – Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie została przyjęta do Światowej Federacji Giełd.
1995 – na granicy z Ukrainą otwarto drogowe przejście graniczne Zosin-Uściług.
2005 – bundz i śliwowica łącka zostały wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych.
2007 – konflikt w domu zakonnym w Kazimierzu Dolnym: komornik w asyście policji dokonał eksmisji zbuntowanych betanek.
2009 – prezydent Lech Kaczyński ratyfikował w imieniu Rzeczypospolitej Traktat lizboński.

Wydarzenia na świecie [edytuj]

10 października 680 – stoczono bitwę pod Karbalą.
1471 – zwyciestwo Szwedów nad Duńczykami w bitwie pod Brunkeberg.
1582 – ze względu na reformę kalendarza gregoriańskiego tego dnia nie było w Italii, Hiszpanii, Portugalii i Polsce.
1631 – armia saksońska zajęła Pragę.
1683 – w hiszpańskim porcie Kadyks w wyniku pożaru eksplodowała amunicja na niemieckim statku Wapen von Hamburg, powodując śmierć 64 marynarzy.
1733 – Francja wypowiedziała wojnę Austrii. Rozpoczęła się wojna o sukcesję polską.
1776 – Maurycy Beniowski został obwołany przez tubylców królem Madagaskaru. Very Happy

1780 – na Atlantyku uformował się potężny cyklon tropikalny, który w ciągu następnych dni zabił kilkadziesiąt tysięcy ludzi w rejonie Karaibów.
1845 – w Annapolis powstała Akademia Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych.
1846 – William Lassell odkrył Trytona, księżyc Neptuna.
1868 – na Kubie wybuchło powstanie przeciw Hiszpanii.
1871 – zakończył się wielki pożar Chicago.
1881 – ukazała się ostatnia książka Charlesa Darwina O tworzeniu się gleby w następstwie działania dżdżownic oraz obserwacje nad ich zachowaniem się.
1882 – powstał Bank Japonii.
1911 – na apel Ligi Związkowej wybuchło powstanie w Chinach, które doprowadziło do proklamowania republiki.
1913 – prezydent USA Woodrow Wilson symbolicznie zakończył budowę Kanału Panamskiego, wysadzając zaporę Gamboa.
1914 – Ferdynand I został królem Rumunii.
1918 – I wojna światowa: na Zatoce Dublińskiej, po storpedowaniu przez niemiecką łódź podwodną zatonął statek pasażerski RMS Leinster; zginęło 501 osób.
1921 – utworzono Królestwo Kurdystanu.
1935 – w Grecji została proklamowana monarchia.
1938 – na konferencji monachijskiej postanowiono przekazać rejon Sudetów III Rzeszy.
1942 – Australia i ZSRR nawiązały stosunki dyplomatyczne.
1954 – oddziały Viet Minhu wkroczyły do Hanoi po wycofaniu się, zgodnie z porozumieniami genewskimi, wojsk francuskich.
1957 – doszło do pożaru grafitowego rdzenia reaktora atomowego w Windscale w Wielkiej Brytanii.
1960 – nieudana próba wystrzelenia radzieckiej sondy Mars 1M 1.
1963 – premiera filmu Pozdrowienia z Rosji.
1964 – dokonano uroczystego otwarcia XVIII letnich Igrzysk Olimpijskich w Tokio.
1967 – wszedł w życie Traktat o Przestrzeni Kosmicznej.
1968 – premiera filmu Barbarella.
1970:
Fidżi proklamowało niepodległość (od Wielkiej Brytanii).
kanadyjski wicepremier Pierre Laporte został uprowadzony przez terrorystów z separatystycznego Frontu Wyzwolenia Quebecu.
1973 – oskarżony o korupcję wiceprezydent USA Spiro Agnew zrezygnował ze stanowiska.
1975 – Papua-Nowa Gwinea została członkiem ONZ.
1980:
w Salwadorze powstała lewicowa organizacja partyzancka Front Wyzwolenia Narodowego im. Farabundo Marti (FMLN).
w Szalif (Algieria) wskutek trzęsienia ziemi zginęło ponad 3,5 tys. osób, a około 10 tys. zostało rannych.
1981 – Lipsk: polscy piłkarze pokonali NRD 3:2 i zapewnili sobie awans na mundial w Hiszpanii.
1982 – papież Jan Paweł II kanonizował w Rzymie Maksymiliana Marię Kolbego.
1983:
Icchak Szamir zastąpił Menachema Begina na stanowisku premiera Izraela.
radziecka sonda Wenera 15 weszła na orbitę Wenus.
1985 – 4 amerykańskie myśliwce F-14 Tomcat przechwyciły i zmusiły do lądowania na Sycylii egipski samolot pasażerski na pokładzie którego znajdowali się palestyńscy porywacze statku MS Achille Lauro.
1986 – Salwador: w trzęsieniu ziemi w stolicy kraju San Salvador zginęło około 1500 osób.
1991 – Abdur Rahman Biswas został prezydentem Bangladeszu.
1997 – w katastrofie argentyńskiego samolotu DC-9 w Urugwaju zginęły 74 osoby.
2000 – w Biszkeku została powołana Euroazjatycka Wspólnota Gospodarcza.
2001 – prezydent USA George W. Bush zaprezentował listę 22 najgroźniejszych terrorystów wg rządu amerykańskiego.
2003 – premiera pierwszej części filmu Kill Bill.
2004 – Abdullahi Yusuf został wybrany na tymczasowego prezydenta Somalii.
2006 – serwis internetowy YouTube został kupiony przez Google za 1,65 mld dolarów.
2007 – rozpoczęła się misja Sojuz TMA-11 z pierwszym kosmonautą z Malezji.
2008 – co najmniej 40 osób zginęło, a około 200 zostało rannych w zamachu bombowym w pakistańskim Orakzai.
2009 – Turcja i Armenia podpisały w Zurychu umowę o nawiązaniu stosunków dyplomatycznych, mającą w konsekwencji doprowadzić do otwarcia wspólnej granicy.

Urodzili się [edytuj]

1332 – Karol II Zły, król Nawarry (zm. 1387)
1465 – Selim I Groźny, sułtan Turcji (zm. 1520)
1560 – Jakub Armenszoon, niderlandzki teolog (zm. 1609)
1585 – Piotr Gembicki, polski duchowny katolicki, podkanclerzy koronny, kanclerz wielki koronny, biskup krakowski (zm. 1657)
1625 – Erik Dahlbergh, szwedzki feldmarszałek, dyplomata, historyk, kartograf (zm. 1703)
1684 – Jean Antoine Watteau, francuski malarz (zm. 1721)
1731 – Henry Cavendish, brytyjski chemik, fizyk (zm. 1810)
1813 – Giuseppe Verdi, włoski kompozytor (zm. 1901)
1825 – Paul Kruger, burski polityk, prezydent Transwalu (zm. 1904)
1830 – Izabela II Burbon, królowa Hiszpanii (zm. 1904)
1834 – Aleksis Kivi, fiński pisarz (zm. 1872)
1860 – Władysław Abraham, polski prawnik, profesor i rektor Uniwersytetu Lwowskiego (zm. 1941)
1861:
Napoleon Louis-Wawel, polski wiceadmirał, uczestnik I wojny światowej (zm. 1934)
Fridtjof Nansen, norweski oceanograf, przyrodnik, badacz Arktyki, laureat Nagrody Nobla (zm. 1930)
1865 – Rafael Merry del Val y Zulueta, sługa Boży, hiszpański duchowny katolicki, kardynał, sekretarz stanu Watykanu (zm. 1930)
1870 – Franciszek Trąbalski, polski polityk, poseł na Sejm (zm. 1964)
1887 – Wacław Barcikowski, polski prawnik, polityk, pierwszy prezes Sądu Najwyższego, wicemarszałek Sejmu, wiceprzewodniczący Rady Państwa (zm. 1981)
1888 – Michał Halicz, polski aktor (zm. 1969)
1890 – Fryderyk Jarossy, polski aktor, reżyser teatralny, konferansjer pochodzenia węgierskiego (zm. 1960)
1891:
Bolesław Barbacki, polski malarz (zm. 1941)
Raymond Bernard, francuski reżyser filmowy (zm. 1977)
1894 – Wiktor Petrow, ukraiński filolog, etnograf, historyk, pisarz (zm.1969)
1895 – Lin Yutang, chiński pisarz (zm. 1976)
1898:
Karl Bielig, niemiecki polityk (zm. 1991)
Eugen Wüster, austriacki językoznawca, leksykograf (zm. 1977)
1900:
Helen Hayes, amerykańska aktorka (zm. 1993)
Karl Kaufmann, niemiecki działacz nazistowski, gauleiter Hamburga (zm. 1969)
1901 – Alberto Giacometti, szwajcarski rzeźbiarz, malarz (zm. 1966)
1903 – Karol Koburg, hrabia Flandrii (zm. 1983)
1906 – R.K. Narayan, indyjski pisarz (zm. 2001)
1907 – Wanda Jakubowska, polska reżyserka filmowa (zm. 1998)
1909 – Robert F. Boyle, amerykański scenograf (zm. 2010)
1913:
Claude Simon, francuski pisarz, laureat Nagrody Nobla (zm. 2005)
Wiktor Szyryński, kanadyjski psychiatra i psycholog polskiego pochodzenia (zm. 2007)
1916:
Edward Fiszer, polski poeta, autor tekstów piosenek (zm. 1972)
Bernard Heuvelmans, francuski zoolog, podróżnik, odkrywca, pisarz (zm. 2001)
1917 – Thelonious Monk, amerykański muzyk jazzowy (zm. 1982)
1919:
Danuta Baduszkowa, polska tancerka, reżyserka teatralna (zm. 1978)
Stanisław Stampf'l, polski pisarz (zm. 1980)
1920 – Jadwiga Łokkaj, polska polityk, poseł na Sejm PRL, przewodnicząca Społem, wiceprezes ZBoWiD (zm. 2008)
1923 – Erich Habitzl, austriacki piłkarz, reprezentant Austrii (zm. 2007)
1924:
James Clavell, australijski pisarz, reżyser filmowy (zm. 1994)
Ludmila Tcherina, francuska tancerka, aktorka (zm. 2004)
Ed Wood, amerykański reżyser filmowy (zm. 1978)
1925:
Witold Leśniewicz, polski reżyser i operator filmów dokumentalnych (zm. 1983)
Wiktor Poliszczuk, kanadyjski politolog, dziennikarz (zm. 2008)
1927:
Dana Elcar, amerykański aktor (zm. 2005)
Witold Żukowski, polski twórca filmów oświatowych (zm. 1985)
1928:
Leyla Gencer, turecka śpiewaczka operowa (sopran) (zm. 2008)
Susumu Hani, japoński reżyser filmowy
Hidetaka Nishiyama, japoński karateka, guru karate tradycyjnego (zm. 2008)
1929 – Bogdan Łazarkiewicz, polski lekarz, chirurg, rektor Akademii Medycznej we Wrocławiu
1930:
Harold Pinter, angielski pisarz, laureat Nagrody Nobla (zm. 2008)
Yves Chauvin, francuski chemik, laureat Nagrody Nobla
1933:
Daniel Massey, brytyjski aktor (zm. 1998)
Jay Sebring, amerykański stylista filmowy (zm. 1969)
1935:
Jerzy Iwaszkiewicz, polski dziennikarz
Stanisław Jopek, polski śpiewak (tenor) zespołu Pieśni i Tańca Mazowsze (zm. 2006)
1936 – Gerhard Ertl, niemiecki fizyk, chemik, laureat Nagrody Nobla
1938:
Krystyna Bigelmajer, polska aktorka (zm. 1997)
Oleg Gordijewski, radziecki pułkownik KGB, współpracowik wywiadu brytyjskiego
1940:
Winston Churchill, brytyjski polityk (zm. 2010)
Witold Pograniczny, polski dziennikarz muzyczny (zm. 2008)
1941:
Peter Coyote, amerykański aktor
Ken Saro-Wiwa, nigeryjski pisarz (zm. 1995)
1942:
Wojciech Siudmak, polski malarz
Radu Vasile, rumuński polityk, premier Rumunii
1946 – Charles Dance, angielski aktor
1947 – Francis Perrin, francuski aktor, reżyser filmowy
1948 – Władysław Komendarek, polski muzyk zespołu Exodus
1949 – Andrzej Sikorowski, polski muzyk zespołu Pod Budą
1950:
Andrzej Dziuba, polski duchowny katolicki, biskup łowicki
Nora Roberts, amerykańska pisarka
1951.
Ratu Epeli Ganilau, polityk Fidżi
Zbigniew Moszumański, polski dziennikarz, historyk
1953 – Midge Ure, szkocki muzyk zespołów Thin Lizzy i Ultravox
1954 – David Lee Roth, amerykański wokalista zespołu Van Halen
1955 – Teresa Kotlarczyk, polska reżyserka filmowa
1957 – Christel Justen, niemiecka pływaczka (zm. 2005)
1958 – Tanya Tucker, amerykańska piosenkarka
1959 – Michael Klein, rumuński piłkarz, reprezentant Rumunii (zm. 1993)
1960 – Urszula Kielan, polska lekkoatletka, skoczkini wzwyż
1961:
Paul Chart, angielski reżyser filmowy
Danuta Stenka, polska aktorka
1962 – Rex Walheim, amerykański astronauta
1963:
Katarzyna Kozak, polska aktorka
Daniel Pearl, amerykański dziennikarz (zm. 2002)
1965 – Chris Penn, amerykański aktor (zm. 2006)
1966:
Tony Adams, angielski piłkarz, reprezentant Anglii
Anna Nowak, polska aktorka
1967:
Jonathan Littell, amerykański pisarz, laureat Nagrody Goncourtów
Jacek Zieliński, polski piłkarz, trener piłkarski, reprezentant Polski
1968 – Aaron Lawrence, jamajski piłkarz, reprezentant Jamajki
1969 – Robert Quiroga, amerykański bokser, mistrz świata (zm. 2004)
1971 – Elvir Bolić, bośniacki piłkarz, reprezentant Bośni i Hercegowiny
1973:
Joël Chenal, francuski narciarz alpejski, wicemistrz olimpijski
Vikash Dhorasoo, francuski piłkarz, reprezentant Francji, wicemistrz świata
Mario López, amerykański aktor
1975 – Monika Kwiatkowska, polska aktorka
1977 – Alberto Cisolla, włoski siatkarz, reprezentant Włoch, wicemistrz olimpijski
1978 – Jodi Lyn O'Keefe, amerykańska aktorka
1979.
Mýa Marie Harrison, amerykańska piosenkarka
Nicolás Massú, chilijski tenisista, mistrz olimpijski
Michal Mertiňák, słowacki tenisista
1982 – Hideki Mutoh, japoński kierowca wyścigowy
1984:
Jacek Falkowski, polski piłkarz
Jean-Baptiste Grange, francuski narciarz alpejski
Elana Meyers, amerykańska bobsleistka
1991 – Gabriella Cilmi, australijska piosenkarka

Zmarli [edytuj]

19 – Juliusz Cezar Germanikus, rzymski wódz (ur. 15 p.n.e.)
680 – Husajn ibn Ali, imam szyicki (ur. ok. 626)
1359 – Hugo IV, król Cypru (ur. 1295)
1459 – Gianfrancesco Poggio Bracciolini, włoski historyk (ur. 1380)
1659 – Abel Tasman, holenderski żeglarz, odkrywca (ur. 1603)
1835 – Kazimierz Brodziński, polski poeta, krytyk literacki, tłumacz, profesor Uniwersytetu Warszawskiego (ur. 1791)
1837 – Charles Fourier, francuski filozof, socjalista utopijny (ur. 1772)
1862 – Franciszek Kowalski, polski poeta (ur. 1799)
1875 – Aleksiej Tołstoj, rosyjski pisarz (ur. 1817)
1899 – Maria Angela Truszkowska, błogosławiona, polska zakonnica, założycielka Zgromadzenia Sióstr Felicjanek (ur. 1825)
1903 – Waleria Marrené, polska pisarka okresu pozytywizmu (ur. 1832)
1907 – Adolf Furtwängler, niemiecki archeolog (ur. 1853)
1913 – Katsura Tarō, japoński polityk, premier Japonii (ur. 1848)
1914 – Karol I, król Rumunii (ur. 1839)
1916 – Antonio Sant'Elia, włoski architekt (ur. 1888)
1923 – Heliodor Święcicki, polski lekarz, ginekolog, położnik, rektor Uniwersytetu Poznańskiego (ur. 1854)
1927 – Gustav Whitehead, amerykański wynalazca, konstruktor silników lotniczych, pionier lotnictwa (ur. 1874)
1928 – Teodor Roland, polski aktor (ur. 1856)
1942 – Terézia Vansová, słowacka pisarka, dziennikarka, działaczka społeczna (ur. 1857)
1953 – Stanisław Bryliński, polski aktor, reżyser teatralny (ur. 1890)
1958 – Ferdynand Zarzycki, polski generał, polityk, minister przemysłu i handlu (ur. 1888)
1964:
Eddie Cantor, amerykański aktor, piosenkarz (ur. 1892)
Heinrich Neuhaus, rosyjski pianista, pedagog (ur. 1888)
1966 – Charlotte Cooper Sterry, brytyjska tenisistka, pięciokrotna mistrzyni Wimbledonu (ur. 1870)
1967 – Anda Kitschmann, polska piosenkarka, kompozytorka (ur. 1895)
1968 – Nikifor Krynicki, łemkowski malarz prymitywista (ur. 1895)
1970:
Édouard Daladier, francuski polityk, premier Francji (ur. 1884)
Adam Rapacki, polski ekonomista, polityk, dyplomata, minister spraw zagranicznych (ur. 1909)
1973 – Ludwig von Mises, amerykański ekonomista, prakseolog pochodzenia austriackiego (ur. 1881)
1983 – Ralph Richardson, angielski aktor (ur. 1902)
1985:
Yul Brynner, amerykański aktor (ur. 1920)
Kazimierz Szemioth, polski poeta, publicysta, aktor, malarz, grafik (ur. 1933)
Orson Welles, amerykański aktor, reżyser filmowy (ur. 1915)
1988 – Kazimierz Siedlecki, polski aktor teatralny (ur. 1938)
1989 – Jan Gałkowski, polski poeta, autor tekstów piosenek (ur. 1926)
1991:
Zuzanna Leśniak, polska aktorka (ur. 1965)
Andrzej Zaucha, polski piosenkarz, wokalista zespołu Dżamble (ur. 1949)
2000:
Sirimavo Bandaranaike, lankijska polityk, premier Sri Lanki (ur. 1916)
Ferenc Farkas, węgierski kompozytor (ur. 1905)
2002 – Teresa Graves, amerykańska aktorka, piosenkarka (ur. 1948)
2003:
Henryk Abbe, polski aktor (ur. 1920)
Marek Nowicki, polski fizyk, działacz społeczny, prezes Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka w Polsce (ur. 1947)
2004:
Christopher Reeve, amerykański aktor (ur. 1952)
Ken Caminiti, amerykański baseballista (ur. 1963)
Maurice Shadbolt, nowozelandzki pisarz (ur. 1932)
2005 – Milton Obote, ugandyjski polityk, premier i prezydent Ugandy (ur. 1924)
2006:
Stojan Ormandżijew, bułgarski piłkarz, reprezentant Bułgarii (ur. 1920)
Mieczysław Poznański, polski operator filmów animowanych, założyciel Studia Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej (ur. 1923)
2007 – Karol Sabath, polski biolog, paleontolog, wikipedysta (ur. 1963)
2008:
Alton Ellis, jamajski muzyk reggae (ur. 1940)
Simon Mol, kameruński pisarz, dziennikarz (ur. 1973)
Leo Rosner, australijski muzyk (ur. 1918)
2009 – Stephen Gately, irlandzki piosenkarz, członek irlandzkiego boysbandu Boyzone (ur. 1976)

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

11 października jest 284. (w latach przestępnych 285.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 81 dni.

Święta [edytuj]

imieniny obchodzą: Aldona, Aleksander, Andronik, Brunon, Burchard, Dobromiła, Domaczaja, Emanuel, Emilian, Firmin, Gardomir, Gromisław, Maria, Marian, Placyd, Probus i Zenaida.
społeczność LGBT – Międzynarodowy Dzień Coming Outu (Dzień Wychodzenia Z Szafy; w Polsce od 2009)
USA – Dzień Pamięci Generała Pułaskiego (obchodzony od 1933 roku – zobacz Dzień Kazimierza Pułaskiego)
wspomnienia i święta w Kościele katolickim[1][2], obchodzą:
św. Aleksander Sauli (biskup) (Apostoł Koryski)
św. Bruno(n) z Kolonii (arcybiskup)
św. Firmin (biskup)
bł. Jan XXIII (papież)
św. Maria Soledad (†1887, kanonizowana w 1979 przez Pawła VI)
św. Nektariusz (†397 – patriarcha Konstantynopola)

Wydarzenia w Polsce [edytuj]

1633 – wojna trzydziestoletnia: zwycięstwo Austriaków nad wojskami saskimi w bitwie pod Ścinawą.
1675 – wojna polsko-turecka: odwrót armii tureckiej za Dniestr zakończył oblężenie Trembowli.
1745 – Ewald Jürgen Georg von Kleist zaprezentował w Kamieniu Pomorskim działanie butelki lejdejskiej, jako jeden z dwóch niezależnych jej odkrywców, obok Holendra Pietera van Musschenbroeka.
1830 – w Warszawie odbył się pożegnalny koncert Fryderyka Chopina, który w listopadzie opuścił Polskę na zawsze.
1842 – reforma podziału administracyjnego w Królestwie Polskim: obwody zamieniono na powiaty, a dotychczasowe powiaty na okręgi sądowe.
1918 – polskie organizacje działające w Rzeszy wydały wspólny komunikat opowiadający się jawnie za niepodległością Polski.
1919:
powstał Polski Związek Lekkiej Atletyki, pierwsze polskie stowarzyszenie sportowe.
uroczyście otwarto Uniwersytet Wileński.
1929 – z Belgii do kraju sprowadzono prochy Joachima Lelewela.
1938 – prezydent Ignacy Mościcki wydał dekret o ponownym zjednoczeniu Zaolzia z Polską.
1939 – ukazało się pierwsze wydanie gadzinówki Nowy Kurier Warszawski.
1957 – skonstruowano pierwszy prototyp jednoosiowego ciągnika ogrodniczego Ursus C-308.
1966 – Będzin: 18-letnia bratanica Edwarda Gierka została zamordowana przez wampira z Zagłębia – Zdzisława Marchwickiego.
1990 – powstała Unia Metropolii Polskich.
1991 – premiera filmu Kroll.
1994 – w trakcie promocji swej książki we Wrocławiu gen. Wojciech Jaruzelski został uderzony kamieniem w głowę.
1996 – premiera filmu Wirus.
1998 – odbyły się wybory samorządowe.
2002:
w Bydgoszczy została oddana do użytku Hala sportowo-widowiskowa Łuczniczka.
wmurowano kamień węgielny pod budowę Centrum Olimpijskiego w Warszawie.
2004:
rozpoczęla się prywatyzacja największego polskiego banku PKO BP.
ukazało się premierowe wydanie polsatowskiego serwisu informacyjnego Wydarzenia.
2006 – w eliminacjach do mistrzostw Europy reprezentacja Polski w piłce nożnej pokonała w Chorzowie Portugalię 2:1.

Wydarzenia na świecie [edytuj]

11 października1138 – około 230 tysięcy osób zginęło w trzęsieniu ziemi w syryjskim mieście Aleppo.
1365 – zdobycie Aleksandrii przez krzyżowców.
1531 – II wojna kappelska: w Szwajcarii katolicy pokonali protestantów w bitwie pod Kappel.
1573 – wojna osiemdziesięcioletnia: zwycięstwo floty niderlandzkiej nad hiszpańską w zatoce Zuider Zee.
1582 – ze względu na reformę kalendarza gregoriańskiego tego dnia nie było w Italii, Hiszpanii, Portugalii i Polsce.
1614 – kupcy z Amsterdamu i Hoorn zawiązali Nową Niderlandzką Kompanię Handlową.
1634 – od 8 do 15 tys. osób zginęło na wybrzeżu Niemiec i Danii w powodzi wywołanej sztormem na Morzu Północnym.
1637 – wojna osiemdziesięcioletnia: książę Fryderyk Henryk Orański odbił po oblężeniu zajmowaną przez Hiszpanów Bredę.
1643 – angielska wojna domowa: zwyciestwo wojsk Parlamentu w bitwie pod Winceby.
1649 – kampania Cromwella w Irlandii: wojska angielskie zdobyły Wexford i dokonały masakry obrońców.
1727 – Jerzy II został koronowany na króla Wielkiej Brytanii.
1776 – wojna o niepodległość USA: miała miejsce morska bitwa pod Valcour.
1835 – Rosja: wprowadzono nowy system miar.
1852 – zainaugurował działalność Uniwersytet w Sydney, najstarsza uczelnia wyższa w Australii.
1899 – wybuchła II wojna burska.
1942 – II wojna światowa: w czasie walk o Guadalcanal (Wyspy Salomona) miała miejsce bitwa koło przylądka Ésperance.
1944 – ZSRR dokonał aneksji azjatyckiej republiki Tannu-Tuwa.
1951 – rozpoczęły się przesłuchania przed komisją śledczą Kongresu USA ds. zbrodni katyńskiej.
1954 – Viet Minh przejął kontrolę nad Wietnamem Północnym.
1958 – NASA: roczpoczęła się misja sondy Pioneer 1.
1962 – papież Jan XXIII otworzył Sobór watykański II.
1967 – premiera filmu Oskar.
1968:
Panama: generał Omar Torrijos obalił prezydenta Arnulfo Ariasa.
Program Apollo: rozpoczęła się załogowa misja kosmiczna Apollo 7.
1969:
rozpoczęła się załogowa misja kosmiczna Sojuz 6.
seryjny morderca znany jako Zodiak dokonał w San Francisco swej ostatniej zbrodni.
1971 – spłonęła w atmosferze orbitalna stacja kosmiczna Salut 1.
1972:
Chiny i RFN nawiązały stosunki dyplomatyczne.
Gabriel Ramanantsoa został prezydentem Madagaskaru.
1975:
w Fayetteville (Arkansas) pobrali się Hillary Rodham i Bill Clinton.
w sieci NBC ukazało się premierowe wydanie programu Saturday Night Live.
zwodowano lotniskowiec o napędzie atomowym USS Dwight D. Eisenhower.
1976:
premiera serialu Niewolnica Isaura.
ukazał się album Arrival grupy ABBA.
1977 – prezydent Jemenu Północnego Ibrahim al-Hamdi został zamordowany przez saudyjskich agentów.
1980 – na Ziemię powrócili Leonid Popow i Walerij Riumin, po rekordowych wówczas 185 dniach spędzonych na orbicie.
1981 – okręt podwodny USS Silversides przepłynął pod Biegunem Północnym.
1982 – zatopiona w 1545 roku karaka Mary Rose, flagowy okręt floty wojennej króla Anglii Henryka VIII, została wydobyta na powierzchnię.
1984:
178 osób zginęło w katastrofie samolotu Tu-154B pod Omskiem.
Kathryn D. Sullivan, w trakcie misji STS-41-G wahadłowca Challenger, jako pierwsza Amerykanka odbyła spacer kosmiczny.
1986 – w Reykjavíku spotkali się Ronald Reagan i Michaił Gorbaczow.
1988 – papież Jan Paweł II wygłosił przemówienie na forum Parlamentu Europejskiego w Strasburgu.
1998 – Jan Paweł II kanonizował Edith Stein.
2002 – w centrum handlowym w fińskim mieście Vantaa doszło do zamachu bombowego. Zginęło 6 osób i zamachowiec, 19-letni student chemii, a 166 zostało rannych.
2004 – Paul Biya zwyciężył ponownie w wyborach prezydenckich w Kamerunie.
2006 – w katastrofie kolejowej we francuskiej miejscowości Zoufftgen zginęło 6 osób, 20 zostało rannych.
2008 – w trzęsieniu ziemi w Czeczenii zginęło 13 osób, 116 zostało rannych.
2009 – papież Benedykt XVI kanonizował Zygmunta Szczęsnego Felińskiego.

Urodzili się [edytuj]

1585 – Johann Heermann, śląski poeta i pisarz, krzewiciel reformacji na Śląsku i w Wielkopolsce (zm. 1647)
1671 – Fryderyk IV Oldenburg, król Danii i Norwegii (zm. 1730)
1758 – Heinrich Wilhelm Olbers, niemiecki astronom (zm. 1840)
1815:
Piotr Napoleon Bonaparte, polityk francuski, bratanek Napoleona I (zm. 1881)
Maksymilian Jackowski, polski działacz społeczny i gospodarczy w Wielkopolsce (zm. 1905)
1825 – Conrad Ferdinand Meyer, szwajcarski pisarz (zm. 1898)
1844 – Henry John Heinz, amerykański twórca znanej marki keczupu (zm. 1919)
1849 – Alfred Wierusz-Kowalski, polski malarz (zm. 1915)
1863 – Ludwika Godlewska, polska pisarka (zm. 1901)
1881 – Hans Kelsen, austriacki prawnik, filozof prawa (zm. 1973)
1882 – Manfred Kridl, polski historyk literatury (zm. 1957)
1884:
Friedrich Bergius, niemiecki chemik, noblista (zm. 1949)
Eleanor Roosevelt, amerykańska działaczka na rzecz praw człowieka, publicystka, żona prezydenta USA (zm. 1962)
1885 – François Mauriac, francuski pisarz, noblista (zm. 1970)
1895:
Wolfram von Richthofen, niemiecki lotnik (zm. 1945)
Stanisław Tołwiński, polityk (zm. 1969)
1897 – Nathan Twining, amerykański generał (zm. 1982)
1903 – Kazimierz Kordylewski, polski astronom (zm. 1981)
1905 – Jadwiga Chojnacka, polska aktorka (zm. 1992)
1907 – Tadeusz Woźniak, polski aktor
1914 – Reuben Fine, amerykański arcymistrz szachowy (zm. 1993)
1916:
Antoni Heda, polski generał brygady WP, legendarny dowódca oddziałów partyzanckich ZWZ i AK (zm. 2008)
Julian Kawalec, polski poeta, prozaik i publicysta
1919 – Art Blakey, amerykański perkusista jazzowy (zm. 1990)
1920 – James Hickey, amerykański duchowny katolicki, arcybiskup Waszyngtonu, kardynał (zm. 2004)
1921 – Ryszard Nazarewicz, polski historyk, podpułkownik MO (zm. 2008)
1922:
Józef Marek, polski rzeźbiarz, malarz, poeta, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie
Stefan Moysa-Rosochacki, polski duchowny katolicki, autor, tłumacz rozpraw teologicznych (zm. 2007)
1924 – Jadwiga Kucianka, polska filolog, badacz Śląska (zm. 1970)
1925 – Elmore Leonard, amerykański pisarz
1926:
Tadeusz Opolski, ekonomista, polityk
Dennis Shepherd, południowoafrykański bokser (zm. 2006)
Thích Nhất Hạnh, wietnamski mnich buddyjski, mistrz zen, aktywista ruchów pokojowych
1927:
Ludwik Dutkowski, polski wiceadmirał
Józefina Charlotta Koburg, wielka księżna Luksemburga (zm. 2005)
1928 – Alfred Smoczyk, polski żużlowiec (zm. 1950)
1931 – Tadeusz Rut, polski lekkoatleta specjalizujący się w rzucie młotem (zm. 2002)
1932 – Bolesław Woźniak, polski aktor, muzyk (zm. 1982)
1936 – Charles Gordon Fullerton, amerykański astronauta
1937:
Bobby Charlton, angielski piłkarz
Andrzej Szajewski, polski aktor, piosenkarz (zm. 1999)
1938 – Olga Lipińska, polska reżyserka, scenarzystka telewizyjna, satyryk, autorka tekstów kabaretowych
1939:
Maria Bueno, brazylijska tenisistka
Zenon Grocholewski, polski duchowny katolicki, kardynał
1941 – Lester Bowie, amerykański trębacz jazzowy (zm. 1999)
1942 – Amitabh Bachchan, indyjski aktor
1947 – Jędrzej Czajkowski, polski admirał floty
1948 – Peter Kodwo Appiah Turkson, ghański duchowny katolicki, arcybiskup Cape Coast, kardynał
1950 – Sławomir Siwek, polski polityk, dziennikarz, publicysta
1951 – Jean-Jacques Goldman, francuski piosenkarz
1953 – David Morse, amerykański aktor
1956 – Nicanor Duarte Frutos, paragwajski polityk, prezydent Paragwaju
1960 – Andrzej Malina, polski zapaśnik
1962:
Andrzej Błasik, polski dowódca wojskowy, generał broni, pilot Wojska Polskiego, dowódca Sił Powietrznych RP (zm. 2010)
Joan Cusack, amerykańska aktorka
1963 – Katarzyna Chrzanowska, polska aktorka
1964 – Uwe Ampler, niemiecki kolarz
1965:
Sean Patrick Flanery, amerykański aktor
Dariusz Starczewski, polski aktor, członek kabaretu Grupa Rafała Kmity
1966:
Waldemar Kuleczka, polski gitarzysta basowy zespołów: Papa Dance i Oddział Zamknięty
Luke Perry, amerykański aktor
1968:
Jane Krakowski, amerykańska aktorka pochodzenia polskiego
Fabrizio Ravanelli, włoski piłkarz
1969:
Konstantyn, holenderski książę
Grzegorz Lewandowski, polski reżyser i scenarzysta filmowy
Jacek Łągwa, polski muzyk zespołu Ich Troje, kompozytor
1972:
Claudia Black, australijska aktorka
Isis Gee, polska piosenkarka pochodzenia amerykańskiego
1973:
Tomasz Jachimek, polski artysta kabaretowy, konferansjer
Steven Pressley, szkocki piłkarz
1974 – Igor Sypniewski, polski piłkarz
1976:
Ko San, południowokoreański kosmonauta
Emily Deschanel, amerykańska aktorka
1980 – Eugen Bakumovski, niemiecki siatkarz
1982 – Martina Müller, niemiecka tenisistka
1983:
Ľubomíra Kurhajcová, słowacka tenisistka
Rusłan Ponomariow, ukraiński szachista
1985 – Michelle Trachtenberg, amerykańska aktorka

Zmarli [edytuj]

1303 – Bonifacy VIII, papież (ur. ok. 1235)
1304 – Konrad II Garbaty, książę ścinawski i żagański (ur. 1260/65)
1347 – Ludwik IV Bawarski, cesarz rzymski narodu niemieckiego (ur. 1287)
1424 – Jan Žižka, przywódca husycki (ur. ok. 1360)
1531 – Huldrych Zwingli, szwajcarski teolog i humanista, działacz reformacji (ur. 1484)
1705 – Guillaume Amontons, francuski fizyk (ur. 1663)
1779 – Kazimierz Pułaski, wybitny dowódca, marszałek konfederacji barskiej oraz gen. rewolucji amerykańskiej (ur. 1745)
1833 – Piotr Lê Tuỳ, wietnamski ksiądz, męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1773)
1859 – Józef Kmietowicz, polski duchowny katolicki, wikary parafii w Chochołowie, przywódca powstania chochołowskiego (ur. 1819)
1878 – Leon Dembowski, polski pamiętnikarz i polityk (ur. 1789)
1889 – James Joule, angielski fizyk (ur. 1818)
1896 – Anton Bruckner, austriacki kompozytor (ur. 1824)
1915 – Jean Henri Fabre, francuski humanista, przyrodnik, pedagog i pisarz (ur. 1823)
1940 – Vito Volterra, włoski matematyk i fizyk (ur. 1860)
1943 – Jan Mosdorf, polski działacz polityczny i publicysta (ur. 1904)
1944 – Józef Kałuża, polski piłkarz i trener (ur. 1896)
1948 – André Bloch, francuski matematyk (ur. 1893)
1958 – Maurice de Vlaminck, francuski malarz, rysownik, grafik (ur. 1876)
1961 – Chico Marx, amerykański aktor (ur. 1887)
1963:
Jean Cocteau, francuski pisarz i malarz (ur. 1889)
Édith Piaf, francuska piosenkarka i aktorka (ur. 1915)
1966 – Karol Korytowski, polski kontradmirał, uczestnik I wojny światowej, wojny polsko-bolszewickiej i II wojny światowej (ur. 1892)
1967 – Halina Poświatowska, polska poetka (ur. 1935)
1969 – Kazimierz Sosnkowski, generał broni Wojska Polskiego, polityk, działacz niepodległościowy, minister (ur. 1885)
1976 – Alfredo Bracchi, włoski pisarz (ur. 1897)
1977 – MacKinlay Kantor, amerykański pisarz (ur. 1904)
1986 – Andrzej Szalawski, polski aktor (ur. 1911)
1989 – Henryk Jabłoński, polski kompozytor, pedagog (ur. 1915)
1991:
Redd Foxx, amerykański aktor (ur. 1922)
Janina Romanówna, polska aktorka (ur. 1904)
1992 – Stanisław Wyszomirski, polski krytyk filmowy, dziennikarz
1995 – Zbigniew Kryński, polski aktor (ur. 1921)
1996:
Lars Ahlfors, amerykański matematyk fińskiego pochodzenia (ur. 1907)
Stanisław Tołpa, polski botanik, torfoznawca, profesor (ur. 1901)
1999 – Leo Lionni, holenderski malarz, grafik, autor książek dla dzieci (zm. 1910)
2000 – Pietro Palazzini, włoski duchowny katolicki (ur. 1912)
2001 – Krzysztof Chamiec, polski aktor (ur. 1930)
2004:
Nicholas Gordon-Lennox, brytyjski arystokrata, dyplomata (ur. 1931)
Keith Miller, australijski krykiecista, reprezentant Australii (ur. 1919)
2005 – Edward Szczepanik, polski ekonomista, polityk, premier Polski na uchodźstwie (ur. 1915)
2007 – Śri Chinmoy, banglijski filozof, pisarz, malarz, muzyk, przywódca religijny (ur. 1931)
2008:
Vija Artmane, łotewska aktorka (ur. 1929)
Jörg Haider, austriacki polityk, gubernator Karyntii (ur. 1950)
Dariusz Siatkowski, polski aktor (ur. 1960)
2009:
Joan Martí Alanís, hiszpański duchowny katolicki, biskup Seo de Urgel (ur. 1928)
Don Decker, amerykański wokalista (ur. 1968)
Gustav Kral, austriacki piłkarz, bramkarz (ur. 1983)

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

25 października jest 298. (w latach przestępnych 299.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 67 dni.

