ŚWIATOWID

w51

" MACIEJ ZEMBATY

- satyryk, pieśniarz, znawca, wielbiciel i propagator twórczości Leonarda Cohena, którego piosenki tłumaczy na język polski od lat i sam je wykonuje. Urodził się w Wadowicach, studiował w PWST, ASP, łódzkiej „filmówce", ostatecznie ukończył polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Jest autorem wielu piosenek (m.in. „Ostatniej posługi" do „Marsza Żałobnego" Chopina), współtworzył kabarety (np. Dreszczowisko, zasłynął psychodelicznym magazynem „Zgryz" w radiowej Trójce, a także jako współtwórca (wraz z nieżyjącym już Jackiem Janczarskim) i jeden z wykonawców słuchowiska „Rodzina Poszepszyńsk!ch".
Niedawna ukazał się trzypłytowy album z jego interpretacjami piosenek Cohena.

Powrót Macieja Zembatego

Na rynku ukazały się właśnie trzy płyty Macieja Zembatego, twórcy kabaretowego, piosenkarza, klasyka współczesnego czarnego humoru w Polsce. To kolejny sygnał, że życie w III Rzeczypospolitej stabilizuje się, nadchodzi bowiem czas wspomnień nieodległych czasów ją poprzedzających. Płytę ze swoimi starymi utworami wydał milczący od trzynastu lat Jan Krzysztof Kelus, prekursor nieocenzurowanej piosenki polskiej i jej niezależnego obiegu. Salon Niezależnych, najważniejszy i najodważniejszy kabaret polityczny pierwszej połowy lat 70., po 22 latach znów zorganizował spektakl i nagrał albumy.

Kiedy w 1965 r. na scenę opolskiego amfiteatru Jacek Fedorowicz niemal wypchnął drągala o ponuro - śmiesznej twarzy Bustera Keatona i gdy ten wykonał swoją piosenkę "Uszy" z refrenem powtarzanym wkrótce w całym kraju: "A uszy miał ogromne, muskularne, uszami mógłby, gdyby chciał…", stało się jasne, że w Polsce narodziło się nowe zjawisko estradowe. Piosenka o właścicielu owych uszu, który "zawsze chciał troszeczkę za mało" i w przyczepie "wiódł żywot surowy i twardy", stała się przebojem.
Okazało się, że Maciej Zembaty potrafi oswoić przaśne czasy PRL za pomocą surrealistycznego czarnego humoru.
Jeden z trzech ostatnio wydanych albumów Zembatego to nagrany w jego własnym mieszkaniu w 1988 r. koncert utworów Cohena. Na płycie "Ostatnia posługa", opatrzonej pod tytułem "Czarne przeboje 65 - 88", znajdują się niektóre liryczne teksty Zembatego, a na albumie "Zembaty STGS" - jego najnowsze utwory. STGS jest nowym zespołem tego twórcy, być może najciekawiej brzmiącym spośród wszystkich, z którymi dotychczas występował.
Czarny humor to żarty ze spraw najpoważniejszych i ostatecznych, muszą być w nim, zatem elementy obrazoburcze. Piosenka "W prosektorium" - brawurowo wykonywana przez Elżbietę Jodłowską (wprawdzie wszystkie swoje utwory Zembaty wykonywał osobiście, ale często próbowali je śpiewać również inni artyści) - mówi o tym, że "najweselej jest nad ranem", gdyż niepełne światło ukrywa rozmaite defekty urody nieboszczyków. Jeszcze dalej posuwa się Zembaty w "Ostatniej posłudze". W utworze tym nieboszczyk, wygodnie ułożony w trumience, do wtóru marsza żałobnego Chopina niecnie cieszy się z wysiłków "ubogich krewnych" niosących przez błoto jego opakowane w drewno zwłoki i z cierpień żony, która "pewnie się przeziębi".
W "Balladzie o Imogenie" monstrualna bohaterka wysyła w paczce swemu zdradzieckiemu kochankowi, niepamiętającemu o jej imieninach, swoją własnoręcznie obciętą głowę. "Leci ptaszek, leci,/ skrzydła ma z ołowiu,/ w prawej ręce trzyma/ nożyce do drobiu./ Dołem płynie rzeka,/ w rzece zakonnica,/ w różowych nylonach,/ jak każe obyczaj" - głosi "Bajka dla Rafałka", która jest kołysanką w rytmie reggae.

W latach 70. Zembaty popularność zdobył również dzięki "Rodzinie Poszepszyńskich", odcinkowemu słuchowisku nadawanemu w jego autorskim magazynie "Zgryz" dla Programu III RP. Koszmarna rodzina może dziś przypominać telewizyjnych Adamów, była jednak tworem oryginalnym i parodystyczną odpowiedzią na niekończące się seriale radiowe w rodzaju "Rodziny Matysiaków".
Mimo, że polityka nie była głównym obszarem zainteresowań Zembatego, ma on na swym koncie "Sejm kalek", piosenkę napisaną wspólnie z Jackiem Kleyffem z Salonu Niezależnych. W jej refrenie słyszymy: "Stuk puk laską w podłogę/ Sejm, Sejm wyraża zgodę/ Stuk, puk laską o blat/ Sejm mówi - tak!". W 1981 r. Zembaty był współorganizatorem Przeglądu Piosenki Prawdziwej. Z pewnością przyczyniło się to do internowania go po ogłoszeniu stanu wojennego. Wówczas artysta napisał jedną z najsłynniejszych piosenek tego okresu - "Hymn internowanych ekstremistów".
Z biegiem lat okazywało się, że właściwym żywiołem Zembatego oprócz czarnego humoru jest liryka. W połowie lat 70. rozpoczął on karierę tłumacza, adaptatora i wykonawcy ściszonych, filozoficznych ballad Leonarda Cohena. Wcielenie to odsłoniło równie prawdziwą, choć zupełnie inną twarz autora "Ostatniej posługi". Z czasem - dochowując wierności Cohenowi - Zembaty sam próbował lirycznej twórczości. Efektem tej decyzji są przejmujące utwory "Miłości, nie zostawiaj mnie", "Nebraska" czy "Kokainistka"."

http://www.youtube.com/watch?v=JjCy20d4hUQ&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=0TKJueQFksM&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=kEEhdKO262o&feature=related

Halina

Tak jak ten czas płynie M.Zembaty nie tuzinkowa postac o charakterystycznym głosie .Nie przepadałam za tym jego czarnym humorem nie miej jednak podobała mi się piosenka ,,w prosektorium,,no i jeszcze jedna której nie mogę odszukac ,,nie ma już nic ,, Sad