Święta [edytuj]

imieniny obchodzą: Antonin, Chryzant, Chryzanta, Cyryn, Cyryna, Daria, Gaudenty, Hilary, Inga, January, Kryspin, Kryspinian, Maur, Prot, Sambor, Tadea, Tadeusz, Teodozjusz i Wojmir.
Grenada, Wyspy Dziewicze – Święto Dziękczynienia
Kazachstan – Święto Republiki
Tajwan – Dzień Retrocesji
Polska
Dzień Młodzieży PCK[1]
Dzień Kundelka (święto wszystkich wielorasowych psów)
Dzień Ustawy o Ochronie Zwierząt[2]
Święto Sztabu Generalnego Wojska Polskiego[3]
wspomnienia i święta w Kościele katolickim[4][5], obchodzą:
św. Gaudenty z Brescii (biskup)
śwśw. Daria i Chryzant (męczennicy)
śwśw. Kryspin i Kryspinian (bracia męczennicy)
św. Tadeusz Machar[6]
św. Amon z Toul (biskup)
Wydarzenia w Polsce [edytuj]
1501 – król Aleksander Jagiellończyk wydał przywilej mielnicki.
1655 – wojna polsko-rosyjska: rozpoczęło się oblężenie Lwowa.
1823 – Kraków: zakończono budowę Kopca Kościuszki. 1853 – odsłonięto pomnik Mikołaja Kopernika w Toruniu.
1880 – otwarto Teatr Mały w Warszawie.
1888 – Tarnów: powstało pierwsze w Polsce muzeum diecezjalne.
1899 – otwarto linię kolejową Kraków-Zakopane.
1918:
Rada Regencyjna Królestwa Polskiego ustanowiła urząd Szefa Sztabu Wojsk Polskich.
Wojciech Korfanty wystąpił w Reichstagu z żądaniem przyłączenia do państwa polskiego wszystkich ziem polskich zaboru pruskiego. 1921 – odbył się ślub Aleksandry Szczerbińskiej i Józefa Piłsudskiego.
1935:
premiera filmu Rapsodia Bałtyku.
prezydent Ignacy Mościcki dokonał otwarcia schroniska górskiego ZHP "Głodówka" (Pogórze Spisko-Gubałowskie).
1948 – zainaugurowała działalność Państwowa Filharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie.
1952 – nadano pierwszy program Telewizji Polskiej.
1957 – w Świecie Młodych ukazał się pierwszy odcinek serii komiksowej Tytus, Romek i A'Tomek.
1956 – rękopis dzieła De revolutionibus Mikołaja Kopernika, podarowany narodowi polskiemu przez rząd Czechosłowacji, został przekazany Bibliotece Jagiellońskiej.
1987 – na wspólnym posiedzeniu TKK "S" i Tymczasowej Rady NSZZ "S" powołano jednolite kierownictwo – Krajową Komisję Wykonawczą NSZZ "S".
1991 – premiera filmu V.I.P.
1993 – prezydent Finlandii Mauno Koivisto został odznaczony Orderem Orła Białego.
1996 – premiera filmu Panna Nikt.
2005 – zarejestrowano stowarzyszenie Młodzi Socjaliści.
2007 – we Wrocławiu otwarto centrum handlowo-rozrywkowe Magnolia Park.
2008 – oddano do użytku pełną I linię warszawskiego metra.

Wydarzenia na świecie [edytuj]

25 października 732 – Arabowie zostali pokonani przez armię frankijską w bitwie pod Poitiers.
1147 – wyprawy krzyżowe: wojska chrześcijańskie poniosły klęskę w bitwie nad rzeką Bathys.
1187 – Grzegorz VIII został papieżem.
1241 – Celestyn IV został papieżem.
1415 – wojna stuletnia: miażdżące zwyciestwo Anglików nad Francuzami w bitwie pod Azincourt.
1495 – Manuel I został królem Portugalii.
1555 – cesarz Niemiec i król Hiszpanii Karol V Habsburg ogłosił w brukselskim ratuszu swoją abdykację, która nastąpiła rok później.
1671 – Giovanni Cassini odkrył księżyc Saturna – Japeta.
1722 – Ludwik XV został koronowany w Reims na króla Francji.
1743 – Francja i Hiszpania zawarły II Pakt Familijny.
1760 – Jerzy III objął tron brytyjski.
1795 – powstało towarzystwo naukowe Institut de France.
wojna brytyjsko-amerykańska:
1812 – na południe od Azorów amerykański okręt wojenny USS United States zmusił do poddania brytyjską jednostkę HMS Macedionan, na pokładzie której zginęło wskutek ostrzału 104 marynarzy.
1813 – armia brytyjska zwyciężyła w bitwie pod Châteauguay.
1836 – na paryskim Place de la Concorde odsłonięto 23-metrowy obelisk ze starożytnej świątyni w Luksorze, podarowany Francji w 1831 roku przez kedywa (wicekróla) Egiptu, Muhammada Alego.
1854 – wojna krymska: miała miejsce bitwa pod Bałakławą (szarża lekkiej brygady).
1861 – powstała pierwsza kanadyjska giełda – Toronto Stock Exchange.
1900 – Wielka Brytania zaanektowała Transwal.
1913 – w Wiedniu odbyła się prapremiera operetki Polska krew Oskara Nedbala.
1918 – u wybrzeży południowej Alaski zatonął kanadyjski statek pasażerski SS Princess Sophia; zginęło 356 osób.
1927 – u wybrzeży Brazylii zatonął włoski statek pasażerski SS Principessa Mafalada; zginęło 312 osób.
1930 – w Bazylice św. Franciszka w Asyżu odbył się ślub cara bułgarskiego Borysa z sabaudzką księżniczką Joanną.
1936 – został zawarty układ Niemcy-Włochy (oś Berlin-Rzym).
1938 – rząd Benito Mussoliniego ogłosił Libię integralną częścią Włoch.
1943 – front wschodni: wyzwolono Dniepropietrowsk.
1944:
Adolf Hitler wydał dekret powołujący Volksturm.
wojna o Pacyfik: podczas bitwy o Leyte miał miejsce pierwszy atak pilotów kamikaze.
1945 – wojska japońskie na Tajwanie poddały się oddziałom Czang Kaj-szeka.
1950 – do wojny koreańskiej włączyła się ChRL wysyłając armię kilkuset tysięcy ochotników ludowych.
1955:
dokonano oblotu szwedzkiego myśliwca Saab J35 Draken.
zmarła na białaczkę 12-letnia Japonka Sadako Sasaki, która jako dwulatka przeżyła atak atomowy na Hiroszimę. Do chwili śmierci złożyła 644 z 1000 papierowych żurawi, co miałoby, według japońskiej legendy, spowodować jej wyzdrowienie. 1956:
Berchtesgaden: Adolf Hitler został urzędowo uznany za zmarłego.
powstanie węgierskie: przed budynkiem parlamentu komunistyczna policja polityczna ÁVH dokonała masakry około stu demonstrantów.
1962:
kryzys kubański: podczas posiedzenia Rady Bezpieczeństwa ONZ amerykański ambasador Adlai Stevenson przedstawił zdjęcia radzieckich instalacji rakietowych na Kubie.
Uganda została członkiem ONZ.
1966 – Lon Nol został premierem Kambodży.
1967 – Abdul Hamid al-Bakkoush został premierem Libii.
1968 – rozpoczęła się bezzałogowa misja kosmiczna Sojuz 2.
1970 – papież Paweł VI kanonizował czterdziestu męczenników Anglii i Walii.
1971:
uchwalono rezolucję nr 2758, na mocy której ChRL uzyskała wszystkie chińskie prawa w ONZ. Republika Chińska (Tajwan) została usunięta z organizacji.
zainaugurował działalność Uniwersytet w Kassel.
1975 – radziecka sonda Wenera 10 wylądowała na Wenus. 1978 – premiera filmu Halloween.
1979 – Kraj Basków uzyskał autonomię.
1980:
odkryto księżyce Saturna – Pandorę i Prometeusza.
Szafik Wazzan został premierem Libanu.
1983 – Stany Zjednoczone dokonały inwazji na Grenadę.
1985 – powstały linie lotnicze Emirates.
1986 – wszedł do służby lotniskowiec USS Theodore Roosevelt.
1987 – włoski lekarz i naukowiec Giuseppe Moscati został kanonizowany przez Jana Pawła II.
1990:
albański pisarz i poeta Ismail Kadare otrzymał azyl polityczny we Francji.
Rada Najwyższa Kazachstanu przyjęła Deklarację Niepodległości Państwa, co rozpoczęło proces jego uniezależniania się od ZSRR.
1991 – dokonano oblotu samolotu pasażerskiego Airbus A340.
1992 – w referendum została zaaprobowana Konstytucja Litwy.
1993 – Crispin Anselm Sorhaindo został prezydentem Dominiki.
1995:
premiera filmu Underground.
przeprowadzono pierwsze próbne wystrzelenie rosyjskiego pocisku balistycznego Iskander.
1997 – generał Denis Sassou-Nguesso, po obaleniu Pascala Lissouby, został po raz drugi prezydentem Konga.
2001:
wydano Microsoft Windows XP.
została przyjęta flaga Rwandy.
2003:
aresztowano rosyjskiego oligarchę, właściciela koncernu Jukos Michaiła Chodorkowskiego. w Lizbonie otwarto Estádio da Luz.
2005 – masakra 85 muzułmanów w Tak Bai w Tajlandii.
2006 – Sąd Najwyższy New Jersey uznał, opierając się na zasadzie równości, że nie można odmawiać osobom żyjącym w związkach homoseksualnych prawa do przywilejów, jakie posiadają małżeństwa.
2007:
pierwszy komercyjny lot Airbusa A380 na trasie z Singapuru do Sydney.
w Watykanie ujawniono dokumenty z procesu templariuszy.
2009:
w zamachach bombowych w Bagdadzie zginęło ponad 150 osób, pół tysiąca zostało rannych.
Zin Al-Abidin Ben Ali po raz piąty z rzędu zwyciężył w wyborach prezydenckich w Tunezji
Urodzili się [edytuj]
1102 – Wilhelm Clito, książę Flandrii (zm. 1128)
1330 – Ludwik II de Male, książę Flandrii (zm. 1384)
1692 – Elżbieta Farnese, królowa Hiszpanii (zm. 1766)
1759 – Maria Fiodorowna, księżniczka wirtemberska, żona cara Pawła I (zm. 1828)
1767 – Benjamin Constant, francuski polityk, pisarz (zm. 1830)
1806 – Max Stirner, niemiecki filozof (zm. 1856)
1811:
Évariste Galois, francuski matematyk (zm. 1832)
Carl Morgenstern, niemiecki malarz (zm. 1893)
1818 – Józef María Díaz Sanjurjo, hiszpański dominikanin, misjonarz, biskup, męczennik, święty katolicki (zm. 1858)
1825 – Johann Strauss (syn), austriacki kompozytor (zm. 1899)
1838 – Georges Bizet, francuski kompozytor (zm. 1875)
1853 – Adam Prażmowski, polski mikrobiolog, agronom, działacz społeczny (zm. 1920)
1867 – Józef Dowbor-Muśnicki, polski dowódca wojskowy, dowódca powstania wielkopolskiego (zm. 1937)
1873 – John North Willys, ambasador Stanów Zjednoczonych w Polsce (zm. 1935)
1881 – Pablo Picasso, hiszpański malarz (zm. 1973) 1886 – Leo G. Carroll, angielski aktor (zm. 1972)
1889 – Abel Gance, francuski reżyser filmowy (zm. 1981)
1895 – Lewi Eszkol, izraelski polityk, premier (zm. 1969)
1897 – Andrzej Sołtan, polski fizyk jądrowy (zm. 1959)
1901 – Władysław Jan Grabski, polski pisarz (zm. 1970)
1904 – Edmund Pszczółkowski, polski generał, polityk, minister rolnictwa (zm. 1997)
1913:
Bolesław Jaszczuk, polski polityk, minister (zm. 1990)
Klaus Barbie, hitlerowski funkcjonariusz, zbrodniarz wojenny, szef Gestapo w Lyonie (zm. 1991)
1914 – John Berryman, amerykański poeta (zm. 1972)
1919 – Barbara Skarga, polska filozof, profesor (zm. 2009)
1920 – Bolesław Kolasa, polski hokeista
1921:
Edward Kopczyński, polski pisarz
Michał I Hohenzollern-Sigmaringen, król Rumunii
1922 – Brendan Cauldwell, irlandzki aktor (zm. 2006)
1923 – Belita Jepson-Turner, brytyjska łyżwiarka figurowa, aktorka (zm. 2005)
1927 – Jorge Batlle, urugwajski polityk, prezydent
1928 – Anthony Franciosa, amerykański aktor (zm. 2006)
1929 – Jerzy Wojtecki, polski polityk, minister rolnictwa (zm. 1998)
1931 – Annie Girardot, francuska aktorka 1932 – Jerzy Pawłowski, polski szermierz, medalista (zm. 2005)
1933:
Tadeusz Bartkowiak, polski aktor
Aleksandr Gelman, rosyjski dramaturg, scenarzysta filmowy
1934 – Damian Zimoń, polski duchowny katolicki, arcybiskup katowicki
1935:
Stanisław (Stash) Pruszyński – polski dziennikarz radiowy, reporter, redaktor, przedsiębiorca
Russell Schweickart, amerykański astronauta
1936 – Wacław Latocha, polski kolarz torowy (zm. 2006)
1939:
Aleksander Gawroński, polski aktor (zm. 2003)
Irena Conti Di Mauro, polska pisarka, poetka, dziennikarka (zm. 2009)
1942 – Zbigniew Rebzda, polski reżyser filmowy (zm. 1989)
1943 – Zbigniew Lew-Starowicz, polski lekarz psychiatra, psychoterapeuta, seksualog
1944 – Jon Anderson, brytyjski wokalista i instrumentalista zespołu Yes
1945:
Krzysztof Piesiewicz, polski prawnik, polityk, scenarzysta filmowy
Romuald Szeremietiew, polski polityk, prawnik, poseł na Sejm, wiceminister obrony narodowej
1946 – Edward Mazur, polski przedsiębiorca działający w USA, działacz polonijny
1948 – Glenn Tipton, brytyjski gitarzysta zespołu Judas Priest
1949:
Ireneusz Engler, polski reżyser filmowy
Bill Kovacs, amerykański filmowiec, pionier komputerowej animacji (zm. 2006)
1950 – Chris Norman, brytyjski wokalista zespołu Smokie 1954:
Marian Florczyk, polski duchowny, biskup kielecki
Laura Łącz, polska aktorka
1955 – Matthias Jabs, niemiecki gitarzysta zespołu Scorpions
1962:
Andrzej Bauer, polski wiolonczelista
Katarzyna Gniewkowska, polska aktorka
Chad Smith, amerykański perkusista zespołu Red Hot Chili Peppers
1965 – Mathieu Amalric, francuski aktor, reżyser filmowy
1967 – Piotr Walter, polski przedsiębiorca, wiceprezes i dyrektor generalny TVN
1969:
Małgorzata Niemczyk-Wolska, polska siatkarka
Oleg Salenko, rosyjski piłkarz
1970 – Adam Goldberg, amerykański aktor
1973 – Lamont Bentley, amerykański aktor (zm. 2005)
1975 – Viola Brzezińska, polska wokalistka
1977 – Elena Lenina, rosyjska pisarka, modelka, osobowość telewizyjna
1978 – Eleonora Dziękiewicz, polska siatkarka
1979:
Karl-Heinz Dorner, austriacki skoczek narciarski
Sarah Thompson, amerykańska aktorka
1980 – Michael Möllinger, szwajcarski skoczek narciarski pochodzenia niemieckiego
1981 – Shaun Wright-Phillips, angielski piłkarz
1982:
Mateusz Grydlik, polski aktor
Camilla Jensen, duńska curlerka
1984:
Katy Perry, amerykańska piosenkarka
Karolina Šprem, chorwacka tenisistka
1985 – Ciara, amerykańska wokalistka
1986 – Karol Ząbik, polski żużlowiec
1987 – Darron Gibson, irlandzki piłkarz
2001 – Elżbieta, belgijska księżniczka
Zmarli [edytuj]
304 – Marcelin, święty, papież (ur. ? )
625 – Bonifacy V, papież (ur. ? )
1047 – Magnus I Dobry, król Norwegii i Danii (ur. 1024)
1154 – Stefan z Blois, król Anglii (ur. ok. 1097)
1400 – Geoffrey Chaucer, angielski poeta (ur. ok. 1343)
1415 – Karol d'Albret, Konetabl Francji (ur. ? )
1495 – Jan II Doskonały, król Portugalii (ur. 1455)
1510 – Giorgione, włoski malarz (ur. ok. 1476/1478)
1647 – Evangelista Torricelli, włoski fizyk, matematyk (ur. 1608)
1656 – Francesco Quaresmi, włoski fransciszkanin, kapłan katolicki, palestynolog, teolog i kustosz Ziemi Świętej (ur. 1583)
1748
Franciszek Serrano, hiszpański dominikanin, misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1695)
Jan Alcober, hiszpański dominikanin, misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1694)
1760 – Jerzy II Hanowerski, król Wielkiej Brytanii (ur. 1683)
1833 – Abbas Mirza, książę perski (ur. 1789)
1847 – Piotr Dahlman – polski poeta i publicysta (ur. 1810)
1860 – Józef Lê Đăng Thị, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1825)
1920 – Aleksander Glücksburg, król Grecji (ur. 1893)
1929 – Szymon Harnam, polski działacz komunistyczny (ur. 1908)
1946 – Juliusz Drapella, polski dowódca wojskowy (ur. 1886)
1956 – Risto Ryti, fiński polityk, premier (ur. 1889)
1960 – José Padilla Sánchez, hiszpański kompozytor, autor przebojów (La Violetera) i muzyki filmowej (ur. 1889)
La Violetera1964 – Bronisław Kopczyński, polski malarz, rysownik, grafik (ur. 1882)
1966 – Witold Grabowski, polski prawnik, minister (ur. 1898)
1973 – Abebe Bikila, etiopski lekkoatleta, maratończyk (ur. 1932)
1976 – Raymond Queneau, francuski pisarz (ur. 1903)
1977 – Félix Gouin, francuski polityk, prezydent (ur. 1884)
1984 – Pascale Ogier, francuska aktorka (ur. 1958)
1992 – Teresa Roszkowska, polska malarka, scenograf (ur. 1904)
1993 – Vincent Price, amerykański aktor (ur. 1911)
1995:
Jan Hoffman, polski pianista, pedagog, profesor (ur. 1906)
Viveca Lindfors, szwedzka aktorka (ur. 1920)
1996 – Vladimír Mináč, słowacki pisarz (ur. 1922)
2002:
René Thom, francuski matematyk (ur. 1923)
Richard Harris, irlandzki aktor, reżyser filmowy (ur. 1930)
Lech Borski, polski pisarz (ur. 1942)
2003:
Jadwiga Dackiewicz, polska pisarka (ur. 1920)
Veikko Hakulinen, fiński biegacz narciarski, biathlonista (ur. 1925)
2004 – John Peel, brytyjski prezenter radiowy, dziennikarz muzyczny (ur. 1939)
2005: Francesco Tommasiello, włoski duchowny katolicki, biskup (ur. 1934)
Mira Kubasińska, polska wokalistka zespołu Breakout (ur. 1944) Henryk Pielesiak, polski bokser (ur. 1955)
2007 – Puncagijn Dżasraj, mongolski polityk, premier (ur. 1933)
2008:
Gerard Damiano, amerykański reżyser filmowy (ur. 1928)
Muslim Magomajew, azerski śpiewak operowy (baryton) (ur. 1942)
Federico Luzzi, włoski tenisista (ur. 1980)
Anne Pressly, amerykańska dziennikarka (ur. 1982)
2009:
Camillo Cibin, włoski ochroniarz papieski, wieloletni szef żandarmerii watykańskiej (ur. 1926)
Makszarip Auszew, inguszetyjski polityk, biznesmen (ur. 1966)
2010 – Tadeusz de Virion, polski prawnik, adwokat, dyplomata, sędzia Trybunału Stanu (ur. 1926

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

26 października jest 299. (w latach przestępnych 300.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 66 dni.

Święta [edytuj]
imieniny obchodzą: Amand, Amanda, Bernard, Bonawentura, Damian, Demetriusz, Dymitr, Ewaryst, Felicysym, Fulko, Leonarda, Lucjan, Lucyna, Ludomiła, Lutosław, Łucjan, Łucjana, Marcjan, Rustyk i Rustyka.
Austria – Święto Narodowe (Deklaracja Neutralności 1955)
Benin – Święto Sił Zbrojnych
Nauru – Angam Day
międzynarodowe – Światowy Dzień Donacji i Transplantacji (w Polsce obchodzony również Dzień Transplantacji, 26 stycznia)
wspomnienia i święta w Kościele katolickim[1][2], obchodzą:
św. Ewaryst (papież)
św. Dymitr z Tesalonik (męczennik) (również 9 kwietnia)
św. Amand[3] (biskup Strasburga)
bł. Celina Borzęcka (założycielka zmartwychwstanek, CR)

Wydarzenia w Polsce [edytuj]

1206 – papież Innocenty III wezwał bullą kler polski do poparcia opata Godfryda z Łekna, w jego działaniach misyjnych wśród Prusów.
1497 – wojna polsko-turecka: wojsko polskie pod dowództwem króla Jana I Olbrachta zostało rozgromione w bitwie pod Koźminem.
1564 – założono seminarium duchowne w Poznaniu.
1574 – przed krakowskim ratuszem ścięto pięciu uczestników tumultu z 10 października.
1659 – potop szwedzki: zwycięstwo polskie w bitwie pod Gdańską Głową.
1768 – konfederacja barska: kapitulacja Nieświeża.
1794 – insurekcja kościuszkowska: doszło do bitwy pod Kobyłką, w czasie ofensywy Suworowa na Warszawę.
1885 – Grodzisk Wielkopolski: otwarto progimnazjum, pierwszą w mieście szkołę średnią.
1924 – odbył się IV kongres Związku Ludowo-Narodowego.
1927 – do kraju sprowadzono ze Szwajcarii urnę z sercem Tadeusza Kościuszki.
1931 – rozpoczął się proces brzeski przywódców Centrolewu. 1937 – premiera filmu Dziewczęta z Nowolipek.
1939:
na podstawie dekretu Adolfa Hitlera z 12 października powstało Generalne Gubernatorstwo.
Sowieci przekazali Wilno Litwinom.
1941 – II wojna światowa: do kraju powrócił Edward Rydz-Śmigły z zamiarem rozbudowania organizacji Obóz Polski Walczącej i podjęcia walki z okupantem niemieckim.
1945:
Bolesław Bierut wydał dekret nacjonalizacyjny o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze miasta stołecznego Warszawy.
powróciły do kraju internowane w czasie wojny w Szwecji okręty podwodne ORP Ryś, ORP Sęp i ORP Żbik.
została utworzona Polska Agencja Prasowa.
1952 – odbyły się wybory parlamentarne.
1956 – prymas Stefan Wyszyński został zwolniony z internowania.
1958 – otwarto Muzeum Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku.
1964 – przed warszawskim Sądem Wojewódzkim rozpoczął się proces Melchiora Wańkowicza, oskarżonego o działalność antypaństwową. 1975 – na Stadionie Dziesięciolecia Polska zremisowała bezbramkowo z Włochami w meczu eliminacyjnym do mistrzostw Europy.
1981 – rozpoczął się strajk w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Radomiu.
1982 – Sejm uchwalił ustawę o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
1987 – Szczecin: otwarto pierwszą nitkę Trasy Zamkowej.
1993 – Waldemar Pawlak został premierem.
2001 – ze swego domu w Drobinie został uprowadzony Krzysztof Olewnik.
2002 – w Krakowie oddano do użytku Most Wandy.
2003 – PLL LOT przystąpiły do sojuszu lotniczego Star Alliance.

Wydarzenia na świecie [edytuj]

26 października 740 – trzęsienie ziemi zniszczyło Konstantynopol.
1440 – seryjny morderca Gilles de Rais i dwaj jego wspólnicy zostali straceni w Nantes.
1596 – III wojna austriacko-turecka: zwycięstwo Turków w bitwie pod Mezökeresztes.
1597 – wojna japońsko-koreańska: bitwa morska pod Myeongnyang.
1774 – Filadelfia: zakończył się I Kongres Kontynentalny.
1795 – rewolucja francuska: utworzono Dyrektoriat.
1825 – w USA otwarto Kanał Erie.
1838 – Honduras wystąpił z Konfederacji Środkowoamerykańskiej.
1859 – statek pasażerski Royal Charter rozbił się podczas sztormu na skałach walijskiej wyspy Anglesey. Zginęło co najmniej 459 osób.
1860 – włoska wojna wyzwoleńcza: w Teano koło Neapolu doszło do spotkania pomiędzy Giuseppe Garibaldi a królem Piemontu i Sardynii Wiktorem Emanuelem II, którego Garibaldi nazwał "królem ItaliI" i przekazał mu Królestwo Obojga Sycylii.
1863 – w Anglii założono Football Association.
1881 – w Tombstone (Arizona) miała miejsce strzelanina w O.K. Corral, w której brał udział jeden z najsłynniejszych rewolwerowców Wyatt Earp.
1883 – w Rydze powstała korporacja akademicka Welecja.
1905 – została rozwiązana unia pomiędzy Szwecją i Norwegią.
1909:
Francuzka Marie Marvingt jako pierwsza kobieta przeleciała balonem nad Kanałem La Manche.
japoński gubernator generalny Korei książę Itō Hirobumi został zamordowany w chińskim Harbinie przez koreańskiego nacjonalistę.
1917 – I wojna światowa:
Austriacy zdobyli włoskie forty Montemaggiore.
Brazylia wypowiedziała wojnę Niemcom.
1936 – wojna domowa w Hiszpanii: w ramach zapłaty za radziecką pomoc wojskową dla rządu republikańskiego, do Odessy wypłynął statek z 510 tonami złota, pochodzącego z rezerw Banku Hiszpanii.
1938 – rozpoczęła się Polenaktion, w wyniku której 17 tys. polskich Żydów mieszkających w Trzeciej Rzeszy zostało deportowanych do Polski.
1939 – Jozef Tiso został prezydentem Republiki Słowackiej.
1940 – dokonano amerykańskiego myśliwca P-51 Mustang.
1942 – wojna na Pacyfiku: miała miejsce bitwa koło wysp Santa Cruz.
1947 – maharadża Hari Singh podpisał akt wstąpienia Kaszmiru do Indii.
1951 – powstał trzeci rząd Winstona Churchilla.
1954 – zlikwidowano Wolne Terytorium Triestu.
1955:
Ngô Đình Diệm proklamował powstanie Wietnamu Południowego i ogłosił się jego prezydentem.
parlament Austrii uchwalił konstytucję oraz deklarację o wieczystej neutralności.
1960 – w wojskowym zamachu stanu został obalony prezydent Salwadoru José María Lemus.
1961 – Grégoire Kayibanda został prezydentem Rwandy.
1962 – premiera filmu Co się zdarzyło Baby Jane?
1965:
muzycy grupy The Beatles zostali odznaczeni przez królową Elżbietę II Orderami Imperium Brytyjskiego. w RFN utworzono drugi rząd Ludwiga Erharda.
1967 – szach Iranu Mohammad Reza Pahlawi koronował swoją małżonkę Farah Pahlawi na pierwszą władczynię w historii monarchii.
1968 – rozpoczęła się załogowa misja kosmiczna Sojuz 3 (Gieorgij Bieriegowoj).
1972 – major Mathieu Kérékou przeprowadził zamach stanu w Beninie, w wyniku którego został prezydentem.
1973 – dokonano oblotu francusko-niemieckiego samolotu szturmowego Dassault/Dornier Alpha Jet.
1976 – bantustan Transkei (RPA) uzyskał niepodległość.
1977 – w Somalii zdiagnozowano ostatni naturalny przypadek ospy prawdziwej.
1979 – prezydent Korei Południowej Park Chung-hee został zastrzelony w czasie obiadu przez szefa południowokoreańskiego wywiadu Kim Jae-kyu.
1981 – Park Morski Wielkiej Rafy Koralowej został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
1984 – premiera filmu Terminator.
1994 – Izrael i Jordania podpisały układ pokojowy.
1997:
na Ukrainie powstała Partia Regionów.
Włochy oraz nieformalnie San Marino i Watykan przystąpiły do Układu z Schengen.
2000 – Laurent Gbagbo został prezydentem Wybrzeża Kości Słoniowej.
2001 – uchwalono USA PATRIOT Act.
2002 – atak na moskiewski teatr na Dubrowce: 129 zakładników i 40 czeczeńskich terrorystów zginęło, a ponad 700 osób odniosło obrażenia, podczas odbijania teatru przez rosyjskie jednostki specjalne.
2009 – w katastrofie lotu S-Air 9607 pod Mińskiem zginęło 5 osób.

Urodzili się [edytuj]

968 – Kazan, cesarz Japonii (zm. 1008)
1427 – Zygmunt Habsburg, arcyksiążę Austrii, władca Tyrolu (zm. 1496)
1431 – Ercole d'Este, książę Ferrary i Modeny (zm. 1505)
1473 – Fryderyk Wettyn, książę, arcybiskup Magdeburga, wielki mistrz zakonu krzyżackiego (zm. 1510)
1491 – Zhengde, cesarz Chin (zm. 1521)
1684 – Kurt Christoph von Schwerin, pruski feldmarszałek (zm. 1757)
1685 – Domenico Scarlatti, włoski kompozytor (zm. 1757)
1759 – Georges Danton, francuski adwokat, jeden z organizatorów i przywódców Wielkiej Rewolucji Francuskiej (zm. 1794)
1775 – Maurycy Hauke, polski generał (zm. 1830)
1800 – Helmut von Moltke, pruski feldmarszałek (zm. 1891)
1802 – Michał I Uzurpator, król Portugalii (zm. 1866)
1810 – Henryk Dmachowski, białoruski rzeźbiarz (zm. 1863)
1811 – Isaac Merritt Singer, amerykański wynalazca, twórca maszyny do szycia (zm. 1875)
1866 – Ignacy Daszyński, polski polityk, premier Polski, marszałek Sejmu (zm. 1936)
1869 – Washington Luís, brazylijski polityk, prezydent Brazylii (zm. 1957)
1872 – Wacław Sobieski, polski historyk (zm. 1935)
1873 – Thorvald Stauning, duński polityk, premier (zm. 1942)
1876 – Edward O'Rourke, polski duchowny katolicki, biskup Wolnego Miasta Gdańska (zm. 1943)
1880 – Andriej Bieły, rosyjski pisarz, krytyk literacki (zm. 1934)
1888 – Nestor Machno, rosyjski rewolucjonista, ataman Rewolucyjno-Powstańczej Armii Ukrainy (machnowców) (zm. 1934)
1889 – Ludwik Grosfeld, polski prawnik, polityk, minister (zm. 1955)
1893 – Miloš Crnjanski, serbski pisarz (zm. 1977)
1894 – Zygmunt Biesiadecki, polski aktor (zm. 1944)
1901 – Herman Auerbach, polski matematyk (zm. 1942)
1902 – Henryk Kłoczkowski, polski komandor podporucznik (zm. 1962)
1907 – Wszechwład Maracewicz, polski komandor podporucznik (zm. 1987)
1910 – John Joseph Krol, amerykański duchowny katolicki, arcybiskup Filadelfii, kardynał (zm. 1996)
1911 – Mahalia Jackson, amerykańska piosenkarka (zm. 1972) 1912 – Don Siegel, amerykański reżyser filmowy (zm. 1991)
1914:
Jackie Coogan, amerykański aktor (zm. 1984)
Claude Jeter, amerykański piosenkarz (zm. 2009)
1916 – François Mitterrand, francuski polityk, prezydent Francji (zm. 1996)
1918 – Marc Hodler, szwajcarski działacz sportowy, prezydent Międzynarodowej Federacji Narciarskiej (FIS) (zm. 2006)
1919 – Mohammed Reza Pahlawi, szach Iranu (zm. 1980)
1920 – Radomir Reszke, polski kompozytor, dyrygent
1922 – Zbigniew Gertych, polski ekonomista, polityk, wicepremier (zm. 2008)
1925 – Jan Hendrik Wolkers, holenderski pisarz (zm. 2007)
1929 – Wanda Chotomska, polska pisarka, autorka książek dla dzieci i młodzieży 1934 – Ulrich Plenzdorf, niemiecki pisarz (zm. 2007)
1938 – Bernadette Lafont, francuska aktorka
1940 – Krystyna Wawrzynowicz, polska polityk
1941 – Jiří Křižan, czeski scenarzysta filmowy (zm. 2010)
1942 – Bob Hoskins, angielski aktor
1945 – Jaclyn Smith, amerykańska aktorka, modelka
1946 – Danuta Waniek, polska polityk 1947 – Hillary Clinton, amerykańska polityk, sekretarz stanu
1948 – Alicja Jachiewicz, polska aktorka
1952:
Leszek Benke, polski aktor Lazar Ristovski, serbski reżyser filmowy, aktor
1953:
Bogdan Chojna, polski przedsiębiorca, twórca konkursu Teraz Polska (zm. 2005)
Krzesimir Dębski, polski kompozytor, dyrygent, skrzypek jazzowy, muzyk zespołu String Connection
1954 – D.W. Moffett, amerykański aktor, reżyser filmowy
1956 – Agnieszka Kotulanka, polska aktorka
1958 – Pascale Ogier, francuska aktorka (zm. 1984)
1959:
Evo Morales Ayma, boliwijski polityk, prezydent

François Chau, kambodżański aktor
Dariusz Jakubowski, polski aktor
1962 – Cary Elwes, brytyjski aktor
1963 – Natalie Merchant, amerykańska wokalistka zespołu 10,000 Maniacs
1964:
Kikka, fińska piosenkarka (zm. 2005)
Janusz Palikot, polski biznesmen, pisarz, poseł na Sejm RP
1970 – Takanobu Okabe, japoński skoczek narciarski
1974 – Vicente Moreno, hiszpański piłkarz
1978 – Marcin Krawczyk, polski aktor telewizyjny, teatralny i filmowy
1980 – Cristian Chivu, rumuński piłkarz
1981 – Kamila Salwerowicz, polska aktorka
1983 – Dmitrij Syczow, rosyjski piłkarz
1984:
Sasha Cohen, amerykańska łyżwiarka figurowa
Adriano Correia, brazylijski piłkarz
1989 – Emil Sajfutdinow, rosyjski żużlowiec

Zmarli [edytuj]

899 – Alfred Wielki, król Wessexu (ur. 849)
1235 – Andrzej II, król Węgier (ur. 1176)
1550 – Samuel Maciejowski, polski duchowny katolicki, biskup krakowski (ur. 1499?)
1694 – Samuel von Pufendorf, niemiecki teoretyk prawa (ur. 1632)
1852 – Vincenzo Gioberti, włoski polityk, filozof, teolog (ur. 1801)
1868 – Wilhelm Griesinger, niemiecki psychiatra (ur. 1817)
1874 – Peter Cornelius, niemiecki kompozytor, poeta (ur. 1824)
1890 – Carlo Collodi, włoski pisarz (ur. 1826)
1906 – Jan Dzierżon, polski ksiądz, pszczelarz (ur. 1811)
1909 – Itō Hirobumi, japoński polityk, premier Japonii (ur. 1841)
1913 – Celina Borzęcka, polska zakonnica, współzałożycielka Zgromadzenia Sióstr Zmartwychwstanek (ur. 1833)
1918 – Oliver von Beaulieu-Marconnay, niemiecki pilot myśliwski (ur. 1898)
1929 – Aby Warburg, niemiecki historyk sztuki (ur. 1866)
1937 – Józef Dowbor-Muśnicki, polski dowódca wojskowy, dowódca powstania wielkopolskiego (ur. 1867)
1940 – Olga Boznańska, polska malarka (ur. 1865) 1941 – Arkadij Gajdar, radziecki pisarz (ur. 1904)
1944 – Beatrycze Koburg, księżniczka Wielkiej Brytanii (ur. 1857)
1957:
Gerty Cori, amerykańska biochemik, laureatka Nagrody Nobla (ur. 1896)
Nikos Kazantzakis, grecki pisarz (ur. 1883)
1958 – Jan Koszczyc Witkiewicz, polski architekt i konserwator zabytków (ur. 1882)
1964 – Eric Edgar Cooke, australijski seryjny morderca (ur. 1931)
1968 – Siergiej Bernstein, radziecki matematyk (ur. 1880)
1969 – Stefan Bagiński, polski histolog, profesor Uniwersytetu i Akademii Medycznej w Łodzi (ur. 1892)
1971 – Bolesław Rumiński, polski polityk, minister (ur. 1907)
1972 – Igor Sikorski, rosyjski konstruktor samolotów i śmigłowców (ur. 1889)
1979 – Park Chung-hee, koreański polityk, prezydent Korei Południowej (ur. 1917)
1983 – Alfred Tarski, polski matematyk (ur. 1901)
1984 – Mark Kac, amerykański matematyk pochodzenia polskiego (ur. 1914)
1989 – Charles Pedersen, amerykański chemik, laureat Nagrody Nobla (ur. 1904)
1990:
Guillermo García González, kubański szachista, arcymistrz (ur. 1953)
Barbara Ludwiżanka, polska aktorka (ur. 1908) Edward Rączkowski, polski aktor (ur. 1911)
1993 – Zygmunt Rudomino, polski kontradmirał, uczestnik II wojny światowej (ur. 1923)
1994 – Rajmund Kazimierz Łaszczyński, polski wojskowy (ur. 1921)
1995 – Wilhelm Freddie (ur. 1909)
1999 – Abraham Polonsky, amerykański reżyser filmowy (ur. 1910)
2003 – Elem Klimow, rosyjski reżyser filmowy (ur. 1933)
2005 – Józef Patkowski, polski muzykolog, kompozytor, twórca muzyki filmowej (ur. 1929)
2006 – Andrzej Bogusławski, polski oficer, cichociemny, dziennikarz, pisarz, autor książek historycznych (ur. 1919)
2007:
Arthur Kornberg, amerykański biochemik, noblista (ur. 1918)
Jerzy Pietrkiewicz, polski pisarz, historyk literatury, publicysta (ur. 1916)
2008 – Michele Piccirillo, włoski archeolog, franciszkanin (ur. 1944)

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

27 października jest 300. (w latach przestępnych 301.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 65 dni.

Święta [edytuj]
imieniny obchodzą: Barnim, Frumencjusz, Józef, Kapitolina, Manfred, Manfreda, Siestrzemił i Wielebor.
Grecja – Dzień Flagi
Saint Vincent i Grenadyny – Święto Niepodległości
Turkmenistan – Święto Niepodległości
międzynarodowe – Światowy Dzień Dziedzictwa Audiowizualnego[1] (proklamowane przez Zgromadzenie Ogólne ONZ, pod patronatem UNESCO)
wspomnienia i święta w Kościele katolickim[2][3], obchodzą:
św. Frumencjusz z Aksum (apostoł Etiopii)

Wydarzenia w Polsce [edytuj]

1872 – oddano do użytku dwutorową linię kolejową łączącą Chorzów i Tarnowskie Góry.
1901 – Katowice: odbył się recital I.J.Paderewskiego.
1924 – pierwsze trzy brygady KOP zostały rozmieszczone na granicy wschodniej.
1931 – pilot Franciszek Jach dokonał w Dęblinie oblotu pierwszego polskiego szybowca wyczynowego NN-1.
1933 – premiera filmu Szpieg w masce.
1937:
protest Rady Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Warszawskiego przeciw bojówkarskim atakom prawicowych studentów.
wprowadzono nowy wzór tablic rejestracyjnych.
1939 – Niemcy aresztowali Stefana Starzyńskiego.
1971 – w szpitalu w Trzebnicy dr Ryszard Kocięba przeprowadził pierwszą w Europie, udaną operację przyszycia ręki.
1985 – premiera serialu telewizyjnego Urwisy z Doliny Młynów.
1991 – odbyły się pierwsze od zakończenia II wojny światowej wolne wybory do Sejmu RP.
2002 – odbyła się 1. tura wyborów samorządowych.
2004 – otwarto odcinek autostrady A2 Nowy Tomyśl – Komorniki.
2006 – żałoba w polskich szkołach, ogłoszona przez ministra edukacji narodowej Romana Giertycha dla uczczenia pamięci czternastoletniej gimnazjalistki Ani z Gdańska, która popełniła samobójstwo.
2007 – Paweł Kotuliński pobił w Świdnicy rekord Guinnessa na najdłuższy talk-show – trwał on łącznie 40 godzin.

Wydarzenia na świecie [edytuj]

27 października 97 – cesarz rzymski Nerwa adoptował Trajana, rozpoczynając okres cesarzy adopcyjnych.
625 – Honoriusz I został wybrany papieżem.
939 – Edmund Starszy został królem Anglii.
1275 – pierwsza wzmianka o Amsterdamie.
1553 – w Genewie został spalony na stosie przez protestanckich kalwinistów hiszpański teolog,astronom, prawnik, lekarz i humanista Miguel Servet.
1607 – pojawiła się Kometa Halleya.
1644 – angielska wojna domowa: siły Parlamentu pokonały rojalistów w bitwie pod Newbury.
1682 – została założona Filadelfia (Pensylwania).
1793 – wojny wandejskie: bitwa pod Entrames.
1795 – Eskurial: Hiszpania i USA zawarły traktat o przyjaźni i regulacji granicy między Georgią a hiszpańską Florydą.
1806 – Napoleon Bonaparte po rozgromieniu pruskiej armii wkroczył triumfalnie do Berlina.
1807 – Hiszpania i Francja zawarły układ w Fontaineblaeu, na mocy którego Portugalia została podzielona na trzy państewka.
1810 – Stany Zjednoczone zaanektowały Zachodnią Florydę.
1864 – zakończyła się konferencja w Québecu dotycząca utworzenia konfederacji Kanady.
1870 – wojna francusko-pruska: skapitulowała twierdza Metz.
1904 – uruchomiona została pierwsza linia nowojorskiego metra.
1914 – I wojna światowa: u wybrzeży Irlandii zatonął po wejściu na niemiecką minę brytyjski pancernik HMS Audacious.
1922 – Włochy: rozpoczął się faszystowski zamach stanu zwany marszem na Rzym, w wyniku którego władzę w kraju przejął Benito Mussolini.
1924 – powstała Uzbecka SRR.
1931 – podczas zawodów w Tokio Chūhei Nambu ustanowił rekord świata w skoku w dal (7,98 m), a Mikio Oda rekord świata w trójskoku (15,58 m).
1955 – premiera filmu Buntownik bez powodu.
1956 – w Luksemburgu podpisano traktat o likwidacji Protektoratu Saary.
1957 – w RFN utworzono Związek Wypędzonych.
1958 – generał Mohammad Ayub Khan obalił prezydenta Pakistanu Iskandera Mirzę, po 20 dniach od wprowadzenia przez niego stanu wojennego.
1961:
Mauretania oraz Mongolia zostały członkami ONZ.
przy Checkpoint Charlie na Friedrichstraße w Berlinie, na skutek nieporozumień, stanęło naprzeciw siebie po dziesięć czołgów amerykańskich i radzieckich.
została wystrzelona amerykańska rakieta Saturn I.
1962 – nad Kubą zestrzelono amerykański samolot rozpoznawczy U-2. Pilot Rudolf Anderson został jedyną ofiarą śmiertelną kryzysu kubańskiego, wyłączając zabitych w wypadkach.
1965:
premiera filmu Król szczurów.
Süleyman Demirel został premierem Turcji.
1966 – Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło odebranie RPA mandatu nad Afryki Południowo-Zachodniej i poddanie terytorium bezpośredniej odpowiedzialności ONZ.
1968 – w Meksyku zakończyły się XIX Letnie Igrzyska Olimpijskie.
1970 – po okrążeniu Księżyca powróciła na Ziemię radziecka sonda Zond 8.
1971 – Demokratyczna Republika Kongo zmieniła nazwę na Zair.
1976 – premiera filmu Skrzydełko czy nóżka.
1979 – Saint Vincent i Grenadyny uzyskały niepodległość (od Wielkiej Brytanii).
1986:
przeprowadzono deregulację rynku finansowego w Wielkiej Brytanii (tzw. "Big Bang").
w Asyżu we Włoszech na wspólnej modlitwie spotkali się zaproszeni przez Jana Pawła II przedstawiciele różnych religii.
1988:
dokonano oblotu włosko-francuskiego samolotu pasażerskiego ATR 72.
prezydent Ronald Reagan nakazał rozebrać nowo wybudowany budynek ambasady USA w Moskwie z powodu wykrycia w nim aparatury podsłuchiwej.
1990 – Askar Akajew został pierwszym prezydentem Kirgistanu.
1991:
Dżochar Dudajew został wybrany prezydentem Czeczenii.
Turkmenistan ogłosił niepodległość (od ZSRR).
1995 – Łotwa złożyła wniosek o przyjęcie do UE.
1998 – Gerhard Schröder został kanclerzem Niemiec.
1999 – Armenia: uzbrojone komando wtargnęło do budynku parlamentu w Erewaniu. W strzelaninie zginęli premier, przewodniczący Zgromadzenia Narodowego i kilku posłów.
2002 – Luiz Inácio Lula da Silva wygrał wybory prezydenckie w Brazylii.
2004 – amerykański miliarder Steve Fosset, pilotując sterowiec D-LZFN "Friedrichshafen", ustanowił rekord prędkości dla tego typu statków powietrznych, przelatując 1-kilometrowy odcinek w obu kierunkach ze średnią prędkością 111,8 km/h.
2005 – we Francji wybuchły zamieszki po tym, jak zginęło dwóch nastolatków-imigrantów, którzy uciekając przed policją, ukryli się w stacji transformatorowej.

Urodzili się [edytuj]

1156 – Rajmund VI, hrabia Tuluzy (zm. 1222)
1401 – Katarzyna de Valois, królowa Anglii, żona Henryka V Lancastera (zm. 1437)
1728 – James Cook, angielski żeglarz, odkrywca (zm. 1779)
1736 – James Macpherson, szkocki poeta (zm. 1796)
1760 – August von Gneisenau, hrabia, niemiecki feldmarszałek (zm. 1831)
1782 – Niccolo Paganini, włoski skrzypek, kompozytor (zm. 1840)
1817 – Antoni Kątski, polski kompozytor, pianista (zm. 1889)
1827 – Leopold Löffler, polski malarz (zm. 1898)
1844 – Klas Pontus Arnoldson, szwedzki publicysta, polityk, laureat Pokojowej Nagrody Nobla (zm. 1916)
1855 – Iwan Miczurin, rosyjski biolog, sadownik (zm. 1935)
1858 – Theodore Roosevelt, amerykański polityk, wiceprezydent i prezydent USA, laureat Pokojowej Nagrody Nobla (zm. 1919)
1877 – Irena Solska, polska aktorka (zm. 1958)
1883 – Ivan Pregelj, słoweński pisarz (zm. 1960)
1894:
Fritz Sauckel, niemiecki polityk, działacz nazistwoski, minister pracy III Rzeszy (zm. 1946)
Tadeusz Wański, polski fotografik (zm. 1958)
1900:
Franciszek Niepokólczycki, polski dowódca wojskowy, [żołnierz AK, uczestnik podziemia antykomunistycznego, prezes WiN (zm. 1974)
Stanisław Zawadzki, polski generał, polityk, minister pracy i polityki społecznej (zm. 1984)
1908 – Lee Krasner, amerykańska malarka pochodzenia rosyjskiego (zm. 1984)
1910:
Jack Carson, kanadyjski aktor (zm. 1963)
Frederick De Cordova, amerykański reżyser filmowy (zm. 2001)
Karol Kuryluk, polski działacz kulturalny, polityk, minister kultury i sztuki (zm. 1967)
1913:
Kornel Filipowicz, polski pisarz (zm. 1990)
Andrzej Bobkowski, polski pisarz (zm. 1961)
Otto Wichterle, czeski chemik, wynalazca miękkich soczewek kontaktowych (zm. 1998)
1914:
Jan Kott, polski pisarz, krytyk teatralny, historyk literatury (zm. 2001)
Dylan Thomas, walijski pisarz (zm. 1953)
1916 – Kazimierz Brandys, polski pisarz (zm. 2000)
1917:
Oliver Tambo, południowoafrykański polityk, działacz społeczny (zm. 2003)
Pavel Tigrid, czeski dziennikarz, publicysta, polityk (zm. 2003)
1918 – Teresa Wright, amerykańska aktorka (zm. 2005)
1920 – Kocheril Raman Narayanan, indyjski polityk, prezydent (zm. 2005)
1921 – Benito Alazraki, meksykański reżyser filmowy (zm. 2007)
1922:
Poul Bundgaard, duński aktor (zm. 1998)
Michel Galabru, francuski aktor
1923:
Maliq Herri, albański śpiewak operowy (tenor)
Roy Lichtenstein, amerykański malarz (zm. 1997)
1924 – Ruby Dee, amerykańska aktorka
1925 – Warren Christopher, amerykański prawnik, polityk, dyplomata, sekretarz stanu
1927:
Zdzisław Łączkowski, polski pisarz, publicysta, dziennikarz
Zdzisław Pietras, polski pisarz (zm. 1979)
1928:
Miroslav Filip, czeski szachista, arcymistrz (zm. 2009)
Witold Zegalski, polski pisarz science fiction (zm. 1974)
1930 – Wiesława Drojecka, polska piosenkarka
1930 – Jorge Grau, hiszpański reżyser filmowy
1932:
Jean-Pierre Cassel, francuski aktor (zm. 2007)
Sylvia Plath, amerykańska pisarka (zm. 1963)
1933 – Andrzej Czeczot, polski grafik, twórca filmów animowanych
1936 – Joyce Chopra, amerykańska reżyserka filmowa
1939:
John Cleese, angielski aktor, członek grupy Monty Pythona
Edmund Dudziński, polski działacz społeczny, animator kultury
1940 – John Gotti, amerykański mafioso, przywódca rodziny Gambino (zm. 2002)
1942:
Lech Falandysz, polski prawnik, felietonista, polityk (zm. 2003)
Janusz Korwin-Mikke, polski polityk, publicysta, brydżysta
Helmut Nadolski, polski kontrabasista jazzowy
Mariusz Leszczyński, polski aktor
1944 – J. A. Jance, amerykańska pisarka
1945:
Arild Andersen, norweski muzyk jazzowy, kompozytor i basista
Luiz Inácio Lula da Silva, brazylijski polityk, prezydent
1946;
Steven Nagel, amerykański astronauta
Ivan Reitman, kanadyjski reżyser filmowy pochodzenia słowackiego
Carrie Snodgress, amerykańska aktorka (zm. 2004)
Andrzej Urbańczyk, polski dziennikarz, polityk, poseł na Sejm RP (zm. 2001)
1947:
Piotr Andrejew, polski reżyser filmowy
Zbigniew Napiórkowski, polski operator filmowy
1951:
Magda Czapińska, polska poetka, autorka tekstów piosenek
K.K. Downing, brytyjski gitarzysta zespołu Judas Priest
1952:
Roberto Benigni, włoski aktor, reżyser filmowy
Francis Fukuyama, amerykański politolog, filozof, ekonomista
Krzysztof Kwiatkowski, polski pedagog, propagator sztuki przetrwania
Zofia Sadowska, polska pedagog
Ted Wass, amerykański aktor
1953:
Peter Firth, brytyjski aktor
Robert Picardo, amerykański aktor
1954 – Ramiz Mirzajew, azerski działacz piłkarski (zm. 2007)
1957 – Glenn Hoddle, angielski piłkarz, trener piłkarski
1958:
Simon Le Bon, angielski wokalista zespołu Duran Duran
Manu Katché, francuski muzyk, producent muzyczny
Andrzej Tomanek, polski artysta kabaretowy, aktor
1959:
Małgorzata Kaczmarska, polska aktorka
Brian Pockar, kanadyjski łyżwiarz figurowy (zm. 1992)
1962 – Monika Jóźwik, polska aktorka, prezenterka telewizyjna
1963:
Aleksander Szczygło, polski prawnik, polityk (zm. 2010)
Farin Urlaub, niemiecki muzyk zespołu Die Ärzte
1964:
Jill Hetherington, kanadyjska tenisistka
Andrzej Mastalerz, polski aktor
1965:
Oleg Kotow, rosyjski kosmonauta
Atlee Mahorn, kanadyjski lekkoatleta, sprinter
1967:
Igor Janke, polski dziennikarz, publicysta
Ardian Kozniku, chorwacki piłkarz pochodzenia albańskiego
Simone Moro, włoski alpinista, himalaista
Scott Weiland, amerykański wokalista zespołu Stone Temple Pilots
1969:
Jacek Gollob, polski żużlowiec
Marek Napiórkowski, polski gitarzysta jazzowy i kompozytor
Michael Tarnat, niemiecki piłkarz
1970 – Adrian Erlandsson, szwedzki perkusista zespołów At the Gates i Cradle of Filth
1971 – Theodoros Zagorakis, grecki piłkarz
1972:
Lee Clark, angielski piłkarz
Maria Mutola, mozambicka lekkoatletka, biegaczka
1973 – Grzegorz Wilk, polski wokalista, aktor, dziennikarz
1975:
Bad Azz, amerykański raper
Zadie Smith, brytyjska pisarka
1976 – Ariel Ibagaza, argentyński piłkarz
1977 – Jiří Jarošík, czeski piłkarz
1978:
Gylfi Einarsson, islandzki piłkarz
Vanessa Mae, chińska skrzypaczka
1980 – Victoria Nestorowicz, aktorka kanadyjska
1981 – Volkan Demirel, turecki piłkarz, bramkarz
1982:
Patrick Fugit, amerykański aktor
Gediminas Paulauskas, litewski piłkarz
1984:
Yi Jianlian, chiński koszykarz
Mateusz Zaremba, polski piłkarz ręczny
Michał Jurecki, polski piłkarz ręczny
Kelly Osbourne, brytyjska piosenkarka, aktorka
1985 – Sunitha Rao, indyjska tenisistka
1986:
Matty Pattison, południowoafrykański piłkarz
Bryan "Monte" Money, amerykański gitarzysta zespołu Escape The Fate
1987 – Andrew Bynum, amerykański koszykarz
1989 – Aleksandra Strunin, polska wokalistka zespołu The Jet Set

Zmarli [edytuj]

925 – Rhazes, perski lekarz, filozof (ur. 865)
939 – Athelstan, król Wesseksu (ur. ok. 895)
1271 – Hugo IV, książę Burgundii (ur. 1213)
1312 – Jan II, książę Brabancji (ur. 1275)
1327 – Elżbieta de Burgh, królowa Szkocji, żona Roberta I (ur. ok. 1289)
1331 – Abu al-Fida, arabski historyk, geograf (ur. 1273)
1430 – Witold, wielki książę litewski (ur. ok. 1350)
1439 – Albrecht II Habsburg, książę Austrii, król Niemiec, Węgier i Czech (ur. 1397)
1449 – Ulug Beg, władca mongolski, matematyk, astronom (ur. 1394)
1485 – Rudolf Agricola, holenderski pisarz, filolog, tłumacz, muzyk (ur. 1444)
1505 – Iwan III Wielki, święty prawosławny, wielki książę moskiewski (ur. 1440)
1548 – Jan Dantyszek, polski duchowny katolicki, biskup chełmiński i warmiński, sekretarz królewski, poeta (ur. 1485)
1553 – Miguel Servet, hiszpański teolog, astronom, prawnik, lekarz (ur. 1511)
1561 – Lope de Aguirre, hiszpański konkwistador (ur. 1510)
1597 – Alfons II, książę Ferrary i Modeny (ur. 1533)
1674 – Hallgrímur Pétursson, islandzki duchowny luterański, poeta (ur. 1614)
1779 – Wacław Rzewuski, hetman polny koronny, hetman wielki koronny, wojewoda podolski i krakowski, pisarz (ur. 1706)
1845 – Jean Charles Peltier, francuski fizyk (ur. 1785)
1906 – Włodzimierz Spasowicz, polski prawnik, polityk, historyk literatury (ur. 1829)
1944 – Tekla Trapszo, polska aktorka (ur. 1873)
1947 – Fanni Luukkonen, fińska dowódczyni wojskowa (ur. 1882)
1949 – František Halas, czeski poeta, tłumacz (ur. 1901)
1952 – Jiří Frejka, czeski reżyser teatralny, aktor, pisarz, tłumacz (ur. 1904)
1953 – Eduard Künneke, niemiecki kompozytor (ur. 1885)
1954 – Franco Alfano, włoski kompozytor (ur. 1876)
1964:
Willi Bredel, niemiecki pisarz (ur. 1901)
Rudolph Maté, amerykański operator i reżyser filmowy (ur. 1898)
1968 – Lise Meitner, austriacka fizyk (ur. 1878)
1974 – Rudolf Dassler, niemiecki przedsiębiorca (ur. 1896)
1975 – Rex Stout, amerykański pisarz (ur. 1886)
1977 – James M. Cain, amerykański pisarz, dziennikarz (ur. 1892)
1978 – (lub 28 października) John Riley, angielski poeta (ur. 1937)
1980:
John Hasbrouck van Vleck, amerykański fizyk, laureat Nagrody Nobla (ur. 1899)
Steve Peregrin Took, angielski muzyk zespołu T. Rex (ur. 1949)
1981 – Nico Dostal, austriacki kompozytor (ur. 1895)
1985 – Tola Mankiewiczówna, polska piosenkarka, aktorka (ur. 1900)
1986 – Jerzy Modzelewski, polski duchowny katolicki, biskup warszawski (ur. 1905)
1990:
Xavier Cugat, hiszpański muzyk (ur. 1900)
Jacques Demy, francuski reżyser filmowy (ur. 1931)
Wacław Kowalski, polski aktor (ur. 1916)
Ugo Tognazzi, włoski aktor, reżyser filmowy (ur. 1922)
1991 – Sir Andrzej Panufnik, polski kompozytor, dyrygent (ur. 1914)
1992:
David Bohm, amerykański fizyk (ur. 1917
Jan Legowicz, polski filozof, profesor Uniwersytetu Warszawskiego (ur. 1909)
1995 – Jan Wawrzyniec Kulik, polski duchowny katolicki, biskup łódzki (ur. 1919)
1999 – Robert Mills, amerykański fizyk (ur. 1927)
2000 – Lída Baarová, czeska aktorka (ur. 1914)
2002:
Tom Dowd, amerykański producent muzyczny (ur. 1925)
André de Toth, amerykański reżyser filmowy pochodzenia węgierskiego (ur. 1912)
2004:
Claude Helffer, francuski pianista (ur. 1922)
Serginho, brazylijski piłkarz (ur. 1974)
2005 – Ewa Zaleska, polska działaczka społeczna, polityk (ur. 1949)
2006 – Ghulam Ishaq Khan, pakistański polityk, prezydent (ur. 1915)
2008 – Grzegorz Basiak, polski lekkoatleta, sprinter (ur. 1962

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

28 października jest 301. (w latach przestępnych 302.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 64 dni.

Święta [edytuj]

imieniny obchodzą: Anastazja, Cyryl, Cyryla, Domabor, Faro, Fidelis, Honorat, Juda Tadeusz, Ksymena, Sabina, Szymon, Tadeusz, Wielimir, Wincenty i Wszeciech.
Cypr, Grecja – Dzień Ochi (święto państwowe)
dawn. Czechosłowacja – rocznica odzyskania niepodległości przez Czechosłowację w 1918 r.
wspomnienia i święta w Kościele katolickim[1][2], obchodzą:
św. Abraham z Efezu
św. Fidelis z Como
święci Szymon i Juda Tadeusz, apostołowie

Wydarzenia w Polsce [edytuj]

1423 – Sejm w Warcie wydał Statut warcki, zatwierdzony później przez Władysława Jagiełłę.
1568 – Mrągowo: w wyniku pożaru zniszczona została doszczętnie zabudowa miasta.
1611 – król Zygmunt III Waza podniósł do rangi uniwersytetu kolegium jezuickie w Poznaniu.
1791 – Sejm Czteroletni powołał Komisję Skarbową Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
1905 – zawieszono bezterminowo działalność Uniwersytetu Warszawskiego.
1913 – Lucyna Messal i Józef Redo w spektaklu Targ na dziewczęta po raz pierwszy w Polsce zatańczyli tango. 1918 – powstała Polska Komisja Likwidacyjna, mająca na celu zniesienie rządów austriackich w Małopolsce.
1919 – w warszawskiej katedrze św. Jana odbyła się uroczystość przyjęcia sakry biskupiej przez nuncjusza Achille Ratti, późniejszego papieża Piusa XI.
1924 – w warszawskiej katedrze św. Jana złożono zwłoki Henryka Sienkiewicza. 1925 – papież Pius XI powołał do życia diecezję łomżyńską (pierwszym ordynariuszem został ks. Romuald Jałbrzykowski) oraz diecezję katowicką (jej pierwszym biskupem został ks. August Hlond, późniejszy arcybiskup gnieźnieńsko-poznański, prymas Polski). Diecezja wileńska podniesiona została do rangi archidiecezji.
1928 – Bielsko: odsłonięto jedyny w międzywojennej Polsce pomnik Gabriela Narutowicza.
1950 – wymiana pieniędzy przy różnym przeliczniku dla cen i oszczędności. Wprowadzono zakaz posiadania złota, platyny i dewiz. 1956:
do Warszawy powrócił zwolniony z internowania prymas Stefan Wyszyński.
w Gdyni odbyło się zebranie założycielskie Zrzeszenia Kaszubskiego.
1960 – premiera filmu Decyzja.
1975 – Krystian Zimerman został zwycięzcą IX. konkursu chopinowskiego.
1989:
na zakończenie wywiadu w Dzienniku Komentarze, aktorka Joanna Szczepkowska słowami: "Proszę Państwa, czwartego czerwca osiemdziesiątego dziewiątego roku skończył się w Polsce... komunizm." symbolicznie zakończyła "erę komunizmu" w Polsce. Trzy tygodnie później – 18 listopada – Dziennik Telewizyjny został zastąpiony przez Wiadomości TVP1. założono Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe.
1991 – premiera filmu Dziecko szczęścia.
1999 – himalaista Leszek Cichy został pierwszym Polakiem, który zdobył Koronę Ziemi. 2008 – podczas prac budowlanych w Malborku odkryto pochodzący z czasów II wojny światowej masowy grób 2116 osób.
2009 – podpisano kontrakt na budowę drugiej linii warszawskiego metra wartości 4,1 mld złotych.

Wydarzenia na świecie [edytuj]

28 października 306 – Maksencjusz został cesarzem rzymskim.
312 – Konstantyn I Wielki pokonał wojska Maksencjusza w bitwie przy Moście Mulwijskim.
1061 – Piotr Cadalus, kontrkandydat do tronu papieskiego, uznany przez swoich zwolenników za papieża jako antypapież Honoriusz II.
1237 – umowna data założenia Berlina.
1492 – Krzysztof Kolumb odkrył Kubę. 1533 – późniejszy król Francji Henryk II Walezjusz ożenił się w Marsylii z Katarzyną Medycejską.
1538 – w dzisiajszej stolicy Dominikany założono pierwszy uniwersytet na zachodniej półkuli – Universidad Autónoma de Santo Domingo.
1746 – około 18 tys. osób zginęło w Limie wskutek podmorskiego trzęsienia ziemi o sile 8,4 stopnia. Pobliskie miasto portowe Callao zostało zniszczone przez tsunami.
1748 – podpisano francusko-angielski pokój w Akwizgranie, co zakończyło wojnę o sukcesję austriacką. Prusy zdobyły Śląsk i pozycję mocarstwa.
1776 – wojna o niepodległość USA: Brytyjczycy pokonali Amerykanów pod White Plains.
1848 – otwarto pierwszą linię kolejową w Hiszpanii pomiędzy Barceloną a Mataró.
1856 – Portugalia: otwarto pierwszą w kraju linię kolejową pomiędzy Lizboną a Carregado.
1886 – Statua Wolności w Nowym Jorku oficjalnie odsłonięta przez prezydenta USA Grovera Clevelanda.
1891 – w trzęsieniu ziemi w japońskich prowincjach Mino i Owari zginęło ponad 7 tys. osób.
1900:
zakończyły się II Letnie Igrzyska Olimpijskie w Paryżu.
założono klub piłkarski RCD Espanyol Barcelona.
1914 – I wojna światowa: bitwa morska pod Penang.
1918 – Czechosłowacja uzyskała niepodległość spod władzy Austro-Węgier.
1919 – Kongres Stanów Zjednoczonych ustanowił prohibicję. 1920 – podpisano protokół besarabski.
1922 – włoscy faszyści pod wodzą Benito Mussoliniego odbyli marsz na Rzym. Zapoczątkowało to przejmowanie władzy przez faszystów.
1928 – rozpoczęło emisję Radio Lubljana.
1929 – powstał klub piłkarski Lokomotiw Sofia.
1930 – oddano do użytku Nowy Ratusz w Ostrawie.
1936 – dokonano oblotu niemieckiego bombowca Dornier Do 19.
1940:
rozpoczęła się wojna włosko-grecka.
u wybrzeży Irlandii zatonął po niemieckim ataku torpedowym brytyjski liniowiec pasażerski RMS Empress of Britain.
1943 – Eksperyment Filadelfia.
1944 – upadło słowackie powstanie narodowe.
1948 – została ustanowiona flaga Izraela.
1952 – dokonano oblotu bombowca Douglas A-3 Skywarrior.
1956 – Telewizja Hiszpańska rozpoczęła regularne nadawanie programu.
1958 – kardynał Angelo Giuseppe Roncalli obrany papieżem, przyjął imię Jana XXIII.
1962 – kryzys kubański: Nikita Chruszczow ogłosił wycofanie radzieckich wyrzutni rakietowych z Kuby. 1965:
podczas II Soboru Watykańskiego wydano deklarację o stosunku kościoła do religii niechrześcijańskich Nostra aetate.
St. Louis, Stany Zjednoczone: powstał ponad 200-metrowy stalowy łuk Brama na Zachód.
1969 – w Izraelu odbyły się wybory parlamentarne.
1970 – premiera filmu Żandarm na emeryturze.
1972 – odbył się pierwszy lot Airbusa A300.
1974:
na zakończonych w Meksyku mistrzostwach świata polscy siatkarze zdobyli złote medale.
wystrzelono sondę księżycową Łuna 23.
1981 – założenie Metalliki przez Jamesa Hetfielda i Larsa Ulricha.
1982 – socjaliści wygrali wybory parlamentarne w Hiszpanii.
1983 – Stany Zjednoczone zawetowały rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ potępiającą amerykańską interwencję na Grenadzie.
1985 – Daniel Ortega wybrany na prezydenta Nikaragui.
1998:
prezydent Bill Clinton podpisał Digital Millenium Copyright Act.
samolot linii Air China został uprowadzony przez pilota Yuan Bina na Tajwan; porywacza aresztowano.
2002 – 15 osób zginęło, w tym pięcioro Izraelczyków i trzech zamachowców w ataku bombowym na żydowski hotel w Mombasa, na kenijskim wybrzeżu.
2004 – Polka Teresa Borcz-Khalifa została porwana w Iraku przez fundamentalistyczne Brygady Salafickie Abu Bakra As-Siddika.
2007 – Cristina Fernández de Kirchner wygrała w pierwszej turze wybory prezydenckie w Argentynie.
2009:
117 osób zginęło, a 213 zostało rannych w wyniku zamachu bombowego w pakistańskim Peszawarze.
Microsoft rozpoczął prace nad Internet Explorer 9
NASA: w ramach Programu Constellation rozpoczęto testy rakiety Ares I.

Urodzili się [edytuj]

1017 – Henryk III, książę Szwabii, król Włoch, cesarz Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego (zm. 1056)
1435 – Andrea della Robbia, włoski rzeźbiarz (zm. 1525)
1467 – Erazm z Rotterdamu, holenderski filolog, filozof, teolog, pedagog (zm. 1536)
1510 – Franciszek Borgiasz, święty, hiszpański jezuita, generał zakonu jezuitów (zm. 1572)
1585 – Cornelius Jansen, niderlandzki teolog (zm. 1638)
1610 – Jakub Kettler, książę Kurlandii i Semigalii (zm. 1682)
1667 – Maria Anna von Pfalz-Neuburg, królowa Hiszpanii, żona Karola II (zm. 1740)
1696 – Maurycy Saski, hrabia, saski dowódca wojskowy, marszałek Francji, książę Kurlandii i Semigalii, namiestnik Niderlandów (zm. 1750)
1751 – Dymitr Bortniański, rosyjski kompozytor (zm. 1825)
1793:
Szymon Dowkont, litewski pisarz, etnograf, historyk (zm. 1864)
Eliphalet Remington, amerykański producent broni (zm. 1861)
1803 – Eliza Radziwiłłówna, polska księżna, pierwsza miłość Wilhelma I (zm. 1834)
1806 – Alphonse Louis Pierre Pyrame de Candolle, szwajcarski botanik (zm. 1893)
1815 – Ľudovít Štúr, słowacki językoznawca, filozof, pisarz (zm. 1856)
1836 – Homer Dodge Martin, amerykański malarz (zm. 1897)
1845 – Zygmunt Wróblewski, polski fizyk (zm. 1888) 1858 – Teodoryk Balat, francuski franciszkanin, misjonarz, męczennik, święty katolicki (zm. 1900)
1860:
Jigoro Kano, japoński judoka, twórca judo (zm. 1938)
Hugo Preuss, niemiecki prawnik, polityk (zm. 1925)
1864 – Izabela Moszczeńska-Rzepecka, polska publicystka, działaczka społeczna (zm. 1941)
1867 – Hans Driesch, niemiecki filozof, biolog (zm. 1941)
1877 – Narcyz Putz, błogosławiony, polski duchowny katolicki (zm. 1942)
1884 – Flaryjan Żdanowicz, białoruski aktor, reżyser teatralny (zm. 1937/ 1938)
1885 – Per Albin Hansson, szwedzki polityk, premier (zm. 1946)
1886 – Osbert Guy Stanhope, brytyjski archeolog, pionier archeologii (zm. 1957)
1887 – Karol Popiel, polski polityk, minister sprawiedliwości (zm. 1977)
1890 – Herminia Naglerowa, polska pisarka, publicystka (zm. 1957)
1895 – Irena Grywińska, polska aktorka, reżyser (zm. 1969)
1896 – Howard Hanson, amerykański kompozytor, dyrygent (zm. 1981)
1897 – Karol Maleczyński, polski historyk, mediewista (zm. 1968)
1902:
Walter Kock, niemiecki zbrodniarz wojenny (zm. 1949)
Elsa Lanchester, brytyjska aktorka (zm. 1986)
1903 – Evelyn Waugh, angielski pisarz (zm. 1966)
1904 – Giulio Gaudini, włoski szermierz (zm. 1948)
1905 – Karolina Lubieńska, polska aktorka (zm. 1991) 1906 – Eugeniusz Waniek, polski malarz (zm. 2009)
1908 – Arturo Frondizi, argentyński polityk, prezydent (zm. 1995)
1909:
Francis Bacon, brytyjski malarz (zm. 1992) Lauri Valonen, fiński narciarz klasyczny (zm. 1982)
Tadeusz Wittlin, polski pisarz, publicysta (zm. 1998)
1911 – Stanisław Warat, amerykański generał (zm. 1972)
1913 – Peter Glenville, brytyjski reżyser filmowy (zm. 1996)
1914:
Tadeusz Galiński, polski dziennikarz, polityk, minister kultury i sztuki
Jonas Salk, amerykański lekarz, biolog, odkrywca szczepionki przeciwko polio (zm. 1995)
Richard Synge, angielski biochemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1994)
1915:
Dody Goodman, amerykańska aktorka (zm. 2008)
Maciej Sieński, polski reżyser filmów dokumentalnych (zm. 1999)
Jürgen Thorwald, niemiecki pisarz (zm. 2006) 1917:
Maria Hiszpańska-Neumann, polska artystka-grafik (zm. 1980)
Jerzy Lau, polski poeta, krytyk literacki, tłumacz (zm. 1970)
1918 – Tadeusz Kaźmierski, polski aktor (zm. 1976)
1919 – Bernhard Wicki, austriacki aktor, reżyser filmowy (zm. 2000)
1926:
Henryk Bereza, polski krytyk literacki, eseista Tadeusz Gajdzis, polski pisarz, publicysta
Hilary Krzysztofiak, polski malarz, grafik, scenograf (zm. 1979)
1927 – Zygfryd Słoma, polski piłkarz (zm. 2007)
1928 – Sława Kwaśniewska, polska aktorka 1929:
Joan Plowright, brytyjska aktorka
Tadeusz Rybak, polski duchowny katolicki, biskup legnicki
1930:
Bernie Ecclestone, brytyjski działacz sportowy, wiceprezes FIA
Gustaw Kron, polski aktor
Zygmunt Pawlas, polski szermierz, szablista (zm. 2001)
Svatopluk Pluskal, czeski piłkarz (zm. 2005)
1932 – Władimir Iwaszko, rosyjski polityk, działacz komunistyczny, przewodniczący Rady Najwyższej Ukraińskiej SRR, sekretarz generalny KC KPZR (zm. 1994)
1933 – Garrincha, brazylijski piłkarz (zm. 1983)
1934;
Janusz Bogdan Faliński, polski botanik i ekolog (zm. 2004)
Julio Jiménez, hiszpański kolarz szosowy
1937:
Graham Bond, angielski muzyk zespołu Graham Bond Organisation (zm. 1974)
Lenny Wilkens, amerykański koszykarz, trener koszykówki
1939 – Miroslav Cerar, jugosłowiański gimnastyk
1940:
Tomasz Pobóg-Malinowski, polski reżyser filmów dokumentalnych
Giennadij Striekałow, rosyjski kosmonauta (zm. 2004)
1941 – Hank Marvin, brytyjski gitarzysta zespołu The Shadows
1943 – Jimmy McRae, szkocki kierowca rajdowy
1944:
Coluche, francuski aktor (zm. 1986)
Dennis Franz, amerykański aktor pochodzenia niemieckiego
Tadeusz Iwiński, polski polityk
1945:
Wojciech Edward Czerniawski, polski pisarz
Andrzej Piłat, polski polityk
1946 – Jan Domarski, polski piłkarz
1948 – Krzysztof Materna, polski konferansjer, satyryk, aktor
1949:
Tadeusz Broś, polski aktor, dziennikarz telewizyjny
Edite Estrela, portugalska filolog, dziennikarka, polityk
Bruce Jenner, amerykański lekkoatleta, wieloboista
1951:
Marvin Heemeyer, amerykański przedsiębiorca (zm. 2004)
Jerzy Ignaciuk, polski pisarz (zm. 2000)
1953:
Ján Babjak, słowacki duchowny greckokatolicki, biskup preszowski
Desmond Child, amerykański muzyk, kompozytor, producent
1955 – Bill Gates, amerykański przedsiębiorca, twórca Microsoftu
1956:
Mahmud Ahmadineżad, irański polityk, prezydent
Michael Guggemos, niemiecki polityk, związkowiec
Franky Vercauteren, belgijski piłkarz
1957:
Scott Hahn, amerykański teolog
Stephen Morris, brytyjski perkusista zespołów: Joy Division i New Order
1959 – Jarosław Dunaj, polski aktor
1962:
Erik Thorstvedt, norweski piłkarz, bramkarz
Brenda Taylor, kanadyjska wioślarka
1963:
Iwona Katarzyna Pawlak, polska aktorka
Christian Plaziat, francuski lekkoatleta, wieloboista
Eros Ramazzotti, włoski piosenkarz
1964 – Dariusz Kofnyt, polski piłkarz
1965 – Günther Huber, włoski bobsleista
1967:
Zofia Bawarska, księżna Liechtensteinu, żona Aloisa
Richard Bona, kameruński muzyk jazzowy
Julia Roberts, amerykańska aktorka
1968 – Johann Olav Koss, norweski panczenista
1969 – Ben Harper, amerykański muzyk
1970:
Andrzej Pisalnik, białoruski dziennikarz pochodzenia polskiego
Leonor Silveira, portugalska aktorka
1972:
Michael Hawkins, amerykański koszykarz
Sebastian Mierzyński, polski dziennikarz, pisarz
1973 – Montel Vontavious Porter, amerykański wrestler
1974:
Adam Małczyk, polski aktor kabaretowy
Joaquin Phoenix, amerykański aktor
Dejan Stefanović, serbski piłkarz
1976 – Simone Loria, włoski piłkarz
1977 – Christoph Bieler, austriacki narciarz, specjalista kombinacji norweskiej
1978 – Mark Cullen, amerykański hokeista
1979:
Brett Dennen, amerykański piosenkarz
Aki Hakala, fiński perkusista zespołu The Rasmus
1980 – Alan Smith, angielski piłkarz
1981:
Milan Baroš, czeski piłkarz
Kai, japoński perkusita grupy The GazettE
1982 – Jean Pascal, kanadyjski bokser pochodzenia haitańskiego
1983:
Taras Mychałyk, ukraiński piłkarz
Bartosz Romańczuk, polski piłkarz
1984:
Jefferson Farfán, peruwiański piłkarz
Obafemi Martins, nigeryjski piłkarz
1988:
Kim Un-guk, północnokoreański sztangista
Devon Murray, irlandzki aktor
1990 – Wojciech Włodarczyk, polski siatkarz

Zmarli [edytuj]

312 – Maksencjusz, cesarz rzymski (ur. ok. 280)
1138 – Bolesław III Krzywousty, książę Polski (ur. 1086)
1313 – Elżbieta Tyrolska, królowa Niemiec, żona Albrechta I Habsburga (ur. ok. 1262)
1412 – Małgorzata I, królowa Danii i Norwegii, regentka Szwecji (ur. 1353)
1503 – Konrad III Rudy, książę mazowiecki (ur. ok. 1448)
1688 – Şerban Cantacuzino, hospodar Wołoszczyzny (ur. 1640)
1703 – John Wallis, angielski matematyk, teolog (ur. 1616)
1704 – John Locke, angielski filozof, lekarz, polityk, politolog, ekonomista (ur. 1632) 1708 – Jerzy Oldenburg, książę Cumberland, książę-małżonek Anglii, mąż Anny Stuart (ur. 1653)
1748
Joachim Royo, hiszpański dominikanin, misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1691)
Franciszek Diaz, hiszpański dominikanin, misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1713)
1754 – Friedrich von Hagedorn, niemiecki pisarz (ur. 1708)
1763 – Henryk von Brühl, hrabia, saski polityk, minister Augusta III (ur. 1700)
1798 – Jan Đạt, wietnamski ksiądz, męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1765)
1818 – Abigail Adams, amerykańska działaczka społeczna, druga i pierwsza dama USA (ur. 1744)
1841 – Johann Arfvedson, szwedzki chemik (ur. 1792)
1899 – Ottmar Mergenthaler, niemiecki wynalazca, twórca [linotyp]]u (ur. 1854)
1914 – Richard Heuberger, austriacki kompozytor (ur. 1850)
1916 – Oswald Boelcke, niemiecki lotnik, as myśliwski (ur. 1891)
1918 – Ulisse Dini, włoski matematyk (ur. 1845)
1929 – Bernhard von Bülow, książę, niemiecki polityk, kanclerz (ur. 1849)
1939 – Alice Brady, amerykańska aktorka (ur. 1892)
1948 – Stanisław Kostka Łukomski, polski duchowny katolicki, biskup łomżyński (ur. 1874)
1949:
Marcel Cerdan, francuski bokser, mistrz Europy i świata (ur. 1916)
Ginette Neveu, francuska skrzypaczka (ur. 1919)
1952 – Billy Hughes, australijski polityk, premier (ur. 1862)
1959 – Camilo Cienfuegos, kubański rewolucjonista (ur. 1932)
1960 – Stanisława Kawińska, polska aktorka (ur. 1886)
1969 – Korniej Czukowski, rosyjski pisarz, tłumacz (ur. 1882)
1970 – Stanisław Jaworski, polski aktor (ur. 1895)
1977 – Bruno Streckenbach, niemiecki narodowy socjalista, szef Głównego Urzędu Bezpieczeństwa III Rzeszy (ur. 1902)
1978 – (lub 27 października) John Riley, angielski poeta (ur. 1937)
1982 – Valerio Zurlini, włoski reżyser filmowy (ur. 1926)
1983 – Pol Swings, belgijski astrofizyk (ur. 1906)
1984:
Knut Nordahl, szwedzki piłkarz (ur. 1920)
Maria Skibniewska, polska tłumaczka (ur. 1904)
1986 – John Braine, brytyjski pisarz (ur. 1922)
1989:
Julia Sołncewa, rosyjska reżyserka filmowa (ur. 1901)
Kateb Yacine, algierski poeta, dramaturg (ur. 1929)
1992:
Antoni Kuligowski, polski polityk, minister rolnictwa (ur. 1910)
Jerzy Jesionowski, polski pisarz (ur. 1919)
1993:
Wacław Stępień, polski satyryk, autor piosenek (ur. 1911)
Jurij Łotman, rosyjski literaturoznawca, semiotyk kultury (ur. 1922)
1995 – Stanisław Bieliński, polski aktor (ur. 1920)
1998:
James Goldman, amerykański pisarz, scenarzysta filmowy (ur. 1929)
Ted Hughes, angielski poeta (ur. 1930)
1999:
Rafael Alberti, hiszpański pisarz, malarz (ur. 1902)
Mirosław Kijowicz, polski reżyser filmów animowanych (ur. 1929)
2001 – Grigorij Czuchraj, rosyjski reżyser filmowy (ur. 1921) 2003:
Edward Hartwig, polski fotografik (ur. 1909)
Sachiko Kamo, japońska tenisistka (ur. 1926)
2004:
Władysław Pawelec, polski fotografik (ur. 1923)
Charles Wheeler, amerykański operator filmowy (ur. 1915)
2005 – Richard Smalley, amerykański chemik, laureat Nagrody Nobla (ur. 1943)
2006 – Red Auerbach, amerykański trener koszykówki (ur. 1917)
2008:
Witold Pograniczny, polski dziennikarz muzyczny (ur. 1940) Park Sung-chul, północnokoreański polityk, premier (ur. 1913)
2009:
Irena Conti Di Mauro, polska pisarka, poetka, polsko-włoska dziennikarka (ur. 1939)
Taylor Mitchell, kanadyjska piosenkarka (ur. 1990)

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

29 października jest 302. (w latach przestępnych 303.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 63 dni.

Święta [edytuj]

imieniny obchodzą: Dalia, Dalimir, Donat, Ermelinda, Euzebia, Felicjan, Franciszek, Ida, Lubgost, Maksymilian, Narcyz, Serafin, Teodor, Walenty, Walentyn, Wioletta, Zenobiusz i Żelibor.
Turcja – Święto Republiki[1] (święto państwowe, rocznica proklamowania niepodległości)
Tunezja – Święto Nazwania[1]
międzynarodowe – Międzynarodowy Dzień Łuszczycy (ang. Word Psoriasis Day)[2]
wspomnienia i święta w Kościele katolickim[3][4], obchodzą:
bł. Ida Leeuw (mistyczka)
św. Narcyz z Jerozolimy (biskup)
bł. Michał Rua (generał zakonu salezjanów)

Wydarzenia w Polsce [edytuj]

29 października1611 – wzięty do niewoli car Wasyl IV Szujski złożył hołd wraz z braćmi w Warszawie przed królem Zygmuntem III.
1706 – III wojna północna: bitwa pod Kaliszem.
1843 – otwarto linię kolejową Wrocław-Świebodzice.
1856 – otwarto linię kolejową Wrocław Główny-Poznań Główny.
1909 – powstało Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe.
1914 – pod Mołotkowem doszło do jednej z najkrwawszych bitew Legionów Polskich z Rosjanami.
1925 – na Cmentarzu Obrońców Lwowa dokonano wyboru bezimiennych zwłok, które zostały pochowane w Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie. 1941 – II wojna światowa: marszałek Edward Śmigły-Rydz przybył w ukryciu do Warszawy, gdzie zamieszkał pod przybranym nazwiskiem Adam Zawisza przy ul. Sandomierskiej 18, w domu generałowej Jadwigi Maksymowicz-Raczyńskiej.
1944 – w bitwie pod Chotczą grupa partyzantów AL i BCh przedarła się z ciężkimi stratami przez pozycje niemieckie i połączyła z oddziałami LWP.
1956 – premiera filmu Nikodem Dyzma.
1979:
gdyński Bałtycki Terminal Kontenerowy obsłużył pierwszy statek.
zainaugurował działalność Teatr Scena Prezentacje w Warszawie.
1985 – ogłoszono amnestię.
2000 – z Aresztu Śledczego w Wadowicach uciekł gangster Ryszard Niemczyk.
2004 – otwarto Most Tysiąclecia we Wrocławiu.
2007 – po 9 latach przerwy reaktywowano teleturniej Koło Fortuny.
2008 – upadek zakładów Jelcz.
2009 – Franciszek Smuda został selekcjonerem piłkarskiej reprezentacji Polski.

Wydarzenia na świecie [edytuj]

1281 – w bitwie pod Himsem armia sułtana Mameluków Kalawuna pokonała armię mongolskich Ilchanidów pod dowództwem Mongkego Temura i sprzymierzonych chrześcijan.
1390 – pierwszy proces o czary w Paryżu.
1525 – Marcin Luter odprawił w Wittenberdze pierwszą mszę w języku niemieckim.
1591 – Innocenty IX został wybrany papieżem.
1682 – William Penn przybył do Pensylwanii.
1762 – wojna siedmioletnia: zwycięstwo pruskie w bitwie pod Freibergiem.
1787 – w Pradze odbyła się premiera opery Don Giovanni Wolfganga Amadeusza Mozarta.
1863 – założono Międzynarodowy Czerwony Krzyż. 1888 – Konstantynopol: 9 państw europejskich podpisało konwencję gwarantującą swobodę korzystania z Kanału Sueskiego.
1894 – książę Chlodwig zu Hohenlohe-Schillingsfürst został kanclerzem Rzeszy i premierem Prus.
1900 – wybuch w zakładach chemicznych w Nowym Jorku zabił około 200 osób.
1910 – powstał klub piłkarski Austria Wiedeń.
1911 – reprezentacja Luksemburga w piłce nożnej rozegrała pierwszy oficjany mecz, przegrywając z Francją 1:4.
1912 – I wojna bałkańska: rozpoczęła się bułgarsko-turecka bitwa pod Lüleburgaz.
1914:
flota turecka przeprowadziła atak na wybrzeża Rosji.
rozpoczął się proces zamachowców z Sarajewa.
1917 – Niemiec Max Heiser opublikował zbiór zasad gry w piłkę ręczną.
1918 – parlament chorwacki uchwalił wraz z Dalmacją, Serbią i Słowenią utworzenie Jugosławii.
1923 – utworzono Republikę Turecką.
1932 – zwodowano statek pasażerski SS Normandie.
1944 – II wojna światowa: dywizja gen. Maczka wyzwoliła Bredę.
1945:
José Linhares został prezydentem Brazylii.
w USA pojawiły się w sprzedaży pierwsze długopisy.
1948 – izraelscy żolnierze dokonali masakry arabskiej wioski Safsaf w Galilei; zginęło 50-70 osób.
1950 – Gustaw VI Adolf został królem Szwecji.
1953 – ustanowiono największe panamskie odznaczenie – Order Manuela Amadora Guerrero.
1955 – 608 marynarzy zginęło, gdy radziecki pancernik Noworossyjsk zatonął po wpadnięciu na poniemiecką minę morską, na redzie portu w Sewastopolu.
1956:
kryzys sueski: Izrael zajął półwysep Synaj.
Tanger powrócił do Maroka.
1957:
szaleniec wrzucił na salę obrad izraelskiego Knesetu granat ręczny, którego wybuch zranił premiera Dawida Ben Guriona i kilku ministrów.
w RFN został utworzony trzeci rząd Konrada Adenauera.
1958 – Ne Win został premierem Birmy.
1959:
dokonano oblotu samolotu pasażerskiego An-24.
ukazał się pierwszy komiks z przygodami Asterixa.
1960 – Muhammad Ali stoczył pierwszą zawodową walkę bokserską, wygrywając na punkty z Tunneyem Hunsakerem.
1961:
Syria wycofała się ze Zjednoczonej Republiki Arabskiej.
w Moskwie odsłonięto pomnik Karola Marksa.
1964 – Zjednoczona Republika Tanganiki i Zanzibaru przyjęła nazwę Republika Tanzanii.
1965 – premiera filmu Żandarm w Nowym Jorku.
1966:
sonda Lunar Orbiter 1 uderzyła planowo w powierzchnię Księżyca.
w USA założono Narodową Organizację Kobiet.
1976 – Erich Honecker został przewodniczącym Rady Państwa NRD.
1984 – wydany został pierwszy singiel You're My Heart, You're My Soul zespołu Modern Talking.
1991 – sonda Galileo przeleciała w odległości ok. 5 tys km od planetoidy Gaspra.
1994 – Raúl González Blanco w wieku 17 lat i 4 miesięcy zadebiutował w barwach Realu Madryt w spotkaniu wyjazdowym z Realem Saragossa.
1998:
Göteborg: 63 osoby zginęły, a 213 zostało rannych w pożarze klubu nocnego.
po 36 latach amerykański astronauta i polityk John Glenn odbył na pokładzie wahadłowca Discovery swój drugi lot kosmiczny, zostając w wieku 77 lat najstarszym człowiekiem w kosmosie.
2004:
premiera filmu Marzyciel.
przywódcy 25 państw Unii Europejskiej oraz Rumunii, Bułgarii, Chorwacji i Turcji podpisali w Rzymie Konstytucję Europejską.
2005 – 61 osób zginęło w zamachach bombowych w New Delhi.
2006:
Georgi Pyrwanow wygrał po raz drugi wybory prezydenckie w Bułgarii.
Luiz Inácio Lula da Silva po raz drugi wygrał wybory prezydenckie w Brazylii.
Nigeria: rozbił się Boeing 737 nigeryjskich ADC Airlines. Zginęło 97 osób (w tym jedna na ziemi), a 10 zostało rannych.
Serbowie zaaprobowali w referendum nową konstytucję.
2007 – major Siergiej Jurenja został skazany przez sąd wojskowy w Moskwie na 7 lat więzienia za szpiegostwo na rzecz Polski.
2008: chińska rakieta wyniosła na orbitę pierwszego wenezuelskiego satelitę komunikacyjnego VENESAT-1.
Diego Maradona został selekcjonerem reprezentacji Argentyny w piłce nożnej.

Urodzili się [edytuj]

1507 – Fernando Álvarez de Toledo, książę Alby, namiestnik Niderlandów,
wicekról Portugalii (zm. 1582)
1551 – Łazarz I Starszy Henckel von Donnersmarck, hrabia, władca Bytomia, Tarnowskich Gór i Bogumina (zm. 1624)
1682 – Pierre François Xavier de Charlevoix, francuski historyk, jezuita, misjonarz (zm. 1761)
1706 – Wacław Rzewuski, hetman wielki koronny, wojewoda podolski i krakowski, pisarz (zm. 1779)
1740 – James Boswell, szkocki prawnik, pamiętnikarz (zm. 1795)
1780 – Stanisław Grabowski, hrabia, polski polityk, naturalny syn Stanisława Augusta Poniatowskiego (zm. 1845)
1800 – Michał Podczaszyński, polski dziennikarz, krytyk literacki (zm. 1835)
1811 – Louis Blanc, francuski polityk, historyk (zm. 1882)
1817 – Antoni Bronikowski, polski pedagog, poeta (zm. 1884)
1822 – Mieczysław Ledóchowski, polski duchowny katolicki, kardynał, arcybiskup gnieźnieński, prymas Polski (zm. 1902)
1829 – Marcin Borelowski, polski działacz społeczny, pułkownik, uczestnik powstania styczniowego (zm. 1863)
1833 – Celina Borzęcka, błogosławiona, polska zakonnica, założycielka zmartwychwstanek (zm. 1913)
1844 – Franciszek Kasparek, polski prawnik (zm. 1903)
1861 – Andriej Riabuszkin, rosyjski malarz (zm. 1904)
1871 – Tadeusz Grabowski, polski historyk literatury (zm. 1960)
1874 – Józef Markowski, polski anatom (zm. 1947)
1875 – Maria Koburg, królowa Rumunii, żona Ferdynanda I (zm. 1938)
1879 – Franz von Papen, niemiecki polityk, kanclerz Niemiec, premier Prus (zm. 1969)
1880:
Otto Flake, niemiecki pisarz (zm. 1963)
Abram Joffe, rosyjski fizyk (zm. 1960)
1882:
Jenő Fuchs, węgierski szermierz, szablista (zm. 1955)
Jean Giraudoux, francuski pisarz (zm. 1944)
1888 – Tadeusz Grodyński, polski ekonomista, polityk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego (zm. 1958)
1891 – Fanny Brice, amerykańska aktorka pochodzenia węgierskiego (zm. 1951)
1892 – Stanisław Ostrowski, polski polityk, prezydent Polski na uchodźstwie (zm. 1982)
1897 – Joseph Goebbels, niemiecki polityk, działacz nazistowski, minister propagandy III Rzeszy (zm. 1945)
1898 – Charles Garland, amerykański tenisista (zm. 1971)
1899 – Akim Tamiroff, amerykański aktor pochodzenia gruzińskiego (zm. 1972)
1903 – Mieczysław Jastrun, polski pisarz (zm. 1983) 1906 – Fredric Brown, amerykański pisarz science fiction (zm. 1972)
1910 – Alfred Jules Ayer, brytyjski filozof (zm. 1989)
1911:
Feliks Bednarski, polski duchowny katolicki, dominikanin, teolog, filozof (zm. 2006)
Eugeniusz Żytomirski, polski pisarz (zm. 1975)
1912 – Krystyna Kuliczkowska, polska historyk i krytyk literacki (zm. 1986)
1917 – Eddie Constantine, francuski aktor, piosenkarz (zm. 1993)
1918 – Paweł Hertz, polski pisarz, tłumacz (zm. 2001)
1919 – Konrad Nałęcki, polski reżyser filmowy (zm. 1991)
1920:
Baruj Benacerraf, amerykański immunolog pochodzenia wenezuelskiego, laureat Nagrody Nobla
Edward Sznajder, polski polityk, (zm. 1978)
1921 – Władysław Nagy, polski operator filmowy
1922 – Zbigniew Wójcik, polski historyk
1923:
Carl Djerassi, austriacki chemik, wynalazca pigułki antykoncepcyjnej
Gerda van der Kade-Koudijs, holenderska lekkoatletka, skoczkini wzwyż, sprinterka
1924 – Zbigniew Herbert, polski poeta (zm. 1998) 1926 – Necmettin Erbakan, turecki polityk, premier
1929 – Jewgienij Primakow, rosyjski polityk, minister spraw zagranicznych, premier
1930:
Puck Brouwer, holenderska lekkoatletka, sprinterka (zm. 2006)
Mariusz Dmochowski, polski aktor, polityk, poseł na Sejm PRL (zm. 1992) Niki de Saint Phalle, francuska rzeźbiarka, malarka (zm. 2002)
Omara Portuondo, kubańska piosenkarka
1934:
Marian Cezary Abramowicz, polski pisarz (zm. 1997)
Andrzej Iwiński, polski aktor
1935 – Peter Watkins, brytyjski reżyser filmowy
1938:
Ralph Bakshi, amerykański reżyser filmów animowanych
Ellen Johnson-Sirleaf, liberyjska polityk, prezydent
1940 – Frida Boccara, francuska piosenkarka (zm. 1996)
1941 – Jerrold Freedman, amerykański reżyser filmowy
1943 – Christopher Cain, amerykański reżyser filmowy
1944:
Michaj Burano, polski wokalista zespołu Niebiesko-Czarni Harry Duda, polski pisarz
Magdalena Zawadzka, polski aktorka
1945 – Józef Łoziński, polski pisarz
1946 – Peter Green, brytyjski gitarzysta zespołu Fleetwood Mac
1947:
Henryka Bochniarz, polska ekonomistka, polityk
1947:
Richard Dreyfuss, amerykański aktor
Jerzy Fedorowicz, polski aktor, reżyser teatralny, polityk, poseł na Sejm RP
Henri Michel, francuski piłkarz, trener piłkarski
Andrzej Puczyński, polski gitarzysta zespołu Exodus, producent muzyczny
1948:
Kate Jackson, amerykańska aktorka
Feliks Kułow, kirgiski polityk, premier
1948 – Wiesław Saniewski, polski reżyser filmowy, pisarz
1949:
Tomasz Nałęcz, polski historyk, polityk, wicemarszałek Sejmu RP
Adam Wasilewski, polski polityk, prezydent Lublina
1950 – Abdullah Gül, turecki polityk, premier i prezydent
1952 – Walerij Tokariew, rosyjski kosmonauta
1953 – Waldemar Witkowski, polski polityk, przewodniczący Unii Pracy
1954 – Stanisław Banaś, polski aktor, reżyser teatralny
1955:
Liliana Barańska, polska polityk
Kevin DuBrow, amerykański wokalista zespołu Quiet Riot (zm. 2007)
Alois Estermann, szwajcarski teolog, komendant Gwardii Szwajcarskiej (zm. 1998)
1956 – Wilfredo Gómez, portorykański bokser
1957 – Dan Castellaneta, amerykański aktor
1958 – Ann-Marie MacDonald, kanadyjska pisarka
1961:
Randy Jackson, amerykański wokalista zespołu The Jackson Five
Cornelia Oschkenat, niemiecka płotkarka
1962 – Josef Csaplár, czeski trener piłkarski
1966:
Liu Boming, chiński astronauta
Jurij Tyma, ukraiński polityk
1967:
Thorsten Fink, niemiecki piłkarz, trener piłkarski
Rufus Sewell, brytyjski aktor
1970:
Phillip Cocu, holenderski piłkarz
Krzysztof Raczkowski, polski perkusista zespołu Vader (zm. 2005)
Edwin van der Sar, holenderski piłkarz, bramkarz
1971:
Daniel J. Bernstein, amerykański matematyk , programista
Matthew Hayden, australijski krykiecista
Winona Ryder, amerykańska aktorka
1972 – Gabrielle Union, amerykańska aktorka, modelka
1973:
Bogdan Brzyski, polski aktor
Robert Pirès, francuski piłkarz
1975:
Frank Baumann, niemiecki piłkarz
Aksel Hennie, norweski aktor, reżyser, scenarzysta
1976 – Stephen Craigan, północnoirlandzki piłkarz
1977:
Jon Abrahams, amerykański aktor
Brendan Fehr, kanadyjski aktor
1979 – Igor Duljaj, serbski piłkarz
1980 – Ben Foster, amerykański aktor
1981:
Amanda Beard, amerykańska pływaczka
Lene Alexandra, norweska piosenkarka i aktorka
1982:
Frazer Richardson, angielski piłkarz
Chelan Simmons, kanadyjska aktorka
1983 – Nurcan Taylan, turecka sztangistka
1985 – Lacey Nymeyer, amerykańska pływaczka
1987 – José Francisco Torres, amerykański piłkarz
1989 – Primož Roglič, słoweński skoczek narciarski

Zmarli [edytuj]

1268 – Konradyn Hohenstauf, książę Szwabii, król Sycylii i Neapolu, tytularny król Jerozolimy (ur. 1252)
1339 – Aleksander Twerski, wielki książę twerski i włodzimierski (ur. 1301)
1616 – Serafin z Francofonte, święty, włoski pustelnik (ur. ok. 1550)
1618 – Sir Walter Raleigh, angielski żeglarz, odkrywca (ur. ok. 1554)
1666 – James Shirley, angielski pisarz (ur. 1596)
1783 – Jean Le Rond d'Alembert, francuski matematyk, filozof, redaktor Wielkiej Encyklopedii Francuskiej (ur. 1717)
1829 – Maria Anna Mozart, austriacka klawesynistka, siostra Wolfganga Amadeusa (ur. 1751)
1877 – Nathan Bedford Forrest, amerykański dowódca wojskowy, generał Konfederacji, przywódca Ku Klux Klanu (ur. 1821)
1889 – Nikołaj Czernyszewski, rosyjski filozof, pisarz (ur. 1828)
1901 – Leon Czolgosz, amerykański anarchista pochodzenia polskiego, zabójca prezydenta USA Williama McKinleya (ur. 1873)
1908 – Silvije Strahimir Kranjčević, chorwacki poeta (ur. 1865)
1911:
Wanda Podgórska, polska pisarka (ur. 1859)
Joseph Pulitzer, amerykański dziennikarz, wydawca pochodozenia węgierskiego (ur. 1847)
1924 – Frances Hodgson Burnett, angielska pisarka (ur. 1849)
1932:
Józef Babiński, francuski lekarz, neurolog pochodzenia polskiego (ur. 1857)
Ignacy Szczeniowski, polski inżynier, minister przemysłu i handlu (ur. 1853)
1933:
Albert Calmette, francuski fizyk, bakteriolog, immunolog, twórca szczepionki przeciw gruźlicy (ur. 1863)
Paul Painlevé, francuski matematyk, polityk, premier (ur. 1863)
1946 – Paweł Hulka-Laskowski, polski pisarz, tłumacz (ur. 1881)
1949 – Georgij Gurdżijew, ormiański mistyk (ur. ok. 1870)
1950 – Gustaw V Bernadotte, król Szwecji (ur. 1858)
1951 – Robert Grant Aitken, amerykański astronom (ur. 1864)
1957 – Louis Mayer, amerykański producent filmowy (ur. 1882)
1971:
Duane Allman, amerykański gitarzysta zespołu The Allman Brothers Band (ur. 1946)
Arne Wilhelm Kaurin Tiselius, szwedzki chemik, laureat Nagrody Nobla (ur. 1902)
1976 – Augustyn Necel, polski pisarz (ur. 1902)
1978 – Edward Sznajder, polski polityk, minister handlu wewnętrznego (ur. 1920)
1981 – Georges Brassens, francuski piosenkarz (ur. 1921)
1991:
Donald Churchill, brytyjski dramaturg, aktor (ur. 1930)
Mario Scelba, włoski polityk, premier (ur. 1901)
1992 – Paweł Bagiński, polonista (ur. 1909)
1993:
Jurij Łotman, rosyjski teoretyk, historyk, semiotyk kultury, estetyk (ur. 1922)
Stanisław Marusarz, polski skoczek narciarski, trener narciarski, (ur. 1913) 1997 – Anton Szandor LaVey, amerykański satanista, założyciel Kościoła Szatana (ur. 1930)
1998 – Paul Misraki, francuski kompozytor (ur. 1908)
1999 – Jacek Regulski, polski gitarzysta zespołu Kat (ur. 1965)
2004:
Halina Cieślińska-Brzeska, polska malarka, animator kultury (ur. 1923)
Edward Oliver LeBlanc, dominicki polityk, premier (ur. 1923)
2005 – Lloyd Bochner, kanadyjski aktor (ur. 1924)
2007:
Tadeusz Andersz polski dowódca wojskowy, generał, lotnik (ur. 1918)
Christian d'Oriola, francuski szermierz, florecista (ur. 1928)
Jan Janczewski, polski operator filmowy (ur. 1928)
Johannes Schwalke, niemiecki duchowny katolicki (ur. 1923)
2008 – William Wharton, amerykański pisarz (ur. 1925) 2009 – Ingvar Carlsson, szwedzki kierowca rajdowy (ur. 1947)

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

1 listopada jest 305. (w latach przestępnych 306.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 60 dni.

Święta [edytuj]

imieniny obchodzą: Andrzej, Benignus, Benigny, Cyrenia, Jakub, Jan, Julianna, Konradyn, Konradyna, Licyniusz, Marceli, Maria, Nikola, Rajner, Robert, Seweryn, Teodor, Warcisław i Wiktoryna
dawn. Dziady jesienne – słowiańskie święto upamiętniające zmarłych (w noc z 31 października na 1 listopada) Algieria – Święto Rewolucji (święto narodowe)
Antigua i Barbuda – Święto Niepodległości (święto narodowe)
Brytyjskie Wyspy Dziewicze – Dzień Wolności
Bułgaria – Dzień Budzicieli Narodu
Celtowie – Samhain
międzynarodowe – Światowy Dzień Wegan [1]
wspomnienia i święta w Kościele katolickim[2][3] obchodzą:
wszyscy święci (w Polsce dzień wolny od pracy)
bł. z Sansepolcro (zm. 1304; franciszkanin)
bł. Rupert Mayer

Wydarzenia w Polsce [edytuj]

1 listopada1705 – August II Mocny ustanowił Order Orła Białego. 1800 – Warszawa: zostało założone Towarzystwo Przyjaciół Nauk.
1857 – w Krakowie uruchomiono gazownię miejską. 1899 – otwarto linię kolejową Łeba – Lębork.
1910 – uruchomiono elektrownię w Białymstoku.
1918:
powstał Związek Harcerstwa Polskiego. we Lwowie rozpoczęły się walki polsko-ukraińskie
w Płaszowie pod Krakowem zdobyto austriacki tabor pancerny. Powstały z niego pociągi pancerne: Śmiały i Piłsudczyk.
1925 – została utworzona Wyższa Szkoła Oficerska Sił Powietrznych w Grudziądzu.
1931 – powstał Polski Związek Tenisa Stołowego.
1941 – Kraków: odbyło się pierwsze przedstawienie konspiracyjnego Teatru Rapsodycznego.
1946 – Karol Wojtyła otrzymał święcenia kapłańskie.
1953:
powstał Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego w Koszalinie.
Rada Ministrów podjęła uchwałę o przerwaniu robót przy budowie warszawskiego metra.
1956 – Służba Więzienna przeszła spod zarządu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych pod zarząd Ministerstwa Sprawiedliwości.
1985 – zniesiono reglamentację cukru.
2004 – Polska stała się pełnoprawnym członkiem Europolu.

Wydarzenia na świecie [edytuj]

1112 – późniejszy król Alfons I Zdobywca został hrabią Portugalii.
1179 – Filip II August został koronowany w Reims na króla Francji.
1215 – rozpoczął się Sobór laterański IV.
1248 – Wilhelm z Holandii został koronowany na antykróla Niemiec.
1335 – władcy Czech, Polski i Węgier spotkali się na zjeździe w Wyszehradzie.
1368 – Elżbieta Pomorska, czwarta żona Karola IV Luksemburskiego, została w Rzymie koronowana na cesarzową Niemiec przez papieża Urbana V.
1501 – Amerigo Vespucci odkrył Zatokę Wszystkich Świętych i zszedł na ląd na terenie dzisiejszego brazylijskiego miasta Salvador. 1503 – papież Juliusz II rozpoczął pontyfikat.
1512 – freski Michała Anioła zdobiące sklepienie Kaplicy Sykstyńskiej po raz pierwszy zostały pokazane publicznie.
1520 – w czasie swej wyprawy dookoła świata Ferdynand Magellan wpłynął do cieśniny nazwanej później jego imieniem (początkowo Cieśniny Wszystkich Świętych).
1570 – wskutek tzw. powodzi Wszystkich Świętych, wywołanej sztormem na Morzu Północnym, na wybrzeżu Holandii i Niemiec zginęło około 20 tys. osób.
1604 – w Londynie odbyła się premiera dramatu Otello Williama Szekspira.
1611 – premiera romansu Burza Williama Szekspira.
1755 – potężne trzęsienie ziemi zniszczyło Lizbonę.
1770 – powstał Uniwersytet Techniczny w Berlinie.
1781:
założono Massachusetts Medical Society, najstarsze nieprzerwanie działające stanowe towarzystwo medyczne w USA.
zniesiono poddaństwo w Austrii i Czechach.
1790 – irlandzki filozof i polityk Edmund Burke opublikował książkę Rozważania o rewolucji we Francji.
1800 – John Adams jako pierwszy prezydent USA zamieszkał w Białym Domu.
1809 – V koalicja antyfrancuska: sprzymierzeni z Francuzami Bawarczycy pokonali tyrolskich powstańców w IV bitwie pod Bergisel.
1876 – Holandia: otwarto Kanał Morza Północnego.
1884 – Mikołaj II Romanow objął tron jako ostatni car Rosji.
1897 – założono klub piłkarski Juventus F.C.
1900 – ukazała się encyklika papieża Leona XIII De Redemptore.
1904 – Nowa Zelandia: wskutek osunięcia ziemi został zasypany najpotężniejszy wówczas na świecie gejzer Waimangu.
1911 – wojna włosko-turecka: armia włoska pierwszy raz w historii użyła samolotu bombowego.
1914 – I wojna światowa: stoczono bitwę pod Coronelem.
1918:
I wojna światowa: połączone siły Serbii, Francji, Wielkiej Brytanii i Grecji odbiły Belgrad.
powstało Królestwo Jemenu.
1922 – abdykował Mehmed VI, ostatni sułtan Imperium Osmańskiego.
1928 – Turcja przeszła z alfabetu arabskiego na łaciński.
1932 – Eva Braun usiłowała popełnić samobójstwo, strzelając sobie w szyję.
1936 – hiszpańska wojna domowa: rozpoczęła się bitwa o Madryt.
1944 – Wielka Brytania: powstało Towarzystwo Wegańskie (Vegan Society).
1946 – w pierwszym meczu w historii NBA New York Knicks pokonali Toronto Huskies 68-66.
1949 – katastrofa lotu Eastern Air Lines 537: 55 osób zginęło po zderzeniu samolotu DC-4 z myśliwcem nad Waszyngtonem.
1950:
Chuck Cooper, pierwszy czarny gracz NBA, rozegrał swój pierwszy mecz w druzynie Boston Celtics.
dwóch portorykańskich nacjonalistów wtargnęło na teren Białego Domu, w celu zamordowania prezydenta Harry'ego Trumana. W wyniku strzelaniny zginął agent ochrony i jeden z zamachowców.
papież Pius XII ogłosił dogmat o Wniebowzięciu Najświętszej Maryi Panny.
w Izraelu sformowano drugi rząd Dawida Ben Guriona.
1952 – na atolu Eniwetok Amerykanie przeprowadzili pierwszą próbną eksplozję bomby wodorowej.
1954:
generał Fulgencio Batista wygrał wybory prezydenckie na Kubie, przeprowadzone bez udziału kandydatów opozycji.
w Algierii wybuchło powstanie przeciwko Francji.
wystartował Das Erste, pierwszy program niemieckiej telewizji publicznej, będący wspólnym przedsięwzięciem 10 publicznych nadawców zrzeszonych w ARD.
1956:
Imre Nagy ogłosił wystąpienie Węgier z Układu Warszawskiego i neutralność kraju. papież Pius XII ogłosił encyklikę Laetamur Admodum, wzywającą do modlitw w intencji pokoju w Polsce, na Węgrzech i na Bliskim Wschodzie.
w Indiach weszła w życie reforma administracyjna, dzieląca kraj na stany i terytoria związkowe.
1962 – ZSRR: wystrzelono międzyplanetarną sondę kosmiczną Mars 1.
1963:
odkryto pierwszego kwazara. Portoryko: otwarto obserwatorium Arecibo, w którym znajduje się największy radioteleskop na świecie.
1964 – czasowo otwarto przejścia graniczne w murze berlińskim.
1970 – 146 osób zginęło w pożarze dyskoteki we francuskiej miejscowości Saint-Laurent-du-Pont.
1974 – uchwalono Międzynarodową Konwencję o Bezpieczeństwie Życia na Morzu (SOLAS).
1976:
Willi Stoph został po raz drugi premierem NRD.
został wydany singel Money, Money, Money grupy ABBA.
1981 – Antigua i Barbuda uzyskała niepodległość (od Wielkiej Brytanii).
1982 – firma Philips wprowadziła na rynek swój pierwszy odtwarzacz płyt kompaktowych CD-100.
1993:
wszedł w życie traktat z Maastricht tworzący Unię Europejską.
w Turkmenistanie wprowadzono nową walutę narodową – manat.
1996:
premiera filmu Romeo i Julia.
wystartowała telewizja Al-Dżazira.
1998:
uruchomiono telefonię satelitarną Iridium.
utworzono Europejski Trybunał Praw Człowieka.
2000 – w Indiach utworzono stan Chhattisgarh.
2002 – Branko Crvenkovski został po raz drugi premierem Macedonii.
2003 – ogłoszono zaręczyny następcy hiszpańskiego tronu księcia Filipa z dziennikarką Letizią Ortiz Rocasolano.
2005 – Zgromadzenie Ogólne ONZ uchwaliło Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu, wyznaczając jego datę na 27 stycznia – rocznicę wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau.
2006 – na Bałtyku, w czasie huraganu Britta, zatonął szwedzki statek MS Finnbirch. Zginęło 2 z 14 marynarzy.
2007 – premiera filmu Rok 1612.

Urodzili się [edytuj]

846 – Ludwik II Jąkała, król zachodniofrankijski (zm. 879)
1339 – Rudolf IV Założyciel, książę Austrii (zm. 1365)
1351 – Leopold III Habsburg, książę Austrii, Styrii i Karyntii (zm. 1386)
1485 – Jan Dantyszek, polski poeta polsko-łaciński, biskup chełmiński i warmiński (zm. 1548)
1585 – Jan Brożek, polski matematyk, astronom (zm. 1652)
1636 – Nicolas Boileau, francuski poeta, krytyk literacki (zm. 1711)
1703 – Władysław Aleksander Łubieński, polski duchowny katolicki, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski, (zm. 1767)
1727 – Iwan Szuwałow, założyciel Akademii Sztuk Pięknych w Sankt Petersburgu, współzałożyciel i pierwszy rektor Uniwersytetu Moskiewskiego, (zm. 1797)
1729 – Pierre Durand de Maillane, francuski prawnk (zm. 1811)
1757 – Antonio Canova, włoski rzeźbiarz, malarz, architekt (zm. 1822)
1762 – Spencer Perceval, brytyjski polityk, premier (zm. 1812)
1778 – Gustaw IV Adolf Oldenburg, król Szwecji (zm. 1837)
1797 – Teodor Morawski, polski polityk, uczestnik powstania listopadowego, wydawca prasowy (zm. 1879)
1822 – Zygmunt Szczęsny Feliński, polski duchowny katolicki, arcybiskup warszawski (zm. 1895)
1830 – Piotr Almato, hiszpański dominikanin, misjonarz, męczennik, święty katolicki (zm. 1861)
1855 – Guido Adler, austriacki muzykolog (zm. 1941)
1862 – Feliks Koneczny, polski historyk, historiozof (zm. 1949)
1871 – Stephen Crane, amerykański pisarz (zm. 1900)
1875 – Witold Chodźko, polski lekarz psychiatra, polityk, minister (zm. 1954)
1879:
Józef Archutowski, polski ksiądz katolicki, teolog, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego (zm. 1944)
Pál Teleki, węgierski polityk, premier (zm. 1941)
1880:
(lub 1 stycznia lub 1 października) Szalom Asz, żydowski pisarz (zm. 1957)
Alfred Wegener, niemiecki meteorolog, geolog (zm. 1930)
1886 – Hermann Broch, austriacki pisarz (zm. 1951)
1888 – Michał Sopoćko, polski duchowny katolicki, założyciel Zgromadzenia Sióstr Jezusa Miłosiernego (zm. 1975)
1889 – Józef Lustgarten, polski piłkarz, sędzia piłkarski (zm. 1973)
1890 – Jan Wiktor, polski pisarz (zm. 1967)
1891 – Karol Ludwik Koniński, polski pisarz, filozof (zm. 1943)
1902 – Eugen Jochum, niemiecki dyrygent (zm. 1987)
1903:
Max Adrian, brytyjski aktor (zm. 1973)
Yoshiyuki Tsuruta, japoński pływak (zm. 1986)
1905 – Henryk Szafrański, polski polityk (zm. 1992)
1908 – Jerzy Kondracki, polski geograf (zm. 1998)
1911 – Sidney Wood, amerykański tenisista (zm. 2009)
1912 – William Miller, amerykański skoczek o tyczce (zm. 2008)
1913 – Andrzej Mostowski, polski matematyk (zm. 1975)
1918 – Tadeusz Brzozowski, polski malarz (zm. 1987)
1919:
Jerzy Ablewicz, polski duchowny katolicki, biskup tarnowski (zm. 1990)
Hermann Bondi, brytyjski matematyk, kosmolog pochodzenia austriackiego (zm. 2005)
Radovan Lukavský, czeski aktor (zm. 2008)
Katarzyna Witwicka, polska pisarka (zm. 2003)
1921 – Mario Rigoni Stern, włoski pisarz (zm. 2008)
1923:
Victoria de los Angeles, hiszpańska śpiewaczka operowa (sopran liryczny) (zm. 2005)
Gordon R. Dickson, kanadyjski pisarz fantastyki naukowej (zm. 2001)
1924 – Süleyman Demirel, turecki polityk, premier i prezydent
1926 – Betsy Palmer, amerykańska aktorka
1929 – Zbigniew Kubikowski, polski pisarz (zm. 1984)
1930 – Edgar Basel, niemiecki pięściarz (zm. 1977)
1931:
Bogusław Litwiniec, polski reżyser teatralny, działacz kulturalny, polityk
Gustaw Zemła, polski rzeźbiarz
1932 – Francis Arinze, nigeryjski duchowny katolicki, arcybiskup Onitshy, kardynał
1933 – Eddie Colman, angielski piłkarz (zm. 1958)
1935 – Andrzej Czajkowski, polski kompozytor, pianista (zm. 1982)
1939:
Vladimir Bukal, chorwacki szachista (zm. 2008)
Bernard Kouchner, francuski lekarz, polityk, dyplomata
1940 – Barry Sadler, amerykański piosenkarz, pisarz (zm. 1989)
1942 – Larry Flynt, amerykański wydawca
1943:
Salvatore Adamo, francuski piosenkarz
Jacques Attali, francuski ekonomista
1944:
Keith Emerson, brytyjski muzyk
Rafiq Hariri, libański polityk, premier (zm. 2005)
1947:
Jim Steinman, amerykański kompozytor
Leszek Wosiewicz, polski reżyser filmowy
1949 – David Foster, kanadyjski muzyk, producent, kompozytor oraz aranżer
1950 – Robert Laughlin, amerykański fizyk, laureat Nagrody Nobla
1951 – Wojciech Pijanowski, polski prezenter telewizyjny
1954 – Piotr Łukasiewicz, polski prawnik, kierownik resortu kultury i sztuki
1958 – Charlie Kaufman, amerykański scenarzysta filmowy
1959 – Susanna Clarke, brytyjska pisarka fantasy
1962:
Magne Furuholmen, norweski klawiszowiec zespołu A-ha, malarz
Anthony Kiedis, amerykański wokalista zespołu Red Hot Chili Peppers
1967:
Sophie B. Hawkins, amerykańska wokalistka, autorka tekstów piosenek, malarka
Emil Shimoun Nona, arcybiskup Kościoła chaldejskiego w Mosulu
1969 – Leszek Jenek, polski artysta kabaretowy
1970:
Igor Cvitanović, chorwacki piłkarz
Konrad Piasecki, polski dziennikarz
1972:
Toni Collette, australijska aktorka
Paul Dickov, szkocki piłkarz
Jenny McCarthy, amerykańska modelka, aktorka
1973:
Igor González de Galdeano, hiszpański kolarz szosowy
Marija Poroszyna, rosyjska aktorka
Aishwarya Rai, indyjska aktorka, modelka
1974 – Emma George, australijska tyczkarka
1975:
Manuel Ferrara, francuski aktor
Łukasz Kruczek, polski skoczek narciarski, trener skoków narciarskich
Lucky McKee, amerykański reżyser, scenarzysta, producent, aktor
Natalia Padierina, rosyjska strzelczyni sportowa
Kirył Sosunow, rosyjski skoczek w dal
1977:
Franco Albini, włoski architekt, projektant
Cornel Buta, rumuński piłkarz
Wojciech Moryto, polski gitarzysta zespołu Acid Drinkers
1978 – Mary Kate Schellhardt, amerykańska aktorka
1979:
Luís Delgado, angolski piłkarz
Dariusz Ławrynowicz, litewski koszykarz pochodzenia polskiego
Krzysztof Ławrynowicz, litewski koszykarz pochodzenia polskiego
1980:
Ian Bakala, zambijski piłkarz
Anna Kerth, polska aktorka
Wojciech Krzak, polski muzyk, członek Kapeli ze Wsi Warszawa
Farhad Veliyev, azerski piłkarz, bramkarz
Adam Wiercioch, polski szermierz, szpadzista
1981 – Marta Chodorowska, polska aktorka
1982 – Moharram Navidkia, irański piłkarz
1983 – Václav Svěrkoš, czeski piłkarz
1984:
Hosni Abd-Rabou, egipski piłkarz
Miloš Krasić, serbski piłkarz
1985 – Patryk Czarnowski, polski siatkarz
1986 – Anastazja Jakimowa, białoruska tenisistka
1991 – Jiang Yuyuan, chińska gimnastyczka

Zmarli [edytuj]

1112 – Henryk Burgundzki, hrabia Portugalii (ur. 1066)
1323 – Gerward, polski polityk, dyplomata, biskup włocławski (ur. ?)
1391 – Amadeusz VII Czerwony Hrabia, książę Sabaudii (ur. 1360)
1399 – Jan V Zdobywca, książę Bretanii (ur. ok. 1340)
1496 – Filip Kallimach, włoski humanista, pisarz (ur. 1437)
1700 – Karol II Zaczarowany, król Hiszpanii (ur. 1661)
1860 – Aleksandra Fiodorowna, caryca Rosji, żona Mikołaja I Romanowa (ur. 1798)
1861:
Hieronim Hermosilla, hiszpański dominikanin, misjonarz, biskup, męczennik, święty katolicki (ur. 1800)
Walenty Berrio-Ochoa, hiszpański dominikanin, misjonarz, biskup, męczennik, święty katolicki (ur. 1827)
Piotr Almato, hiszpański dominikanin, misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1830)
1888 – Nikołaj Przewalski, rosyjski geograf, generał, badacz środkowej i wschodniej Azji pochodzenia polskiego (ur. 1839)
1893 – Jan Matejko, polski malarz (ur. 1838)
1894 – Aleksander III Romanow, car Rosji (ur. 1845)
1903 – Theodor Mommsen, niemiecki historyk, poeta, prawnik, laureat Nagrody Nobla (ur. 1817)
1907 – Alfred Jarry, francuski pisarz (ur. 1873)
1908 – Ludwig Carl Christian Koch, niemiecki entomolog, arachnolog (ur. 1825)
1932 – Tadeusz Makowski, polski malarz (ur. 1882)
1937 – Stanisław Stande, polski poeta (ur. 1897)
1954 – Józef Wolczyński, polski działacz spółdzielczy, działacz samorządowy, minister (ur. 1880)
1956:
Pietro Badoglio, włoski dowódca wojskowy, polityk, premier Włoch (ur. 1871)
Imre Mező, węgierski działacz komunistyczny, polityk (ur. 1905)
1958 – Maria Jarema, polska malarka, rzeźbiarka (ur. 1908)
1966 − Edward Drożniak, polski ekonomista, polityk, ambasador (ur. 1902)
1971:
Gertrud von Le Fort, niemiecka pisarka, publicystka (ur. 1876)
Jadwiga Smosarska, polska aktorka (ur. 1898) 1972 – Ezra Pound, amerykański poeta (ur. 1885)
1978 – Otylia Wójcik Warat, polska pisarka (ur. 1926)
1979 – Mamie Eisenhower, pierwsza dama USA (ur. 1896)
1982 – King Vidor, amerykański reżyser filmowy (ur. 1894)
1985 – Stanisław Adam Sygnet, polski duchowny katolicki, biskup sandomierski (ur. 1924)
1986 – Mieczysław Moczar, polski działacz komunistyczny (ur. 1913)
1989 – Hoimar von Ditfurth, niemiecki lekarz, pisarz, popularyzator nauki (ur. 1921) 1993 – Severo Ochoa, hiszpański biochemik, laureat Nagrody Nobla (ur. 1905)
2003:
Henryk Machalica, polski aktor (ur. 1930) Eugeniusz Robaczewski, polski aktor (ur. 1931)
2006:
Walentyna Maruszewska, polska reżyserka filmowa (ur. 1923)
Adrienne Shelly, amerykańska aktorka (ur. 1966)
William Styron, amerykański pisarz (ur. 1925)
2007:
Witold Kiełtyka, polski perkusista grający w zespole Decapitated (ur. 1984)
Paul Tibbets, amerykański pilot bombowca, który zrzucił bombę atomową na Hiroszimę (ur. 1915)
2008:
Nathaniel Mayer, amerykański wokalista soulowy (ur. 1944)
Jacques Piccard, szwajcarski naukowiec, odkrywca (ur. 1922)
Jerzy Sobociński, polski artysta rzeźbiarz (ur. 1932)
Yma Sumac, peruwiańska śpiewaczka operowa (sopran) (ur. 1922)

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

2 listopada jest 306. (w latach przestępnych 307.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 59 dni.

Święta [edytuj]

imieniny obchodzą: Agapiusz, Ambroży, Bohdan, Bohdana, Eudoksjusz, Jerzy, Malachiasz, Małgorzata, Marcjan, Stomir, Teodot, Tobiasz, Wiktoryn, Wojsław i Wojsława.
Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych – Dzień Niepodległości
Polska – Zaduszki
Wspomnienia i święta Kościoła katolickiego[1][2],
Dzień Zaduszny ( Wspomnienie wszystkich wiernych zmarłych )
św.Malachiasz
bł. Rajner z Sansepolcro[3] (zm. 1304; franciszkanin, jeden z najbliższych współpracowników św. Franciszka z Asyżu)
św.Teodot (biskup Laodycei)
św.Wiktoryn z Patawii (męczennik)

Wydarzenia w Polsce [edytuj]

2 listopada1660 – wojna polsko-rosyjska: wojska polskie odniosły zwycięstwo w bitwie pod Cudnowem.
1754 – Maria Teresa Habsburg przekształciła dotychczasowe bielskie wolne państwo stanowe w Księstwo Bielskie, nadając właścicielom tytuł księcia.
1769 – upadek wieży katedry wileńskiej spowodował śmierć 6 księży. 1848 – Wiosna Ludów: po zbombardowaniu miasta przez Austriaków nastąpiła kapitulacja Lwowa.
1882 – przed bazyliką Świętego Krzyża w Warszawie ustawiono brązową figurę Chrystusa dźwigającego krzyż.
1904 – działacz ruchu robotniczego Marcin Kasprzak został skazany na karę śmierci za zastrzelenie 4 rosyjskich żandarmów.
1905 – powstała Białogardzka Kolej Dojazdowa.
1915 – niemiecki generał gubernator Hans Hartwig von Beseler nadał tymczasowe statuty uczelniom warszawskim.
1925 – bezimienne zwłoki obrońcy Lwowa z 1918 roku zostały pochowane w Grobie Nieznanego Żołnierza, na placu Saskim w Warszawie.
1932 – Józef Beck został ministrem spraw zagranicznych w rządzie Aleksandra Prystora.
1946 – ukazał się pierwszy numer tygodnika Stolica.
1953 – założono Instytut Energetyki w Warszawie.
1974 – Puszcza Białowieska: wichura powaliła kilkusetletni Dąb Jagiełły.
1988:
doszło do katastrofy samolotu pasażerskiego PLL LOT An-24 pod Rzeszowem. Zginęła jedna osoba.
rozpoczęła się trzydniowa oficjalna wizyta premier Wielkiej Brytanii Margaret Thatcher.
1993 – podczas emitowanego na żywo programu telewizyjnego Kurier o poranku, sprowadzona do studia cyrkowa niedźwiedzica zaatakowała i lekko zraniła jedną z pracownic WOT.
2006 – w poznańskim szpitalu urodziły się pięcioraczki.

Wydarzenia na świecie [edytuj]

676 – Donus został wybrany papieżem.
998 – Odylon z Cluny zapoczątkował obchody Zaduszek.
1389 – Bonifacy IX został papieżem.
1502 – Krzysztof Kolumb odkrył zatokę Portobelo w dzisiejszej Panamie.
1642 – wojna trzydziestoletnia: zwycięstwo Szwedów nad wojskami cesarsko-saskimi w II bitwie pod Breitenfeld.
1789 – upaństwowiono dobra kościelne we Francji. 1850 – włoski astronom Annibale de Gasparis odkrył planetoidę Egeria.
1879 – wojna o Pacyfik: siły chilijskie ostrzelały i przeprowadziły udany desant na peruwiański port Pisagua.
1889 – Dakota Północna i Południowa jako 39. i 40. stan dołączyły do Unii.
1903 – ukazał się pierwszy numer brytyjskiego dziennika Daily Mirror.
1907 – w Wiedniu odbyła się premiera operetki Księżniczka dolara Leo Falla.
1912 – I wojna bałkańska: zwycięstwo Bułgarów nad Turkami w bitwie pod Lüleburgaz.
1914 – Rosja wypowiedziała wojnę Turcji.
1917 – ogłoszono tzw. deklarację Balfoura, przewidującą stworzenie w przyszłości państwa żydowskiego.
1918 – powstała I Republika Litewska.
1920 – Pittsburgh, Stany Zjednoczone: powstała pierwsza na świecie publiczna stacja radiowa.
1930 – Haile Selassie I koronowany na cesarza Etiopii.
1936:
rozpoczął działalność główny kanadyjski publiczny nadawca CBC/Radio-Canada.
rozpoczęła regularną emisję najstarsza stacja telewizyjna na świecie – BBC One.
1938 – w wyniku pierwszego arbitrażu wiedeńskiego przyznano Węgrom część południowej Słowacji oraz Ruś Zakarpacką.
1943 – wojna na Pacyfiku: zwycięstwo Amerykanów w bitwie w Zatoce Cesarzowej Augusty (Wyspy Salomona).
1947 – odbył się jedyny lot amerykańskiej łodzi latającej Świerkowa Gęś, największego samolotu o konstrukcji drewnianej.
1948 – urzędujący prezydent Harry Truman wygrał wybory prezydenckie w USA.
1949 – podczas konferencji okrągłego stołu przyznano niepodległość Indonezji.
1955 – Dawid Ben Gurion został po raz drugi premierem Izraela.
1956 – kryzys sueski: Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło rezolucję wzywającą do zawieszenia broni, wycofania wojsk i otwarcia Kanału Sueskiego dla powszechnej żeglugi.
1963 – został obalony przez armię i zamordowany prezydent Wietnamu Południowego Ngô Đình Diệm.
1964 – król Arabii Saudyjskiej Saud ibn Abd al-Aziz as-Saud został w wyniku rodzinnego spisku odsunięty od władzy. Nowym królem został Faisal.
1965 – Waszyngton: w proteście przeciw wojnie wietnamskiej podpalił się kwakr Norman Morrison.
1976 – Jimmy Carter wygrał wybory prezydenckie w USA.
1979 – pułkownik Alberto Natusch Busch przeprowadził zamach stanu w Boliwii.
1984 – premiera filmu Pola śmierci.
1986 – 103 osoby zginęły w katastrofie irańskiego samolotu wojskowego C-130 Hercules w górach koło Zahedanu.
1988 – Internet: pierwsza w historii wielka infekcja przez robaka komputerowego, znanego jako Robak Morrisa, napisanego przez Roberta T. Morrisa.
1990 – Jim Bolger został premierem Nowej Zelandii.
1991:
Bartłomiej I został prawosławnym patriarchą Konstantynopola.
Frederick Chiluba został prezydentem Zambii.
1992 – odbył się pierwszy lot Airbusa A300.
2000 – na pokład Międzynarodowej Stacji Kosmicznej przybyła jej pierwsza stała załoga.
2004 – George W. Bush został ponownie wybrany na prezydenta USA.
2009 – po odwołaniu II tury wyborów prezydenckich w Afganistanie na stanowisku pozostał Hamid Karzaj.

Urodzili się [edytuj]

1667 – Jakub Ludwik Sobieski, polski królewicz (zm. 1737)
1699 – Jean Chardin, francuski malarz (zm. 1779)
1734 – Daniel Boone, amerykański myśliwy, pionier kolonizacji (zm. 1820)
1739 – Karl Ditters von Dittersdorf, austriacki kompozytor, skrzypek ( zm. 1799)
1754 – Ignacy Zaborowski, SchP, matematyk, geometra i geodeta, autor pierwszych polskich tablic logarytmicznych (zm. 1803)
1755 – Maria Antonina Austriaczka, królowa Francji (zm. 1793)
1766 – Joseph Radetzky, austriacki feldmarszałek (zm. 1858)
1777 – Alojzy Żółkowski, polski aktor (zm. 1858)
1795 – James Polk, amerykański prawnik, polityk, prezydent USA (zm. 1849)
1808 – Jules Amédée Barbey d'Aurevilly – francuski pisarz, poeta, publicysta i wpływowy krytyk literacki (zm. 1889)
1815 – George Boole, angielski matematyk, filozof (zm. 1864)
1836 – Michał Andriolli, polski rysownik, ilustrator książek, malarz (zm. 1893)
1844 – Mehmed V, sułtan Turcji (zm. 1918)
1847 – Georges Sorel, francuski filozof, socjolog (zm. 1922)
1860 – Marcin Kasprzak, polski działacz robotniczy (zm. 1905)
1861 – Maurice Blondel, francuski filozof (zm. 1949)
1861 – Gieorgij Lwow, rosyjski polityk, premier Rosji (zm. 1925)
1862 – Maironis, litewski duchowny katolicki, filozof, pisarz (zm. 1932)
1865 – Warren Harding, amerykański polityk, prezydent USA (zm. 1923)
1866 – Bronisław Piłsudski, polski etnograf, zajmujący się ludem i kulturą Ajnów, brat Józefa Piłsudskiego (zm. 1918)
1876 – Eugeniusz Morawski-Dąbrowa, polski kompozytor (zm. 1948)
1877 – Aga Khan III, imam aga kanów, jeden z twórców Pakistanu (zm. 1957)
1879 – Walery Sławek, polski polityk, premier Polski, marszałek Sejmu (zm. 1939)
1882 – Leo Perutz, austriacki pisarz (zm. 1957)
1890 – Paulina Apte, polska aktorka teatralna (zm. 1968)
1892 – Alice Brady, amerykańska aktorka (zm. 1939)
1895 – Zygmunt Bujnowski, polski malarz (zm. 1927)
1902 – Gyula Illyés, węgierski pisarz (zm. 1983)
1906 – Luchino Visconti, włoski reżyser filmowy (zm. 1976)
1911 – Odyseas Elitis, grecki poeta (zm. 1996)
1913 – Burt Lancaster, amerykański aktor (zm. 1994)
1914 – Dale Wasserman, amerykański scenarzysta, pisarz (zm. 2008)
1917:
Bronisław Wacław Dąbrowski, polski duchowny katolicki, sufragan warszawski (zm. 1997)
Walenty Titkow, polski lekarz, polityk, działacz partyjny
1921 – William Donald Schaefer, amerykański polityk, gubernator stanu Maryland
1922 – Zbigniew Safjan, polski pisarz
1923 – Jan Ekström, szwedzki pisarz
1925 – Stanisław Nawrocki, polski historyk, archiwista (zm. 2000)
1932 – Sława Przybylska, polska piosenkarka 1937 – Barbara Borys-Damięcka, polska reżyser, senator RP
1938 – Zofia Glücksburg, królowa Hiszpanii, żona Jana Karola I Burbona
1939 – Maria Olszewska-Lelonkiewicz, polska trenerka łyżwiarstwa figurowego (zm. 2007)
1940 – Jerzy Łapiński, polski aktor
1941 – Jerzy Osiatyński, polski ekonomista, polityk, profesor
1942 – Stefanie Powers, amerykańska aktorka 1943 – Oldřich Pelčák, czechosłowacki kosmonauta
1944 – Patrice Chéreau, francuski reżyser filmowy
1946 – Chip Hawkes, angielski basista i wokalista zespołu The Tremeloes
1949 – Lois McMaster Bujold, amerykańska pisarka science-fiction i fantasy
1950 – Ljubomir Ljubojević, serbski szachista
1951 – Kathy Hammond, amerykańska sprinterka
1953 – Teresa Kaczorowska, polska reporterka, pisarka, poetka
1955 – Peter Cousens, australijski aktor, reżyser
1956 – Vladimír Michálek, czeski reżyser, scenarzysta filmowy
1957:
Carter Beauford, amerykański perkusista, członek zespołu Dave Matthews Band
Lucien Favre, szwajcarski piłkarz
Urszula Szydlik-Zielonka, polska aktorka, reżyser, producent teatralny
1958:
Siemion Dwojris, rosyjski szachista
Jerzy Jeszke, polski wokalista, aktor musicalowy
1959 – Said Aouita, marokański lekkoatleta, biegacz
1960 – Rosalyn Fairbank, południowoafrykańska tenisistka
1961 – k.d. lang, kanadyjska piosenkarka, autorka muzyki i tekstów
1963 – Iwona Pavlović, polska tancerka
1965 – Shah Rukh Khan, indyjski aktor
1966:
Sean Kanan, amerykański aktor
David Schwimmer, amerykański aktor
Dubravko Šimenc, chorwacki piłkarz wodny
1971 – Grzegorz Grzyb, polski perkusista
1972:
Marion Posch, włoska snowboardzistka
Darío Silva, urugwajski piłkarz
Władimir Worobjow, rosyjski hokeista
1973 – Mateusz Borek, polski dziennikarz sportowy
1974:
Nelly, amerykański raper
Rusłan Salej, białoruski hokeista
1975 – Stéphane Sarrazin, francuski kierowca wyścigowy i rajdowy
1978:
Avard Moncur, bahamski lekkoatleta, sprinter
Noah Ngeny, kenijski lekkoatleta, biegacz
1979:
Olga Barabanszczykowa, białoruska tenisistka
Lassi Huuskonen, fiński skoczek narciarski
Martin Petráš, słowacki piłkarz
1980 – Diego Lugano, urugwajski piłkarz
1981 – Tatiana Totmianina, rosyjska łyżwiarka figurowa
1982 – Kyoko Fukada , japońska aktorka, piosenkarka i modelka
1986 – Hector Barbera, hiszpański motocyklista
1988 – Julia Görges, niemiecka tenisistka

Zmarli [edytuj]

1327 – Jakub II Sprawiedliwy, król Aragonii i Sycylii (ur. 1267)
1618 – Maksymilian III Habsburg, arcyksiążę austriacki, pretendent do tronu polskiego, wielki mistrz zakonu krzyżackiego (ur. 1558)
1838 – Piotr Yi Ho-yong, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1803)
1903 – Antoni Pietkiewicz, polski pisarz, dziennikarz (ur. 1823)
1939 – Witold Noskowski, polski dziennikarz, krytyk teatralny i muzyczny (ur. 1873)
1944 – Karol Irzykowski, polski pisarz, krytyk literacki, filmowy i teatralny (ur. 1873)
1950 – George Bernard Shaw, irlandzki pisarz, publicysta (ur. 1856) 1953 – Lester Horton, amerykański choreograf, tancerz i nauczyciel (ur. 1906)
1963 – Ngo Dinh Diem, wietnamski polityk, prezydent Wietnamu Południowego (ur. 1901)
1965:
Norman Morrison, amerykański kwakier, popełnił samobójstwo przez samospalenie w proteście przeciw wojnie wietnamskiej (ur. 1933)
Franciszek Olejniczak, polski ksiądz, społecznik (ur. 1887)
1966:
Peter Debye, holenderski fizyk i chemik, laureat nagrody Nobla (ur. 1884)
Mississippi John Hurt, amerykański muzyk bluesowy (ur. 1892)
1970 – Johannes Urzidil, austriacki pisarz (ur. 1896)
1973 – Kajetan Dzierżykraj-Morawski, polski pisarz, dyplomata, minister (ur. 1892)
1975 – Pier Paolo Pasolini, włoski reżyser filmowy, pisarz (ur. 1922)
1977 – Hans Erich Nossack, niemiecki pisarz (ur. 1901)
1979 – Roman Sadowski, polski poeta, satyryk (ur. 1914)
1980 – Piotr Gołębiowski, polski duchowny katolicki, biskup sandomierski (ur. 1902)
1985:
Marcin Antonowicz, polski student, zamordowany przez milicjantów w niewyjaśnionych okolicznościach (ur. 1966)
Konrad Morawski, polski aktor (ur. 1913)
1996:
Eva Cassidy, amerykańska piosenkarka (ur. 1963)
Artur Międzyrzecki, polski pisarz, tłumacz (ur. 1922)
Janusz Warmiński, polski reżyser teatralny (ur. 1922)
1997 – Günter Biermann, niemiecki polityk (ur. 1931)
1998 – Ryszard Ostałowski, polski aktor (ur. 1934)
1999 – Milan Antal, słowacki astronom (ur. 1935)
2000 – Sue Ryder, brytyjska działaczka charytatywna (ur. 1923)
2001 – Szymon Herman, polski aktor (ur. 1923)
2004:
Zajed ibn Sultan an-Nahajan, emir Abu Zabi, prezydent Zjednoczonych Emiratów Arabskich (ur. 1918)
Gustaaf Joos, belgijski duchowny katolicki, kardynał (ur. 1923)
Gerrie Knetemann, holenderski kolarz, mistrz świata (ur. 1951)
Theo van Gogh, holenderski reżyser filmowy (ur. 1957)
2005:
Franciszek Kania, polski duchowny katolicki, pallotyn, misjonarz (ur. 1931)
Ferruccio Valcareggi, włoski trener piłkarski, selekcjoner reprezentacji Włoch (ur. 1919)
2007:
Mirosław Breguła, polski kompozytor, muzyk, wokalista zespołu Universe (ur. 1964) Janina Kumaniecka, polska dziennikarka, publicystka, tłumaczka literatury pięknej (ur. 1940
Igor Moisiejew, rosyjski tancerz i choreograf (ur. 1906)
Franz Seitelberger, austriacki neurolog, neuropatolog (ur. 1916)
Wanda Szczuka-Pawłowska, polska choreografka, pedagog (ur. 1926)
2008 – Ahmed al-Mirghani, sudański polityk, prezydent Sudanu (ur. 1941)
2009:
Grażyna Langowska, polska polityk, posłanka na Sejm (ur. 1946)
Amir Pnueli, izraelski informatyk (ur. 1941)

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

3 listopada jest 307. (w latach przestępnych 308.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 58 dni.

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

4 listopada jest 308. (w latach przestępnych 309.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 57 dni.

Święta [edytuj]
imieniny obchodzą: Agrykola, Amancjusz, Dżesika, Emeryk, Emeryka, Franciszka, Helena, Karol, Karol Boromeusz, Modesta, Mojżesz, Mszczujwoj, Mścisława, Mściwoj, Olgierd, Perpetua, Sędomir, Sędzimir i Witalis.
Dominika – Dzień na Rzecz Wspólnoty
Mariany Północne – Dzień Obywatelstwa
Panama – Dzień Flagi
Polska - Dzień taniego wina
Rosja – Dzień Jedności Narodowej
Tonga – Święto Konstytucji
wspomnienia i święta w Kościele katolickim[1][2], obchodzą:
św. Emeryk (Imre), królewicz (również 5 listopada)
św. Karol Boromeusz (biskup)
św.Agrykola i św.Witalis (zm. 304;męczennicy)
św.Modesta z Trewiru (zm. ok.659, dziewica)
Wydarzenia w Polsce [edytuj]
1501 – wojna litewsko-moskiewska: klęska armii litewskiej pod Mścisławiem.
1661 – wojna polsko-rosyjska: wygrana wojsk polsko-litewskich podczas bitwy pod Kuszlikami.
1790 – założono Cmentarz Powązkowski w Warszawie.
1794 – wojska Suworowa i Fersena wkroczyły do Warszawy. Rozpoczął się szturm na Pragę i rzeź ludności. 1807 – Kalisz: otwarto cmentarz miejski.
1844 – we Lwowie otwarto Akademię Techniczną, od 28 czerwca 1920 Politechnikę Lwowską. 1861 – otwarto linię kolejową Wiedeń-Lwów.
1918 – przejęta od zaborców wojskowa stacja radiotelegraficzna w Krakowie nadała pierwsze radiogramy w języku polskim.
1923 – wprowadzono stan wyjątkowy w związku z wystąpieniami robotniczymi.
1950 – powstał Komitet Intelektualistów i Działaczy Katolickich.
1956 – zainaugurował działalność Wrocławski Teatr Pantomimy.
1965 – rozpoczęła działalność Filharmonia Częstochowska.
1977 – powstał Instytut Sportu w Warszawie.
1981 – doszło do spotkania Glemp-Jaruzelski-Wałęsa.
1983 – Katowice: odsłonięto Pomnik Harcerzy Września.
1995 – do polskiej procedury karnej wprowadzono instytucję świadka incognito.
2000 – w TVP2 wyemitowano premierowy odcinek serialu M jak Miłość.

Wydarzenia na świecie [edytuj]

4 listopada1501 – Katarzyna Aragońska, późniejsza żona Henryka VIII, spotkała się z Arturem Tudorem, którego żoną została kilka dni później.
1520 – Chrystian II został koronowany na króla Szwecji.
1576 – wojna osiemdziesięcioletnia: rzeź mieszkańców protestanckiej Antwerpii, dokonana przez katolickie wojska hiszpańskie (hiszpańska furia).
1597 – irlandzka wojna dziewięcioletnia: bitwa pod Carrickfergus.
1677 – przyszła królowa angielska Maria II Stuart została żoną Wilhelma III Orańskiego.
1737 – otwarto Teatro San Carlo w Neapolu.
1791 – wojny z Indianami: konfederacja plemion indiańskich pokonała siły USA w bitwie nad Wabash River.
1825 – ukończono budowę kanału Erie w porcie w Nowym Jorku w USA.
1840 – William Hobson ogłosił niezależność kolonialną Nowej Zelandii od Nowej Południowej Walii.
1852 – Camillo Benso di Cavour został premierem Piemontu, który z czasem przekształcił się we Włochy.
1861 – założono Uniwersytet Waszyngtoński w Seattle, największy w północno-zachodnich Stanach Zjednoczonych.
1862 – Richard Gatling opatentował karabin maszynowy. 1864 – wojna secesyjna: w czasie bitwy pod Johnsonville, wojska Konfederatów zniszczyły jedną z baz unionistów; wartość strat oszacowano na miliony dolarów amerykańskich.
1869 – w Londynie ukazał się pierwszy numer czasopisma Nature.
1877 – Portugalia: otwarto kolejowy most żelazny Maria Pia nad rzeką Duero.
1879 – James Jacob Ritty opatentował kasę automatyczną.
1904 – we Francji wybuchła tzw. afera fiszkowa, dotycząca pomijania przy awansach wojskowych-praktykujących katolików. 1905 – powstał Niemiecki Związek Narciarski.
1911:
paryski dziennik Le Journal opublikował artykuł o romansie Marii Skłodowskiej-Curie i fizyka Paula Langevina, co wywołało nagonkę na M. Skłodowską, oskarżaną o "rozbijanie zdrowej francuskiej rodziny".
podpisano porozumienie francusko-niemieckie, w którym strona niemiecka zrezygnowała z pretensji do Maroka, w zamian za powierzchnię 275 tys. km² w Kongu oraz działalność firm niemieckich w Maroku na równych prawach z francuskimi.
1918 – I wojna światowa: Austro-Węgry podpisały akt kapitulacji.
1921:
w Niemczech utworzono Oddziały Szturmowe NSDAP (SA).
premier Japonii Takashi Hara został zasztyletowany na dworcu kolejowym w Tokio.
1922 – brytyjski archeolog Howard Carter odkrył grobowiec egipskiego faraona Tutenchamona. 1924:
Stanley Baldwin został po raz drugi premierem Wielkiej Brytanii.
Calvin Coolidge wygrał wybory prezydenckie w USA.
1926 – późniejszy król Belgów Leopold Koburg ożenił się ze szwedzką księżniczką Astrid.
1934 – dokonano oblotu bombowca Junkers Ju 86.
1939 – prezydent USA Franklin Delano Roosevelt podpisał ustawę Cash and carry, pozwalającą państwom prowadzącym wojnę na zakup amerykańskiej broni za gotówkę i przewóz jej na własnych statkach.
1944 – Budapeszt: został wysadzony Most Małgorzaty.
1946:
Josef Beran został nominowany na arcybiskupa Pragi.
Republikanie zwyciężyli w wyborach do Kongresu USA.
1950 – w Rzymie została uchwalona Europejska Konwencja Praw Człowieka.
1952:
Dwight Eisenhower został wybrany prezydentem USA.
trzęsienie ziemi na Kamczatce.
1956 – rozpoczęła się interwencja wojsk Związku Radzieckiego na Węgrzech.
1964 – premiera filmu Fantomas.
1966 – Florencja została zalana sześciometrową falą powodziową. Zniszczeniu uległo wiele zabytków.
1970 – samolot Concorde pierwszy raz przekroczył dwukrotną prędkość dźwięku.
1973 – Holandia: z powodu kryzysu naftowego wprowadzono obowiązkowe "niedziele bez samochodów'".
1979 – irańscy studenci zajęli ambasadę USA w Teheranie.
1980 – Ronald Reagan wygrał wybory prezydenckie w USA.
1981 – w kierunku Wenus wystrzelono sondę Wenera 14.
1982 – Ruud Lubbers został premierem Holandii.
1983 – wojna libańska: w Tyrze (Liban) ponad 60 osób zginęło w samobójczym ataku na żołnierzy izraelskich.
1984:
wystartowała francuska telewizja kodowana Canal+.
założono amerykańską firmę komputerową Dell.
1993 –Jean Chrétien został premierem Kanady.
1995 – premier Izraela Icchak Rabin został zastrzelony w Tel-Awiwie przez żydowskiego nacjonalistę.
2003:
Artur Rasi-Zade został po raz drugi premierem Azerbejdżanu.
zaobserwowano najpotężniejszy w historii rozbłysk słoneczny.
2004 – Rosja ratyfikowała Protokół z Kioto.
2007 – Álvaro Colom zwyciężył w drugiej turze wyborów prezydenckich w Gwatemali.
2008:
Barack Obama został wybrany pierwszym czarnoskórym prezydentem USA.
Johnson Toribiong został wybrany prezydentem Palau.

Urodzili się [edytuj]

1470 – Edward V, król Anglii (zm. 1483)
1575 – Guido Reni, włoski malarz (zm. 1642)
1661 – Karol III Filip, elektor Palatynatu (zm. 1742)
1801 – Seweryn Goszczyński, polski poeta, publicysta (zm. 1876)
1859 – Stanisław Niewiadomski, polski kompozytor, pedagog (zm. 1936)
1865 – Karol Niezabytowski, polski polityk, minister rolnictwa (zm. 1952)
1873:
Hermann Friedmann, niemiecki filozof, prawnik pochodzenia polskiego (zm. 1957)
George Edward Moore, angielski filozof (zm. 1958)
1877 – Tomasz Arciszewski, polski polityk, premier na uchodźstwie (zm. 1955)
1879 – Will Rogers, amerykański aktor, komik (zm. 1935)
1887 – Źmicier Żyłunowicz, białoruski pisarz, polityk, działacz komunistyczny, premier Białoruskiej SRR (zm. 1937)
1895 – Jerzy Jagiełło, polski dowódca wojskowy, major (zm. 1941)
1900:
Siergiej Wasiliew, rosyjski reżyser filmowy (zm. 1959)
Kazimierz Zakrzewski, polski historyk, publicysta (zm. 1941)
1901 – Spyridon Marinatos, grecki archeolog (zm. 1974)
1902 – Irena Horecka, polska aktorka (zm. 1978)
1904:
Karola Uniechowska, polska lekarka, ochotniczka Pomocniczej Służby Kobiet (zm. 1955)
Tadeusz Żyliński, polski inżynier włókiennictwa, profesor Politechniki Łódzkiej (zm. 1967)
1905 – Dragutin Tadijanović, chorwacki poeta (zm. 2007)
1907 – Kazimierz Krysiak, polski biolog, profesor i rektor SGGW (zm. 1977)
1908 – Józef Rotblat, brytyjski fizyk, radiobiolog pochodzenia polskiego, laureat Nagrody Nobla (zm. 2005)
1909 – Bertram Patenaude, amerykański piłkarz (zm. 1974)
1913 – Jelizawieta Bykowa, radziecka szachistka, arcymistrzyni (zm. 1989)
1915 – Wee Kim Wee, singapurski polityk, prezydent Singapuru (zm. 2005)
1916 – Walter Cronkite, amerykański dziennikarz telewizyjny (zm. 2009)
1918:
Art Carney, amerykański aktor (zm. 2003)
Cameron Mitchell, amerykański aktor (zm. 1994)
1919 – Martin Balsam, amerykański aktor (zm. 1996)
1921 – Zbigniew Kuźmiński, polski reżyser filmowy (zm. 2005)
1922:
Stanisław Fijałkowski, polski malarz, grafik
Leonard Pecyna, polski podharcmistrz, żołnierz AK, podporucznik, powstania warszawskiego (zm. 1944)
Maria Żmigrodzka, polska historyk literatury (zm. 2000)
1923:
Freddy Heineken, holenderski producent piwa (zm. 2002)
Karol Obidniak, polski aktor, reżyser teatralny, dramaturg (zm. 1992)
1925:
Teodor Anioła, polski piłkarz, (zm. 1993)
Leopoldo Elia, włoski prawnik, polityk, minister spraw zagranicznych (zm. 2008)
Bibiana Khampai, tajska męczennica, błogosławiona katolicka (zm. 1940)
Ryszard Kiersnowski, polski historyk, numizmatyk, profesor PAN (zm. 2006)
Aleksandra Śląska, polska aktorka (zm. 1989)
1929 – Leopold Gratz, austriacki polityk, dyplomata, burmistrz Wiednia, minister spraw zagranicznych (zm. 2006)
1931 – Bernard Francis Law, amerykański duchowny katolicki, kardynał, arcybiskup Bostonu
1932:
Thomas Klestil, austriacki polityk, prezydent Austrii (zm. 2004)
Janusz Roszko, polski pisarz (zm. 1995)
1934:
Michał Głowiński, polski teoretyk literatury, profesor PAN
Miroslav Ondříček, czeski operator filmowy
1935 – Tadeusz Fiszbach, polski polityk, poseł na Sejm PRL
1938 – Stefan Kozłowski, polski archeolog, profesor Uniwersytetu Warszawskiego
1944 – Linda Gary, amerykańska aktorka (zm. 1995)
1946:
Laura Bush, pierwsza dama USA, żona Georga W. Busha
Luciana Serra, włoska śpiewaczka operowa
1948:
Amadou Toumani Touré, malijski polityk, prezydent Mali
Jan Tyrawa, polski duchowny katolicki, biskup bydgoski
1951:
Traian Băsescu, rumuński polityk, burmistrz Bukaresztu, prezydent Rumunii
Paweł Karpiński, polski reżyser filmowy
Wiesław Krzysztofek, polski poeta, krytyk literacki
1952:
Fred Fish, amerykański programista komputerowy (zm. 2007)
Hanna Gronkiewicz-Waltz, polska ekonomistka, polityk, prezes NBP, wiceprezes EBOR, prezydent Warszawy
Jeff Lorber, amerykański klawiszowiec, kompozytor, producent muzyczny
Modibo Sidibé, malijski polityk, premier
1953 – Jacques Villeneuve (senior), kanadyjski kierowca wyścigowy
1954 – Aleksandr Aksinin, rosyjski lekkoatleta, sprinter
1955 – Matti Vanhanen, fiński polityk, premier
1958:
Józef Polok, polski aktor, muzyk zespołu Kapela ze Śląska (zm. 2008)
Bert Romp, holenderski jeździec sportowy
1961 – Stanislav Griga, słowacki piłkarz, trener piłkarski
1962 – Janusz Koryl, polski pisarz
1963:
Hennadij Awdiejenko, ukraiński lekkoatleta, skoczek wzwyż
Przemysław Babiarz, polski dziennikarz sportowy
1964:
Wojciech Czuchnowski, polski dziennikarz
Witold Gadowski, polski dziennikarz
1968:
Gary Havelock, brytyjski żużlowiec
Daniel Landa, czeski muzyk, aktor, kierowca rajdowy
1969:
Kathrin Boron, niemiecka wioślarka
P. Diddy, amerykański raper, aktor, producent muzyczny
Matthew McConaughey, amerykański aktor
1970:
Malena Ernman, szwedzka śpiewaczka operowa
Marcin Żabiełowicz, polski gitarzysta rockowy i bluesowy
1970:
Marco Büchel, liechtensztański narciarz alpejski
Małgorzata Werner, polska aktorka, prezenterka telewizyjna
1972:
Luís Figo, portugalski piłkarz
Mariusz Kwiecień, polski śpiewak operowy
1973 – Nicola Vizzoni, włoski lekkoatleta, młociarz
1974:
Cedric Bixler-Zavala, amerykański wokalista i autor tekstów, członek zespołu The Mars Volta
Louise, brytyjska piosenkarka
1976 – Dmitrij Jaroszenko, rosyjski biathlonista
1977:
Christo Jowow, bułgarski piłkarz
Aleksander Ptak, polski piłkarz, bramkarz
1980:
Carsten Lichtlein, niemiecki piłkarz ręczny, bramkarz
Przemysław Niemiec, polski kolarz szosowy
1982:
Wolfgang Linger, austriacki saneczkarz
Kamila Skolimowska, polska lekkoatletka, młociarka (zm. 2009)
1983 – Katarzyna Burzyńska, polska prezenterka telewizyjna
1984:
Dustin Brown, amerykański hokeista
Ayila Yussuf, nigeryjski piłkarz
1985 – Marcell Jansen, niemiecki piłkarz
1986:
Alexz Johnson, kanadyjska aktorka, piosenkarka
Szymon Pawłowski, polski piłkarz
Zmarli [edytuj]
1025 – Matylda Saksońska, żona palatyna Lotaryngii Ezzona, córka cesarza Ottona II, matka królowej Polski Rychezy (ur. 980)
1035 – Jaromir Przemyślida, książę Czech (ur. ?)
1252 – Jan Niemiec, niemiecki zakonnik, generał zakonu dominikanów (ur. ok. 1180)
1292 – (lub 1293) Eufrozyna, księżna kujawska i pomorska, żona Kazimierza I i Mściwoja II, matka Władysława Łokietka (ur. ok. 1229)
1579 – Wacław III Adam, książę cieszyński (ur. 1524)
1698 – Rasmus Bartholin, duński lekarz (ur. 1625)
1728 – Stanisław Mateusz Rzewuski, hetman polny koronny, hetman wielki koronny, wojewoda bełski i podlaski (zm. 1662)
1794 – Jakub Jasiński, polski generał, polityk, poeta (ur. 1761)
1847 – Felix Mendelssohn-Bartholdy, niemiecki kompozytor (ur. 1809)
1889 – Tytus Chałubiński, polski lekarz, przyrodnik (ur. 1820)
1892 – Hervé, francuski kompozytor (ur. 1825)
1924 – Gabriel Fauré, francuski kompozytor, organista (ur. 1845)
1931 – Artur Oppman, polski poeta, publicysta (ur. 1867)
1964 – Jan Kwapiński, polski polityk, prezydent Łodzi, minister przemysłu i handlu, wicepremier (ur. 1885)
1973:
Marc Allégret, francuski reżyser i scenarzysta filmowy (ur. 1900)
Karl Heinrich Waggerl, austriacki pisarz (ur. 1897)
1974 – Bertram Patenaude, amerykański piłkarz (ur. 1909)
1979 – Edmund Malinowski, polski botanik, genetyk (ur. 1885)
1982 – Jacques Tati, francuski reżyser filmowy, aktor (ur. 1907)
1988:
Norman Friedman, amerykański aktor (ur. 1936)
Takeo Miki, japoński polityk, minister spraw zagranicznych, premier Japonii (ur. 1907)
1990 – Franciszek Szlachcic, polski generał, polityk, minister spraw wewnętrznych, członek Rady Państwa, wicepremier (ur. 1920)
1992 – Ludwik Benoit, polski aktor (ur. 1920)
1994:
Kazimierz Dziewoński, polski architekt, urbanista, profesor PAN (ur. 1910)
Sam Francis, amerykański malarz (ur. 1924)
Ermes Muccinelli, włoski piłkarz (ur. 1927)
Fred Smith, amerykański gitarzysta zespołu MC5 (ur. 1949)
1995 – Icchak Rabin, izraelski polityk, premier Izraela, laureat Nagrody Nobla (ur. 1922)
2002 – Antonio Margheriti, włoski reżyser filmowy (ur. 1930)
2006 – Gerhard Ludwig Goebel, niemiecki duchowny katolicki (ur. 1933)
2008:
Lennart Bergelin, szwedzki tenisista (ur. 1925)
Michael Crichton, amerykański pisarz, reżyser filmowy (ur. 1942)
2009:
Iwan Biakow, rosyjski biathlonista (ur. 1944)
Hubertus Brandenburg, niemiecki duchowny katolicki, biskup ordynariusz sztokholmski (ur. 1923)
Stanisław Flanek, polski piłkarz (ur. 1919)
Roman Moravec, słowacki lekkoatleta, skoczek wzwyż (ur. 1950)
2010 – Antoine Duquesne, belgijski prawnik, polityk, minister, poseł do PE (ur. 1941)

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

5 listopada jest 309. (w latach przestępnych 310.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 56 dni.

Święta [edytuj]

imieniny obchodzą: Blandyn, Blandyna, Dalimiar, Dalmir, Dominik, Filotea, Filoteusz, Florian, Gerald, Magnus, Marek, Sławomir, Sylwan, Teotym i Trofima.
Salwador – Pierwsze Wołanie o Niepodległość
wspomnienia i święta w Kościele katolickim[1][2], obchodzą:
św. Emeryk (Imre), królewicz (również 4 listopada)
św. Elżbieta i św. Zachariasz (rodzice św. Jana Chrzciciela)
św.Gerald (zm. 1123; biskup Béziers)

Wydarzenia w Polsce [edytuj]

1401 – w Bieczu pomiędzy wysłannikami Hermana, hrabiego Cilii, a panami rady królewskiej doszło do odnowienia i potwierdzenia poprzedniego układu małżeńskiego pomiędzy Anną Cylejską a królem Polski Władysławem Jagiełłą.
1734 – została zawarta konfederacja dzikowska.
1794 – insurekcja kościuszkowska: kapitulacja wojsk broniących Warszawę.
1830 – Fryderyk Chopin opuścił na zawsze Polskę.
1901 – zainaugurowała działalność Filharmonia Warszawska.
1910 – powstało Towarzystwo Miłośników Rozwoju Fizycznego w Widzewie (obecnie Klub Sportowy Widzew Łódź).
1914 – I wojna światowa: wojska rosyjskie rozpoczęły drugie oblężenie twierdzy Przemyśl.
1916 – został ogłoszony tzw. Akt 5 listopada, zapowiadający utworzenie Królestwa Polskiego pod kontrolą państw centralnych.
1918 – Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego i Národní Výbor pro Slezsko porozumiały się w kwestii ustalenia tymczasowej granicy polsko-czechosłowackiej na Śląsku Cieszyńskim.
1919 – powstał AZS Poznań.
1922 – odbyły się wybory do Sejmu (głosowanie do Senatu odbyło się 12 listopada).
1923 – PPS i Komisja Centralna Związków Zawodowych ogłosiły strajk powszechny.
1938 – premiera filmu Zapomniana melodia.
1948 – rozpoczął się proces działaczy PPS-Wolność, Równość, Niepodległość.
1966 – pilot Stanisław Józefczak ustanowił na SZD-9 Bocian polski szybowcowy rekord absolutnej wysokości lotu (12 560 m).
1974 – premiera filmu Zapamiętaj imię swoje.
1984 – otwarto obwodnicę kielecką.
1985 – Zbigniew Religa dokonał pierwszej w Polsce, udanej transplantacji serca.
1987 – Janina i Zbigniew Porczyńscy przekazali kolekcję blisko 400 obrazów na rzecz Archidiecezji Warszawskiej.
1995 – wybory prezydenckie w Polsce: do drugiej tury przeszli Aleksander Kwaśniewski i Lech Wałęsa.
2007 – Prezydent RP Lech Kaczyński mianował pośmiertnie 11 generałów i jednego admirała na wyższe stopnie oraz 77 pułkowników i jednego komandora na stopień generała brygady (kontradmirała). Wszyscy mianowani to ofiary zbrodni katyńskiej z 1940 roku.
2010:
otwarcie Centrum Nauki Kopernik w Warszawie.
rozpoczęcie Mistrzostw Europy w Kolarstwie Torowym w Pruszkowie.

Wydarzenia na świecie [edytuj]

5 listopada1414 – rozpoczął się sobór w Konstancji kończący Wielką Schizmę Zachodnią.
1530 – wskutek tzw. powodzi św. Feliksa w Niderlandach zginęło około 100 tys osób.
1556 – w II bitwie pod Panipatem, 80 km na północ od Delhi, armia Wielkich Mogołów pokonała wojska hinduskie pod wodzą generała Hemu, co umożliwiło Akbarowi dojście do władzy w Indiach.
1605 – udaremniono tzw. spisek prochowy mający na celu wysadzenie angielskiego parlamentu wraz z królem Jakubem I.
1688 – w Anglii rozpoczęła się chwalebna rewolucja.
1757 – wojna siedmioletnia: Fryderyk II pobił armię francuską pod Rossbach.
1831 – skazano na śmierć przywódcę amerykańskich niewolników Nata Turnera. 1838 – Nikaragua wystąpiła ze Zjednoczonych Prowincji Ameryki Środkowej.
1854 – wojna krymska: zwyciestwo wojsk brytyjsko-francuskich w bitwie pod Inkerman.
1862:
wojna secesyjna: Abraham Lincoln usunął po raz drugi i ostatecznie ze stanowiska dowódcy armii unionistów George'a McClellana.
wojny z Indianami: w Minnesocie ponad 300 Siuksów zostało osądzonych i skazanych na powieszenie za napady i mordowanie osadników.
1883 – powstanie Mahdiego w Sudanie: zwyciestwo powstańców nad wojskami egipskimi w bitwie pod El-Obeid.
1895 – George B. Selden opatentował pierwszy amerykański samochód.
1906 – Maria Skłodowska-Curie wygłosiła pierwszy wykład na Sorbonie.
1911 – wojna włosko-turecka: Włochy zajęły Trypolis i Cyrenajkę.
1912 – Thomas Woodrow Wilson został wybrany na prezydenta USA.
1913 – odsunięto od władzy Ottona I Bawarskiego, jego miejsce zajął Ludwik Leopold przyjmując imię Ludwika III.
1914 – Wielka Brytania zajęła Cypr i razem z Francją wypowiedziała wojnę Imperium Osmańskiemu.
1920 – powstała Komunistyczna Partia Estonii.
1935:
firma Parker Brothers wprowadziła na rynek grę planszową Monopoly.

Milan Hodža został premierem Czechosłowacji.
1940 – Franklin Delano Roosevelt po raz trzeci wygrał wybory prezydenckie w USA.
1945 – Kolumbia przystąpiła do Organizacji Narodów Zjednoczonych.
1955 – wznowiła działalność odbudowana po wojnie Opera Wiedeńska.
1956 – papież Pius XII wydał encyklikę Datis Nuperrime, potępiającą radziecką interwencję na Węgrzech.
1964 – nieudana próba wystrzelenia amerykańskiej sondy Mariner 3, przeznaczonej do badania Marsa.
1967:
amerykański satelita geostacjonarny ATS-3 po raz pierwszy sfotografował tarczę Ziemi.
premiera serialu animowanego Rozbójnik Rumcajs.
1968:
Richard Nixon zwyciężył w wyborach prezydenckich w USA.
robotnik z Dniepropietrowska Wasyl Makuch dokonał w Kijowie samospalenia w proteście przeciwko przynależności Ukrainy do ZSRR.
1979 – Ruhollah Chomeini ogłosił, że Stany Zjednoczone są "wielkim Szatanem".
1991 – Ki'ichi Miyazawa został premierem Japonii.
1994 – były prezydent Ronald Reagan poinformował w liście do narodu, że zdiagnozowano u niego chorobę Alzheimera.
1995 – po zamordowaniu Icchaka Rabina premierem Izraela został po raz drugi Szymon Peres.
1996:
Bill Clinton został ponownie wybrany prezydentem USA.
prezydent Pakistanu Farooq Leghari zdymisjonował rząd Benazir Bhutto pod zarzutem korupcji, nepotyzmu i niekompetencji.
2000 – odbył się uroczysty pogrzeb ostatniego cesarza Etiopii Haile Selassie I.
2006:
były iracki dyktator Saddam Husajn został wraz z dwoma współpracownikami skazany na karę śmierci.
Daniel Ortega został po raz drugi prezydentem Nikaragui.
2007 – chińska sonda Chang'e 1 weszła na orbitę Księżyca.
2009 – major Nidal Malik Hasan otworzył ogień w bazie wojskowej Fort Hood w Teksasie. Zginęło 13 osób, 31 zostało rannych.

Urodzili się [edytuj]

1271 – Mahmud Ghazan, władca Persji (zm. 1304)
1494 – Hans Sachs, niemiecki pisarz (zm. 1576)
1516 – Marcin Helwig, polski pedagog, kartograf (zm. 1574)
1615 – Ibrahim I, sułtan Turcji (zm. 1648)
1715 – Feliks z Nikozji, święty, włoski kapucyn (zm. 1787)
1778 – Filippo Taglioni, włoski tancerz, choreograf (zm. 1871)
1779 – Washington Allston, amerykański malarz, pisarz (zm. 1843)
1837 – Arnold Janssen, błogosławiony, niemiecki zakonnik, założyciel werbistów (zm. 1909)
1849 – Ruy Barbosa, brazylijski prawnik, pisarz, polityk (zm. 1923)
1854 – Paul Sabatier, francuski chemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1941)
1873 – Teddy Flack, australijski lekkoatleta, biegacz, tenisista (zm. 1935)
1875 – Kathleen Atkinson, amerykańska tenisistka
1876 – Raymond Duchamp-Villon, francuski rzeźbiarz (zm. 1918)
1878 – Michaił Arcybaszew, rosyjski pisarz (zm. 1927)
1880:
Richard Oswald, austriacki reżyser filmowy (zm. 1963)
Mihail Sadoveanu, rumuński pisarz, polityk (zm. 1961)
1885:
Will Durant, amerykański historyk, filozof, pisarz (zm. 1981)
Karel Hugo Hilar, czeski reżyser teatralny, pisarz (zm. 1935)
1892 – J.B.S. Haldane, brytyjski biolog, genetyk (zm. 1964)
1901 – Phillip MacDonald, brytyjski pisarz, scenarzysta filmowy (zm. 1980)
1905:
Joel McCrea, amerykański aktor (zm. 1990)
Dmitrij Szepiłow, rosyjski polityk, minister spraw zagranicznych ZSRR (zm. 1995)
1906:
Endre Kabos, węgierski szermierz, szablista (zm. 1944)
Fred Whipple, amerykański astronom (zm. 2004)
1907 – Michał Wituszka, białoruski generał, polityk (zm. 2006)
1909 – Marian Muszkat, polski prawnik, delegat na proces norymberski (zm. 1995)
1913:
Guy Green, brytyjski reżyser filmowy (zm. 2005)
Vivien Leigh, angielska aktorka (zm. 1967)
1916 – Madeleine Robinson, francuska aktorka (zm. 2004)
1919 – Félix Gaillard, francuski polityk, premier Francji (zm. 1970)
1920:
Douglas North, amerykański ekonomista, historyk, laureat Nagrody Nobla
Franciszek I Albrecht von Ratibor, książę raciborski (zm. 2009)
1921:
György Cziffra, węgierski pianista (zm. 1994)
Fauzia bint Fuad, żona szachinszacha Iranu Mohammada Rezy Pahlawiego
1922:
Eloise Jensson, amerykańska projektantka kostiumów filmowych (zm. 2004)
Czesław Petelski, polski reżyser filmowy (zm. 1996) Cecil H. Underwood, amerykański polityk, gubernator Wirginii Zachodniej (zm. 2008)
1923 – Rudolf Augstein, niemiecki dziennikarz, publicysta (zm. 2002)
1925 – Władysław Ossowski, polski żołnierz ZWZ, kurier Polskiego Państwa Podziemnego (zm. 2000)
1926:
John Berger, brytyjski pisarz, malarz
Zygmunt Chychła, polski bokser (zm. 2009)
1929 – Lennart Johansson, szwedzki działacz sportowy, prezydent UEFA
1930 – Clifford Irving, amerykański pisarz
1931:
Leonard Duszeńko, polski leśniczy, działacz ROPCiO (zm. 2007)
Kazimierz Jaworski, polski aktor (zm. 1984)
Charles Taylor, kanadyjski filozof
Ike Turner, amerykański muzyk (zm. 2007)
1932 – Ernst Obereigner, austriacki narciarz alpejski
1934:
Kira Muratowa, rosyjska reżyserka filmowa
Alicja Sędzińska, polska aktorka (zm. 1990)
Anatolij Suczkow, ukraiński piłkarz pochodzenia rosyjskiego
1936 – Uwe Seeler, niemiecki piłkarz
1937 – Harris Yulin, amerykański aktor
1938 – César Luis Menotti, argentyński piłkarz, trener piłkarski
1939 – Jan Nowicki, polski aktor 1940:
Ryoo Chang-kil, północnokoreański piłkarz
Pavel Mikeska, czeski trener skoków narciarskich
Dmitrij Prigow, rosyjski poeta, rzeźbiarz, performer (zm. 2007)
1941:
Art Garfunkel, amerykański wokalista duetu Simon and Garfunkel, aktor Romuald Kmiecik, polski kryminolog
Włodzimierz Nahorny, polski muzyk jazzowy
1942:
Monika Kotowska, polska pisarka, scenarzystka filmowa
Grzegorz Opala, polski lekarz, gerontolog, polityk, minister zdrowia
1943:
Bazyli Samojlik, polski ekonomista, polityk, minister finansów
Sam Shepard, amerykański aktor
1944:
Feliks Szajnert, polski aktor
Nikołaj Tanajew, kirgiski polityk, premier
1945:
Maria Grazia Pagano, włoska filozof, polityk
Peter Pace, amerykański dowódca wojskowy, generał, przewodniczący Kolegium Połączonych Szefów Sztabów
1946 – Gram Parsons, amerykański muzyk zespołu The Byrds (zm. 1973)
1947 – Peter Noone, brytyjski muzyk zespołu Herman's Hermits
1948:
Janusz Gortat, polski bokser
Peter Hammill, brytyjski muzyk zespołu Van der Graaf Generator
Ingrid Lafforgue, francuska narciarka alpejska
Bernard-Henri Lévy, francuski filozof, pisarz
Anna Opatowska, polska aktorka
William Phillips, amerykański fizyk, laureat Nagrody Nobla
1949 – Armin Shimerman, amerykański aktor
1950:
Gary Fisher, amerykański wynalazca roweru górskiego
Janina Grzegorczyk, polska aktorka
Thorbjørn Jagland, norweski polityk, premier Norwegii, minister spraw zagranicznych
Grażyna Kulczyk, polska kolekcjonerka i mecenas sztuki, przedsiębiorca
Piotr Zaborowski, polski aktor (zm. 1978)
1952:
Ołeh Błochin, ukraiński piłkarz, trener piłkarski
Vandana Shiva, indyjska fizyk, działaczka na rzecz środowiska, publicystka
1952 – Bill Walton, amerykański koszykarz
1953 – Hugo Corro, argentyński bokser, mistrz świata (zm. 2007)
1957:
Anette Bøe, norweska biegaczka narciarska
Jon-Erik Hexum, amerykański aktor (zm. 1984)
1958:
Robert Chojnacki, polski saksofonista zespołu De Mono
Robert Patrick, amerykański aktor
1959 – Bryan Adams, kanadyjski wokalista, gitarzysta
1960:
Alain Geiger, szwajcarski piłkarz
Tilda Swinton, brytyjska aktorka
Elżbieta Szczypek, polska scenarzystka filmowa
1961:
György Bognár, węgierski piłkarz
Charles Hobaugh, amerykański astronauta
Alan Poindexter, amerykański astronauta
Andrzej Schubert, polski hokeista
1962:
Benjamin Drew, amerykański astronauta
Mariusz Mięsikowski, polski komandor, zastępca komendanta Akademii Marynarki Wojennej
Abédi Pelé, ghański piłkarz
1963:
Sylva Fischerová, czeska poetka i pisarka
Hans Gillhaus, holenderski piłkarz
Tatum O'Neal, amerykańska aktorka
Jean-Pierre Papin, francuski piłkarz, trener piłkarski
Muniek Staszczyk, polski wokalista zespołu T.Love
1964:
Abdelkader El Brazi, marokański piłkarz, bramkarz
Famke Janssen, holenderska aktorka, modelka
Tim Blake Nelson, amerykański aktor
1965:
Grzegorz Emanuel, polski aktor
Luis Ortiz, portorykański bokser
1966 – Nayim, hiszpański piłkarz
1967:
Kayah, polska piosenkarka
Krzysztof Kiljański, polski wokalista jazzowy
Marcelo D2, brazylijski raper
Judy Reyes, amerykańska aktorka
1968:
Bill Belzer, amerykański gitarzysta i perkusista, członek grupy Uncle Tupelo
Sam Rockwell, amerykański aktor
The Prophet, holenderski producent muzyczny, wydawca, kompozytor
Ion Vlădoiu, rumuński piłkarz
1969:
Mariusz Kieca, polski bramkarz hokejowy, trener
Wojciech Lorenz, polski dziennikarz
Francisco Montana, amerykański tenisista
Stephanie Rehe, amerykańska tenisistka
1970 – Mario Reiter, austriacki narciarz alpejski
1971:
Jonny Greenwood, brytyjski muzyk zespołu Radiohead
Corin Nemec, amerykański aktor
1972 – Krasimir Awramow, bułgarski piosenkarz, autor tekstów
1973 – Aleksiej Jaszyn, rosyjski hokeista
1974:
Angela Gossow, niemiecka wokalistka zespołu Arch Enemy
Andrzej Nejman, polski aktor
Dado Pršo, chorwacki piłkarz
Jerry Stackhouse, amerykański koszykarz
1975:
Grzegorz Kotyłło, polski dziennikarz, muzyk, wokalista, kompozytor, autor tekstów, członek zespołu Tipsy Train
Ryszard Pilarczyk, polski lekkoatleta, sprinter
Trecia Smith, jamajska lekkoatletka, trójskoczkini
Velvet, szwedzka piosenkarka
1976:
Samuel Page, amerykański aktor
Rafał Szukiel, polski żeglarz sportowy
1977:
Mihai Covaliu, rumuński szablista
Richard Wright, angielski piłkarz
1978:
Wojciech Ołtarzewski, polski kick-boxer
Anna Weyna, polska kompozytorka
1979 – Michalis Hatzijannis, grecki piosenkarz
1980:
Antonella Del Core, włoska siatkarka
Christoph Metzelder, niemiecki piłkarz
1983:
Mike Hanke, niemiecki piłkarz
Yusuf Mohamed, nigeryjski piłkarz
Iñaki Astiz Ventura, hiszpański piłkarz
1984:
Emilia Dębska, polska aktorka
Eliud Kipchoge, kenijski lekkoatleta, biegacz
1985:
Mattia Carpanese, włoski żużlowiec
Olga Kuczerenko, rosyjska lekkoatletka, skoczkini w dal
1986:
Giulia Decordi, włoska siatkarka
Kasper Schmeichel, duński piłkarz, bramkarz
1987:
Ruud Boffin, belgijski piłkarz, bramkarz
Kevin Jonas, amerykański muzyk zespołu Jonas Brothers

Zmarli [edytuj]

1208 – Heinrich I Walpot von Bassenheim, wielki mistrz zakonu krzyżackiego (ur. ?)
1370 – Kazimierz III Wielki, król Polski (ur. 1310) 1526 – Scipione del Ferro, włoski matematyk (ur. 1465)
1550 – Ulryk Wirtemberski, książę Wirtembergii (ur. 1487)
1585 – Pontus De la Gardie, szwedzki dowódca wojskowy pochodzenia francuskiego (ur. 1520)
1660 – Alexandre de Rhodes, francuski duchowny katolicki, jezuita, misjonarz (ur. 1591)
1758 – Hans Egede, norweski misjonarz luterański (ur. 1686)
1803 – Michał Franciszek Karpowicz, polski duchowny katolicki, biskup wigierski (ur. 1744)
1807 – Angelika Kauffmann, szwajcarska malarka (ur. 1741)
1828 – Maria Fiodorowna, caryca Rosji, żona Pawła I (ur. 1759)
1858 – Dominik Hà Trọng Mậu, wietnamski dominikanin, męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1794)
1879 – James Clerk Maxwell, szkocki fizyk (ur. 1831)
1880 – Aleksander Tyszyński, polski historyk literatury, prawnik (ur. 1811)
1904 – Karol Brzozowski, polski poeta, botanik, geolog, geograf, etnolog (ur. 1821)
1908 – Andrew Graham, irlandzki astronom (ur. 1815)
1930 – Christiaan Eijkman, holenderski lekarz, laureat Nagrody Nobla (ur. 1858)
1937 – Bolesław Leśmian, polski poeta, notariusz (ur. 1878) 1943:
Aspazija, łotewska pisarka (ur. 1865)
Bernard Lichtenberg, niemiecki duchowny katolicki, błogosławiony katolicki
1944 – Alexis Carrel, francuski lekarz, chirurg, filozof, laureat Nagrody Nobla (ur. 1873)
1946 – Zygmunt Stojowski, polski pianista, kompozytor (ur. 1870)
1948 – Friedrich Hildebrandt, niemiecki narodowy socjalista, namiestnik Rzeszy w Meklemburgii (ur. 1898)
1951 – Agrypina Waganowa, rosyjska tancerka, pedagog (ur. 1879)
1953 – Stanisław Rola-Arciszewski, polski dowódca wojskowy, pułkownik, publicysta (ur. 1888)
1954 – Stig Dagerman, szwedzki pisarz (ur. 1923)
1955 – Maurice Utrillo, francuski malarz (ur. 1883)
1956 – Art Tatum, amerykański pianista jazzowy (ur. 1909)
1960 – Mack Sennett, kanadyjski reżyser i producent filmowy (ur. 1880)
1961 – Ludmiła Jakubczak, polska piosenkarka (ur. 1939) 1964 – Lansdale Ghiselin Sasscer, amerykański polityk (ur. 1893)
1965 – Jan Chmurowicz, polski generał (ur. 1887)
1967 – Maksymos IV Saigh, syryjski duchowny katolicki Kościoła melchickiego, kardynał, patriarcha Antiochii (ur. 1878)
1968 – Artur Tur, polski poeta, autor tekstów piosenek (ur. 1894)
1975 – Edward Tatum, amerykański genetyk, laureat Nagrody Nobla (ur. 1909)
1977:
René Goscinny, francuski pisarz (ur. 1926)
Aleksiej Stachanow, radziecki górnik, inicjator inicjator współzawodnictwa pracy (ur. 1906) Razz

1979:
Henryk Lothamer, polski pisarz (ur. 1945)
Henryk Luft-Lotar, polski reżyser teatralny, aktor (ur. 1901)
1981 – Stanisław Mazur, polski matematyk, profesor Uniwersytetu Lwowskiego i Łódzkiego (ur. 1905)
1982 – Yves Ciampi, francuski reżyser filmowy (ur. 1921)
1986:
Adolf Brudes, niemiecki kierowca wyścigowy Formuły 1 (ur. 1899)
Claude Jutra, kanadyjski reżyser filmowy (ur. 1930)
1987 – Georges Franju, francuski reżyser filmowy (ur. 1912)
1989 – Vladimir Horowitz, amerykański pianista pochodzenia ukraińskiego (ur. 1903)
1990 – Meir Kahane, amerykański rabin, polityk, publicysta (ur. 1932)
1991:
Fred MacMurray, amerykański aktor (ur. 1908)
Robert Maxwell, brytyjski wydawca, przedsiębiorca prasowy pochodzenia czeskiego (ur. 1923)
1992:
Árpád Élő, amerykański fizyk pochodzenia węgierskiego, szachista (ur. 1903
Jan Oort, holenderski astronom (ur. 1900)
1997 – Isaiah Berlin, brytyjski historyk idei, filozof (ur. 1909)
1999 – James Goldstone, amerykański reżyser filmowy (ur. 1931)
2000 – Jimmie Davis, amerykański piosenkarz country (ur. 1899)
2001 – Roy Boulting, angielski reżyser filmowy (ur. 1913)
2003 – Władysław Kruczek, polski polityk, działacz związkowy, poseł na Sejm PRL, przewodniczący CRZZ (ur. 1910)
2004 – Jerzy Duda-Gracz, polski malarz, rysownik (ur. 1941) 2005:
Hugh Alexander Dunn, australijski dyplomata, ambasador (ur. 1923)
John Fowles, angielski pisarz (ur. 1926)
Maria Grodecka, polska pisarka (ur. 1926)
2006:
Bülent Ecevit, turecki polityk, premier Turcji, poeta, tłumacz (ur. 1925)
Pietro Rava, włoski piłkarz, (ur. 1916)
2007:
Nils Liedholm, szwedzki piłkarz, trener piłkarski (ur. 1922)
Tadeusz Zimecki, polski pisarz, dziennikarz (ur. 1929)
2008 – Baldev Raj Chopra, indyjski reżyser i producent filmowy (ur. 1914)

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

6 listopada jest 310. (w latach przestępnych 311.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 55 dni.

Święta [edytuj]

imieniny obchodzą: Anita, Bogdana, Daniela, Feliks, Gabriela, Hieronim, Kalinik, Krystyna, Leonard, Melaniusz, Nonnus, Teobald, Trzebowit, Walenty, Walentyn, Wincenta i Ziemowit
Dominikana, Tadżykistan – Święto Konstytucji
Maroko – Rocznica Zielonego Marszu
międzynarodowe – Międzynarodowy Dzień Zapobiegania Eksploatacji Środowiska Naturalnego podczas Wojen i Konfliktów Zbrojnych[1] (proklamowany przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2001 roku)
wspomnienia i święta w Kościele katolickim[2][3], obchodzą:
św. Franciszek de Capillas i Towarzysze (męczennicy chińscy)
bł. Józefa Naval Girbes (zm. 1893; dziewica)
św. Kalinik (zm. 638, męczennik)
św. Leonard z Limoges (eremita)

Wydarzenia w Polsce [edytuj]

Wodowanie rudowęglowca SS Sołdek – 1948 W Wikimedia Commons znajdują się multimedia związane z tematem:
6 listopada1625 – została podpisana ordynacja kurukowska, ugoda gwarantująca amnestię powstańcom kozackim i redukująca do 6000 liczbę Kozaków rejestrowych. 1657 – Bydgoszcz: podpisano traktaty welawsko-bydgoskie, zrywające zależność lenną między Rzeczpospolitą a Prusami Książęcymi.
1844 – do służby na Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej wszedł parowóz Rawka.
1918:
powstała Legia Akademicka.
proklamowano Republikę Tarnobrzeską.
1922 – Toruń: utworzono Oficerską Szkołę Marynarki Wojennej.
1923 – powstanie krakowskie: starcia policji z robotnikami, w wyniku których zginęły łącznie 32 osoby, a ponad 100 zostało rannych. 1929 – 24-godzinny strajk protestacyjnych górników i hutników z Górnego Śląska i Zagłębia przeciwko niskim płacom. 1938 – odbyły się wybory parlamentarne.
1939 – rozpoczęła się Sonderaktion Krakau, skierowana przeciwko inteligencji krakowskiej. 1945 – powstała Wojskowa Akademia Polityczna.
1947 – Radlin: 5 górników zginęło w wybuchu metanu w KWK Marcel.
1948 – wodowanie SS Sołdek – pierwszego statku wybudowanego w Polsce po wojnie.
1949 – marszałek ZSRR Konstanty Rokossowski został mianowany marszałkiem Polski i ministrem obrony narodowej.
1950 – Teatr Polski w Warszawie: odbył się pierwszy występ zespołu ludowego Mazowsze.
1951 – z taśm FSO zjechała pierwsza Warszawa M20.
1953 – powstał Teatr Telewizji. 1985 – Lech Wałęsa oskarżony o zniesławienie komisji wyborczej, której zarzucił nierzetelne podliczanie głosów.
1985 – Wojciech Jaruzelski został przewodniczącym Rady Państwa.
1994 – została utworzona Liga Halowa Piłki Nożnej Pięcioosobowej.
1998 – powstała pierwsza polska platforma satelitarna Cyfra+.
2006 – w polskim prawie karnym zaczął obowiązywać europejski nakaz aresztowania.
2007 – FSO rozpoczęła produkcję Chevroleta Aveo.

Wydarzenia na świecie [edytuj]

1429 – Henryk VI został koronowany na króla Anglii.
1500 – przebywający w Rzymie Mikołaj Kopernik obserwował zaćmienie Księżyca.
1789 – John Carroll został powołany na pierwszego amerykańskiego biskupa (w Baltimore).
1792 – armia francuska pokonała wojska austriackie pod Jemappes. Początek okupacji Belgii przez Francuzów.
1844 – Dominikana przyjęła pierwszą konstytucję.
1860 – Abraham Lincoln wygrał wybory prezydenckie w USA.
1861 – Jefferson Davis został wybrany na prezydenta Skonfederowanych Stanów Ameryki.
1869:
Londyn: królowa Wiktoria dokonała otwarcia Blackfriars Bridge.
w New Brunswick w stanie New Jersey rozegrano pierwszy mecz futbolu amerykańskiego.
1880 – Charles Laveran odkrył, że przyczyną malarii jest przenoszony przez komary pierwotniak zarodziec. 1911 – Francisco Madero został prezydentem Meksyku.
1914 – wojska australijskie zajęły kontrolowaną do tej pory przez Niemców wyspę Nauru na Pacyfiku.
1915 – Hubert Loutsch został premierem Luksemburga.
1917 – zakończyła się bitwa pod Passchendaele, jedno z najkrwawszych starć podczas I wojny światowej.
1920 – w Bułgarii została utworzona Zjednoczona Partia Narodowo-Postępowa.
1922 – dokonano oblotu niemieckiej łodzi latającej Dornier Do J.
1926 – rozpoczęło emisję radio azerbejdżańskie.
1931 – Moskwa: na centralnym lotnisku im. M.W. Frunze otwarto pierwszy w kraju port lotniczy.
1932 – NSDAP wygrała przedterminowe wybory parlamentarne w Niemczech.
1935 – dokonano oblotu brytyjskiego myśliwca Hawker Hurricane.
1937 – Włochy przystąpiły do paktu antykominternowskiego.
1940 – ukazało się pierwsze wydanie tygodnika Gazeta Polska w Kanadzie.
1942 – II wojna światowa: zwyciestwo Brytyjczyków nad wojskami Francji-Vichy i japońską flotą w bitwie o Madagaskar.
1943 – wojska radzieckie zajęły Kijów.
1949 – z połączenia Nowej Gwinei Australijskiej i Papui powstała Papua Nowa Gwinea.
1956 – kryzys sueski: na skutek presji międzynarodowej zostały wstrzymane wszystkie działania wojenne w Egipcie.
1957 – Félix Gaillard został premierem Francji.
1960 – otwarto pierwszy odcinek kijowskiego metra.
1970 – Włochy i Chiny nawiązały stosunki dyplomatyczne.
1975:
pierwszy koncert grupy Sex Pistols.
Zielony Marsz: 300 tys. Marokańczyków przekroczyło w pokojowej demonstracji granicę z Saharą Hiszpańską (ob. Sahara Zachodnia), domagając się zakończenia hiszpańskiej okupacji prowincji.
1982 – Paul Biya został prezydentem Kamerunu.
1984 – Ronald Reagan po raz drugi wybrany na prezydenta USA.
1986 – w katastrofie helikoptera Boeing CH-47 Chinook, w okolicy Portu lotniczego Sumburgh na Szetlandach, zginęło 2 członków załogi i 43 pracowników, powracających z platformy wiertniczej na Morzu Północnym.
1990:
Nawaz Sharif został premierem Pakistanu.
Węgry zostały przyjęte do Rady Europy.
1991:
Kuwejt: ugaszono ostatni z 725 szybów naftowych, podpalonych przez wycofujące się wojska irackie. weszła w życie Konstytucja Litwy.
1994 – Emomali Rahmon wygrał wybory prezydenckie w Tadżykistanie.
1996 – premiera filmu Angielski pacjent.
1998 – Hugo Chavez wygrał wybory prezydenckie w Wenezueli.
1999:
Emomali Rahmon wygrał ponownie wybory prezydenckie w Tadżykistanie.
mieszkańcy Australii opowiedzieli się w referendum za kontynuowaniem rządów Elżbiety II jako głowy państwa australijskiego.
2000 – premierem Burkina Faso został Paramanga Ernest Yonli.
2001 – telewizja FOX wyemitowała premierowy odcinek serialu 24 godziny.
2008:
Jigme Khesar Namgyel Wangchuck został koronowany na władcę Bhutanu.
w zamachu bombowym we Władykaukazie (Osetia Północna) zginęło 12 osób, a 41 zostały ranne.

Urodzili się [edytuj]

15 – Agrypina Młodsza, matka cesarza Nerona (zm. 59)
1391 – Edmund Mortimer, hrabia Marchii i Ulsteru (zm. 1425)
1479 – Joanna Szalona, królowa Kastylii (zm. 1555)
1494 – Sulejman I Wspaniały, sułtan Turcji (zm. 1566)
1661:
Fiodor Apraksin, rosyjski admirał (zm. 1728)
Karol II Habsburg, król Hiszpanii (zm. 1700)
1671 – Colley Cibber, angielski dramaturg, aktor (zm. 1757)
1672 – Carlo Agostino Badia, włoski kompozytor (zm. 1738)
1692 – Louis Racine, francuski poeta (zm. 1763)
1754 – Fryderyk I, król Wirtembergii (zm. 1816)
1755 – Stanisław Staszic, polski duchowny katolicki, pisarz, filozof, geograf, geolog (zm. 1826)
1771 – Alois Senefelder, niemiecki grafik, wynalazca litografii (zm. 1834)
1794 – Aimable Pélissier, francuski dowódca wojskowy, marszałek Francji (zm. 1864)
1807 – Karol Antoniewicz, polski jezuita, misjonarz, pisarz (zm. 1852)
1811 – Markijan Szaszkewycz, ukraiński duchowny greckokatolicki, pisarz (zm. 1843)
1814 – Adolphe Sax, belgijski konstruktor instrumentów muzycznych, twórca saksofonu (zm.1894)
1822 – Oskar Flatt, polski krajoznawca, publicysta (zm. 1872)
1825 – Julian Klaczko, polski krytyk literacki, historyk sztuki (zm. 1906)
1835 – Cesare Lombroso, włoski psychiatra, antropolog, kryminolog (zm. 1909)
1838 – Bronisław Radziszewski, polski chemik (zm. 1914)
1841 – Armand Fallières, francuski polityk, premier Francji (zm. 1931)
1850 – Ernest von Koerber, austriacki polityk, premier Austrii (zm. 1919)
1854 – John Philip Sousa, amerykański kompozytor (zm. 1932)
1861 – James Naismith, kanadyjski lekarz, twórca zasad koszykówki (zm. 1939)
1872 – František Bílek, czeski rzeźbiarz, grafik (zm. 1941)
1878 – Stanisław Śniatała, polski duchowny katolicki (zm. 1947)
1880:
Robert Musil, austriacki pisarz (zm. 1942)
Oskar Sosnowski, polski architekt, profesor Politechniki Warszawskiej (ur. 1939)
1882 – Thomas Harper Ince, amerykański reżyser filmowy, aktor (zm. 1924)
1884 – Jazep Losik, białoruski polityk, pisarz, prezydent Rady Białoruskiej Republiki Ludowej (zm. 1940)
1887 – Radosław Ostrowski, białoruski publicysta, polityk (zm. 1976)
1890 – Lejb Najdus, żydowski poeta (zm. 1918)
1892 – Sir John William Alcock, brytyjski lotnik (zm. 1918)
1893 – Michał Kryspin Pawlikowski, polski pisarz, felietonista (zm. 1972)
1902 – Izrael Lejzerowicz, polski malarz i poeta pochodzenia żydowskiego (zm. 1944),
1905 – Pierre Gemayel, libański polityk (zm. 1984)
1915 – Bolesław Kowalski, polski działacz komunistyczny, żołnierz AL, uczestnik powstania warszawskiego (zm. 1944)
1916 – Ray Conniff, amerykański kompozytor, dyrygent (zm. 2002)
1919 – Sophia de Mello Breyner, portugalska pisarka (zm. 2004)
1921:
James Jones, amerykański pisarz (zm. 1977)
Rinaldo Martino, argentyński piłkarz (zm. 2000)
1922 – Artur Międzyrzecki, polski pisarz, tłumacz (zm. 1996)
1925 – Jean Aurel, francuski reżyser filmowy (zm. 1996)
1927 – Zbigniew Łagocki, polski fotograf, artysta, pedagog (zm. 2009)
1928 – Andrzej Heidrich, polski grafik
1930:
Jerzy Brzostek, polski polityk, minister budownictwa i przemysłu materiałów budowlanych
Mark McCormack, amerykański prawnik, przedsiębiorca, menedżer sportowy (zm. 2003)
Donald Churchill, brytyjski dramaturg, aktor (zm. 1991)
1931:
Mike Nichols, amerykański reżyser filmowy
Peter Collins, brytyjski kierowca wyścigowy (zm. 1958)
1932 – Łucja Danielewska, polska pisarka
1933 – Else Ackermann, niemiecka polityk
1936:
Emil Loteanu, mołdawski reżyser filmowy (zm. 2003)
Leonard Pietraszak, polski aktor
1937 – Wadim Bakatin, rosyjski polityk, szef KGB
1938 – Krzysztof Świętochowski, polski aktor, lektor (zm. 1992)
1940 – Jan Szlachta, polski polityk, minister górnictwa i energetyki (zm. 1993)
1942 – Jacek Snopkiewicz, polski dziennikarz
1945 – Włodzimierz Precht, polski operator filmowy
1946 – Sally Field, amerykańska aktorka
1947:
Jerzy Busza, polski poeta, publicysta, fotografik (zm. 1997)
Larry James, amerykański lekkoatleta, sprinter (zm. 2008)
Mesut Yilmaz, turecki polityk, premier Turcji
1948:
Glenn Frey, amerykański wokalista zespołu The Eagles
Rushton Moreve, amerykański basista zespołu Steppenwolf (zm. 1981)
1951 – Andrzej Frajndt, polski wokalista zespołu Partita
1952:
Michael Cunningham, amerykański pisarz
Franciszek Utko, polski aktor
1956 – Marc Dutroux, belgijski seryjny morderca
1957 – Lori Singer, amerykańska aktorka, wiolonczelistka, modelka
1960:
Zdzisław Kwaśny, polski lekkoatleta, młociarz
Agata Siecińska, polska malarka, aktorka
Ivo Žďárek, czeski dyplomata, ambasador w Pakistanie (zm. 2008)
1961 – Craig Goldy, amerykański gitarzysta grupy Dio.
1962:
Krzysztof Sasnal, polski piłkarz (zm. 1982)
Przemysław Czapliński, polski krytyk literacki, profesor literatury współczesnej
1964 – Greg Graffin, amerykański wokalista zespołu Bad Religion
1966:
Paul Gilbert, amerykański gitarzysta zespołu Mr. Big
Christian Lorenz, niemiecki muzyk zespołu Rammstein
1970:
Joyce Chepchumba, kenijska lekkoatletka, biegaczka
Ethan Hawke, amerykański aktor
1971:
Jurij Andronow, rosyjski lekkoatleta, chodziarz
Laura Flessel, francuska szpadzistka
1972:
Thandie Newton, brytyjska aktorka
Rebecca Romijn, amerykańska aktorka
1973 – Simon Mol, kameruński pisarz, dziennikarz (zm. 2008)
1974 – Frank Vandenbroucke, belgijski kolarz szosowy (zm. 2009)
1976:
Mike Herrera, amerykański muzyk, wokalista i basista zespołu MxPx.
Pat Tillman, amerykański futbolista, żołnierz (zm. 2004)
Carlos Quintana, portorykański bokser
1977:
Michał Kielak, polski muzyk bluesowy
Adam Malecki, polski aktor
1979 – Gerli Padar, estońska piosenkarka
1980:
Kasia Nova, polska piosenkarka
Bartosz Porczyk, polski aktor
Marcin Walenczykowski, polski gitarzysta, kompozytor
1981:
Daniela Meuli, szwajcarska snowboardzistka
Sylwia Gruchała, polska florecistka
Denis Płatonow, rosyjski hokeista
Uday Taleb, iracki piłkarz, bramkarz
1982 – Joseph Enakarhire, nigeryjski piłkarz
1983 – Nicole Hosp, austriacka narciarka alpejska
1987 – Ana Ivanović, serbska tenisistka

Zmarli [edytuj]

1003 – Jan XVII, papież (ur. ?)
1231 – Tsuchimikado, cesarz Japonii (ur. 1196)
1406 – Innocenty VII, papież (ur. 1339)
1650 – Wilhelm II Orański, książę Oranii, stadhouder Republiki Zjednoczonych Prowincji (ur. 1626)
1656 – Jan IV Szczęśliwy, król Portugalii (ur. 1604)
1672 – Heinrich Schütz, niemiecki kompozytor, organista (ur. 1585)
1771 – John Bevis, angielski astronom (ur. 1693)
1822 – Claude Berthollet, francuski chemik (ur. 1748)
1836:
Karol X Burbon, król Francji (ur. 1757)
Karel Hynek Mácha, czeski poeta (ur. 1810)
1846:
Aleksander Czawczawadze, książę, gruziński poeta, generał, polityk (ur. 1786)
Karol Marcinkowski, polski lekarz, filantrop, działacz społeczny w Wielkopolsce, uczestnik powstania listopadowego (ur. 1800)
1875 – Wojciech Korneli Stattler, polski malarz (ur. 1800)
1876 – Giacomo Antonelli, włoski duchowny katolicki, kardynał, sekretarz stanu Watykanu (ur. 1806)
1887 – Eugène Pottier, francuski poeta, autor Międzynarodówki (ur. 1816)
1890 – Piotr Ściegienny, polski duchowny katolicki (ur. 1801)
1893 – Piotr Czajkowski, rosyjski kompozytor (ur. 1840)
1912 – Mykoła Łysenko, ukraiński kompozytor, pianista (ur. 1842)
1925 – Khải Định, cesarz Wietnamu (ur. 1885)
1929 – Maximilian von Baden, książę, niemiecki polityk, kanclerz Niemiec, premier Prus (ur. 1867)
1933 – Andrej Liapczew, bułgarski publicysta, polityk, premier Bułgarii (ur. 1866)
1934 – Wiesław Kopczyński, polski polityk, minister reform rolnych (ur. 1880)
1940 – Lawon Dubiejkowski, białoruski architekt, polityk (ur. 1869)
1941:
Joachim Gottschalk, niemiecki aktor (ur. 1904)
Maurice Leblanc, francuski pisarz (ur. 1864)
1960 – Erich Raeder, niemiecki dowódca wojskowy, admirał III Rzeszy, dowódca Kriegsmarine (ur. 1876)
1964:
Hans von Euler-Chelpin, szwedzki chemik, biochemik pochodzenia niemieckiego, laureat Nagrody Nobla (ur. 1873)
Hugo Koblet, szwajcarski kolarz szosowy (ur. 1925)
1965:
Edgard Varèse, amerykański kompozytor, dyrygent pochodzenia francuskiego (ur. 1883)
Clarence Williams, amerykański pianista jazzowy (ur. 1898)
1969 – Michał Gazda, polski aktor (ur. 1927)
1973 – Valentín Beniak, słowacki poeta, tłumacz (ur. 1894)
1976 – Václav Čtvrtek, czeski pisarz (ur. 1911)
1985 – Wanda Stanisławska-Lothe, polska aktorka (ur. 1910)
1987 – Kajetan Sosnowski, polski malarz (ur. 1913)
1989 – Jan Ostoja Matłachowski, polski polityk (ur. 1906)
1991 – Gene Tierney, amerykańska aktorka (ur. 1920)
1998 – Niklas Luhmann, niemiecki socjolog (ur. 1927)
2000:
L. Sprague de Camp, amerykański pisarz fantastyki naukowej i fantasy (ur. 1907)
Tymon Terlecki, polski krytyk literacki, teatrolog (ur. 1905)
2001 – Anthony Shaffer, brytyjski pisarz (ur. 1926)
2003 – Hieronim Kupczyk, polski żołnierz (ur. 1959)
2005:
Augustyn Jankowski, polski duchowny katolicki, biblista,opat klasztoru benedyktynów w Tyńcu (ur. 1916)
Kazimierz Konowrocki, polski duchowny katolicki, prałat (ur. 1917)
Antoni Sawoniuk, białoruski policjant, zbrodniarz wojenny (ur. 1921)
2006:
Francisco Fernández Ochoa, hiszpański narciarz alpejski (ur. 1950)
Paul Mauriat, francuski kompozytor, dyrygent (ur. 1925)
2007 – Hank Thompson, amerykański piosenkarz country (ur. 1925)
2008 – Larry James, amerykański lekkoatleta, sprinter (ur. 1947)
2009:
Aleksander Andryszak, polski polityk, poseł na Sejm (ur. 1955)
Nikos Chadzinikolau, polski pisarz, poeta, tłumacz (ur. 1935)
Dimitri De Fauw, belgijski kolarz torowy (ur. 1981)
Antonio Rosario Mennonna, włoski duchowny katolicki, biskup (ur. 1906)

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

7 listopada jest 311. (w latach przestępnych 312.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 54 dni.

Święta [edytuj]

imieniny obchodzą: Achilles, Amaranta, Antoni, Engelbert, Florencjusz, Florenty, Gizbert, Herkulan, Hezychiusz, Ingarda, Karina, Longin, Longina, Melchior, Nikander, Nikandra, Przemił, Rufus, Wilibrord, Wincenty i Żelibrat.
Bangladesz – Święto Rewolucji
Białoruś – Święto Rewolucji Październikowej
dawn. PRL – dawne święto Rewolucji październikowej
Tunezja – Święto Nowej Ery
wspomnienia i święta w Kościele katolickim[1],[2] obchodzą:
św. Engelbert I z Kolonii (biskup)
św. Florencjusz (biskup Strasburga na przełomie VI i VII w.)
św. Herkulan z Perugii (zm. ok. 549; biskup i męczennik)
bł. Łucja a Septifone (zm. XII w.; dziewica)
św. Wilibrord (apostoł Fryzów)

Wydarzenia w Polsce [edytuj]

1407 – w Żorach zawarto rozejm kończący konflikt pomiędzy księciem cieszyńskim Przemysławem I Noszakiem, a księciem opawskim Janem II Żelaznym.
1575 – rozpoczął obrady Sejm elekcyjny, który wybrał na króla Stefana Batorego.
1602 – papież Klemens VIII wydał bullę kanonizacyjną Kazimierza Jagiellończyka.
1806 – wybuchło skierowane przeciwko Prusakom powstanie wielkopolskie.
1816 – car Rosji i król Polski Aleksander I Pawłowicz utworzył Królewski Uniwersytet Warszawski. 1820 – założono Wyższe Seminarium Duchowne w Sandomierzu.
1900 – rozpoczęło się wydobycie w późniejszej KWK Wujek.
1906 – Puławy uzyskały prawa miejskie.
1918 – utworzono Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej w Lublinie.
1929 – Julian Tuwim opublikował w Robotniku wiersz Do prostego człowieka.
1939 – Władysław Sikorski mianowany Naczelnym Wodzem i Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych.
1951 – rozpoczęła się produkcja samochodu ciężarowego Lublin-51.
1968 – premiera filmu Lalka.
1995 – powstał Polski Związek Felinologiczny.
1999 – w TVP2 wyemitowano premierowy odcinek serialu Na dobre i na złe.

Wydarzenia na świecie [edytuj]

7 listopada 680 – rozpoczął się Sobór konstantynopolitański III.
1455 – po 24 latach od spalenia na stosie, w katedrze Notre-Dame w Paryżu rozpoczął się proces rehabilitacyjny Joanny d'Arc.
1492 – na pole pszenicy koło alzackiego Ensisheim, na oczach wojska króla Niemiec Maksymiliana I, spadł kilkumetrowy meteoryt, najstarszy na świecie ze znaną datą upadku.
1612 – skapitulowała polska załoga na Kremlu moskiewskim. 1619 – odbyła się koronacja Elżbiety Stuart, żony króla Czech Fryderyka V.
1655 – ukazał się pierwszy numer London Gazette, najstarszego dziennika w Wielkiej Brytanii.
1659 – zawarto pokój pirenejski, na mocy którego Hiszpania zrzekła się ziem niderlandzkich na korzyść Francji.
1733 – Eskurial: podpisano sojusz francusko-hiszpański, zwany paktem familijnym.
1835 – powstał pierwszy rząd Republiki Teksasu.
1848 – Zachary Taylor został wybrany na prezydenta USA.
1861 – wojna secesyjna: bitwa pod Belmont.
1885 – powstała Kolej Transkanadyjska.
1893 – w Kolorado kobiety uzyskały prawa wyborcze.
1917 – krążownik Aurora oddał strzał, co było sygnałem do rozpoczęcia rewolucji październikowej w Rosji. 1929 – Nowy Jork: otwarto Museum of Modern Art.
1938 – Herschel Grynszpan, w proteście przeciw sytuacji Żydów w Niemczech, zastrzelił w Paryżu sekretarza ambasady niemieckiej Ernsta vom Ratha. Wydarzenie stało się pretekstem dla dalszych prześladowań → noc kryształowa.
1940 – wskutek wibracji wywołanych sztormem zawalił się most w Tacomie.
1941 – samolot Luftwaffe storpedował na Morzu Czarnym radziecki statek szpitalny Armenija. Zginęło ponad 5 000 osób.
1956 – kryzys sueski: Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło Rezolucję nr 1001 powołującą międzynarodowe siły UNEF do nadzorowania zawieszenia broni między Egiptem a Izraelem.
1957 – w Zwickau z taśm produkcyjnych zjechał pierwszy Trabant. 1961 – Stalingrad przemianowano na Wołgograd.
1966 – premiera filmu Matnia.
1967 – wystrzelono sondę księżycową Surveyor 6.
1972 – Richard Nixon wygrał wybory prezydenckie w USA.
1985 – Bogota: ponad 100 osób, w tym 11 sędziów Sądu Najwyższego Kolumbii zginęło, w czasie ataku armii kolumbijskiej na Pałac Sprawiedliwości, zajęty przez partyzantów z grupy M-19.
1987 – premier Tunezji Zin Al-Abidin Ben Ali obalił prezydenta Habiba Burgibę.
1990 – Mary Robinson wygrała wybory prezydenckie w Irlandii.
1991:
koszykarz Magic Johnson poinformował, że jest nosicielem wirusa HIV i zakończył karierę sportową.
w katastrofie samolotu Jak-40 w rosyjskiej Machaczkale zginęło 51 osób.
1996:
NASA wysłała sondę Mars Global Surveyor.
Nigeria: wskutek błędu pilota Boeinga, w katastrofie lotu ADC Airlines 86 zginęły 144 osoby.
2000 – George W. Bush wygrał wybory prezydenckie w USA.
2001 – odbył się ostatni rejs samolotu belgijskich linii Sabena.
2004 – odkryto planetoidę (144898) 2004 VD17, która 4 maja 2102 roku może uderzyć w Ziemię.
2005:
nastąpiła eskalacja zamieszek na przedmieściach Paryża i w innych częściach Francji, zamieszkanych przez emigrantów z Północnej Afryki. Zginęła jedna osoba, spłonęło ponad 1400 samochodów, w tym polski autokar.
stolica Birmy została przeniesiona z Rangunu do Naypyidaw.
2007 – w czasie strzelaniny w szkole średniej w Tuusula (Finlandia) zginęło 8 osób, 10 zostało rannych.
2008 – Borut Pahor został premierem Słowenii.

Urodzili się [edytuj]

630 – Konstans II, cesarz bizantyjski (zm. 668)
1598 – Francisco de Zurbarán, hiszpański malarz (zm. 1664)
1787 – Vuk Karadžić, serbski językoznawca, pisarz (zm. 1864)
1790 – Karol Podczaszyński, polski architekt, profesor Uniwersytetu Wileńskiego (zm. 1860)
1810 – Ferenc Erkel, węgierski kompozytor, pianista, dyrygent (zm. 1893)
1811 – Karel Jaromír Erben, czeski etnograf, historyk, pisarz (zm. 1870)
1834 – Włodzimierz Zagórski, polski pisarz, satyryk (zm. 1902)
1838 – Auguste de Villiers de L'Isle-Adam, francuski pisarz (zm. 1889)
1849 – Józef Chełmoński, polski malarz (zm. 1914)
1851 – Andrzej Kędzior, polski polityk, minister robót publicznych (zm. 1938)
1855 – Edwin Herbert Hall, amerykański fizyk, odkrywca efektu Halla (zm. 1938)
1866 – Paul Lincke, niemiecki kompozytor (zm. 1946)
1867 – Maria Skłodowska-Curie, polska fizyk, chemik, dwukrotna laureatka (zm. 1934) 1879 – Lew Trocki, rosyjski polityk, działacz komunistyczny, ludowy komisarz spraw zagranicznych (zm. 1940)
1885 – Frank Knight, amerykański ekonomista (zm. 1972)
1886 – Aron Nimzowitsch, łotewski szachista (zm. 1935)
1887 – Borys Sziriajew, rosyjski dziennikarz, pisarz, żołnierz Rosyjskiej Armii Wyzwoleńczej (zm. 1959)
1888:
Julian Kalinowski, polski aktor (zm. 1983)
Chandrasekhara Venkata Raman, indyjski fizyk, laureat Nagrody Nobla (zm. 1970)
1892 – Edward Cline, amerykański reżyser filmowy, aktor (zm. 1961)
1896 – Michaś Czarot, białoruski pisarz (zm. 1938)
1897:
Herman J. Mankiewicz, amerykański reżyser filmowy (zm. 1953)
Ruth Pitter, angielska poetka (zm. 1992)
1899 – Stanisław Swianiewicz, polski ekonomista, prawnik, pisarz, sowietolog (zm. 1997)
1903:
Dean Jagger, amerykański aktor (zm. 1991)
Konrad Lorenz, austriacki zoolog, ornitolog, laureat Nagrody Nobla (zm. 1989)
1904:
Antoni Korzycki, polski polityk, wicepremier (zm. 1990)
Aaly Tokombajew, kirgiski pisarz (zm. 1988)
1909:
Stanisław Sroka, polski polityk, prezydent Poznania, minister gospodarki komunalnej (zm. 1967)
Sadao Yamanaka, japoński reżyser filmowy (zm. 1938)
1911:
Johannes Hassebroek, niemiecki narodowy socjalista, zbrodniarz wojenny, komendant obozu koncentracyjnego Gross-Rosen (zm. 1977)
Władysław Zachariasiewicz, polski działacz społeczny Polonii amerykańskiej
1913:
Albert Camus, francuski pisarz, laureat Nagrody Nobla (zm. 1960)
Anatolij Gurewicz, rosyjski szpieg, członek tzw Czerwonej Orkiestry (zm. 2009)
Michaił Sołomiencew, rosyjski polityk, premier Rosyjskiej FSRR (zm. 2008)
1915 – Philip Morrison, amerykański fizyk (zm. 2005)
1917 – Helen Suzman, południowoafrykańska polityk (zm. 2009)
1918 – Franciszek Maurer, polski architekt (zm. 2010)
1919 – Jerzy Jesionowski, polski pisarz (zm. 1992)
1920 – Ignacio Eizaguirre, hiszpański piłkarz, bramkarz
1923 – Alfred Kantor, czeski malarz (zm. 2003)
1925 – William Wharton, amerykański pisarz (zm. 2008)
1926 – Joan Sutherland, australijska śpiewaczka operowa (sopran) (zm. 2010)
1927 – Michał Gazda, polski aktor (zm. 1969)
1929 – Eric Kandel, amerykański neurobiolog pochodzenia austriackiego, laureat Nagrody Nobla
1930 – Kazimierz Dziewanowski, polski pisarz, dziennikarz, podróżnik, dyplomata (zm. 1998)
1931 – Gloria LeRoy, amerykańska aktorka
1932 – Vladimir Volkoff, francuski pisarz (zm. 2005)
1933 – Andrzej Górny, polski pisarz, krytyk literacki
1935 – Lubomír Beneš, czeski reżyser filmów animowanych (zm. 1995)
1936 – Mykoła Winhranowski, ukraiński pisarz (zm. 2004)
1937 – Roman Piętka, polski duchowny neounicki
1939 – Martin Davidson, amerykański reżyser filmowy
1941 – Angelo Scola, włoski duchowny katolicki, kardynał, patriarcha Wenecji
1943:
Borys Gromow, rosyjski dowódca wojskowy, generał
Krystian Lupa, polski reżyser teatralny
Joni Mitchell, kanadyjska piosenkarka
Michael Spence, amerykański ekonomista, laureat Nagrody Nobla
1945:
Witold Adamek, polski operator i reżyser filmowy
Earl Boen, amerykański aktor
1946 – Jerzy Schejbal, polski aktor
1947:
Ron Leavitt, amerykański producent filmowy (zm. 2008)
Ryszard Rumianek, polski duchowny katolicki, profesor teologii,rektor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego (zm. 2010)
1948:
Adam Halber, polski dziennikarz, polityk
Łukasz Pijewski, polski aktor
1949 – Su Pollard, brytyjska piosenkarka, aktorka
1950:
Vladislav Bogićević, serbski piłkarz, trener piłkarski
Lindsay Duncan, szkocka aktorka
Alojzy Szymański, polski meliorant, rektor SGGW
1951 – Marek Panas, polski piłkarz ręczny
1953 – Łukasz Wylężałek, polski reżyser filmowy
1954:
Robin Beck, amerykańska piosenkarka
Kamal Hassan, indyjski aktor
Grzegorz Tomczak, polski reżyser filmów dokumentalnych
1955 – Jerzy Dominik, polski aktor
1956 – Jonathan Palmer, brytyjski kierowca wyścigowy
1959 – John Anderson, irlandzki piłkarz
1960:
Linda Nagata, amerykańska pisarka
Tommy Thayer, amerykański gitarzysta zespołu Kiss
1961:
Siarhiej Alejnikau, białoruski piłkarz, trener piłkarski
Igor Glek, niemiecki szachista
Mark Hateley, angielski piłkarz
Robert Kwiatkowski, polski polityk, przedsiębiorca
1962 – Giovanni Caprara, włoski trener siatkarski
1963 – John Barnes, jamajski piłkarz, trener piłkarski
1964 – Paweł Wiśniewski, polski aktor
1965:
Tomasz Merta, polski polityk, historyk, podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego (zm. 2010)
Sigrun Wodars, wschodnioniemiecka lekkoatletka, biegaczka
1967:
David Guetta, francuski muzyk
Sharleen Spiteri, szkocka wokalistka zespołu Texas
1970:
Josef Obajdin, czeski piłkarz
Marc Rosset, szwajcarski tenisista
Morgan Spurlock, amerykański twórca filmów dokumentalnych
1971:
Robin Finck, amerykański gitarzysta zespołów: Nine Inch Nails i Guns N' Roses
Stephan Volkert, niemiecki wioślarz
1972:
Donna Fraser, brytyjska lekkoatletka, sprinterka
Jason London, amerykański aktor
Jeremy London, amerykański aktor
Hasim Rahman, amerykański bokser
1973:
Anita Błochowiak, polska polityk, poseł na Sejm RP
Yoon-jin Kim, koreańska aktorka
Martin Palermo, argentyński piłkarz
1974:
Brigitte Foster-Hylton, jamajska lekkoatletka, płotkarka
Christian Gómez, argentyński piłkarz
1975 – Richard Hartmann, słowacki hokeista
1976:
Mariusz Kukiełka, polski piłkarz
Mark Philippoussis, australijski tenisista
1977:
Andres Oper, estoński piłkarz
María Sánchez Lorenzo, hiszpańska tenisistka
1978:
Mohamed Aboutreika, egipski piłkarz
Rio Ferdinand, angielski piłkarz
Line Oestvold, norweska snowboardzistka (zm. 2004)
Barry Robson, szkocki piłkarz
Jan Vennegoor of Hesselink, holenderski piłkarz
1979:
Danny Fonseca, kostarykański piłkarz
Monika Lipińska, polska pisarka
1980:
Sergio Almirón, argentyński piłkarz
Shannon Bahrke, amerykańska narciarka dowolna
Gervasio Deferr, hiszpański gimnastyk sportowy
1981:
Norbert Jonak, polski aktor
Xavier Kapfer, francuski siatkarz
Łukasz Żytko, polski koszykarz
1982 – Esha Deol, indyjska aktorka

Zmarli [edytuj]

1449 – Konrad von Erlichshausen, wielki mistrz krzyżacki (ur. ? )
1478 – Wincenty Kiełbasa, polski duchowny katolicki, biskup chełmiński, sekretarz królewski (ur. ok. 1425)
1550 – Jón Arason , islandzki duchowny katolicki, biskup Hólaru, poeta (ur. 1484)
1773
Wincenty Phạm Hiếu Liêm, wietnamski dominikanin, męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1731)
Hiacynt Casteñeda, misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1743)
1814 – Piotr Wu Gousheng, chiński męczennik, święty katolicki (ur. 1768)
1823 – Rafael del Riego, hiszpański dowódca wojskowy, generał, polityk (ur. 1784)
1862 – Bahadur Szah II, cesarz Mogołów w Indiach (ur. 1775)
1878 – Józef Kowalewski, polski orientalista, badacz języka mongolskiego i lamaizmu (ur. 1801)
1913 – Alfred Russel Wallace, brytyjski biolog, przyrodnik (ur. 1823)
1919 – Hugo Haase, niemiecki polityk, przewodniczący SPD (ur. 1863)
1928 – Árpád Tóth, węgierski poeta, tłumacz (ur. 1886)
1944 – Richard Sorge, niemiecki dziennikarz, agent wywiadu sowieckiego (ur. 1895)
1946 – Julian Nowak, polski lekarz, bakteriolog, polityk, rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, premier Polski (ur. 1865)
1947 – Władysław Powiadomski, polski kompozytor, dyrygent (ur. 1865)
1958 – Wacław Zdanowicz, polski aktor (ur. 1891)
1959 – Victor McLaglen, brytyjski aktor (ur. 1886)
1962 – Eleanor Roosevelt, amerykańska publicystka, pierwsza dama USA, żona Franklina Delano Roosevelta(ur. 1884)
1963 – Stanisław Ossowski, polski socjolog, profesor Uniwersytetu Łódzkiego i Warszawskiego (ur. 1897)
1966 – Karol Leszczyński, polski aktor (ur. 1899)
1967 – John Nance Garner, amerykański polityk, wiceprezydent USA (ur. 1868)
1968 – Aleksander Gelfond, rosyjski matematyk, autor twierdzenia Gelfonda (ur. 1906)
1971 – Paweł Lew Marek, polski publicysta (ur. 1902)
1978 – Gene Tunney, amerykański bokser (ur. 1897)
1980 – Steve McQueen, amerykański aktor (ur. 1930) 1981 – Will Durant, amerykański historyk, filozof, pisarz (ur. 1885)
1983
Germaine Tailleferre, francuska kompozytorka muzyki poważnej (ur. 1892)
Umberto Mozzoni, włoski duchowny katolicki, dyplomata, kardynał (ur. 1904)
1984 – Bogdan Szymkowski, polski aktor (ur. 1909)
1985 – Jan Brzeziński, polski aktor (ur. 1920)
1990 – Lawrence Durrell, angielski pisarz (ur. 1912)
1992
Alexander Dubček, czechosłowacki polityk (ur. 1921)
Richard Yates, amerykański pisarz, dziennikarz, scenarzysta (ur. 1926)
1996 – Andrzej Bączkowski, polski prawnik, polityk, minister pracy i polityki socjalnej (ur. 1955)
1998 – Ewa Jastrzębowska, polska aktorka (ur. 1942)
1999 – Primo Nebiolo, włoski działacz sportowy, przewodniczący IAAF (ur. 1923)
2000:
Ingrid Bernadotte, królowa Danii, żona Fryderyka IX (ur. 1910)
Kozaburo Yoshimura, japoński reżyser filmowy (ur. 1911)
2002 – Rudolf Augstein, niemiecki dziennikarz, publicysta (ur. 1923)
2003 – Elżbieta Jagielska, polska aktorka (ur. 1931)
2004 – Howard Keel, amerykański aktor (ur. 1919)
2006 – Jean-Jacques Servan-Schreiber, francuski dziennikarz, polityk (ur. 1924)
2007 – Barbara Weber, polska socjolog, dziennikarz (ur. 1930)
2008 – Hidetaka Nishiyama, japoński karateka (ur. 1928)
2009:
Chris Harman, amerykański dziennikarz, filozof (ur. 1942)
Jan Tyszkiewicz, polski kompozytor i dziennikarz radiowy, współpracownik Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa (ur. 1927)

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

8 listopada jest 312. (w latach przestępnych 313.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 53 dni.

Święta [edytuj]

imieniny obchodzą: Bogdan, Bogodar, Bogudar, Bohdan, Bożdar, Bożydar, Godfryd, Gotfryd, Jan, Józef, Klaudiusz, Klarus, Marcin, Maur, Paweł, Sewer, Sewerian, Sędziwoj, Symforian, Symforiana, Symplicjusz, Symplicy, Wiktoryn i Wilehad.
Bośnia i Hercegowina – Dzień Św. Dymitra
Cerkiew prawosławna – Świętego Męczennika Dymitra
Mikronezja – Święto Konstytucji
wspomnienia i święta w Kościele katolickim[1][2], obchodzą:
św. Adeodat I (papież)
św. Godfryd z Amiens (biskup)
bł. Jan Duns Szkot (prezbiter)
śwśw. Klaudiusz, Nikostrat, Kastor i Symforian (męczennicy) (Czterech Koronatów)

Wydarzenia w Polsce [edytuj]

1144 – dokonano konsekracji katedry płockiej.
1292 – król Wacław II wydał przywilej lokacyjny miasta Nowego Sącza.
1412 – został zawarty tzw. zastaw spiski.
1632 – Sejm elekcyjny wybrał na króla Władysława IV.
1655 – wojna polsko-rosyjska: wojska rosyjsko-kozackie po otrzymaniu okupu zakończyły oblężenie Lwowa.
1828 – Aleksander Fredro poślubił Zofię Jabłonowską.
1863 – powstanie styczniowe: oddział ppłk. Jana Rudowskiego rozbroił rosyjską załogę Szydłowca.
1918 – w Zagłębiu Dąbrowskim utworzono Rady Delegatów Robotniczych.
1975 – 5 górników zginęło wskutek tąpnięcia w KWK Mysłowice.
1981 – referendum lokalne w sprawie odłączenia Sławkowa od Dąbrowy Górniczej.
1991 – VI Kongres Bractw Kurkowych RP.
2004 – w polskiej Wikipedii pojawiło się na ponad 14 miesięcy hasło o zmyślonej postaci, Henryku Batucie.
2006:
do kraju przyleciały pierwsze dwa zakupione w USA samoloty myśliwskie typu F-16.
WIG20 po raz pierwszy w historii Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie przekroczył granicę 50 000 pkt.

Wydarzenia na świecie [edytuj]

8 listopada 749 – Al-Abbas został pierwszym kalifem z rodu Abbasydów.
1047 – Benedykt IX rozpoczął po raz trzeci sprawowanie urządu papieskiego.
1414 – Zygmunt Luksemburski koronował się w Akwizgranie na króla Niemiec.
1519 – Hernán Cortés zdobył stolicę państwa Azteków Tenochtitlan od tego czasu zwaną Meksykiem.
1576 – wojna osiemdziesięcioletnia: podpisano tzw. Pacyfikację Gandawską.
1602 – przy Uniwersytecie Oksfordzkim otwarto Bodleian Library.
1620 – wojna trzydziestoletnia: decydujące zwycięstwo wojsk habsburskich nad czeskimi w bitwie pod Białą Górą.
1658 – II wojna północna: zwyciestwo floty holenderskiej nad szwedzką w bitwie w Sundzie.
1793 – otwarto muzeum w Luwrze. 1798 – John Fearn odkrył wyspę Nauru na Pacyfiku.
1861 – wojna secesyjna: incydent Trent.
1887 – Emil Berliner opatentował gramofon. 1889 – Montana jako 41. stan dołączyła do Unii.
1892 – Dania: wykonano ostatni wyrok śmierci.
1895 – Wilhelm Röntgen rozpoczął obserwację promieniowania rentgenowskiego (promieni X). 1918 – Józef Piłsudski i Kazimierz Sosnkowski zostali uwolnieni z twierdzy w Magdeburgu.
1923 – Adolf Hitler i Erich Ludendorff rozpoczęli pucz monachijski.
1930 – papież Pius XI przyjął na prywatnej audiencji nuncjusza w Polsce Francesco Marmaggi.
1931 – Hans-Thilo Schmidt przekazał Francuzom dokumentację wojskowej wersji Enigmy.
1932 – Franklin Delano Roosevelt wygrał wybory prezydenckie w USA.
1933 – król Afganistanu Mohammad Nadir Szah został w Kabulu zastrzelony przez gimnazjalistę. Nowym królem został jego syn Muhammad Zahir Chan.
1934 – Pierre-Étienne Flandin został premierem Francji.
1935 – premiera filmu Bunt na Bounty.
1936 – hiszpańska wojna domowa: republikanie rozstrzelali w miejscowości Paracuellos de Jarama 2800-5000 więźniów ewakuowanych z Madrytu.
1939:
w Monachium miał miejsce nieudany zamach bombowy na Adolfa Hitlera.
z holenderskiego miasteczka Venlo nad granicą z Niemcami, po zwabieniu podstępem, zostali uprowadzeni przez funkcjonariuszy niemieckiej służby bezpieczeństwa Sicherheitsdienst dwaj wysocy oficerowie brytyjskiego wywiadu MI6: kpt. S. Payne Best oraz mjr H. R. Stevens.
1940 – premiera filmu Znak Zorro 1941:
powstała Komunistyczna Partia Albanii.
rozpoczęła się likwidacja getta w Dyneburgu na Łotwie.
1942 – II wojna światowa w Afryce: siły anglo-amerykańskie w ramach operacji Torch wylądowały w Maroku i Algierii.
1948 – w katastrofie lotniczej nad Kanałem La Manche zginęło 8 osób, w tym sześciu zawodników reprezentacji Czechosłowacji w hokeju na lodzie.
1949 – Francja przyznała autonomię Kambodży.
1950 – wojna koreańska: chiński MiG-15 zestrzelił amerykański F-80 Shooting Star, w pierwszym w historii pojedynku między myśliwcami odrzutowymi.
1956 – została odkryta kometa Arenda-Rolanda, jedna z najjaśniejszych w XX wieku.
1960:
John Fitzgerald Kennedy został wybrany na 35. prezydenta USA.
Norma Gladys Cappagli z Argentyny zdobyła w Londynie tytuł Miss World 1960.
1961 – 77 osób zginęło w katastrofie samolotu Lockheed Constellation w Richmond (Wirginia).
1962 – premiera filmu Bunt na Bounty.
1965:
58 osób zginęło w katastrofie Boeinga 727 na lotnisku w Cincinnati (Ohio).
utworzono Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego.
zniesiono karę śmierci w Wielkiej Brytanii.
1968 – przyjęto Konwencję wiedeńską o ruchu drogowym.
1974 – ukazał się album Sheer Heart Attack grupy Queen.
1982 – ponad 90% Turków opowiedziało się za nową konstytucją, tym samym zgodziło się na przedłużenie o kolejne 7 lat sprawowania władzy prezydenckiej przez szefa rządu wojskowego Kenana Evrena.
1983 – Angola: 130 osób zginęło w katastrofie Boeinga 737-200 TAAG Angola Airlines.
1987 – podczas obchodów brytyjskiego Dnia Pamięci w Enniskillen (Irlandia Północna), bomba podłożona przez IRA zabiła 11 osób.
1988 – George H. W. Bush wygrał wybory prezydenckie w USA.
1991 – Filip Dimitrow został premierem Bułgarii.
1996 – premiera filmu Okup.
1999 – premiera filmu Świat to za mało.
2001 – w Wietnamie utworzono Park Narodowy Pu Mat.
2004 – wojna w Iraku: rozpoczęła się druga bitwa o Al-Falludżę.
2005 – w Australii policja aresztowała 16 osób oskarżonych o przygotowywanie ataku terrorystycznego. Znaleziono broń i środki chemiczne służące do produkcji bomb podobnych do użytych w zamachach w Londynie w lecie 2005.
2006:
przejście Merkurego na tle tarczy Słońca.
w Dargai, w północnym Pakistanie, w zamachu bombowym przeprowadzonym przez ekstremistów islamskich zginęło 42 żołnierzy, a 20 zostało rannych.
2008 – indyjska sonda Chandrayaan-1 weszła na orbitę Księżyca.

Urodzili się [edytuj]

30 – Nerwa, cesarz rzymski (zm. 98)
1491 – Teofilo Folengo, włoski poeta (zm. 1544)
1572 – Jan Zygmunt Hohenzollern, elektor Brandenburgii, książę pruski (zm. 1619)
1622 – Karol X Gustaw, król Szwecji (zm. 1660)
1656 – Edmund Halley, angielski astronom (zm. 1742)
1710 – Sarah Fielding, angielska pisarka (zm. 1768)
1781 – Karol Godula, śląski przedsiębiorca (zm. 1848)
1825 – Ludwig Carl Christian Koch, niemiecki entomolog, arachnolog (zm. 1908)
1847:
Jean Casimir-Périer, francuski polityk, prezydent Francji (zm. 1907)
Bram Stoker, angielski pisarz (zm. 1912)
1848 – Gottlob Frege, niemiecki matematyk, logik (zm. 1925)
1854 – Johannes Robert Rydberg, szwedzki fizyk (zm. 1919)
1866 – Herbert Austin, angielski pionier samochodowy (zm. 1941)
1878 – Andrzej Witos, polski polityk, działacz ruchu ludowego, wiceprzewodniczący PKWN (zm. 1973)
1883 – Arnold Bax, angielski kompozytor (zm. 1953)
1884:
Hermann Rorschach, szwajcarski psycholog (zm. 1922)
Marian Szydłowski, polski inżynier górnictwa, polityk, minister (zm. 1939)
1892 – Teodor Piotrowski, polski polityk, działacz spółdzielczy, członek PKWN (zm. 1975)
1893 – Rama VII, król Tajlandii (zm. 1941)
1898 – Marie Prevost, kanadyjska aktorka (zm. 1937)
1899 – Jerzy Mieczysław Rytard, polski pisarz (zm. 1970)
1900 – Margaret Mitchell, amerykańska pisarka (zm. 1949)
1904 – Cedric Belfrage, angielski pisarz (zm. 1990)
1907 – Augustyn Suski, polski poeta, publicysta (zm. 1942)
1912 – Eugeniusz Markowski, polski malarz, scenograf, pedagog, dyplomata (zm. 2007)
1913 – June Havoc, amerykańska aktorka (zm. 2010)
1916 – Peter Weiss, niemiecki pisarz (zm. 1982)
1917:
Bronisław Koniuszy, polski rzeźbiarz (zm. 1986)
Tadeusz Nowakowski, polski pisarz (zm. 1996)
1919 – Władysław Pietrzak, polski działacz sportu motorowego (zm. 2008)
1920 – Eugênio de Araújo Sales, brazylijski duchowny katolicki, arcybiskup Rio de Janeiro, prymas Brazylii, kardynał
1921:
Krystyna Ciechomska, polska aktorka
Barbara Drapińska, polska aktorka (zm. 2000)
Walter Mirisch, amerykański producent filmowy
Gene Saks, amerykański reżyser filmowy
1922:
Conrad Ahlers, niemiecki dziennikarz, polityk (zm. 1980)
Christiaan Barnard, południowoafrykański kardiochirurg, pierwszy przeszczepił serce u człowieka (zm. 2001) 1923:
Józef Hen, polski pisarz
Jack Kilby, amerykański inżynier, twórca układu scalonego (zm. 2005)
1926:
Bogdan Baer, polski aktor (zm. 2002)
Josef Koukl, czeski duchowny katolicki, biskup litomierzycki (zm. 2010)
John Louis Mansi, brytyjski aktor (zm. 2010)
1927:
Lal Krishna Advani, indyjski polityk, wicepremier Indii
Nguyen Khanh, wietnamski polityk, prezydent i premier Wietnamu Południowego
Jerzy Krasicki, polski aktor
1929 – Jan Młodożeniec, polski malarz, grafik, plakacista (zm. 2000)
1931:
Eugeniusz Kamiński, polski aktor
Paolo Taviani, włoski reżyser filmowy
1932 – Stéphane Audran, francuska aktorka
1933:
Peter Arundell, brytyjski kierowca wyścigowy Formuły 1 (zm. 2009)
Ryszard Kincel, polski prozaik, publicysta, tłumacz (zm. 2004)
Enea Masiero, włoski piłkarz, trener piłkarski
1934 – Jerzy Stanisław Sito, polski pisarz
1935:
Alain Delon, francuski aktor Alfonso López Trujillo, kolumbijski duchowny katolicki, arcybiskup Medellin, kardynał (zm. 2008)
1936 – Edward Gibson, amerykański astronauta
1937 – Jan Kociniak, polski aktor (zm. 2007)
1939 – Klemens Ścierski, polski polityk
1940:
Charles Kowal, amerykański astronom
Asja Łamtiugina, polska aktorka
1941 – Julian Józef Antonisz, polski reżyser filmów animowanych (zm. 1987)
1942:
Sandro Mazzola, włoski piłkarz
Włodzimierz Zientarski, polski dziennikarz, operator telewizyjny
1943 – Peter Cook, australijski polityk, minister w rządach Australijskiej Partii Pracy (zm. 2005)
1945 – Abdelaziz Belkhadem, premier
1946:
Guus Hiddink, holenderski piłkarz, trener piłkarski
Yvon Neptune, haitański polityk, premier
1946 – Roy Wood, brytyjski muzyk zespołu Electric Light Orchestra
1947 – Stanisław Michalkiewicz, polski prawnik, dziennikarz, polityk
1949 – Bonnie Raitt, amerykańska wokalistka
1952 – Alfre Woodard, amerykańska aktorka
1953 – Dominik Rettinger-Wieczorkowski, polski reżyser filmowy
1954:
Kazuo Ishiguro, brytyjski pisarz pochodzenia japońskiego
Maria Zmarz-Koczanowicz, polska reżyserka filmowa
1956 – Richard Curtis, brytyjski pisarz
1957 – Porl Thompson, brytyjski gitarzysta zespołu The Cure
1959 – Caroline Knapp, amerykańska dziennikarka, pisarka (zm. 2002)
1960 – Jerzy Szyłak, polski naukowiec, scenarzysta komiksowy
1962 – Roman Polko, polski generał dywizji, dowódca jednostki specjalnej GROM
1965:
Jędrzej Kodymowski, polski wokalista zespołu Apteka
Mike Matarazzo, amerykański kulturysta
1966 – Maciej Pisarek, polski reżyser filmowy
1970:
Tom Anderson, amerykański przedsiębiorca branży informatycznej, twórca i prezes serwisu społecznościowego MySpace
Diana King, jamajska wokalistka
Johann Mühlegg, niemiecki biegacz narciarski
Péter Zilahy, węgierski pisarz, fotografik
1971:
Tech N9ne, amerykański raper
Sami Repo, fiński biegacz narciarski
1972 – Gretchen Mol, amerykańska aktorka
1973 – František Kaberle, czeski hokeista
1974:
Matthew Rhys, walijski aktor
Rachid Rokki, marokański piłkarz
Tomasz Świątkiewicz, polski żużlowiec
Todor Todorow, bułgarski szachista
1975:
Brevin Knight, amerykański koszykarz
José Manuel Pinto, hiszpański piłkarz, bramkarz
Tara Reid, amerykańska aktorka
1976 – Lior Narkis, izraelski piosenkarz
1977 – Zahari Sirakow, bułgarski piłkarz
1978:
Ewa Cabajewska, polska siatkarka
Ali Karimi, iracki piłkarz
1979:
Aaron Hughes, północnoirlandzki piłkarz
Vladimir Shishelov, uzbecki piłkarz pochodzenia rosyjskiego
1980:
Roman Archipow, rosyjski siatkarz
Sebastián Battaglia, argentyński piłkarz
Luis Fabiano, brazylijski piłkarz
Diomansy Kamara, senegalski piłkarz
1981:
Joe Cole, angielski piłkarz
Mariusz Kałamaga, polski artysta kabaretowy, prezenter telewizyjny
1982 – Mika Kallio, fiński motocyklista
1983:
Justyna Mospinek, polska łuczniczka
Pawieł Pogriebniak, rosyjski piłkarz
Chris Rankin, brytyjski aktor
Blanka Vlašić, chorwacka lekkoatletka, skoczkini wzwyż
1985 – Magda Apanowicz, kanadyjska aktorka pochodzenia polskiego
1986 – Patricia Mayr, austriacka tenisistka
1987:
Julio Dominguez, meksykański piłkarz
Jacek Roszko, polski lekkoatleta, sprinter
1989 – Nico Polichronidis, niemiecki skoczek narciarski

Zmarli [edytuj]

397 – Marcin z Tours, święty katolicki i prawosławny, biskup Tours, apostoł Galii (ur. pomiędzy 316 a 317)
1226 – Ludwik VIII Lew, król Francji (ur. 1187)
1308 – Jan Duns Szkot, szkocki franciszkanin, teolog, filozof (ur. 1266)
1599 – Francisco Guerrero, hiszpański kompozytor (ur. 1528)
1600 – Natsuka Masaie, japoński władca ziemski (ur. 1562)
1674 – John Milton, angielski poeta, działacz polityczny (ur. 1608)
1806 – Konstancja Benisławska, polska poetka (ur. 1747)
1830 – Franciszek I Burbon, król Obojga Sycylii (ur. 1777)
1840:
Marcin Tạ Đức Thịnh, wietnamski ksiądz, męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1760)
Paweł Nguyễn Ngân, wietnamski ksiądz, męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1771 lub 1790)
Marcin Thọ, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1787)
Józef Nguyễn Đình Nghi, wietnamski ksiądz, męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1793)
Jan Chrzciciel Cỏn, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1805)
1873 – Manuel Bretón de los Herreros, hiszpański dramatopisarz (ur. 1796)
1877 – Karol Beyer, polski fotograf, numizmatyk, historyk sztuki (ur. 1818)
1887 – Doc Holliday, amerykański rewolwerowiec (ur. 1851)
1890 – César Franck, francuski kompozytor, organista (ur. 1822)
1908 – Victorien Sardou, francuski dramatopisarz (ur. 1831)
1921 – Pavol Hviezdoslav, słowacki poeta (ur. 1849)
1933 – Nadir Szach, król Afganistanu (ur. 1880)
1941 – Gaetano Mosca, włoski prawnik, historyk, socjolog (ur. 1858)
1942 – Edward Puchalski, polski reżyser filmowy, pionier kinematografii polskiej (ur. 1874)
1944 – Walter Nowotny, niemiecki as lotnictwa (ur. 1920)
1952 – Gino Fano, włoski matematyk (ur. 1871)
1953;
Iwan Bunin, rosyjski pisarz (ur. 1870)
John van Melle, południowoafrykański pisarz (ur. 1887)
1983 – Mordechaj Kaplan, amerykański reformator judaizmu (ur. 1881)
1984 – Mikołaj Rostworowski, polski poeta, eseista (ur. 1925)
1986 – Wiaczesław Mołotow, radziecki polityk, działacz partyjny, przewodniczący Rady Komisarzy Ludowych ZSRR (ur. 1890)
1992 – Hanna Skarżanka, polska aktorka (ur. 1917) 1998:
John Hunt, angielski oficer, alpinista, kierownik wyprawy, która w 1953 r. jako pierwsza zdobyła Mount Everest (ur. 1910)
Jean Marais, francuski aktor (ur. 1913)
1999:
Lester Bowie, amerykański trębacz jazzowy (ur. 1941)
Jurij Małyszew, radziecki kosmonauta (ur. 1941)
2000:
Wiesław Ciczkowski, polski pedagog (ur. 1951)
Krzysztof Litwin, polski aktor (ur. 1935)
Józef Pińkowski, polski polityk, premier (ur. 1929)
Józef Rusiecki, polski pedagog (ur. 1947)
2004 – Bruno Bettinelli, włoski kompozytor (ur. 1913)
2006 – Basil Poledouris, amerykański kompozytor (ur. 1945)
2007:
Stephen Fumio Hamao, japoński duchowny katolicki, kardynał (ur. 1930)
Jan Mitręga, polski polityk, minister górnictwa i energetyki, wicepremier (ur. 1917)
2008 – Mieczysław Rakowski, polski dziennikarz, polityk, działacz komunistyczny, premier, I sekretarz KC PZPR (ur. 1926) 2009 – Witalij Ginzburg, rosyjski fizyk, laureat Nagrody Nobla (ur. 1916)

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

9 listopada jest 313. (w latach przestępnych 314.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 52 dni.

Z braku czasu tylko :

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

10 listopada jest 314. (w latach przestępnych 315.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 51 dni.

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

11 listopada jest 315. (w latach przestępnych 316.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 50 dni.

[link widoczny dla zalogowanych]

w51

12 listopada jest 316. (w latach przestępnych 317.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 49 dni.

[link widoczny dla zalogowanych]

rocznica śmierci Jana Ciszewskiego Think

w51

13 listopada jest 317. (w latach przestępnych 318.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 48 dni.

[link widoczny dla zalogowanych]